Gerst.
NIEUWSBLAD
VOGR ZEELAND.
,DE 1
Ho. 240. 1908
Maandag 13 Juli.
22e Jaargang.
Smedeiiji
Ij blij ei 500
dips,
d te koop
eHRISTELIJK-
HISTORISCH
dop
id delburg
kjiCÖ)}
E3ITJ-XS,
tsehriiving
ARD.
30P
svraagd
lien RIJDER3
tg fe koop
i Juli a.s.
DOP
BBistTeulen
IssGheu
ienstbode
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
S. J. DE JONGE-VERWEST, ie
Buitenlandse!) OïerzlëhïT
Engeland.
F. P. D'HUU, te Middelburg.
Goef
PRIJS DER ADVERTENTIËN
liianeniauiL
nf'in*fWBfflii<yujLJ^"yaat"a—■^|||i11 11111 ■I'mumwirrrtwir samitmastEuec
a ro^fiBOKaai^t^gggiansssgTasBffiTiJCirjqiMre?^ ifngoa(ifts»aamg»icfia^.iBB a
9r(roT3^.re*tnsrauE9S(» WB£I£2K®'.SGI
n 1882.
iiilie's in Zeeland,
indeling der geë
cht volgens jaren-
li
chtingen gratis,
en Omstreken
leven wordt te
len een v e r-
ning, welke meer
aan, bestaande in
plaats in de prov.
franco Ho. 79,
Goes.
rk gebouwd
teste standen van
n ge.
letter B, bureau
ABRAHAMSE,
Westhoek,
men b\j P. MAAS
ijvingsbiljetteu tot
Juli voorm. 9 uur
ige Zeng"
ioudekerke,
k k e n).
met prijsopgave,
ureau van dit blad.
LS JACsz.,
oudekerke.
SRSE Lz., Vrouwe
le. Adres: C. DE
k e.
o s k e r k e.
JRGER te Kapelle
3S
vei op te binden.
reistroo te binden.
EVERSDIJK,
kw., Bieeelinge.
ober
vXeid.
SE Jz., Melis-
>ber
*£oid.
WIELE WAKER,
isthoek.
Augustus of later
loon.
)N, G o e s.
a-Verwast - Gooi,
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
11 Juli 1908.
De gisteren overladen hertogin Van Mee
klonburg Schwerin was, gelijk wij reeds
gemeld bebbeB, 'n nicht van onze Koningin.
(Immers beiden zijn kleindochters van
wijlen onzen Koning Willem II.) Maar haar
man is een halfbroer van onzen Prins Hen
drik dus was da overledene aan de Ko
ningin en d- ii Prins tegelijk geparenteerd.
Van bs&r ouders had zij de liefde voor de
Kuest geërfd, vooral voor do Muziek. In
1895, toen haar gemaal voorzitter van de
Koloniale Vereeniging werd, maakte zij
met hem eea reis naar Ceylon en van daar
naar het nauwelijks geopende land Oesatn-
bara in Duitsch Oost Afrika. De ontberin
gen op die reia droeg zy kloekmoedig. Van
1897 tot 1901 w»s haar echtgenoot regent
van Mecklenburg-Schwerin. In dien tijd
deed zij veel aan werken van weldadigheid.
Reizigers uit de koloniën vonder, in haar
huis steeds een gastvrij onthaal.
Nog steeds gaat oien voort den Bybel te
vertalon in nog onbekende talen eu dialec
ten en 't is tot onze eere dat ook Nederland
zich nog tot dien arbeid zet. Nu weder is
door het Nederl. Bijbelgesootsohap da ver
taling ia het Niaesisch oodernomeD, en een
nieuwe druk van den Maleiscben Bijbel
nadert zijn voltooiing. Dit jaar is 'n Bijbel
met plaatjes in 't Sooaibaneesch verschenen
en straks wacht de uitgave van een Bij bel
in Ambonsch Msleisch
Zelden worden die dingen bekend, er
nog zeldzamer worden de bezwaren aan
zoodanige overzettingen eigen gekend.
