NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
Mo, 172. 1908,
Woensdag 22 April.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK*
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
PRIJS DER ADVERTENTIËN
ÏEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02'.
De opgaaf van den spoordienst
komt In dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
Biltciiaadsü Overziebt.
Frankrijk.
Pas is Levy te Bar-le-Duo wegens levering
van tuberculeus vleesoh voor de soldaten-
menages tot een flinke straf veroordeeld,
et weer een nieuw vleesohsohandaal komt
aan het lioht. Te Toulon is namelijk 150
kilogram bedorven vleesoh gevonden achter
den winkel van een slager, die levert aan
het leger, het lyoée en hel marinehospitaal.
In de buurt vond men tevens een verborgen
slachtplaats van in het gemeenteslachthuis
afgekeurd tuberculeus vee.
OostenrQk.
De moordaanslag op Potocky te Lem-
bo-rg, hoofdstad van Galicië, heeft deaan-
daoht getrokken door de Russische bru
taliteit, waarmede hij plaats had. In zekeren
zin is hier sprake van een politieken moord.
Galicië is een Kroonland der Oostenrijk-
sche monarchie met een oppervlakte 2'/z
maal zoo groot als die van Nederland en
met ruim 7 miljoen inwoners. Het omvat de
koninkrijken Galicië en Lodomirië, de her
togdommen Zstor en Auschwitz en 't groot
hertogdom Krakau. De rivier de Weichsel
scheidt Galicië van Rusland. De bevolking
behoort tot den slavischen stam en wordt
verdeeld in Polen en Ruthenen. De eersten
wonen in het westen, de laatsten in het
midden en oosten des lands. Tusschen deze
beide stammen heersoht,sinds de autonomie
van Galicië, in 1869, werd ingevoerd, een
zekere wrijving. Dit komt omdat de Polen,
die verreweg in de minderheid zijn, de
Ruthenen overheerschen.Deze laatsten zijn
arm of behooren to' den middenstand of
kleine boerenstandde Polen daarentegen
zijn grootgrondbezitters.
De kleine boeren zinken steeds meer tot
de positie van den arbeider terugde
middenstand in de steden daarentegen, in
weerwil van de tegenwerking der Polen,
begint zich al meer op te werken.
In de Galioische Landdag hebben de
Polen een overweldigende meerderheid,
tengevolge van hun ongereohtige distrieten-
indeeling en verkiezingspraktijken, en van
de verdeeldheid onder de Roethenen zelf.
Want deze laatsten zijn weer verdeeld in
oud-Roethenen, die een eigen taal en
litteratuur loochenen, dooh zioh als onder
deel van het Russische volk beschouwen,
en de Ukrainiers, die zioh tot de klein-
Russen in de Ukraine rekenen. Zij zijn
Qrieksoh-katholiek de anderen Grieksoh-
erthodox. Deze omstandigheden zijn oor
zaak dat de 4 miljoen Polen in de Landdag
80 en de 8 miljoen Roethenen sleohts 8
vertegenwoordigers hebben. Dat is tooh
geen verhouding.
En nu die verkiezingspraktijkenIn
1897 bij de verkiezingen voor den Rijks
raad in Oast G&lieië verloren de Roethenen
in de straatgevechten 10 dooden en 30
gewonden terwijl 500 oproerigen in de
gevangenis kwamen. Dit heeft voor altijd
kwaad bloed gezet tegen de Polen. De
Ukrainiers hebben hun voor goed den
oorlog verklaard.
In den dienst der Ukrainsehe (radicale)
partij stellen zich alle jonge Roethenen, de
studenten vlammen 't vuur van den volks
haat op;en drijven de onontwikkelde massa
tot allerlui buitensporigheden. Getuige de
hongerstaking van het vorige en de staking
der steengroeven-arbeiders in 1902enl903.
In dit licht habban wy ook de daad van
Siscrusky te beschouwen.
Mantejoertye.
Dit is het noordoostelijk deel van het
Chineesche Rijk, grenzende in hetNoorden
en Oosten aan Russisch Azië, ia 't Zuiden
aan Korea en in 't Westen aan Mongolië.
Rusland had dit land in den loop der tyden
aan China ontnomen doch de oorlog met
Japan kwam en had dus tot uitslag dat
Rusland dit land, met uitzondering vau
het KwaDtoengebied aan ChiDa moest terug
geven. Een en ander werd geregeld bij
het fraotaat vau Portsmouth. Maar nu
sohijnt Amerika te vreezen dat 't met dit
teruggeven niet zuiver zit. RubI&uü voldoet
er wel aan dooh China krijgt 't daarom
nog niet, want Japan zit er lussohen.
