No 167. 1906
Woensdag 15 April
22e Jaargarg,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
SHRiSTELUK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed a 1 DE JONGE-VERWEST te Goes
f, P. D'HUM, te Middelburg,
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Werkloozenverzekering
in België.
rEITILLETOÏT.
Het verdachte pak.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
ii mimi
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cenu
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, Iedere regeï
meer 10 cent.
De opgaaf van den spoordienst
komt In dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
In 1901 werd te Gent de eerste werk
loozenverzekering van gemeentewege inge
voerd het Gentsche stelsel. Thans zijn er
ïn België 14 van dezelfde vereenigingen
(fondsen of kassen).
De ondersteuning geechiedt vijfderlei.
lo. Werkloozen ontvangen 'n bijslag zoo
lid eener vakvereeniging zijn welke bij
de kas is aangesloten, en zelf hare leden bij
werkloosheid ondersteunt.
2o. Wordt een bijslag toegBkend aan
werkloozen, die tegen dat de werkloosheid
komt hebben gespaard, en dan een gedeelte
van het gespaarde komen terughalen.
So. Spaarvereenigingen krijgen een bij
slag, wanneer zij bet sparen tegen den tijd
der werkloosheid by hunne leden bevor
deren.
4o. Aan niet by een vakvereeniging aan
gesloten werkloozen wordt een willekeu
rige ondersteuning verleend.
5o. Vakvereenigingen ontvangen een
byslag, wanneer zy zeiven een werkloozen-
kae hebben.
In 1906 bedroeg het aantal werklozen
kassen 14het aantal aan die kassen of
fondsen aangesloten gemeenten 25het
aantal aangesloten vereenigingen 229
werd door de vakvereenigingen uitgekeerd
89719 francsde bijslag der gemeentekas
een bedroeg 46663 francshet aantal on-
derstennde werkloozen was 5019 de on
dersteuning liep over 72000 dagen.
Van de 229 vakvereenigingen waren 11
betreffende de voedingsmiddelen, 19 textiel
industrie, 3 confectie bedrijven, 76 bouw
vakken, 15 huiden-en lederbewerkiDg, 13
tabakeindustrie, 28 metaalindustrie, 1 pa
pierindustrie, 30 typographeu, 15 instru
In een der grootste straten van de stad
Hamburg, daar, waar de groote, hechte
koopmanshuizen van den vroegeren en
togenwoordigen rijkdom en de soliditeit
van den Hamburgschen handel getuigen,
was het in het begin dezer eeuw in een
dier groote huizen bjjzonder stil. Het was
Zondag. Het gezin van den ryken eigenaar
was in het begin van den zomer naar een
buitengoed gegaan, om ver van het gewoel
der groote stad het aangename en ver-
frisschende buitenleven te genieten. Alleen
de koopman zelf zorgde door de week met
zijne gewone stiptheid voor de beurszaken
en voor zijn druk kantoor alsmede voor de
werkzaamheden in het pakhuis achter in
den tninmaar heden was alles in rust. De
koopman was gisterenavond reeds ver
trokken naar zyn landgoed en had het huis
aan de oude huishoudster Anna toever
trouwd.
Alles in huis getuigde van groote zinde
lijkheid en orde. De bovenkamers waren
gesloten en de sleutels in versekerde be
waring. In de groote marmeren vestibule
was in geen'hoek een stofje te ontdekken,
en in het kleine kamertje daarnaast, dat
Anna bewoonde, zag alles er even ordelijk
uit. Hier stond haar bed met helderwitte
lakens en daarnaast de ouderwetsche
linnenkast.
Aan den wand hing de beeltenis van den
Heiland en nog eenige andere schilderijen,
bijbelsohe tafereelen voorstellende, alsmede
het portret van haar overledeD echtgenoot.
Voor het venster stond de tafel en een oude
leuningstoel, eeD erfstuk afkomstig van de
voorouders der familie.
Na de drukke dagen der week kwam het
groote huis de oudeAnnazeereenzaam voor.
Toch hinderde dit haar niet, want zij
vreesde God den Heer en kende de spreuk
#De Wachter Israëls slaapt of sluimert
tfieb" Ook kpp hkhr iö het hëobfé, van
mentmakers, 4- transportarbeiders,? dienst
boden, 1 kappersbedienden en 6 diverse
vakken.