Een van de beste hulpmiddelen voor de
Zending is kennis vsn da tea),maar een van
de moeilijkste vraagstukken is ook wei r
kennis van de taal, die dikwijls op zichzelf
zoo weinig ontwikkeld en geordend is.
Heidensche volken eu volkstammen heb
ben dikwijls geen idealen, geen geestelijk,
slechts bloot stoffelijk leven. Daardoor is
huu gedichtenkring beperkt en hun taal
sober. Ze hebben eenvoudig geen woorden
voor hetgeen buiten den dagelijksahen
sleur van het leven ligt. Van daar dat een
der noodzakelijkste en beste hulpmiddelen
voor den zendeling dikwijls ongebruikt
blijven moet. Bij de groote armoede dei-
taal moeten woorden gevormd worden om
geestelijke dingen uit te drukken, die dan
weder niet verstaan worden.
Eerst als de Geest dea Heereu onder de
Heidensche volken komt te werken dan
komt het ook tot een verstaan van geeste
lijke dingen.
Soms blijkt het, döt de vreemde taal
sommige letters mist eu sommige woord
vormen b v. lidwoorden of voorzetsels in
het geheel niet heefl, maar daarentegen
wel geheel andere, die den vreemdeling
totaal onbekend zijn.
Zendelingen van Tahiti hadden twintig
jaren noodig eer ze de taal der bewoners
machtig waren. Nog twintig jaren waren
noodig om de Bijbel in hun taal over te
brengen.
In de taal van Tahiti was geen woord
te vinden voor eerlijkheid en gewetenen
in die der Maori's niet voor geloof, wet
en hoop. Boe zal men in de taal der Es
kimo's, in wier taalgebied nooit een lam ge
zien of genoemd is 't Lam Gods vertalen
De zendeling-vertaler maakt er het zee
hondje Gods van.
Een elpenbeeDjager in Uganda noemde
de verwoesting door ratten aangericht een
tDibïbu". Dat wobrd gaf, na jaren zoekens
den zendeling de vertaling van het woord
oplaag" en in Centraal-Australië kon zijn
ambtgenoot voor wierook sleobts het begrip
lekkere lucht ter aanduiding geven.
Deze dingen deeleu we alleen mee om
eenig begrip te geven van de vele moei
lijkheden waarmeê het voornaamste en
nuttigste deel van den arbeid der zending
fe worstelen heeft.
u vloot-exefcitie3 hebben aan het licht
gebracht, wat ingewijden reeds wieten, dat
D
er oneanigheid bestaat tusschon hen die
het hoogste gezag op vloot-gebjed uitoefe
nen, en het leven van duizenden hunner
onderhoorigen om zoo te zeggen in hunne
hand hebben. Er zou een spiegelgevecht
plaats hebben tusschen 26 L zeemonsters
Maar terwiil lord Beresford met de kaneal-
vloot op de Deensche kust lag om de Home-
vloot onder bevel van Bridgeman die de
Schotecha kust tot basis had, te bestoken,
werd er een bevel van Beresford niet uitge
voerd. Het gelijk was aan de zijde vsn den
„ongehoorzame", lord Beresford moet dit
zelf later hebben erkend. Maar de twee
spalt kwam er des tedrosver en te zekerder
mee aan hst licht
Sinds jaren bestaat er oen stille twist
tusschen dezen bevelhebber der Kanaal-
vloot en den eersten zeelord der Admirali
teit, Fisher. Maar Beresford ligt ook over
hoop met verschillende leden van den Ad-
miraüteitsraad en den commandant van het
kruisersBskader Scott. En r,u beweert men
dat in den loop der oefeningen Beresford
eea manoeuvre zou hebben bevolen die in
uitvoering gebraebteen asnvering zou heb
ban veroorzaakt tusschen twoe kruisers.
Scott cu, bevelhebber van een dier kruisers
i, De Goede Hoop" voor ie de order niat uit,
en voorkwam zoo een ongeval.
