NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
Mo. 183 1908. Dinsdag 5 Mei. 22e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. i.
E JONGE-VERWEST. te Goes
r, P. D'HUIJ. te
el Luro.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Uit de Tweede Kamer.
Gemengde Berichten.
IEDEREN, WERKDAG DES AVONDS.
iPrijs per drie maanden franco p. p.f 1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAÏ3
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1 —5 regels 50 cent, Iedere regel
meer 10 cent
«sac^sHKtsaxgssEnasgBgBi
Vrijdag is, zooals vervracht kon worden,
eene beslissing gevallen over het veelbe
sproken amendement Van Twist-Hugen-
holtz, dat de voorstellers, hoewel daartoe
door den Minister aangemaand, niet uit
eigen beweging wilden loslaten. Vooral
dhr. Van Twiet had het krampachtig ver
dedigd, wiU geen wonder is, de verklaring
van dhr. Roodhuijzen in aanmerking ge-
nomen, dat dhr. Duijmaer van Twist drie
jaren lang met den wonderkuil opgestaan
en naar bed gegaan was. Het zou dan tot
stemming komen. Alleen dhr. Reijne trok
aijn subamendement, strekkende om de
verbodsbepaling eerst na twee jaren in
werking te doen treden, om tactische
redenen in, om het te vervangen door een
zelfstandig amendement van gelijke strek
king, dat wellicht meer kans van slagen
zou hebben. Toeh was dit niet zoo. Beide
amendementen werden verworpen. Met
groote meerderheid zelfs, gelijk te ver
wachten was. Dhr. Roodhuijzen, die tegen
het amendement Van Twist was, hoewel
overtuigd, dat de kuilnetten schadelijk zijn
voor de visscherij, sprak de hoop uit
natuurlijk tevens verzoek aan den Minister
dat het zoogenoemde kuilverbod tooh
zou opgenomen worden in een algemeenen
maatregel van bestuur, omdat zulks in de
toekomst noodzakelijk zal blijken. In dezen
gevoelt de afgevaardigde van Brielle veel
voor de mannen der practijk. Doch minister
Talma wilde van dergelijke belofte al heel
weinig weten. Z.Exo. kon zich in dezen
niet binden. Immers, de meening van die
practisohe liedeD, waarvoor dhr. Rood
huijzen naar zijn zeggen zooveel voelt, moet
kunnen getoetst worden aan het weten
schappelijk onderzoek en dat is nog alles
behalve afgeloopen. Er is nog te veel
duisterheid in deze materie om zoo maar
overijlend te werk te gaaD. Daarenboven
gaat' hel niet aan in eene zaak, zoo ernstig
en van zulke eigenaardige sociale en eco
nomische gevolgeD, klakkeloos de verant
woording die de Kamer niet dragen kao,
over te leggen op den Minister.
In dien geest sprak ook dhr. Tydeman
namens de commissie van rapporteurs. We
Btaan nog slechts aan het begin van de
bestudeering van bet vraagstuk, al zeggen
ook de voorstanders van het verbod, dat
zij het weten. De beslissing inzake het
kuilnet-vraagstuk dient overgelaten aan de
regeering. En vooral heeft deze daarom
behoefte aan voorlichting. Voorlichting van
wetenschappelijke deskundigen, ook wel
van de belanghebbenden, de vissohers, mits
sjj wetenschappelijke adviezen geven,
welke niet eenzijdig zijn. Ook vergete men
niet, dat de vissohers, de mannen van de
praotijk al zoo, niet eenstemmig zijn in hun
oordeel. Zoo zijn de vissohers van Bun
schoten en Spakenburg in meerendeel tegen
het verbod, eigenaardig genoeg. Andere
mannen van de praotijk aldaar er weêr
voor. Er is volstrekt geen communis opinio,
geen eenerlei denkwijze in dezen. En geen
wonder. De adviseurs zelfs zijn zoo be
scheiden om zich van oordeelen in dezen
voorshans te onthouden. Van daar dat ook
de Kamer volgens den afgevaardigde van
Tiel het best doet zioh voorkopig by de
adviezen vóór en tegen van de deskundigen
neder te leggen.
Tooh achtten eenige afgevaardigden het
noodig dhr. Borgesius v. Asch v. Wijok
en v. d. Bergh (Den Helder) een amende
ment in te dienen, strekkende, oin althans
eenigermate de richting in de wet aan te
geven, waarin zioh de algemeene bestuurs
maatregel in dezen zal te houden hebben.