Over deze dingen wordt nu door Rusland
en de Vereenigde Staten druk gecorres
pondeerd. Het sohijnt zelfs dat met die
bedoeling de Russische gezant te Washing
ton, baron Von Rosen, naar Petersburg is
gereisd, en de Amerikaacsohe consul te
Karbin is opgetreden met aijn herinnering
aan het open-deur-beginsel.
In Zuid-Mandsjoerijo ziia dan ook de
klaohten vele over inbreuken op den in-
landschen handel door Japan.
Zou Mandsjoarjje, dat eerst de twistappel
tusschen Rusland en Japan was, thans de
doorn in 't vleesch van Amerika moeten
w ,rdea
Perzië.
De toestand in Noord-Perzië is nog niet
rooskleurig. Uit Bakoe komen voortdurend
berichten over moord, anarchie, roof en
plundering in de grensgewesten. Ja zelfs
de gouverneur van die stad heeft een drin
gend telegram gekregen van de bewoners
van't gehucht Beliasoevsr om bescherming
tegen Perzische roo vers. De postdirecteur
seinde er by, dat een officier en verschei
den soldaten van de Russische grenswacht
gesneuveld waren.
Daarop heeft een chef van een Russisch
grensdistrict 200 kozakken ter hulp gezon
den. Bij het toen volgend gevecht tegen de
Perzische roovers brak brand uit waardoor
het tolkantoor en een deel van de Perzische
huizen in de asch gelegd werden. Er wer
den 27 geweren en geroofde paarden terug
vervoerd. De Perzen kregen 34 dooden
de Russen 4. De roovers trokken uit Bela-
soewar naar de bergen terug. Er heerscht
in dat gedeelte van Perzië volslagen regee-
ringloosheid. De geheels streek bij Arda-
bil ia onveilig, zelfs de postkaravaan is
onlangs aangevallen en geplunderd.
Men zegt dat Rusland aan Perzië
voldoening gevraagd heeft, en bereids van
uit Bakoe versterkingen heeft doen aan
rukken.
Ook hier schijnt de politiek weer een rol
te spelen.
Vroeger was 't Turkije die aanhoudend
met Perzië quaesties zocht over grens voor
vallen. Thans nu Turkije 't met Macedonië
te volhandig heeft, schijnt Rusland zijn
taak in Perzië te gaan overnemen.
Marokko.
Dit laud blijft het tooneel van een Moedi
gen strijd.
Het geveoht dat de Fransoben blijkens
de telegrammen uit Aïa Sefra en Colomb
Beohar van 16 en 17 April te doorstaan heb
ben gehad werd geleverd in den Oostelij-
ken hoek van Marokko, iets ten Westen
van de oase Figig, (aan de zuid westpunt
van Algërie).
Ongetwijfeld trachten de Marokkanen
in die gewesten hun broeders san den zee
kant te helpen, door de Fransehen aan de
grens hunner Noord-Afrikaansohe kolonie
to bestoken. Maar dezen hebben daar het
groote voordeel van de nabijheid van den
spoorweg, waarmede zij veel sneller dan de
Marokkaausohe stammen al het noodige
kunnen aanvoeren.
De eerste strijd met e>o der harka's die
sinds eenigen tijd de buurt onveilig maken,
sohijnt met een volkomen overwinning der
Fransehen te zijn geëindigd. De bevelvoe
rende offioier te Talzaza (90 K.M. zw. van
Figig) seinde dat hij kauonvuur en geweer
schoten had gehoord in de richting van Me-
nabba, waaruit hij opmaakte dat kolonel
Pisrron, die daar staat, was aangevallen.
Vijf paaT.ien van de koloDie Pierron wa
ren zonder ruitere zijn kamp binnengekro
pen. Verkenners berichtten weldra dat een
hevig gevecht gaande was.
Later bleek dat de Franeche troepen de
Harka geheel uiteengedreven hebben met
zware verliezen aan beidekanten. De vijand
had ruim 125 dooden maar de Franschen
UITGAVE DER FIRMA
Wed. S= 1 DE JÖNGE-fERWESTte
EK VAK
f. P„ D'HUU, te Middelburg,
niet minder dan 28 en 100 gewonden. Dit is
dus het hevigste gevecht dat de Franohen
tot dusver moesten leveren.