In 't. Lagerhuis is minister Asquiit naar
een en ander gevraagd. Hij heeftinzyis
antwoord aan (den afwezigen) Bresfort
.duidelijk te verstaan gegeven dat 't uit
moet zijn, omdat op die wijs alle gezag op
de vloot te.loor gaat.
Zoo ooit, dan ware hier een Willem
III noodig, die, als weleer een De Ruyter
en Tromp, een Beresford en Fis her en
Scott de handen ter verzoening in elkaar
legt. Dit ligt nu op den weg van KoniDg
Edward.
Van Koning Edward gesproken deze
gisg oen Russische reis ondernemenen
nu is door de Socialisten in 't Eogelsche
Lagerhuis op eanigszins onhebbelijke
wijze, bij monde van deu arbeiders afge
vaardigde Keir Hardie tegen de voorga-
nomen ontmoeting met den Cza&r gepro
testeerd.
Nu gaf de Koning dezer dagen een
tuinfeest te Windsor, doc'n werd genoemde
afgevaardigde daar niet genoodigd, en wel
wegens de wijze waarop hij zich in het
Lagerhuis over de reis van den koning
naar Reva! heeft uitgelaten. De Arbeiders
partij, waartoe liardie behoort, beeft nu
den Lord Chamberism, die de uitnoodi-
gingeu voor de hoffeesten verzendt, be
duid, dat Hardie over de Russische reis
van den koning had gesproken in opdracht
ea overeenkomstig de gevoelens der parlij
dat zij ia het niet uiinoodigen van Hardie
tot wat zij eeu officieel feest aobd, het
oefeuen van invioed op Parlementsleden
ia de vervulling van hun plicht zien, en
dat, gelijk reecis is gemeld, alle ledau der
par tij geen uitnooaiging tot dergelijke
offioieele bolleesten meer wensehen te ont
vangen, zoolang Hardie er van uitgeslo
ten is.
Wat in deze zaak nog opmerkelijk i»,
is dat alle leden van de Arbeiderspartij,
waarbij vele sooiaal-demoorateB, indertijd
door deu Lord Chamberlain gepolst of zij
uitnoodigingen ten hove zouden aannemen,
bevestigend hebben geantwoord. De En-
gelsohe sociaal-demeorat-èD zijn wel anders
dan de Ihiitsohe, maar ook de koning van
Engeland is anders dan de Duitsohe keizer.
Onder groote vroolijkheid heelt het La
gerhuis een dienstplicfciwetsontwerp van
den kapitein Smith verworpen. Het stelde
persoonlijken dienslp ieht voor,doch op zeer
gematigde wijze. Ais alle bewoners vud
Oroot-Britannië op 18-jarigen leeftijd onder
de wapenen werden geroepen, hadden zij
p.leohta 48 dagen te dienen om volmaakte
soldaten te worden. Van 20 tot 30 jaar
moesten zij dan elk jaar 14 dagen ouder de
wapenen komen. Onderwijzers,politieagen
ten eu geestelijken, chronische drankzuch
tigen en misdadigers zouden vrijgesteld
warden.
Da hilariteit steeg ten top toen de spea-
ker ook nog de parlementsleden van dienst
plicht wilde vrijsteüeD. Antimilitaristisch
Aangelegde jongelui hadden 2 prachtige
middelen otn va» den dienst vrij te komen
zij hadden siaohts parlementslid te worden
of aan den drank te raken. Het ontwerp
werd verworpen.
De ontstemdheid over Beresfords hou
ding inzake de vloot, is niet weinig ver
meerderd door het succes dat de Duitsohe
graaf Zeppelin de vorige week had mei
ziju luoh'scheepvaart om het meer van
Constaai.
Vroeger spotte men met deze uitvindirg
Maar het voornaamste Eagelsche dagblad
heeft dezer dagen een gansch anderen
loon aangeslagen.
