NIEUWSBLAD historisch VOOR ZEELAND No. 218. 1908. Woensdag 17 Juni. 22e jaargang. CHRISTELIJK- „EFFATHA". Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed, J. m JGNCtë-VERWEST P. D'HUU, te Middcslburc te Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN Zij, die zich met 1 Juli a. s. op ons blad abonneeren, ontvangen bet tot aan dien datum gratis. [JIT DE PROVINCIE. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,23. Enkele nummers 0,02'. UITGAVE DER FIRMA EK VAK van 1—5 regels 40 cent, iedere regeï meer 8 ceuu Famiiïeberichfen van 5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Bij gelegenheid der Jaarvergadering van da „Vrreeniging vaD Chr. Onderw. en On- derw:'zeressan in Nederland en zijne Over- zeescae Bezittingen", die in deze week te Dordrecht gehouden werd, had ik 't voor recht, met vele andere Broeders en Zusters een openbare les bij te wonen in 't Doof stommen - Instituut „Effatha" (Graven straat 1). Ik zou meenen, mij aan ondank baarheid schuldig te maken, wanneer ik deze omstandigheid niet aangreep, om nog eens de aandacht der lezers van ons blad op deze treffelijke stichting te vestigen. Veel te weinig nog is z(j bekend. Te velen onder ons donkön, wanneer zij van Doofstommen- Instituten hooren, nog uitsluitend aan de groote inrichtingen te Groningen en Rot terdam, die zeker hun roem ruimschoots verdiend hebben, maar die voor de kinde ren uit onze kringen evenmin gesohikt zjjn als de Openbare Volksschool, omdat zij liggen onder den ban der neutraliteit, 't Is waarschijnlijk voor een deel aan deze min dere bekendheid te wijten, dat Groningen en Rotterdam nog altijd een aantal kinde ren trekken, die gezien de beginselen, die hun ouders belijden in «Effatha"zou den feehooren. „Voot een deel" zeg ik, want ten deele is deze misstand ook te wijten, aan de meerdere kosten (ook al is„Effatha" betrekkelijk zeer goedkoop f200'sjaars, terwijl de ouders voor de bleeding moeten zorgen) maar natuurlijk zou ook deze oor zaak verdwijnen, zoo onze Dordtsohe stich ting meer algemeen gekend en dienten gevolge ook meer algemeen gesteund werd door oontributiën als anderszins. Rijkssubsidie geniet „Effatha" niet— ook niet voor de sohcol „Effatha" is voor 'toogenblik nog geheel gehuisvest in een gewoon huis, waarvan eenige ksmers voor schoollokalen ingericht zijD, dooh dit zal niet lang meer dureD reeds zijn de nieuwe schoollokalen buiten 't oude gebouw afge timmerd en de ververs bezig, ze een nel aanzien te geven. Die nieuwe lokalen ziet ex eigenaardig uitde staande wanden hebben geen ramenalle lioht valt van boven in. Dit heeft zijn goede reden. De kinderen moeten van den mond des onder wijzers de klanken aflezen door 't ge zicht, daar zij immer 't gehoor missen 6n daarvoor is noodig, dat steeds 't lioht op diens gelaat valt. Dit is bij zijlieht sleehts gebrekkig te bereiken. Intussohen heeft 't minder volkomene der huidige inrichting niet verhinderd, dat men resultaten bereikt heeft, die onze oprechte bewondering verdienen. Laat mij om dit in 't lioht te stellen, verslag mogen geven van de bijgewoonde lessen. Allereerst zagen we den directeur zelf bezig met de aanvangsklasss. Onze meeste lezers zullen, naar ik hoop, weten, dat de directie berust bij den heer A. Kes. Deze was, tijdens 't directeurschap van wijlen den heer Oranje als onderwijzer aan „Effatha'1 werkzaam geweest, en had zich voor zijn taak zóó goed berekend betoond, dat Oranje, op zijn sterfbed gevraagd, hoe 'tna zijn verscheiden met de leiding en't onderwijs gaan moest, ten antwoord gaf „Daar zal Br. Kes wel voor zorgen.'' De heer Kes, destijds hoofd der Chr. sehool te Kolijnsplaat, meende, op deze wijze geroepen, niet te mogen weigeren, de taak op te nemen,van Br. Oranje, te vroegnaar