Do harka, die meer dan 2000 voetgangers
en 300 ruitere stork was, viel den post
van Talzaza den 16sn aan, om half zeven
vóór zonsopgang. Het kleino hoopje Fran
schen legde bewonderenswaardige geest
kracht en dapperheid aan den dag; het
verstrooide den vijand niet alleen maar
maakte zelfs gevangenen en ontnam den
Mooren een vaandel en snelvuurwapeneD,
waarbij Fransohe geweren.
VERGADERINGEN.
Paschen Twee was ook ditmaal wear de
dag der vergaderingen. Zoo kwamen de
Zeeuwsche Bonden van Jongelingsvereeni-
gingen bijeen die welke afdeeling is van
bet Nederlandsch Jongelingsverbond ver
gaderde te Goes in „De Prins van Oranje",
onder voorzitterschap van zijn voorzitter,
notaris James, van Sluis die welke is aan
gesloten aan den Bond van Jongelingsver-
eenigingen op Gereformeerden grondslag,
te Middelburg, onder leidiug van zyn pre
sident dr. Wagenaar.
Omtrent beide vergaderingen vernemen
wijuitnemend geslaagd. Gelukkig 1
Van elk dier beide moge eon kort verslag
hieronder volgen.
Allereerst de Goesche bijeenkomsten.
Des morgens, na het zingen van Ps. 146 1
en laatste, sprak de voorz. dhr. L. G. James
een kort welkomstwoord, ging daarop voor
in gebed, las een gedeelte van 2 Tim. 2 en
sprak een opwekkend woord naar aanlei
ding van het derde vers van dit hoofdst.
„een goed krijgsknecht van Jezns Christus
te zijn".
Het verslag van den secretaris, dhr. J. de
Vriend, wees op vooruitgang. Dat van den
penningmeester A. M. C. J. Thomassen,
sloot over het afgeloopen jaar met een zeer
klein batig saldo, dank zij de dure prov.
Bondsdag vorig jaar te Breskens.
Door de afd. Zierikzee was do vraag ge
steld Is het niet mogelijk een maandblad
in onze Prov. voor de C. J. V. te doen ver-
schijnen.Na esnige discussie werd besloten
dat hot Prov. Comité hiervan de wensehe-
lyjtheid en mogelijkheid overwegen zal
dat de ringen op hunne vergaderingen
hier ook over spreken zullen en or dan later
besluiten dienaangaande kunnen worden
genomen.
Daar de heer Willemsa, bondssecretaris,
op de middagvergadering spreken zal
wordt het punt 2 voor da middagvergade
ringDe socialisten hebben hun 1 Meidag;
kunnen wy ook niet een eigen dag hebben,
speciaal bestemd voor onze jongemannen
nu behandeld. Druk werd hierover ge
sproken. Verschillende sprekers spraken
de wenschelijkheid uit, doch ook op de
groote bezwaren werd gewezen. Inzonder
heid 't voorstel om de Zomerfeesten achter
wege te laten, ten behoeve van een provin
cialen Bondsdag, werd door leden van den
ring Goes fel bestreden. Ten slotte werd
ook dit punt verwezen naar het onder
zoek door het bestuur om op een bestuurs
vergadering bijgewoond door afgevaardig
den van de betrokken ringen en af deelingen
nader te worden behandeld.
In de pauze hadden uitvoeringen plaats
van de gymnastiek der Goesche vereen.
In de Middagvergadering krijgt de h6cr
Lens uit Wageningen het woord om eon
referaat te leveren over „onze christelijke
schrijvers". In een vrij lange inleiding gaat
spr. sa de opkomst en het verval van de
romantiek in Nederland, waarvan o. a. Van
Lennep en Bosboom Tonssaint vertegen
woordigers zijn. Verder de richting van 80
die opkomt tegen het conventioneele, dat
den voorgaan den tyd kenmerkt en de litte
ratuur nieuw, rijk leven geeft. Aan zijn
eigenliik onderwerp lomend, toont spr. aan
dat Christendom en Kunst zeer wel samen
gaan. Kunst is een gave van Gods gemeeno
gratie, vandaar is de uitdrukking christe
lijke kunst niet juist. Een christelijk schrij
ver mag niet den vorm van zijn boek ver-
waarloozen maar moet wel degelijk trachten
Goes
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent
een kunstwerk te leveren. Tusschen de be
drijven doet ppr. doel en werking van het
nog veel te weinig gesteunde maandblad,
„Ons Tijdschrift'1 uitkomen. Ten slotte
laat sprekor de bekendste hedendaagsche
chr. schrijvers de revue passeeren. Zoo
worden in het kort geschetst de ontwikke
ling als schrijfster en d8 voornaamste wer
ken van Johanna Brenvoort, Enka, Anna v.
d. Flier en mej. De Liefde, hunne hoofd
deugden en -gebreken genoemd, evenals
van Schrijver en Haspels, Boogenbirk en
Postmus. Er is een „dagen in bet, Oosten",
zegt spr., naar wij hopen de aankondiging
van den nieuwen dag.