Het zette namelijk uiteen dat het schip
van Zeppelin reeds bjj zijn huidige capa
citeiten, die weldra nog vermeerderen zul
len, met Duitschland als basis, ia staat is
tot een inval van de Engelsche luchtzee
ea dat een vloot van zu'feo schep an niet
alleen in staat is uitstekende verkennirgs-
liensten te bewijzen nasar ook Engelscne
havers en kustvsrdedigingsweiktuigen in
hoogs mate nadeel kan toebrengen, waisr-
>egen het marine- en ander geschut weinig
zal vermogen uit te richten omdat het tot,
dusverre uitsluitend aangewezen was op
schieten in inear horizontale richting.
Engeland houdt echter het oog gericht
op het Lebaudy type dat het sis de Dread
nought dor luchten tegen Zeppelin's model
len uitspelen.
Het blad beveelt aan om het schieten in
loodrechte, hemel waartschs richting aan te
loeren. Dat verticale schiften zai natuur
lijk zijn schaduwzijden hebban daar de
granaten natuurlek weer verticaal omlaag
komen, men cp de aarde dus gevaar loopt
door de eigen projectielen ia den grond
geboord te worden.
Doch daar moet dan maar wat op gevon
den worden.
Terecht doet een Hollandsch blad, Üe
Nieuwe Courant, schertsend het denkbeeld
aan de hand, om voortaan de Engelsche
slagschepen met gepantserde reuzenpara-
pluies uit vechten te sturen
Marokko.
De oorlogstoestand in Marokko duurt
nu al een jaar, en nog is er ge«n uitzicht
op verbetering. De Fransche regeering is
met de aanneming der opdracht van 't
verdrag van Algeoiras, om met de Spaan-
scbe regeering in bond de zaken daar
in orde te gaan maken, in eea blind slop
(cul-de-sac) gereden, en eau knappe joegen
die er haar weer uitredt.
Waar nog bij kooit dat de aanleiding
tot, da opdracht vervallen schijnt. Immers
do Frausehe bezettingstroepen hadden te
zorgen dat Abdoel Aziz de rechtmatige
heer van het land bltff.
Maar de bezettingstroepen ten spijt,
is de man dit al sinds lang niet meer. Hij
is niat eens meer souverem in de Marok-
ksaosohe havensteden. Zijn nominale
heerschappij wordt dan ook slechts door
Fransche troepen en Fransche schepen ge
handhaafd. Gaan deze been dan zou hij
waarschijnlijk groot gevaar loopen kroon
en leven tegelijk te verliezen.
Het is begrijpelijk dat de Fr8nseha
regeering, na zooveel opoffering van goed
eu bloed in de Kamer van Afgevaardigden
door den leider der haar overigens be
vriende sooiaal-demooratische partij
Jeuiès is ondervraagd naar haar ver
dere plannen. Minister Doumer heeft in
antwoord bereids meegedeeld dat de uit
gaven voor de Marokkaansche expeditie
sinds Januari 1908 op ongeveer 30 miljoen
francs begroot worden. Wat natuurlijk
niet meevalt.
Amerika.
In ODze telegrammen heeft men gister
een eu ander over de candidaatsteliing van
Bryan kunnen lezen. Wij denken niet dat
hij tegen de republikeinen methunpopu-
lairen Taft, ca een tienjarig gelukkig be
stuur van hun eenigen Rodsevelt eenige
kans van slagen heeft. Maar men moet
van 15 regels 40 cent, isdere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
zijn energie toch bewonderen want hij is
nu al voor da vierde n»ae.l ear.didaat.
De democraten zuilen bij deze verfeio-
ziag ook «pscnlecrsa op de enorme vloot-
kosten. Na was er in de vergadering van
Donderdag een de kapitein Hobson
die betoogen wilde de noodzakelijkheid
eener groote vloot, en zich aansloot bij
de voorspelling van Roosevelt dat een
zeeoorlog met Japan cp de komst is.
Doch men verkoos niet naar dezen
spelbreker te luisteren. Da man werd
uitgejouwd.
Intusschen komt er bericht var. nog
een darde candidatuur, en wel van de
zyda der socialisten.