Enkele bepalingen b.v. omtrent visohtuig,
visohafmetlngen zouden daarin niet kunnen
ontbreken. Het zal later in behandeling
komen. Het volgende hoofdstuk: „Tan
binnenvi88oberij" kwam nu in behandeling.
De heeren Do Waal Makfijt en Reijne
kwamen met algemeene beschouwingen.
De eerste over visscherij-vereenigingen, de
andere over 't gevaarlijke van al te strenge
bepalingen tegenover hengelaars. Verder
werden als naar gewoonte op Vrijdag,
eenige vragen gedaan en wel door dhr.
Van Asch v. Wijok over de Noordzee-
verklaring aan den Minister van buiten-
landsche zaken en eenige vragen van
anderen aard door de heeren De Klerk en
Schaper aan den Minister van binnenl.
zaken. De eerste vroeg bij wetsontwerp
tegemoetkoming asn hen, die een bezoldigd
ambt hadden bij de opgeheven schutterijen,
wat hem toegezegd werd, de afgevaardigde
ven Appingedam vroeg inlichtingen over
bezwareD, die indertijd door de regeericg
waren ta berde gebraoht ten opzichte van
een Zaandamsohe belasting-verordening,
welke hem werden verstrekt.
UIT DE PROVINCIE.
Middelburg. De sergeanten De Jager
en Hoekstra van het -2e bat. 3e reg, inf.,
alhier zijn aangewezen als vaste instruc
teurs by da alhier en te Westkapelle te
houden schietoefeningen tot verhooging
van 's landsweerkracht
Maandzg li Mei a s, bezoekt de Com
missaris der Koningin de gemeenten Eede,
Aardenburg, St. Kruis, Waterlandkerkje
en Zuidzande.
Vlissingen. Gisteren is bij mist op de
Noordzee het Belgisch stoomschip „Prince
Albert'' aangevaren door een stoomschip,
waarvan de raam nog niet bekend is. De
z/Prinoe Albert" liep Averij op, dooh kon de
reis naar Antwerpen voortzetten.
Vlissingen, De heer J. Gijzeis, klerk-
telegratist bij de staatsspoorwegen, wordt
overgeplaats van Zwijndreoht (Dordreoht)
naar hier.
Ooes. Vrijdag is te Kloetinge gearres
teerd een zekere Bwoonachtig te Kats.
Hij had te Kloetinge een rijwiel gehuurd
en dat te Bergen-op-Zoom in de bank van
leening beleend. Het schijnt dat hij nog
meer op zijn kerfstok heeft, en wel het
verduisteren eener naaimachinete oor
deelen althans naar het feit dat de politie
alhier hem bij zijn aanhouding een stuk je
papier zag verscheuren, dat een dergelijk
beleeningsbriefje bleek te zijn. Hij is Zater
dag naar Middelburg overgebracht.
Wissenkerke Het besluit van den dijk-
raad van den cal. Anna Frisopolder tot toe
kenning inet ingang cp 1 Nov. as, van
een wekelijkeob pensioen van f 3 aan den
oud-kantenier C. Clement, is door Ged.
Staten goedgekeurd.
Rilland. Den G of 7 Mei reist de HoogE.
provinciaal der Holl. Capueijnen met pater
Arehacgelus, Gardiaan van 't Klooster
alhier naar Rome om het Generaal Kapittel
der Orde bij te woDen op 18 Mei tot ver
kiezing van 'n nieuwen Generaal der Orde.
Naar wij vernemen zal op het Zen-
ding8feest te Rilland Bath het woord ge
voerd worden door de heeren ds E Kuyl-
man, van Hoedekecskerke, Ferguson,
oandidaat tot den H. D.die binnen
kort als zendeling hoopt uit te gaan naar
de Sangir- en Talaut-eilanden en ds.
J. W. Drost, van Wemeldinge. Het har-
mooiegezelschap Hosanna zal den zang
begeleiden.
Hedenmorgen kwamen de Landweer
mannen te Neuzen onder de wapenen,
terwijl een detachement van het 2e bat.
3e reg. inf., in garnizoen te Middelburg,
ter sterkte van vier officieren, aoht onder
officieren en elf minderen naar Neuzen
vertrok, om gedurende de oefeningen der
Landweer aldaar werkzaam te zijn.
