NS.
te loop
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
"si
No. 185. 1908
Donderdag 7 Mei,
jaargang,
CHRISTELIJK*
HISTORISCH
et Lam
T
iel
p
P
P
knecht
Binnenland,
ANOY
AMB
Dakpannen
teen
bjj J. BREEL
aankomende
gezin,
GHT
ecl»t
kneeht
SE, Nieuw-
et - Oom,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed*. 3. X DE JONGE-VERWEST, te Goei
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIES
DIT DE PROVINCIE.
B TJRGï
esteld op:
'ke Godsdienst,
cent.
geD, Broek- en
e Rokken,
dit blad F. P.
B-
eliskerke.
n twee jaar, bij
2, Middelburg.
een tweejarige
d 14 maanden,
R, Middelburg-
k e.
uw houten
en Rijwiel,
esM. C. vax
uburg).
eele (Souburg).
lK'Ollt
aan
'neeht
bjj P. KODDF,
Brandenburg".
terstond
Kloetinge.
bureau DE
agd
personen met
bij M. DE
's H. Arends
et October
Jz., Zandijk.
nden aan
RSE, K o u-
verskerksche
gd
rtensdijk (Z.)
tond
ÜID
LKERS Jz,
nd
IN, Seisweg,
id.
v
MM
1 ioh 7nu laaf? i»d .cnfT gtudlsbhSM
A A -'l'W'O MT»ahno«i8T .isQ "03
- Jvls r Dili
II1M
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,026.
0 sG gttrdlabblM
«Cf H .«is
-..a uobei
UITGAVE DER FIRMA
ER VAH
van 5 regels 40 cent, iedere regei meer ceiw.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere rege!
meer 10 cent.
6 Mei 1908.
Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
terschelde.
Staat van vertraging in den treinenloop
te Vlissingen van Vrijdag 14 Februari
1908 tot en met Donderdag 30 April 1908,
m waardoor geheeleof gedeeltelijke aanslui
ting verloren ging.
15 Febr. trein 11.44 aangekomen 12.10 1)
10 11.44 12.- 1)
17 11.44 12.- 1)
18 5.16 6 20 2)
28 3.16 3.27 1)
1 Maart 8 52 9.15 2)
2 11.44 12.10 1)
6 3.16 3 30 1)
9 11.44 12.- 1)
10 11.44 12 02 1)
10 3.16 3.26 3)
19 n 8.52 9.07 2)
31 a 8.52 9.05 2)
31 3.16 3.32 1)
3 April 11.44 12.02 2)
7 3.16 3.35 1)
14 8.52 9.25 2)
16 8.52 9.05 2)
20 11.44 12.13 1)
24 11.44 12.05 1)
30
8.52
9.10 1)
1) Geen aansluiting met Breskens en
Neuzen.
2) Geen aansluiting met Neuzen.
3) Geen aansluiting met Breskens, wel
h* met Neuzen.
„Mozes'' Fan der Goes.
Jaren geleden zagen wij in de liberale
pers den vrijzinnigen geldjood Montefiore,
die een weldoener zijner rasgenooten was,
als een anderen Mo zes verheerlijkt.
De sociaal-democraten hebben nu ook
hun „Mozes".
Naast Mozes Montefiore Mozes v. d.
Goes 1
En dan nog wel een godsdienstigen 1
In Het Volk wordt te zyner verheerlijking
onder meer gezegd
Er zijn zeer vele godsdienstigen die nooit een
voet zetten over den drempel van een kerkge
bouw (tenzij om een monument te bezichtigen).
Tot deze laatsten behoort v. d. Goes, die
immer op mij den indruk maakte een hoogst
godsdienstig man te zijn. Levendig herinner ik
mij het moment dat v. d. Goes op eene open
lucht-meeting te Oude-Pekela in den zomer van
i9o6 uitvoer tegen het kapitalisme, dat o.a. ook
deze tegenstelling schept, dat de gegoede in
normale omstandigheden op veertig-jarigen
leeftijd is in de kracht van zijn leven, eerst als
begint te leven terwijl de arbeider en arbei
dersvrouw op dien leeftijd reeds aftakelen of
lichamelijk afgetakeld zijn. Van der Goes was
toen fulminant, had wel iets van een Mozes.