Dazen hebben de san Jacht gevestigd op
een individu datwegaas moord m de gevan
genis zit. Hij heel Preston. Doch genoemde
heer, heseheidener dan zijn partijgenooten,
heeft eenig bezwaar geopperd deD groob-n
R losevelt op te volgen, Ie. omdat hij den
voorgesehrevcu leeftijd niet heeft, 2e. omdat
hij door zijn veroerdeeling wegens moord al
zijn burgerrechten verloren heeft.
De socialisten zullen cu wel Debs stellen,
een audere onbekende grootheid. Niet om
dat de uiau een duizendste deel van een
kans heeft, maar omdat men bij defceer-
eekendo werkloosheid veel socialistische
stemmen hoopt te oogstea.
Zuid Amerika
In enkele Zuid- Acaerlkisaoeche republie
ken blijft men roerig. In Paragu&y had
de omwenteling dezer dagen zonder bloed
vergieten plaats. Eet gebouw derArgen-
tijnsohe legatie te Asuncion, waarin 100
ambtenaren en aanhangers der omverge
worpen rogeering toevluoht gezocht hebben
wordt soherp bewaakt. Argentinië dreigt
troepen te zullen zenden om het gezant
schap te beschermen.
Brazilië heeft voor de revolutionairen,
Argentinië voor de regeericg partij ge
kozen.
De opstandelingen ia Honduras ('Mid
den-Amerika) die zieh aan de grens van
San Salvador organiseerden,hebben Manuel
Bonilla tot President uitgeroepen.
De rogeering zeudt echt-er troepen tegen
hen af'; ns Gracias te hebben ingenomen
hebben zij thans Cioiuteoa aangevallen.
Op de voordracht voor secretaris bij
de Algemeens Rekenkamer, welke aan
H. M. de Koningin is aangeboden, heeft de
Rekenkamer geplaatst als no. 1 C. F.
Rechlie» Morra, als r.o. 2 A. J. H. Stumpff
en als no. 3 mr, J. E. Boddaert.
Het gemeentebestuur van Amster
dam heeft aan de sloopers van de N. Z -
Kapel ook opgadragen het sloopen van de
twee op de Kapel aan da Kalverstraat zijde
staande torens, welke in eigendom aan de
gemeente toebehooran.De daarin geplaatst#
uurwerken zullen van gemeentewege daar
uit verwijderd werden en bewaard blijven.
CA. v, d. O.)
Gisting in Indi'è.
Blijkens een uit Nederlandsch-Indië ont
vangen telegram betreffende den toestand
ter Sumatra's Westkust, is de bevolking
vnn de ondeiafdeeling Lintsu en Boea
(afdeeling Taoah Datar, Padangsche Bo-
veDlandenjin bare kampongs teruggekeerd.
In de Padangsohe Bovenlanden is van de
belasting op de bedrijfs-en andere inkom
sten van de. inlandeehe bevolking bijna
overal de eerste termijn betaaldin de
meeste streken waar verzet voorkwam,
zelfs in de tweede termijn. Vele vuurwa-
peneu zijn ingenomen.
C1T DE PROVINCIE.
Onze Middelburgsche oorresp. schrijft
Hat vreemdelingenverkeer ontwikkelt
alweder zijn volle kracht. Voornamelijk
ODze marktdagen brengen tsl van bezoekers
uit ons naburig België die doordringen tot
Middelburg ter wille van oude gebouwen
en van de kleederdracht onzer plattelands
bewoners.
Toenemend schijnt overigens het aantal
te zijn der reizigers die, aaar de meening
t van ben die b«kond zijn met het vreem-
delingenverkeer hun seis alleen tot Vlis-
siDSten uitstrekken.
i Het strand, de Noardzee-boulevard, het
Villapark en de Badhuisweg bieden zoo
veel bescheidenheid en dikwijls zoo groote
bedrijvigheid dat het korte reisje naar
Middelburg er bij inschiet.