Op dit referaat volgde een korte gedach
ten wisseling, waarna de voorzitter referent
zyn welverdienden dank bracht en den
heer D.Willemse uit Amsterdam,secretaris
van het Bondsbestuur, in da gelegenheid
stelde nog een kort woord te spreken over
de verhouding tot het N. J. V. in de le
plaats van de leden persoonlijk.
Vereenigingen, ringen, afdeelingen, het
zyn allen raderen van een machine, en alles
moet meewerken om de zaak beter te doen
loopen. Zoo goed een lid vraagtwat nut
mij het verbond mag het verbond vragen
wat nut gij mij. Afdeeling en verbond kun
nen mekaar niet missen. Denk niet, zegt
spr., het verbond heeft my niet noodig, wat,
met het voorbeeld van een bestuurbaren
luchtballon verduidelijkt wordt
Nadat dezen spreker eveneens was dank
gezegd werd nog gezongen Ps. 68 10 en
sloot ds. Steinz met dankzegging. Er werd
een collecte gehouden voor het verbond.
Des avonds stroomden de jongelingen en
tal van begunstigsters en vrienden der
Jongelingsvereenigingen naar de Groote
Kerk, om de sprekers van dien avond te
hooren. Na het zingen van een psalm trad
ds. Stegeng8, van W olfertsdijk op, om een
kort woord te spreken naar aanleiding van
Joh. 20 20 (De discipelen dan warden ver
blijd als zy den Heere zagen). Spreker
schetste verscheidenheid en overeenstem
ming tusschen hen die daar bijeen waren
en de tegenstelling tusschen de verleden
diügen en de komst des Heeren h«t ver
schil tusschen de ware blijdschap die de
wereld niet kan naëpen, en de blijdschap
zooals de wereld die verstaat, om ton slotte
op te webken tot een leven in en bij en voor
den Heer, een leven dat staat in het teekon
der overwinning.
Na het zingen van Gezang 65 8 werden
de hoorders verrast op een drietal keurige
orgel voordrachten van den bekwamen or
ganist der kerk den heer Kooiman, t.w.
Denn der Herr vergist die Seinen nicht,
van MendelssohnMarche Triromphale,
van Lemmeus en een Andante uit de 3de
Sonate van Mendelssohn.
Alanu trad ds. L. 0. J. James, van Lage
Zwaluwe, op, met een niet minder toe
passelijke rede naar aanleiding van 1 Oor.
10 12 (Zoo dan wie meent te staaD, zie toe
dat hij niet valle)
Spreker begon met 'n guitige herinnering
aan 'fcgeen een leermeester hem had inge
prent omtrent de beteekenis van labiel en
s'&biel: een dubbele panlat kruiselings over
elkaar gelegd op de vergadertafel bewees
dat labiel beteekent „niet in rust of vasten
stand"; ©en gewicht op een hellend vlak
gezet toonde aan dat stabiel hetzelfde is
als onbeweeglijk. Dat labiele is een on
geneeslijke ziekte zegt Spreen gevaar
voor het leven der JoDgelingsvereenigingen,
maar „stabiel", al komt men er langzaam
toe, gelijk de begoiia en de geranium die
lang staan eer zij bWieu, is 't leven en de
kracht der C. J. V. Spreker behandelde
aan de hand van 't Schriftwoord deze drie
punten Wie staat kan valleD Wie meent
te staau moet vallen Wie toeziet behoeft
niet te vallen.
la een wegsleepend, welsprekend woord
legde Spr. dit) uit, en toonde 't aan met
voorbeelden Niet dat er een afval der
Heiligen zou zijn, maar er is eea vervallen
van de waarheid gelijk de Sobrift leert
in Hebr. 6 en de „aitgaug" van zoo toeeigen
Demas uit de gemeente eu uit de kringen
der C. J. V. leert. Spr. verwerpt evenzeer
de theorie die leert dat een kind van God
niet va'len kan als deHegeliaaDsehewijsho-
geertedie het zoeken naar de waarheid voor
de waarheid veikiaarl, en twijfel voor ken
merk van waarachtig geloof. Van waar
achtig gelooiwant het geloof is niet maar
een meeniogde tijd van Anaelrous'
scholastiek is voorbij die voor alle geloof
wetenschappelijke bewijzen stolde.