mensehelijk berekenen ontvallen, en wij hoorden hem verklaren „Ik heb tot heden toe daarvan geen berouw gehad." Hoogst aangenaam is de wjjze, waarop hij en zjjn onderwijze) s met de kinderen om gaan en de hoele houding der kinderen ge tuigt, dat ze zich met hun meesters op hnn gemak gevoelen. Als men nooit zoo een schaar misdeelde kinderen gezien heeft, en vergeet rekening te houden met den aard yan het kind, stelt men zich allicht voor,dat het gebrek, dat hen in zoo'n inrichting samon bracht, een eenigszin» gedrukte stemming zal veroorzaken, dat er een scha duw zal rusten op de levenslust dier jeugd. Dit is allerminst het geval. Na de les had den de kinderen (vanwege onze vergade ring, meen ik) den dag vrij en ik kan de. verzekering geven, dat ze die boodschap met even stralends gezichten ontvingen als onze normale leerlingen,al konden z(j en dit treft den bezoeker hun vreugde niet uiten als dezen, 'k Geloof, dat zjj, vooral onder deelgenooten iu hetzelfde gebrek, dit al zeer weinig gevoelen on het is een heer lijke taak van stichtingen als „Effatha" te bewerken, dat zjj het ook in hun later leven zoo weinig mogelijk zullen gevoelen. In de lagereklassenzijnnatuurljjk spreek oefeningen, met lees- en schrijfoefeningen verbonden, schering en inslag. Menige lezer zal, naar ik vermoed, vreemd opzien, ala hij van „apreekoefe .ingen" lebst. Kun nen dandoofstomme kinderen loeren spre ken Ja zeker kunnen zij dat, althans ver reweg de meesten, Alleen wanneer stomheid het gevolg is van een ongeneeslijk gebrek aan het stemorgaan, kunnen zij het niet," maar dan gaat zjj natuurlijk niet noodwen dig met doofheid gepaard Bij doofstommen is bijna altoos de stomheid het gevolg der doofheid. Omdat de volstrekt doove gaeri geluiden kan waarnemen, leert hij niet spreken. Kan men den doofstomme op eer. of andere wijze leeren, hoe hij de spraak organen stelUn en bewegen moet, om be paalde klanken voort te brengen, dan kan hij leeren spreken. Natuurlijk gaat met het aanleeren der woorden dat hunner betse- kenis hand aan hand. Nu begint men in de eerste klasse de kinderen dingen aan te wijzsn, die dan ge ncemd worden. Dit noemen geschiedt zéó dat de stand der spraakorganen by elke letter zoo goed mogeiijk kan waarge nomen worden. Behalve door 't gezicht geschiedt deze waarneming zoo noodig door 'tgevoel: 'tkind legt de hand b.v. tegen de keel ('t strottenhoofd) des onderwijzers. De leer ling beproeft nu zijn spraakorgaan den- zelfden siand te geven en vervolgens den onderwijzer na te spreken. Natuurlijk ge lukt dit niet zoo dadelijk vooral de vor ming der klinkers kost heel wat moeite. Ia 't algemeen is 't leeren spreken voor den onderwijzer en voor den leerling een werk van eindeloos geduld voor den eerste ook een werk, dat heel wat voorbereidende studie eiseht. De heer Kes geeft zijn onder- wjjzers met 't oog daarop bijzondere lessen, want een vormschool voor onderwijzers aan doofstommen bestaat in ons land niet -. de onderwijzer, die zioh voor dit werk geeft, moet aan lie inrichting zelf tot dezen arbeid bekwaamd worden. De gesproken woorden worden vervolgens op 't bord ge- sohreveD. Op 't bord schrijven is in alle klassen veelvuldig aan de orde en 't trof mij, hoe bijzonder goed de kinderen schrij ven, èn op 't bord èn op lei en schrift. In de laagste klasse de leeftijd der leer lingen loopt nog al uiteen, wijl niet allen op denzelfden leeftijd in Effatha" komen schreven de kinderen b.v. zinnetjes als »De molen is hoog", en ze deden 't meeren- deels goed. Dezelfde zinnetjes werden reeds vrij duidelijk nagesproken. In 't volgende leerjaar wa3 de onderwij zer bezig, zijn leerlingen de beteekenis van 't woordje »maar" te doen gevoelen. Men begrijpt, dat 't bijzonder moeilijk is, de kinderen beteekenis en gebruik van zulke woorden (woorden van abstracte beteekenis, betrekkingswoorden) aanteleeren. Woor den als stoel of tafel, loopen of zitten, groen of rood zijn gemakkelijk in hun beteekenis te vatten, maar anders is 't b. v. met de meeste partikels. Om nu de kracht van 't woord »maar" te doen beseffen, vraagde de onderwijzer, wijzende op de tafel„Wat is dit de leerling antwoordde„Dat is een tafel". De onderw.