Vooral bij de hoogtepunten eener rede blijkt
uit het vuur, waarmede de socialist spreekt,
het diep godsdienstige van het socialisme.
Schrijver van dezen nonsens is de ex-
priestar Van den Brink; die zich daarbij
ook nog beroept op 't volgende woord van
den modernen dominé Bakker uit Bols ward,
ook een sociaal-democraat
Sommigen vloeken God, zeggen dat Hij, de
Eenige, die waarachtig leeft, niet is hunne
handen zijn ijverig bezig in zijn
heiligen dienst; want op het doen komt
't aan.
En zegt v. d. Brink v. d. Goes wil
het goede, dus is hij godsdiensiig
Wie 't doen der sooiaal-demooratie voor
godsdienst verslijt eu v. d. Goes den atheïst
tot een Mozes promoveert, heeft van gods
dienst nooit verstand gehad en van den man
Gods en Middelaar des Ouden Verbonds
Mozes nooit iets begrepen.
Op het tentoonstellingeterrein zal Neder
land dit jaar iets nieuws opleveren. Op 3,
4 en 5 Juli zal in Den Haag een Kinder-
tentoonstelling worden gehouden. Prijzen
worden uitgeloofd voor gëzondheid en
schoonheid tot een bedrag van f 100. Toe
gelaten worden kinderen van 2 tot 6 jaren.
Deze tentoonstelling wordt aangekondigd
als te zullen plaats hebben in de groote zaal
van het Koninklijk Zoölogisch Botanisch
Genootschap, in het gewone spraakgebruik
geheetenden Dierentuin.
Als we ons niet bedriegen daü wordt met
eenige moeite de eerste Meidag als feestdag
van den arbeid levendig gehouden.
Men beproeft allerwege dien dag aan
trekkelijk te maken door zang en muziek,
door voordracht en optocht en dat gelukt
gelijk altijd het best bij de jeugdigen.
In 't oog vallend is, zegt men, op vele
plaatsen het onevenredig aantal jeugdigen
dat zich te goed doet aan dit festijn.
En overigens.
Een timmerman-woordvoerder op eene
vergadering te Parijs zei het zoo goed en
zoo juist.
Dit feest van den internationalen arbeid
is geen feest en geen arbeid en geen rust.
Feest is er als men vroolijk is, arbeid als
men werkt en rust als men rust.
Maar den eersten Mei moeten wij niet
vroolijk zijn, niet arbeiden en ook niet
rusten.
Wat we dien dag wel moeten doen f
Eisohen 1
Laat ons veel eisohen.
Ziedaar een korte, onovertroffen juiste
definitie van den eersten Meidag als heiligen
dag van den arbeid.
Ruim dertig jaren woedt de strijd tegen
A(jeh reeds, en voortdurend geeft de be
volking van dit onherbergzame land blijk
van haat tegen het gezag van den blanken
man of van diep gevoel voor vrijheid.
Met tuchtiging wegens zeeroof begonnen,
dus als politie-maatrege), heeft daar, naar
het gewoon verloop dat wie eenmaal a
gezegd heefl tot z gaan moet, zich een
formeela oorlog ontwikkeld, die met al do
afwisselende kansen aan den oorlog ver
bonden tot onderwerping leiden moest.
Maar hoe moeilijk het is een volk dat
niet afhankelijk zijn wil te onderwerpen
bewijzen de laatste weken die ons weder
beriohten brengen van verradelijke aan
vallen en bloedige gevechten.
Het is een verblijdend verschijnsel voor
vele sportliejhsbbers en die zijn er
tegenwoordig legio dat vele genees
kundigen hot beoefenen van sport in be
scherming nemen, als zijnde een goed
middel om het door inspannenden hoofd
arbeid en te zittend leven gestoord even
wicht te herstellen. Overdrijving ia natuur
lijk allee behalze aanbevelenswaardig,want
die schaadt altijd. En daarbij elke soort
van sport heeft haar eigenaardige bezwa
ren,maar evenzeer eigenaardige voordeelen.