Integendeel het .geloof is het ju'st alleen
dat doorgaat tot 's mensehen diepste leven,
zóó dat dit leven een geraamte kan worden
en toch het geloof onverzwakt blijft. Dat
geloof verliest hij wie meent te staan, wie
door eigen kracht gelooven kan, wie voor
bijziet dat alleeti Ganade enkelen en voet
zolen vast maakt wie als Theudas is die
meende dat bij iets was, daar hij siefs
was. Tegen een zoodanig vallen baat „toe
zien". Dat 's niet het sluiten van oog en
oor voor de wereld, niet een aioh terug
trekken uit het leven, gelijk de kluizenaar
de diepe val van den H. AuthoniuB bewijst
voldoende dat het daarin niet gelegen is.
Maar in het omzien naar een steun om
staande te houden naar Christ us, den Stok
en Stat van Gods heilverbond.
Na het zingen van Gezang 65 4 (rad
de heer James van Sluis op, om als voor
zitter vatt het Verbond den dank van het
Verbond te vertolken tot allen die tot het
welslagen van dezen Bondsdag hadden
meegewerkt. De, Regelirgsoommissie, de
Goesche Jongdingsvereeoiging en ha»r
vele vrienden, de. vele toehoorders van
dezen avond, de Kerkvoogdij, de organist
voor zijn keurig spel, allen werden bedarkt;
dooh de spr. mocht niet zwijgen van da
velen die hier niet zijn en de wereld die
nen, terwijl op hen Davids klacht uitPs.
142 van toepassing is: Niemand bekommert
zich over mijne ziel". Ouders die uweu
kinderen al 't noodige voor dit leven ver
schaft patroons die uwe bedienden zoo
goed behandelt naar het uitwendige, waar
om onthoudt gij hun het eene noodige?
Spr. legt dit woord aan da consciëntie en
vraagt grootnren en meerderen steun voor
de C. J. V. Uit „The Christianleest spr.
eenige cijfars voor, die doeu zien hoezeer
Nederland op dit gebied achterstaat bij
andere landen. Er zijn in de wereld 7850
jongelingsverecuigicgan, met te zamen
873000 laden en 2864 beroopsarbeiders,
■waarvan slechts 3 in Nederland. De geza
menlijke gebouwen der Jongelingsvereeni-
gingen vertegenwoordigen e«n waarde van
honderd miljoen gulden hoe gering is het
aandeel van Nederland biftrin 1 ln Frank
rijk bedraagt het nog f685000. Zelfs
Nieuw Zeelaud is ons ver vooruit, waar de
gebouwen der C. J. V. in een vijftal steden
respectievelijk een waarde van f 300000
f60000; f6100; f180000; en f240000
vertegenwoordigen.
Spr. eindigde deze goed geslaagde bij
eenkomst en Bondsdag met dankzegging
staande zong de schare Gezang 96, waarop
ds. Stegenga met het uitspreken van den.
zegen sloot en de schare door 't krachtig
gezang van 't Bondslied door de jongelin
gen werd uitgeleid.
En nu de Bondsdag van de andere ver
eenigingen, die te Middelburg gehouden
werd. Deze slaagde niet minder uitnemend.
In de morgen vergadering waren ruim
120 jongelingen tegenwoordig. Van de 38
vereenigingen waren \Yol?asrtsdyk,C' liins-
plaat, Biezelinge, Oud-Vosmeer, Tholen
ea Haamstede afwezig.
Dr. Wagenaar o;enda met Fs. 33 1 en
het lezen van Hebreëa 12 1 —14 en Sprak
j een kort gezellig openingswoord. Daarna
las de seoreiarss de notulen, en gaf zijn
j verslag dat van voorspoed getuigde Ook
het verslag des penoiugmeesics was vrij -
we! bemoedigend. Herkozen werd daarna
als bestuurslid J. P. Kogelsr, fe Middel-
burg, aftredend, mof 34 st. legen 2 si. op
J. F. Sieke Cz te Iorseke.
BesMen werd het volgend jaar zoo
mogelijk, in Bergen op Z -om te erg&lcieo,