Rusteloos bouwt men voort, zoowel op
den Boulevard als op den Badhuisweg aan
het nieuwe Vlissingen dat zioh in een
breede» cirkel rondom de oude stad met
haar naawe straten en slijkerige kaden
slingert.
7, iker is er geen enkele onzer Zaeuwsehe
steden die eon zoo volslagen gedaantewisse
ling ondergaat als onze havenstad aan de
Soheide.
Nog enkele jaren en de laatste sporen
^an de vesting eenmaal de sterkste aan de
Scheldeoevers zal verdwenen zijn om plaats
te maken voor een stad van ooskh poliii-
schen bouw en internationaal verkeer.
Middelburg, Inde gemeenteraadsver
gaderirig van Woensdag i5 Juli, te 2 uur,
zullen behandeld worden onderstaande zaken
Notulen. Stukken. Voorstel van B. en W.
tot vaststelling van verordeningen op de heffing
en invordering van keurloonen van vee en
vleesch, en visch en schaaldieren. Idem tot
wijziging van de rangen en jaarwedden van
de inspecteurs van politie. Bezwaarschriften
tegen aanslagen in de belasting naar het ge
schatte inkomen ov«r 1908.
Verordeningen op de burgeravondschool en
de avondschool voor handwerkslieden en op
de heffing en invordering van schoolgeld op
de avondschool voor handwerkslieden. Voorstel
B. en VV- tot regeling van de jaarwedden der
onderwijzers bij het lager onderwijs. Id. ver
zoeken van eenige oud straatvegers om eene
toelage uit de Genjeentekas, en van de Middel
burgsche Huishoudschool om subsidie.
Koudékerke, 10 Juli 1908. Heien
morgen bezocht onze nieuwbenoemde bur
gemeester, de heerGerlach vanSt. Joosland,
vergezeld vau zijne eehtgenoote en zijne
logé'e de verschillende scholen voorzoover
die in de kam der gemeente gelegen zijn.
Aan de christelijke sohool vau den heer
Ten Brink werd eenigen t(jd het onderwijs
bijgewoond. Van hunne zitplaatsen zongen
d# leerlingen het h void der gemeentenet
laatste vers van Psalm 134 toe: «dat
's Heeren zegen op U daal". In een toe
spraak verklaarde zijn E'delAehtb. dat het
christelijk onderwijs zijn geheele liefde
genoot daar het de leerlingen geschikt
maakt voor hun lateren maatsuhappe.lijken
werkkring, ook door hen tet den Heer te
brengen; immers devreeze des Heerenis
het begiasel der wijsheid.
Op de openbare school riep het hoofd,
de heer Meijler, de kinderen in een lokaal
bijeen, waar een aardig lied voor deze
gelegenheid vervairdigd en ingestudeerd
dea Burgemeester werd toegezongen. Het
luidde als volgt
Welkom, welkom duizend malen,
Welkom zingen wij te gkar.
Moog Gods liefde U omstralen,
Zegenrijk nog menig jaar.
Moog zijn hand U blijven leiden
Bij 't Bestuur van Koudekerk,
Blijft steeds al Uw krachten wijden
Aan dit schoon en heerlijk werk.
Nog andere liederen, e a. het Wilhelmus
werden gezoDgen. De burgemeester sprak
ook hier het onderwijzend personeel toe, en
zeide er diep vau doordrongen te zijn dat
hun taak èo zeer moeilijk èn zeer gewichtig
was, doeh dat hij steeds bereid zou zijn
hen Daar zijn vermogen te steunen.
Hij sprak ook de hoop uit dat van de
Koudekerksohe sohool vele voortreffelijke
leden van de maatschappij zouden voort
kom en. Ook de bewaarschool van freule
Van Doorn werd bezocht. Ook daar zongen
de kleinen en onderhield de burgemeester
zieh met mejuffrouw Knuijt en haar help
ster. Op alle scholen werd een luid hoerrab
voor den burgemeester aangeheven, dis
1 veral de kinderen uitnoodigde tot e.'n
groot kinderfeest, dat aan de kinderen van