Zoo worden door verschillende medici de
volgende voordeelen van het voetbalspel
een sport niet gevaarlijker dan eenig
ander opgenoemd.
Vooreerst bewegiDg in de open lucht,
harmonische spieroefenirig, bevordering
van krachtige ademhaling, oefening van
den geestvoorts paedagogische voordee
len,bevordering eener goede bloedsomloop,
aankweeken van behendigheid,doortastend
I leeren optreden en eindelijk worden als
j voordeelen genoemd aankweefcing vanzelf-
i beheersching, het leeren samenwerken en
opwekking van den eetlust en het sociaal
1 gevoel.
1
Dat het Vredespaleis op breeden grond
slag zal gevestigd worden, moge bljjken
nit het feit dat de fundearing is aanbesteed
voor f 112,/a duizend guldens.
De democratische stroom die het leven
door trekt, doet zich overal gevoelen, ook i
in de verblijfplaatsen der hoogste weelde.
Het^ aantal neemt overal toe, maar de
financiesle kracht geenszins.
Een der Tweede Kamerleden gaf eens
zjjn hart lucht over de toenemende demo
cratie in deze roerende klacht: eertijds
kwamen de leden bier met pelsjassen, nu
hebben ze ternauwernood een demi-saison
aan.
De derde-klas kermisdagen, die zich in
badplaatsen als Scheveningen en Blanken
berg ontwikkelen, zijn bekend. Draaiorgels
en harmonica's zijn daar geen vreemden
meer en het bonkige leven kondigt getal en
gehalte van bezoekers aan.
In de middelpunten van uitspanning,
Zwitserland en Zuid-Frankrijk doet zich
evenzeer den invloed van rondreisbiljetten
en goedkoope reisgelegenheden gevoelen.
De middenklasse verovert die oorden van
weelde en vermaak. De rijkste Ini gaan
tegenwoordig naar Egypte. De reis daar
heen is wel langer en het verblijf veel duur
der, maar men kan er leven zonder midden-
etsnd. Kaïro, Hiloean, Assoean, de Nyl, de
Pyramiden, de woestijn, dat zijn da trek-
plaatsen der toekomst.
Nog meer in trek gebracht door de recom
mandatie der doctoren, die de heldere Afri-
kaansche zon voor borst- en teringlijders
zoozeer aanbevelen.
Het exeDtrieke trekt steeds een deel der
mensehheid aan.
Het aal ook wel zielgemeenschap met
het exoentrieke zijn dat er stemmen opgaan
om een standbeeld voor Multatuü in het
Rijksmuseum te brengen.
is er iemand, die ongetwijfeld zeldzame
gaven had, spoediger vergeten dan hij
Wie kent van de jongeren nog zijn wer
ken, behalve misschien de Max Havelaar
Kunnen zijn Ideeën of Minnebrieven of
Millioenanstudiën nog deze of gene kring
bevredigen
Immers neen
Multafuli leefde van negatie, eritiek en
afbreken stelde hij zich tot levenstaak.
En aangezien de venijnigste, pittigste
oritiek slechts ledigheid en onvoldaanheid
brengt, en alleen bouwen, desnoods na
breken, voldoening aan menschelijke be
hoeften geven kan, zullen arbeidskrachten
als die van Multatuli spoedig :n 't niet
verzinken en een volgend geslacht zal bij
het zien van zijn beeltenis verwonderd
vragen wie toch die magere man was.
Door de betrokken regeeringen zijn in
den laatsten tyd de rechten en plichten be
paald en zwart op wit gebracht van allen
die belangen hebben op de Noordzee en
aan hare kusten.
Deze bepalingen werden vereonïgd en
aangediend onder den naam van Noordzee-
verdrsg en stellen vast hoe de onderlinge
verhouding zijn moet.