Men kan derhalve niet zeggen dat deze
verzekering in dit land van industrie een
hooge vlucht neemt.
Het spaarstelsel (zie 2e en 3e) ie mislukt.
Aan individueels spaarders werd in 1906
38 francs uitgekeerd, terwijl dit in 1904
nog bijna 100 francs bedroeg.
Alleen in Gent is aan een spaarvereeni-
ging in 1906 nog 2557 francs uitgekeerd.
En onverdacht vrijzinnige bladen verzeke
ren dat dit stelsel in zijn mislukking door
sommige misbruiken nog schadelijk is ge
bleken.
In slechts vier gemeenten is een geringe
ondersteuning uitgekeerd aan werkloozen
door tusschenkomst van vakvereenigingen
(zie 4e). De gemeente Luik keert jaarlijks
1000 francs aan vakvereenigingen uit.
Totaal is door de verschillende gemeenten
langs dien weg 59 duizend francs in 1906
uitgekeerd.
Ook in Frankrijk zijn de resultaten zeer
onbevredigend. Daar is een ondersteuning
van staatswege.
Wij zullen onze lezers niet met cijfers
vermoeien. Wij bepalen ons er alleen toe
om te herhalen wat wij reeds vroeger
schreven, dat wij de allereerste proeven,
waar men nu pas in enkele plaatsen, zoo
hier als in het buitenland, aan toe is, met
belangstelling willen volgen, doch vol
strekt onbevoegd zyn nu reeds een oordeel
uit te spreken over de wijze waarop het
groote gevaar der werkloosheid in de
naaste toekomst onder ons kan worden ge
keerd.
14 April 1908.
Wij herinneren nog eens aan de bepaling
der kieswet, volgens welke tot en met
Woensdag 15 April een ieder bevoegd is
bij het gemeentebestuur verbetering van
deuren, luiken en sloten goed voorziene
huis geen gevaar dreigen overdag was het
in de straat levendig en 's nachts waakte
de goede, oude nachtwacht met spietB en
ratel. Zoo zat zij behagelijk in haar ka
mertje voor het venster. Zij zag de men-
sohen hunne huizen verlaten en Daar de
kerk gaan zij zuchtte omdat zij zioh niet
onder die kerkgangers bevond, maar dit
moedigde haar te me6r aan den Heere te
dienen zoo goed zij kon. Zij nam dan haar
ouden Bijbel van de plank, wisekte haar
hoornen bril af en maakte zioh gereed om
een hoofdstuk te lezen. Hoe verkwikte
Gods Woord het oudje! Men is dan weer
geheel anders te moede, Gods Woord heeft
toch eene bijzondere kraoht" daoht zij.
Inmiddels keerden ook de keTkgaDgers
weer huiswaarts. Sommigen zagen naar
het venstier en knikten de goedhartige Anna
vriendelijk toe, en deze verzuimde niet deze
of gene vriendin door het open venster een
paar woorden toe te spreken.
Vervolgens maakte zij haar besoheiden
middagmaal gereed en na den Gever van
alle goede gaven hartelijk gedankt te heb
ben, deed zij in haren gemakkelijken
leuningstoel een dutje van een halfuur.
Daarop volgde een kop koffie, waarop zij
het zich zoo aangenaam mogelijk trachtte
te maken. Maar hoe langzaam kropen da
uren voort 1 Op straat begon het trouwens
weer levendig te worden. Vele vrienden
an buren gingen in Zondagsgewaad het
venster voorbij, om des namiddags buiteu
de stadspoorten iets van Gods sohoone
natuur te zien of bun vrienden te bezoeken.
Maar spoedig werd het op straat weer
stil. Toen nam zij haren Bijbel weer ter
hand, om Dog een hoofdstuk te lezeD, waar
bij eohter niet verzwegen mag worden datzij
een paar malen indommelde en tot haar
eigen leedwezen eindelijk insliep, want het
was een warme dag en het huis lag op de
zonzijde.