„Hoe is deze tafel i" De leerl.»Die tafel is geel". Do onderw.»Is deze tafel wit De leerl. »Die tafel is niet wit, maar geel". Zoo werden ook geleerd de tegenstellin gen „niet hoog, maar laag", „niet rood, maar bruin" enz. Dezelfde leerlingen be gonnen ook reeds met eenvoudige reken oefeningen, bjjv. 14 5 19. In een volgende afdeeling woonden we de Bijbelles bij. Daar bier tweeleerjaren onder de hoede van één onderwijzer gesteld wa ren, werden twee onderwerpen besproken „de Wetgeving" en „de opwekking van't doehtertje' van Jsïrus". Van de eerste les kregen wjj een, door de leerlingen geschre ven, schets iu vragen en antwoorden. In dezen vorm wordt de stof in 't geheugen vastgelegd. Naar de beteekenis der moei lijke woorden' werd gevraagd en deze (steeds in volledige zinnen) gegeven. De tweede les werd in soortgelijken vorm ge geven met een (zwarte) plaat tot uitgangs punt, en daarna door één der jongens zeer nat en zonder fouten, op't bord geschreven. Hoe ver de leerlingen hier reeds gevorderd waren, werd ook bewezen door 't volgende een paar kinderen moesten zich aan twee onzer voorstellen; zij deden dit netjes en zeer verstaanbaardhr. Rademaker, uit Middelburg deed één hunner een paar vra gen en werd (h(j sprak natuurlijk langzaam en goed gearticuleerd) goed verstaan en beantwoord. In de hoogste klasse waar ons oog viel op een fraaie kaart van Nederland, 't werk van wijlen den heer Oranje werd Ge schiedenis des Vaderlands en Aardrijks kunde gevraagd. Beantwoorden (ook toon één der onzen de plaats van den onderwij zer innam) waren zóó, dat wij daarmee te vreden mogen zijn, als wij zo van onze ge wone leerlingen uit de 6e klasse ontvangen. Hier werd niet moer uitsluitend in volledige zinnen geantwoord zeer terecht, omdat 't leven dit niet eischt, ofschoon het voor het onderwijs in de lagere klassen noodzakelijk is. We zagen zeer goed teekenwork en de heer Kes vertelde ons later, dat ook het handwerk (tot borduurwerk toe) der meis jes er keurig uitziet. Trouwens al hot werk der leerlingen draagt hetzelfde stampei van netheid en nauwkeurigheid, en waar de ouderwijzers ons telkens vertel den, welke leerlingen meer, welke minder vlug waren en ook de minder vluggen een beurt gaven, meenen we gerechtigd te zijn tot 't besluit, dat wat ons te zien gegeven werd, werbefijk 't totaalbeeld der sehool vormt. Vas harte hopen we, dat „Effatha"(welks nieuwe school voor 80 leerlingen plaats zal bieden, terwijl er thans nog slechts een groote 30 zijn) steeds meer moreelen en finantiëelen steun moge genieten vooral ook, dat alle doofstomme kinderen van ehristelijken huize op den duur daar een plaats mogen vinden, want elders is hnn plaats niet, hoe goed ook de instituten van Groningen en Rotterdam voor 't overige mogen zijn. Wie in „Effatha" onderwijs genoten heeft, is niet alleen zóóver, dat hij zioh in 't maatschappelijk leven redden kan (met 't oog op den omgang met hoorenden en sprekenden wordt geen vingers; rnak aangeleerd, die den doofstomme alleen om gang met zijn lotgenoten veroorlooft) (hij heeft ook onderwijs ontvangen in 't Woord onzes Gods niet alleen tot zijn mond,maar ook tot zijn hartisin Jezns'Naamgesprokea: „Effatha I" „Word geopend 1" En wij mo gen gelooven, dat dit woord tot velen niet vergeefs gesproken is. Alle inlichtingen omtrent „Effatha" wor