Dat bet zoo zij of blij ve, daar zullen de
belanghebbenden zelf voor te zegen
hebben.
Gaarne gelooven we dat de bepalingen
uitnemend zjjn, zoo goed als mogelijk is,
maar ze staan op het papier en menschen
hebben ze uit te voeren.
Dat zegt ons nog niet met Die wacht am
Bheinhet Vaderland kan rustig zijn.
Dat do godzaligheid vruchten draagt
voor dit zoowel als voor het volgend, het
eeuwige leven, kan ons, zoo iioodig, indien
we het niet uit eigen omgeving overvloedig
wisten, ook nog leeren. een klein boekje
van een Engelschman, dat ons dezer dagen
in handen kwam.
Practisch, als Engelschsn gewoonlijk
handelen heeft hij zich ter beantwoording
voorgesteld welke resultaten de bekende
opwekking in Wales heeft gehad, uit maat
schappelijk oogpunt.
En dan noemt hij in de eerste plaats het
dalen van de politie-overtredingen wegens
drankmisbruik. De politie strafte in 1904
bijna 11000 overtredingen en in 1906 nog
geen 6( 00. Deze vermindering met nage
noeg de helft van politie-straffen verbergt
een onnoemlijk, niet te schatten cijfer van
hoogere, zedelijke kracht en meer huiselijk
geluk,om niet te spreken van de geestelijke
macht en zedelijke veerkracht die dit cijfer
onderstellen doet.
Pientere wattenmakers die Eogekoher.
En respectabele oppositie zijn de toria's.
Het ÉDgelsobe Lagerhuis beeft met 397
tegen 147 stemmen in tweede lezing aan
genomen het ontwerp Drankwet, na een
debat van slechts vier dagen, on een voor
bereiding van nog geen twee maanden.
Minister Asquitt had pas 27 Februari jl.
dit wetsontwerp aangekondigd. Het is op
vele punten scherper dan onze Drankwet
en heeft ten doel, desnoods met dwang,
het aantal patenten en drankgelegenheden
in Engeland te verminderen, met schade
vergoeding.
iï
Bij de stemming voor een lid der Prov.
Staten van Gelderland in het kiesdistrict
Ede zijn uitgebracht 3585 geldige stem
men,waarvan de heer L Tulp (a -r.) er 2280,
de heer H. O. Reiners (lib.) 1305 stemmen
verkreeg.Zoodat eerstgenoemde gekozen i3.
By Kon. besluit is mat ingang van 1
Juni benoemd tot werktuigkundig opzich
ter bij da Staatsmijnen in Limburg, J. J.
Bootsgezel, thans tydelyk werktuigkundig
opzichter by dien tak van dienst.
Gebed in de kazerne.
In navolging van Hoorn, Haarlem en
Maastricht heeft ook de kolonel-comman
dant van het 11de reg. infanterie, in garni
zoen te Nijmegen en Ede, een order uitge
geven, dat ook bii genoemd regiment
voortaan gelegenheid zal gegeven worden
tot het gebed. Deze bepaling houdt in, dat
vóór en na het eten er een oogenblik stilte
zal zijn, en dat niemand, wie ook, eenige
hinder of aanstoot mag geven.
De Stand,, die dit mededeelt, voegt er by:
„Jammer echter, dat deze bepaling een
maand op proef is. Wij hebben evenwel
goede hoop, dat de rapporten hieromtrent
gunstig mogen zijn, en het alzoo een vast
besluit mag worden. Wij zijn overtuigd,dat
heel ons Christenvolk dankbaar is voor
deze bepaling in ons leger".
Moties.
De Standaard geeft nu ook haar meening
over de motie-manie van de laatste dagen
inzake de geschillen onder ons. De Stand.
is met al deze moties maarmatigingenomen.