Axel, Zaterdag werd alhier opgericht
do a O jstelijk—ZecuwÊchVlaandersche
concours Hippique Vereeniging'', jwelke
zioh ten doel stelt de paardenfokkerij in
het algemeen, en die in Zeeuwsch-Vlaan-
deren O. D. in het bijzonder te bevorderen,
en tevens bij te dragen tot de verbetering
van inspanning onzer paarden en den al-
meenen omgang met paarden in betere
richting te leideD. De daartoe te bezigen
middelen zijnle. het houden van een
Concours Hippique, telken jare op den
3den Pinksterdag in eene der gemeenten
van Zeeuwscb-Vlaanderen, O. D. 2e. Het
verleenen van steun aan zustervereni
gingen. 3e. Het uitloven van prijzen bij
paardententoonstellingeu, kcuringeD, enz.
Het bestuur zal de volgende week geko
zen worden. We wenschen deze vereni
ging een lang en gelukkig bestaan toe.
Arnemuiden Vrijdagnacht zijn ver
moedelijk door een hond, plm. 40 konijnen,
toebeboorende aan verschillende ingezete
nen, doodgemaakt.
De heer P. Bolier, opzichter van de
Noordwatering te Westkapelle, wordt
tegen 15 Mei as. in gelijke betrekking
overgeplaatst naar de Oost watering bij
Veere.
Verplaatst by de posterijen roet 1
Juni de commiezen-titulair der posterijen
en telegrafie L. C. C.v. Hove (o. v.) van Zie-
rikzee naar Gouda, D. G. v. Eek van Rot
terdam (t) naar Zierikzee, K C. Soetens van
Breskens naar Gorincken, G A. Crinoe van
Neuzen naar Hilversum, C. A. v. Hoboken
van Rotterdam (t) naar Neuzen de klerken
der posterijen en telegrafie 2e klasse, J. J.
de Buisonje van Thoien naar Breskens, C.
J. Beenhakker van Roermond naar Tfaolsn.
Een vrouw te Hansweert heeft be
richt ontvangen dat haar man, die als
stoker op een der booten van Amsterdam
op Dusseldorf werkzaam is, op ongeluk
kige wijze om het leven gekomen is. D mr
het springen van den stoomketel aan boord
werd de man letterlijk verbrand.
Eene groep Eersto-Kamerleden gaat
half Mei met den griffier eenige Zeeuwsohe
gemeenten bezoeken, en welMiddelburg,
voor gebouwen van geschiedenis en kunst
Vlissingen voor de havenwerken
Ter Neuzen voor het kanaalandere
gemeenten voor polder- en waterstaatz-
werken.
De serg. Baljé van het le bat. te
Bergen op Zoom is aangewezen om op
te treden als instructeur bij de sohiet-
vereenigingen te Ouweikerk en Dreischor.
In een sloot onder Steenbergen is
het lijk gevonden van een daar wonenden
schoenmaker. Ta Nes is een aan toe
vallen lijdende arbeider in de ringvaart ge
raakt en verdronken. Bi] de in aanbouw
zijnde stroocartoüfabriek te Coevorden
is een metselaar van een 9 meter hooge
stelling gevallen en aan de gevolgen over
leden. Bjj een veehoudster te Osdorp
zijn plotseling drie paarden en twoe koeien
gestorven men vermoedt vergiftiging.
In de Smaksteeg te Amsterdam is e«n
bejaarde vrouw dood gevonden. Haar klee-
ren waren nagenoeg geheel van 't lichaam
gesmeuld. Vermoedelijk is zy boven een
heete stoof in brand geraakt. Een 23-
jarige aannemer uit Moercapelle is Vrij
dagavond onder Gouda door een trein over
reden. Zijn lijk was vreeselyk verminkt.
Te Harfsen is een tweejarig knaapje in
een kolk geraakt en verdronken. Te
Noordbroek is een 77 jarige landbouwer,
die van den hooizolder viel,aan de gevolgen
van dien val bezweken. Een werkman
van de gemeentereiniging te Kampen, die
voor een paar dagen door een tonnenwagen
werd overreden, is aan de gevolgen over
leden. Aldaar is ia een sloot gevonden
het lyk van de 48-jarige vrouw van een
sigarenmaker. Dien morgen fcad zij hare
woning verlaten. Men we6t niet hoe z-'i te
water geraakt is. Een werkman te Pa-
terswolde die in een zaagkuil viel en
ernstig verwond werd is aan de gevolgen
bezweken. Te Vroomshoop is 't drie
jarig dochtertje van een landbouwer by het
spelen te water geraakt en verdronken.
De Staatsspoor heeft den heer Ad.
Braune, te Almelo, die bij het spoorweg
ongeluk aldaar den 18 Juli 1907 nogal
ernstig gewond werd, de keus gelaten
tussohen een sehadeloossfelling van f G000
ineens, ot f 7 per week. De heer Braune
heeft het eerste gekozen.