den, behalve door den directeur en de be stuursleden, ook gaarne gegeven door de correspondenten in de verschillende plaat sen. Van de Zeeuwsohe hoop ik in een vol gend no. een lijstje te geven. Daar ik dit op reis schrijf, heb ik dit thans niet ter hand. Van mensohen te Biggeberke of in den om trek zal ik zeer gaarne giften en nog liever toezegging eener jaarlijksche bijdrage ont vangen. K. WIELEMAKER, Corresp. van „Effatha" voor Biggekerbe. Correpondenten van „Effatha" in Zee land zijn (volgens 't laatstverschenen jaar verslag) Arnemniden O, Klaasse, Ax4 M?j. W. van Vliet, Biggsksrke K. Wigls- maker, 's-Heer Arondskerke L. v. Vessem. Kolijnsplaat Jee. Oranje Lz-, Middelburg Kerfeeraad Geref. Kerk C, Vera Mevrouw Scbeele—Oggel, Vlissingen, P. G. Laer- noes P.Gz 't Zand (gem. Koudefeerke W B. Kroeze. Volgens 't z -Jfde verslag waren in de Ic- richting drie kinderen uit Zeeland één nit Zaamslag, één uit Ierseke en één uit Arne- muiden. 16 Juni 1908. Kiesrecht. Wanneer in onze kringen gepleit wordt voor evenredige vertegenwoordiging, dan willen wij niet zeggen, dal dit nu juist door mr. Groen van Prinstereris begeerd. Wel heeft hij steeds gepleitvoor een ander kiesstelsel, geheel anders dan het vigee- rende meerderheidsstelsel. Zulks met 't oog op de minderheden. Een verkiezing waarbij 4001 kiezers op A en 3999 op B stemden, en A gekozen werd verklaard, terwijl alle stemmen op B uitge bracht verloren gingen, is nimmer door Groen van Prinsterer toegejuicht, integen deel streng afgekeurd. Hij heeft dan ook wel steeds op verlaging van den eensus aaegedrcmgen bij het tegen woordig kiesstelsel. Maar niet omdat dit stelsel hem aangenaam was Niet met bestendiging van het bestaande msaT in afwachting vbe eencm kiesstelsel In zijn „Nerierleudsche Gedachten" van 19 en 21 April 1871 toch schreef hij „Handhaving van het recht der minderhe den by de stembus, door den eisch dat een beter kiesstelsel ingevoerd, en in afwachting daarvan de census verlaagd worde". „Onverwijlde census-verlagitig, inafwaoh- ting van een kiesstelsel waarbij', met eerbie diging van het recht der minderheden, niet Janger op intellectueels ontwikkeling zonder meer, gelet worde. Alsof, om het denkend, het weldenkend gedeelte dor natie niet in tel was". Door eoaliseering der Reohtsohe partijen na 1871 is het kwaad van het tegenwoordige kiesstelsel wel eenigermategetemperd,dooh gaoseh niet weggenomen. Dat zou, altkans voor een goed deel, bij invoering van een ander kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging wel 'tgeval zijn. Maar „algemeen stemrecht" was bij Groen van Prinsterer gaDsoh uitgesloten. Voor algemeen stemrecht met evenredige vertegenwoordiging zou hij nimmer te vin den zijn geweest. Hij sloot zioh te dien op zichte aan bij den Fransohen staatsman De Montalembert „Een „algemeenstemrecht", uitgevonden door de republikeinen, in overleg met eenige monerohaal gezinde dwazen, dst geen op recht en verstandig vriend der vrijheid ooit heeft begeerd of geëisoht". („Nederlandsohe gedaohten" van 8 Juli 1871). De Eerste Kamer stelt morgen het ont werp betreffende de invoering van het arbeidsoontract aan de orde. Het bestuur der Vereeniging van voorzitters en secretarissen van Kamers van Arbeid in Nederland heeft in zijn laatste vergadering benoemd tot lid der commissie van reorganisatie der Kamers van Arbeid ia de vaoature, ontstaan door het bedanken van den heer A. 8. Talma, toen deze als minister van landbouw, nij verheid en handel optrad, ds. J.'C. Sikkel, te Amsterdam, schrijver van „Vrijmaking van den Arbeid" en „Vakorganisatie naar christelijke beginselen." Een nieuwe soeialislische party. De Klok schrijft, dat binnen niet te lang tijdsverloop een oproep zal worden gericht aan ieder, die bereid