Zij schrijft
In Rotterdam en omtrek was het nood
zakelijk, dat de kiesvereenigingen, die te
waken hebben voor de zuivere instand
houding van onze partij-organisatie, bij
motie de lieden waarschuwden, dat zij ge
vaar zagen in de wijze waarop het le Rot
terdam versobij aend anti-revolutionair
orgaan zich over de Depataten-vergadering
over haar voorstellen, over haar program
en over haar leider uitliet.
Maar gaat men niet te ver, wanneer
men zich van elders ia het geding met
moties mengt?
Het krijgt dan zoo licht iets van het
slaan van een vonnis, en dat komt toch in
geen geval aan de op zioh-zelf staande
kiesvereenigingen toe, maar hoort thuis op
de Deputaten-vergadering.
En nu weten we wel, dat het zoo niet
bedoeld is, en dat men alleen verzet wilde
aaoteekenen tegen een bederf, dat dreigde
in te sluipen maar men waohtle zioh ook
voor den schijn.
Provinciale Staten van Drenthe be
noemde tot lid van gedeputeerde staten
(vac. Dormaars) de heer J. Huges, burge
meester van Gasselte.
Midtleï3>«ï-jy. De voordracht voor inge
nieur van den polder "Walcheren bestaat uit de
heeren H. van Gelderen, ingenieur Ie klasse van
den waterstaat in Ned.-Indië te 's-Gravenhage,en
R. A. Verweij, civiel ingenieur te Scheveningen.
Zaterdagmiddag werd door dhr J. F. van
Dunne, naar aanleiding van 't door hem gevierd
50-jarig ambtsjubilé bij de registratie en domei
nen, aan een veertigtal genoodigden, in 't Schut
tershof alhier, een diner aangeboden. Daarbij
zaten aan de Commissaris der Koningin, de grif
fier der Staten van Zeeland,de secretaris generaal
bij het ministerie van financiën, de inspecteur-
generaal bij 's rijkswaterstaat, de burgemeester
van Middelburg, de directeur der directe belas
tingen, invoerrechten en accijnzen, verschillende
hoofd en andere ambtenaren bij de registratie en
dsmeinen, benevens eenige vrienden. Aan het
dessertwerd door den Commissaris der Koningin
medegedeeld dat door Gedeputeerde Staten van
Zeeland den in 1907 bedijkten polder in den
Brakman ter eere van den jubilaris de naam was
gegeven van Van Dunnépolder M. C.
De Lange Giststraat alhier had gisteren
morgen vroeg reeds een bijzondei feestelijk aan
zien. Van verscheidene gevels woei vroolijk de
vaderlandsche driekleur. Het echtpaar Hubregtse
in die straat vierde n.l. den dag, waarop het vóór
5O jaar in den echt werd verbonden, wat aan de
medebewoners o. m. aanleiding had gegeven om
de vlag uit te steken.
In den loop van den dag kwamen verschil
lende persoonlijk de gelukkige oudjes felici-
teeren en deden van hun belangstelling verder
blijken in den vorm van talrijke geschenken.
Ook de kerkeraad van de Ned. Herv. Gemeente
alhier Liet zich dezen dag niet onbetuigd. Bij
monde van den secretaris van dien raad, den
heer R. J. Hoogervorst, werd de heer W. L.
Hubregtse, die ruim 37 jaar stokman in de
Nieuwe Kerk is, geluk gewenscht en overhan
digde deze hem een enveloppe met inhoud.
Onnoodig te zeggen, dat het den heelen dag
visite kaartjes enz. regende, waardoor deze dag
den heer Hubregtse en echtgenoote, de respec
tievelijk 79 en bijna 75 jaar oud zijn, tot een
onvergetelijke is gemaakt. (M. C.)
Naar wij vernemen heeft de heer P. L.
Bolier, opzichter van den polder ^Walcheren"
te Wesstkapelie, om gezondheidsredenen
verplaatsing verzocht, en is hem door het pol
derbestuur met ingang van 1 Juni de Oost-
watering als nieuwe standplaats aangewezen,
terwijl de heer K. Dekker, opzichter van den
polder aldaar, met ingang van denzelfden dag
naar Westkapelle wordt overgeplaatst.