Zoo was het eindelijk omstreeks zes
uur geworden* toen zij plotseling ietg voor
de huiêdeuf hooide rolléü, ter «-ijl er teveüê
de door dat bestuur vastgestelde kiezers
lijst te vragen op grond dat hijzelf of een
ander, in strijd met de wet, daarop voor
komt, niet voorkomt, of niet behoorlijk
voorkomt.
De verzoeken om verbetering van de
kiezerslijst worden, met dc bijgevoegde
bewijsstukken, dadelijk toten met Dinsdag
21 April voor een ieder op de secretarie
der gemeente ter inzage neergelegd.
Een ieder is tot tegenspraak van het
verzoek bevoegd.
De tegenspraak moet schriftelijk en uiter
lijk Donderdag 23 April aan het gemeente
bestuur ingediend worden.
Tol en met Dinsdag 21 April nog ligt.
ook de nieuwe kiezerslijst op de secretarie?
der gemeente voor een ieder ter inzage.
De nieuwe kiezerslijst is, tegen betaling
der kosten, in afschrift of druk verkrijg
baar.
In een artikel „Vertraging'' eohrijft Het
Volk een en ander aan 't adres der Link-
sohe oritici, met name De Vaderlander (het
blad vaa Roodhuijzen), die aan de sociaal
democraten den stilstand op wetgevend
gebied verwijten, wijl zij v. Rapparés
begrooting verwierpen.
Het Volk antwoordt onder meer „dat de
weifelmoedige houding van het vrijzinnige
ministerie zelf zijn val beeft veroorzaakt
en „dat het ministerie-Da Meester niet weg
gezonden zou zijn als het zijn beloften had
gehouden".
„Als straks", zoo vraagt het blad, „in
1909 de kerkelijken bon ontwerpen weer
ingediend hebben, zal dit dan voor de
Libera'e Unie een reden zijn om Heems
kerk te laten zitten aan het roer Zoo
neeD, dan zullen de kerkelijken de beeren
kunnen herinneren aan de verwijten van
De Vaderlander''.
En van minister Veegens, den man die,
toen 't ministerie-Kuyper nog geen acht
maanden aan het roer was, vroeg waar
flink aan de deur werd geklopt. Voor"
ziehtig opende Anna het venster en zag
vier mannen met een handwagen, waarop
een groot, in linnen genaaid pak lag.
„Dit pak moeten wij hier afleveren",
zeide een der mannen.
„Aob, lieven tijd, het pakhuis is immers
des Zondags gesloten, en niet een der werk
lieden is hier", antwoordde Anna.
„Wij zullen het pak wel zoo lang in de
gang zetten, tot morgen dearbeiderskoroen.
Er zit tabak in en de zak is van gewicht",
antwoordde de man.
Anna ontsloot de zware huisdeur. De vier
mannen droegen het pak voorzichtig naar
binnen en plaateten het tegen den muur
juist tegenover de deur van het kamertje.
De spr. gaf Anna den vrachtbrief, groette
haar en vertrok. De zware huisdeur viel
weor in het slot en alles was weer even stil
als vroeger. Maar Anna kon een onaange
naam gevoel niet van zich afzetten.
De angst van dien morgen beving haar
weer, zij wist zelve niet waarom. Zy dacht
asm de mannen en zag naar het pakmaar
kon niets verdachts ontdekken en toch de
onaangename gewaarwording bleef haar
by. „Ik ben hier ook zoo geheel alleen",
mompelde zy. Zoo was 't avond geworden.
Op straat werd het weer levendig, van de
terugkeerende wandelaars. Een vriendin,
die in oen afgelegen gedeelte der stad
woonde en die zij in lang niet gezien had,
bracht haar nog een bezoek. Zij was Anna
ten hoogste welkom en kwam als geroepen.
Veel hadden zij elkander te vertellen, vooral
uit den goeden ouden tijd en over vele oude
vrienden en bekenden, waarvan er reeds
velen by den Beere waren, evenals haar
man. Ook bespraken zy de tegenwoordige
booze tyden en menschen waarby Anna
menige zucht ontsnapte. De goede vriendin
moest absoluut blyven theedrinken, of
schoon zij stellig verklaarde naar huis te
moeten.