is, op nader aan te geven grondslagen, aan de stiohtiug van een nieuwe socialistische organisatie mede te werken. Voorloopige bewijzen van instemming of toezeggingen tot raodewer- kicg worden ingewacht bij G. L. v. d. Zwasg, Gorredijk en W. Havers, Den Haag. Het Kamerlid De Vries heeft aan Het Handelsblad verzekert dat hjj ontslagna men zal, zooira zijn commissariale arbeid, welhaast, zal geëindigd zijn. Snoek krijgt dus nog dezen zomer een nieuwe Kamer verkiezing. Het volgend regeeringstelegram is giste ren bij den voorzitter van de Goesche Par tijdag— mr. A. A. de Veer te Middelburg ingekomen in antwoord op 't telegram van de vergadering aan minister Heems kerk RegeeringstelegramTijdelijke afwezig heid belette mij nw telegram aanstonds te beantwoorden. Ik betuig aan 't provinciaal comité van antirevolutionaire kiesvereni gingen in Zeeland mijn hartelijken dank voor zijn goede W6nschen en het door hen uitgesproken vertrouwen. Gods zegen moge op zijnen arbeid rusten. HEEMSKERK. Goes. Zaterdagavond vergaderde onder voorzitterschap van den heer B. M. den Boer, de oommissie voor de ceoonoiniaohe spijsuitdeeling. De inkomsten 1907—1908 hebben bedragen, met inbegrip van een batig saldo van het vorige jaar ten bedrage van f33.775, f 1600.495, de uitgaven f 1570 22. Er is dus een goed slot van f 30,273. Uit^het verslag van den secretaris- penningmeester, den heer I. D. Fransen v. d. Putte bleek, dat de gewone soep uitdelingen gedurende den winter onver anderd drie maal 's weeks plaats hadden tot einde Maart. De extra-bedeelingen waren ditmaal van bijzondere beteekenis, doordien de oommissie de vereerende op- draeht ontving ora bestemming te geven aan eene liefdadigheidsgift van H. M. de Koningin, bij gelegenheid van haar bezoek san Goes geschonken. De gift was zoo mild.dat daaruit 'n drie talextra-bedeelingen konden worden gegeven, waarvan de eerste kort na het September-besoek, en dus op een tijdstip van weinig nooden, bij wijze van feestgave werd uitgereikt in krenten brood en witte kaas. De bedoelingen van erwtensoep werden, zooals van ouds, op den Tweeden Kerstüag begonnen met 221 portiën aan 104 gezinnen en even later uitgebreid tot 375 portiën aan 161 gezinnen. In het geheel werden, ongerekend de txtra- bedeelingen,uitgereikt 14.895 portiën tegen 15.348 in het voorgaande jaar. Verbruikt werd voor een en ander 1000 K.G. in- landseh spek, 688 K.G. gewoon brood, 234'/ï K G. krentebrood, 45,8 K G. witte baas, 39 H.L. groene erwten, 100 K.G. rijst, 160 K.G. gort en verder de noodige specerijen. In de samenstelling der oom- missie kwam geen verandering. Baarland- In de Zaterdag gehouden raadsvergadering werden B. en "W. ge machtigd opnieuw te regelen het contract met de gemeenten Hoedekenskerke en '8-Gravenpolder ten opzichte van den ge- meensohappelijken geneesheer. Laatstge noemde gemeenten verzoeken dit contract a»d te gaan voor 3 jaar ingaande 1 Juli 1909. Medegedeeld werd dat op de adver tentie voor een geldleening geen enkele aanbieding was ingekomen. Daar de raads leden zeif niet geneigd bleken om aandeel te nemen in die leening en ook geen per soon wisteD, die bereid zou zijn het geld te leverei), deed de voorzitter het aanbod zelf bet bedrag (f 1500) te fournceren en wel tegen een rente van 5'/2 pCt 'sjaars. De aflossing moet plaats hebben in 20 jaar. De voorzitter voegde er eehter bij dat, als er raadsleden waren, die het geld voor- deeliger konden krijgen, hij zijn aanbod zou intrekken. Er bleek echter niemand kans te zien, het geld goedkooper te ver strekken. Inzake de eleotrische soheige- leiding van het telefoonkantoor naar de woning van den besteller werd nog geen beslissing genomen. (M. C)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1908 | | pagina 1