Op de lijst van hoogstaangeslagenen in Zee
land komen o.a. voorG. Alberts Lz., H. W.
Allaart, A» W. Berdenis v. Berlekom, mr. F. N.
v. d. Bilt, J. H. Blum, H. Boasson, jhr. P. J.
Boogaert, P. L. de Bruijne, mr. A. C. A. Jacobse
Boudewïjnse, H. P. den Bouwmeester, jhr. mr. E.
A. O. de Casembroot, mr. P. Dieleman, F. v.
Dunné, mr. A. v. Eekelen, mr. P. J. v. d. Feen.
mr. H. J. Dijckmeester, J. G. Ermerins,H. J. von
Brucken Fock, J. P. Fokker, mr. R. Fruin, C. A.
Goethals, C. Heijse, J. Hosang, A. Jeronimus,
P. Keg, L. G. Kakebeeke, mr. W. Polman Kruse-
man, J. Luteijn,Th. H. de Meester, jhr. mr. E. P.
Schorer, mr. F. J. Sprenger, P. Dumon Tak, jhr.
C. J. J. A. v. Ttylingen, mr. A. P. Snouck Hur-
gronje, jhr. mr. W. H. Snouck Hurgronje, D.
Jeras, C. M. Ghijsen. M. P. v. d. Plaist, dr. H. v.
d. Kamp, G. Plankeel, M. P. A. Proos, H. Tak,
W. Verhulst, jhr. mr. A. W. Reigersberg Ver-
sluijs en J. A. Zip, allen te MiddelburgJ. R. Tak
te Serooskerke, dr. C. A. Duijvis, J. v. Raalte, mr.
J. Smit, J. Janszen, J. G. Meijer, J. P. Vermaas,
allen te Vlissingen; A. M. Tak te Aagtekerke,
P. S. Buteux te Souburg, M. J. v. Ditmars en A.
Lantheer te Oostkapelle, H. J. E. Gerlach van St.
Joosland, jhr. W. C. v. Panhuijs, W A. graaf v.
Lijnden, P. Loeff en mr. J. Loeff te Koudekerke
J. A. Trimpe Burger, Ph. R. Claus, A. M.
Peman Kakebeeke en W. F. K. Lenshoek,
allen te Kloetinge W. J. Vader van 's-Graven-
polder te Wissenkerke, A. C. Danckaerts te
Kortgene, P. Dekker te Wemeldinge, H. K„
Persant Snoep te Kapelle, J. v. d. Velde en I.
Willemsen te Ierseke, A. Dekker, S. Dekker, J.
A. v. Heel, J. C. H. Hollmann, G. H. Kakebeeke,
J. M. Kakebeeke, mr. C. Lucasse, J. Pijke, J.
Pilaar, J. M. Pilaar, I. D. Fransen v. d. Putte en
H. J. Stieger, allen te Goes, Jan Blok Jz. en J.
Kakebeeke te Krabbendijke, F. D. Kolff van
Oosterwijk te Kruiningen, P. Dieleman enG.
Wieland te Zaamslag, W. Dieleman Pz., F. v.
Hoeve, A. Koster, P. Dregmans en L. de Feyter
te Axel, J. Huissen en J. A. v. Rompu te Neuzen,
H. A. Hanken te Wilhelminadorp, J. F. Henne-
quin te Sluis, mr. P. C. J. Hennequin te Aarden-
burg.
Middelburg. In de hedsti (Woensdag)
middag gehouden zitting van dsn gemeen
teraad was ingekomen een adres van de
vereeniging (/Huishoudschool", waarin den
raad verzocht wordt in aansluiting san het
herhalingsoaderwijs een kookcursus op te
richter, waar voorloopig tweemaal in de
week 12 meisjes leskuanenkrijgen. Tevens
wordt verzocht om de vereenigirg roet da
leiding to belasten en haar dan een subsidie
van f500 toa te kennen. Aan het adres is
toegevoegd een lijst der plaats/n wasr
reeds van gemeentewege dergelijke inrich
tingen w *den gesteund,