Eindelijk vermaande hen de ratel van
den nachtwacht, wiens ruwe stem tevens
riep; „tien hééft de kiek, de klók heeft
blijven uw sociale wetsontwerpen?
schrijft zij„Mr. Veegens kwam schande
lijk iaat met ziektewet en ouderdoms-
verzekering, gaf in afmenbaren tijd per
week op 70 jarigen leeftijd. Er is wel reden
om te snoeven, daar in den vrijzinnigen
hoek".
Met deze verwijten wordt de spotlach
van Roodhuijzen met zijn „"Wat heeft nu
een dooie aan een rijksdaalder door de
eigen vrienden die bem in 1905 toejuichten,
nog voor 1909 in het land is, gewroken.
Waarom Pasehen op 19 April
vröeger schreven wij, dat het schrikkel
jaar ingesteld werd op het concilie van
Nieea in het jaar 325 na de geboorle van
Christus. Op die belangrijke vergadering
der geestelijkheid werd ook bepaald, op
welken datum van ieder jaar de ohristen-
volken het Paasehfrest zouden vieren,
j Men kon geen vasten datum aangeven, daar
de datum elk jaar één, soms twee dagen
(schrikkeljaar) verspringen en men het
opstandingsfeest steeds op een Zondag
wensehte te vieren.
Daarom werd bepaald, dat het Pasehen
zou zijn op den Zondag, die volgt op de
eerste volle maan na het begin der Lente
(21 Maar!).
Is het dus 21 Maart juist volle maan en
valt de 22 Maart op een Zondag, zoo is
dit de vroegste datum, waarop het Paschen
kan zijn. Dit geschiedde het laals'' in het
jaar 1818in de eerste honderd jaar zal
zich dit eohter niet meer voordoen.
De uiterste datum heeft men als op 21
Maart des jaars de volle maan juist voorby
is. De eerstvolgende volle maan heeft men
dan op 19 April. Valt deze datum op een
Maandag, zoo is 't 25 April eerst Paschen.
Dit was het laatst in 1886 en het zal weer
zoo zyn in het jaar 1943. De twee uiterste
datums, waarop het Paascbfeest gevierd
wordt, zyn dus 22 Maart en 25 April.
tien dat het tijd werd om zich ter ruste
te begeven.
Aoh ja, het is al tien uur, en nu moet ik
werkelyk weg," verklaarde de vriendin be
sloten. Nog een paar woorden tot besluit,
want zonder dat gaat het afscheid nemen
tuaschen twee vriendinnen niet, nog weer
een paar woorden in de buitendeur en de
vriendin spoedde zich huiswaarts, terwijl
Anna zorgvuldig de deur sloot, de zware
grendels er op schoof en de vensterluiken
bevestigde om veilig te zyn voor booze
menschen.
Maar onbegrijpelijker wyze keerde het
angstige gevoel we8r, dat zy onder het ver
trouwelijk gesprek geheel vergeten had.
Luisterhoorde zy daar niet wat in de
vestibule Maar neen, alles was stil, alleen
de oude klok tikte luid. Zij had het zich
zekar verbeeld.
Anna las nog een hoofdstuk uit haren
Bijbel en stelde zich in een vurig gebed
onder de hoede van den wachter Israëls,die
slaapt noch sluimert. Daarna stak zy haar
nachtlampje aan plaatste het groene licht
scherm er voor en legde zich te bed. Daar
hst warm was, liet zij de deur openstaan,
zoodat zij het pak in de vestibule kon zien.
Zy kon echter niet slepen, telkeus moest
zy weer naar het pak zien en haar angst
nam steeds toe Zij hoorde den toreBklok
van de naburige Katharinakerk elf uur
slaan on terstond daarop de stem van den
nachtwacht en zijn ratel alsmede zyn zwa-
ren stap, voorby het buis.
De nabijheid van den nachtwacht stelde
haar eenigszins gerust, zoodat zij eindelijk
de oogen sloot. Maar door bet slaan van
de torenklok die het uur van middernacht
aankondigde, ontwaakte zij reeds weer uit
een onrustigen droom. Nu was het met
het slapen gedaan. Zoo ongeveer een
kwartier zal zij nog gelegen hebben, toen
zij leven hoorde in da veslibule en wel
in het pak. Met strakke, wijd geopende
oogen zag zij naar 'tpak. Wat was da 'j
Zij zag en hoorde, dat een blank soherp
njeé, bipnen in het pak, het linnen door- j
Nu zal ieder wel begrypen, waarom het
dit jaar op 19 April Paschen is. Het is volle
maan nu a. s. Donderdag 16 April, dus is de
daaropvolgende Zondag Paaschfeest. Zoo
zal het volgende jaar Psschen zyn op 11
April en in het jaar 1910 op 27 Maart.