De portemonnaie "an e n landweerman
Aan de bevoegde autoriteit (e Haarlem
deed een land weerman weten, dat hij niet
onder de wapenen kon komen, door uit
het buitenland te telegrafeeren„Kapn
nicht kommen weil portemonnaie verloren".
In een derde klas coupé van den
trein van Winterswijk naar Lichten voorde
zat Maandagochtend een man een pijpje
te rooken twee passagiers, wezen hem er
op, dat dit verboden was, omdat hij ia eeD
ooupé niet-rooken zat. De man liet 'i
eindelijk na, maar uit wraak zooht hij
eenige papieren bij elkaar en stak die in
brand, waardoor de gordijntjes vlam vatten
en het houtwerk schroeide. Daarom werd
door een ander passagier de noodrem over
gehaald de trein stopte en toen kon het
vuur met een paar emmers water worden
gebluschf. De rookgrege reiziger kan nu
wel eens een pijp rookeD, die hem niet
zoo erg lekker smaken zal.
De naamlooze vennootschap Caoao-
en chocoladefabriek voorheen Bensdorp en
Co te Amsterdam heeft surseance van
betaling aangevraagd. De fabriek van deze
firma te Kleef is voor eenige dagen door
brand vernield.
Een zonderlinge portemonnaie.
Gisteravond stapte op het Beursplein te
Rotterdam in do laatste tram naar
Schiedam een man, die er een buitenge
wone portemonnaie op na hield. Toen de
conducteur nl. om betaling vroeg zei de
tnaa „wacht even", waarop hij een zijner
schoenen uittrok, vervolgens den band van
zijn onderbroek losknoopte, om daarna zioh
van zijn sok te ontdoen, welke hij ramme
lend te voorsohijn haalde, aangezien deze
bleek dienst te doen als bergplaats van zijn
geld. Na eenig vissohen kwam uit de sok
een dubbeltje te voorsohijn, tot groote
verbazing der mede-passagiers. Na de be
taling gingen sok en sohoen weder aan.
De eerst-Meidag is in Frankrjjk over
het algemeen kalm verloopen tooh hebben
er hier en daar ongeregeldheden plaats ge
had. Zoo raakten te St. Etienne na afloop
van een vergadering de aanhangers van den
vroegeren burgemeester, een onafhankelijk
socialist, slaags met de volgelingen v&u zijn
opvolger, die tot de geuniilaerden behoort.
De messen werden getrokken en zeven per
sonen werden ernstig gewond, waarvan één
doodelijk. Te Brest mishandelden betoogers
het personeel van de tram en de van hun
werk terugkeerende arbeiders, die den
Meidag niet mee hadden gevierd,zoodat een
aantal belhamels in arrest werden genomen,
die echter op aandringen van den sooialisti-
schen adjunot-burgemeester weder in vrij
heid werden gesteld. Onmiddellijk daarop
begaven zij zioh naar eene vergadering,
waar zij verwoede uitvallen deden tegen de
politie, die de driestheid had gehad den vrij
heidsdrang der betoogers aan banden te
leggen. Te Vimeux werden de telegraaf
lijnen doorgesneden en namen de betoogers,
ten getale van 500 man, een zeer dreigende
houding aan. Aan het bezadigd optreden
der politie echter gelukte het te beletten dat
de orde ernstig weid verstoord. Te Londen
werd door eenige duizenden een optocht ge
houden naar Hj de Park. Aan de Theems-
kade dreigden er ongeregeldheden te ont
staan, toen een aantal werkloozen de leiders
te lijf wilden gaan, bewerende dat deze hun
woord niet hadden gehouden, daar zij den
werkloozen een gratis ontbijt hadden be
loofd. Met groote moeite gelukte het de
menigte tot kalmte te brengen.
Het onderzoek omtrent de verduiste
ringen aau de Russische intendanoe le
Chavbin, thans verplaatst naar Irkoetsk,
gepleegd tjjdecs den oorlog in Mandsjoerije,
is ten einde gebracht. Bij dat onderzoek
moet gebleken zijn van bedriegerijen, van
zelfs voor Rusland buitengewoner! ore vaag.
Naar in militaire krinq»n te Petersburg
wordt verteld, zullen wegens die verduiste
ringen, die eenige honderden millioen roe
bels bedragen, alle intendance-ambtenaren,
onverschillig van welken rang, aan een
rechterlijk verhoor worden onderwerpen.
Er is.dus weder een monster-proces te ver
wachten, dat echter wel weder op de in
Rusland gebruikelijke manier, tood decke
slechts aan de Goerko— Lid wall-zaak, op
niets uitloopen zal.
Het bericht vau den dood van Rzisoeli
wordt nu ook te Tandzjer beslist tegen
gesproken. Het verhaal van den mooid
bevat niettemin een kern van waarheid.
De lieden, die Raisoeli trouw hebben bij
gestaan in de moeilijke dagen, dat hij Mao
Lean gevangen hield, zijn door Raisoeli
verwaarloosd toen hij ze niet meer noodig
had. Deze lieden, in woede ontstoken over
de ondankbaarheid van den roever-hoofd
man, hebben hem een hinderlaag bereid'
Maar Raisoeli is den dans ontsprongen.
Hij is tegenwoordig een van de steun
pilaren van het wettig gezag. Hij is de
vriend der Europeanen, de beschermer van
sultan Abd-el-Azis geworden. Het merk
waardigste wat wij over de twee sultans
lezen is een berioht van de Temps uit
Tandzjer. Volgens dat bericht zouden de
aanhangers van Abd-el-Azis Marakesj be
dreigen. Een machtige kaid, die tot voor
korten tijd op de haud van Moelai Hafid
was, is onlangs meer voor Abd-el-Azis
gaau voelen. Deze kaid, Mtoeggï genaamd,
zou met den meergenoemden kaid Anfloes
bozig zijn een legermacht te vormen.
Mtoeggi houdt verblijf te Froega, halfweg
de kuststad Mogador en Marakesj, tot voor
kort de residentie van Moelai Hafid. De
strijd van Abd-el-Azis en Moelai Hafid
heeft iets vaa stuivertje verwisselen. Eerst
is Abd-el-Azis Daar Rabat getrokken om
daar zijn gezag te bevestigen. Fes, de
hoofdstad des rijks ging daarop over in
handen van do volgelingen van Moelai
Hsfid. Moelai Hafid is zelf op weg naar
Fes en inmiddels gaat Abd-el-Azis het
hoofdverblijf van den tegensuitan, Marakesj,
bedreigen. De toestand van beide sultans
schijnt thans even hachelijk. Zot dra Moelai
Hafid de hielen gelioht heeft vallen de
stammen in den omtrek van Marakesj hem
af. Naar Marakesj kan Moelai Hafid naar
het sohijnt niet terugkeeren. Het is nu maar
de vraag, of hij in zijn marsch naar het
Noorden ook belemmering zal ondervinden.
Het typische van den strijd der twee sultans
is, dat de zwakheid van de positie van den
een niet beteekeut de kracht van de positie
vau den ander. Voor de meeste stammen
komt het er niet veel op aan, wie sultan
vau Marokko heet, als die sultan zich maar
geen gezag over hen aanmatigt. Naast de
vraag, wie het centrale gezag zal uitoefen en,
staat de vraag, of er inderdaad oeDtraat
gezag aal zijn. Als de gebroeders Abd-el-Azis
en Moelai Hafid hun. strijd zullen uitge
streden en de een den ander voorgoed zal
hebben overwonnen, dan staat de over
winnaar nog voor de taak, het land te
onderwerpen, waarvan hij de onbetwiste
sultan heeten zal.
Parijs heeft agenten, die vreemde
talen spreken, ten behoeve van het vreem
delingenverkeer. Zij zijn kenbaar aan een
band om den arm, in de kleuren van het
land, welks taal zij spreken. Dezer dagen
komt een opgewonden portier op een agent
af, die de Eagelsche kleuren draagt.
M'nheer de agent, zegt hij, kom eens gauw
De agent blijft doodbedaard, en vraagt
What is the matter Er is een inbreker
in mijn huisschreeuwt de portier.
Pardon, zegt de kalme agent, is het een
Engelsohman Dat weet ik niet. Of
liever, dat zal niet. Want toen hij aioh ont
dekt zag, vloekte hij, en beelemaa! niet op
z'n Engeisoh. De agent haalt de schou
ders op. Dan kan ik er niets aan deen,
zegt hij. Kijk maar naar den band om mijn
arm. Ik ben alleen voor Ergelscben.
Maar m'nheer de agent, hijgt de portier,
hij heeft al drie kamers leeggeplunderd.
O, zegt de agent stilstaande, wonen er
Engelsehen Nee, nee, zueht de portier,
maar een der bewoners is ingenieur.
Dan kan ik cr niets aar. doen, zegt de
agent, en wil verder gaan. Maar m'nheer
de agent, stamelt de portier weer, hij is
naar de bovenste verdieping gevlucht en
is du misschien op de meider.karo-ss
Zijn hit E^gelsehe dienstboden P iu.:t de