Nog een dubbelrijm uit den Napoleon-
tiohen tijd
Ik zweer van harte af
De Prins tot in het graf,
Dus lach ik en bespot
Prins Willem zijn gebod
'k Verfoei ook meer en
meer
Den Prins als opperheer.
En uit ons land moet
voort
Die naar Prins Willem
hoort
Al wie is Prinsgezind
Die is een duivelskind.
De Keizer cn zijn wet
Is in mijn hart gezet
Die voor Napoleon is
Gaat zeker en gewis
Napoleons geslacht
Bescherm ik met mijn
macht
Die Napoleon eert en
mint
Die is mijn beste vrind
Dat hij de hemel erft
Die voor Napoleon
sterft.
Handelsblad
Met blijde verrassing is in onze kringen
de uitslag der verkiezing voor eeu lid van
den gemeenteraad van Vlissingen in het
derde distriot vernomen.
Tot op heden had het derdo distriot de
reputatie een onneembare veste te zijn voor
rechts.
En nog gelooft niemand dat reohtaohe
stemmen alleen den beer Tichelman, den
candidaat der reohtsche partijen een zetel
in den raad van Vlissingen hebben geleverd.
Do uitsleg ven deze verk'ezing levert een
keer te meer het bewijs dat de politieke
wereld, evenmin als die dor natuur ooit
in rust is.
Veraenigt u, organiseert u, is hel wacht
woord en het is onmisbaar.
Zonder vereenigen, zonder organisatie
verspilt ge doelloos uw krachten, werpt ge
uw stem in letterlijken zin weg.
sneed, en vlugger dan men het vertellen
k&o, kroop er stil en behendig een kerel
uit als een boom, die woest om zioh heen
zag. Instinktmatig sloot Anna de oogen
eene goede gedachte, zeide hearzioh
slapend te houden, terwijl zij in deze ver
schrikkelijke oogenblikken den Heere
vurig bad om hulp. Zij hoorde den vreeso-
lijken man haar bed naderen, zij voelde
zijn adem, toen hij zich over haar heen
boog om te onderzoeken of zij wel werke
lijk sliep. Bij de minste beweging had hij
haar ongetwijfeld gedood. Maar God gaf
haar tegenwoordigheid van geest, om niet
te beveD, en Gods engel weerhield zijne
hand. Hij verliet het bed weer, stak een
dievenlantaren aan en begon het huis te
doorzoeken. Geen slot weerstond zijnen
werktuigen. Hij ging het kantoor binnen,
alsook de bovenkamers en droeg stil en
behendig alles wat waarde had naar de
vestibule. Daarna opende hij voorzichtig
de deur en op den drempel staande, gaf
hy door een schel gefluit zijnen medeplich
tigen het afgesproken teeken.
Anna was hem met de oogen gevolgd.
Toen bij daar nu in de deur stond, nam
zij plotseling een kloek besluit. Met den
moed der wanhoop sprong zij haar bed uit
en stiet met inspanning van allo krachten
den man, d'e niets vermoedde, in den rug,
zoodat deze bij de stoep neer op de straat
tuimelde. Oogenblikkelijk sloeg zij de
deur toe, wierp slot en grendels er op en
vloog met de sraelbeid van den wind de
trap op naar de eerste verdieping. Hier
rukte zij een venster open en schreeuwde
doordringend om hulp, die dan ook spoe
dig verscheen in do gedaante van den
nachtwacht.
"Wie staat niet verbaeed bver den moed
dezer vrouw, dezer god vreezende, trouwe,
verstandige en kordate huishoudster P Wie
ziet ook hierin niet de hand des Heeren
en de waakzaamheid zijner heiliae erge-
len? Wei hem, die zïeh onder Zijne be.
soherming stelt, bij zal ongedeerd blijven,
