NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
No. 164. 1908.
Zaterdag 11 April.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
PRIJS DER ADVERTENTIËN
UIT DE PEOVINCIE.
Biggekerke. In eene vergadering der
schietvereenigingflNut en Genoegen" Don
derdagavond gehouden, werd besloten bij
gelegenheid van het 10-jarig bestaan, een
Prov. wedstrijd te houden, in de 2ie helft
der maand Augustus. Tevens werd besloten
tot toetreding tot den Zaeuwschen Schiet-
bond //Pro Patria".
Gemengde Berichten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,23.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
Wed. 3, I BE JONGE-VERWESt te Goes
SN V.4N
F» P. D HUIJ, te MiddeSburg,
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1 —5 regels 50 cent, Iedere regel
meer 10 cent.
10 April 1908.
Wij lezen in de liberale N. R. C. het vol
gende bericht:
Onder hel liberale ministerie Staafl' is er in
Zweden eenige wijzigingen in vrijzinnigen geest
aangebracht in het godsdienstonder
richt op school. Daartegen heeft de recht
zinnigheid in heel het land met grooten ijver een
bezwaarschrift laten teekenen. Dtr.sdag 's het
met 3.5,000 handteekeningen aan den koning
afgeleverd. Uit Stockholm zijn er, vreemd ge
noeg, maar 400 onderteekeningen bij.
Welk een toon
Het kt of de N. R. O nog in 1878 leeft,
toen men ook op zoo hooghartigen toon
over 't volkspetitionnement oordeelde.
Maar die toon is der vrijzinnigheid,
althans in Nederland, wel een weinig op
gebroken.
Laat ons zien hoe 't in Zweden afloopt.
Want 't zal daar ook weer wel een school
strijd zijn.
Met het oog op het ingezonden stuk in
het no. van gieter van de Commissie voor
de herziening der statuten drukken wij hier
bij len gemakke der kiesvereenigingen, die
over deze statuten-wijziging hebben te oor-
deelen en allicht de statuten niet kennen
of althans niet meer bezitten, de voor
naamste artikelen af, onder opmerking dat
in art. 7 moet worden ingelascht het ons
allen bekende Program van Beginselen met
zijn 21 artikelen.
STATUTEN VANHETCENTRAAL-
COM1TE VAN ANTIREV. KIES-
VEREENIG1NGEN.
Art. 1.
Er bestaat een Centraal Comité van Anti
revolutionaire Kiesvereenigingen, gevestigd
te '8-öravenhage, dat zich ten doel stelt,
door aaneensluiting en saam werking, de
eenheid van richting onder de Antirevolu
tionairen in den lande te bevorderen, en
de kraoht, die voor de antirevolutionaire
beginselen onder de kiezers besohikbaar is,
door opwekking van het particulier initia
tief in de kiesdistricten, te verhoogen.
Art. 2.
Het Centraal Comité bestaat uit 18 leden,
waarvan elke twee jaar 4 leden aftreden,
de eerste maal naar een bij loting vast te
stellen orde, en voorts naar de jaren van
hun verkiezing.
Aftredende leden ïjjn herkiesbaar.
Art. 3.
De leden van het Centraal Comité wor
den op de vaste Daputaten-vergadering
door stemhebbende afgevaardigden gekozen
uit tweetallen, door het Centraal Comité
voorgedragen.
Art. 4.
De vaste Deputaten-vergadering wordt
in de jaren, waarin periodieke verkiezingen
voor de Tweede Earner moeten piaats heb
ben, minstens vier weken vóór den dag der
verkiezing te Utrecht gehouden.
Wanneer door Kamer-ontbinding de
twee-jaarlijksohe periode verkort wordt,
heeft de aftreding van Comité-leden niet
op de tussehentijds stiam te roepen ver
gadering plaats, maar op de eerste normale
vergadering, die daarop volgt.
Art. 5.
Ook buiten deze vaste vergadering van
het Centraal Comité kunnen de Deputaten
der kiesvereenigingen opgeroepen worden,
zoo dikwijls hiertoe, op advies van Praeses
en Assessoren, door het Comité besloten
wordt.
Art. 6.
Het Centraal Comité heeft een mode-
ramen van vijf leden, een Praeses, twee
Assessoren,een Seoretarisen een Thesaurier.
Het Centraal Comité verkiest zelf uit
zijn midden den Secretaris en den Pen
ningmeester. De Praeses en de Assessoren
worden benoemd door de vergadering.
Praeses en Assessoren vormen de vaste
Commissie van advies, die in engeren zin,
onder toezicht eD volgens informatie van
het Centraal Comilé, met de politieke lei
ding van de partij belast is.
De leden van het Centraal Comité hebben
op de Deputaten-vergadering een conolu-
deerende stem. De stem van den Praeses
beslist bij staking van stemmen.
Art. 7.
Het staatkundig program van het Cen
traal Comité luidt als volgt
Art. 8.
Kiesvereenigingen, die Deputaten naar
de vergadering van het Centraal Comité
zenden, worden geacht zioh bij dit pro
gram aan te sluiten.
Art. 9.
Elke Kiesvereeniging, die zich aange
sloten heeft, zendt naar de vergadering
van het Centraal Comité één stembebben-
den afgevaardigde. Indien haar ledental
boven de vijftig loopt, brengt hij voor 51
tot 100 leden twee stemmen uit, voor 101
tot 150 leden drie stemmen, enz.
De aansluiting kan met eiken lsten Jan.
worden opgezegd.
Indien eene Kiesvereeniging bij het stel
len van oandidaten de beginselen van het
program verloochent, heeft: de Deputaten-
vergaderiDg het reobt den band met haar
los te maken.
Art. 10.
Door hare aansluiting aan het Centraal
Comité mogen de Kiesvereenigingen nooit
geacht worden, eenig stuk of deei van
hare autonomie te hebben prijs gegeven.
Het Centraal Comité, noch ook de Depu
taten-vergadering, bezit ten opzichte der
Kiesvereenigingen eenige andere dan louter
raadgevende of oontraolueele bevoegdheid.
Art. 11.
Het Centraal Comilé is bevoegd bij ver
kiezingen voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal oandidaten aan te bevelen.
Het stelt geene oandidaten tegenover
oandidaten, geprnclameord door Kiesver
eenigingen,die tijdens de verkiezing bij het
Centraal Comité zijn aangesloten.
Art 12
Het Centraal Comité poogt Provinciale
Comité's in de verschillende gawestsn te
vormen in de districten Centrale Kiesver
eenigingen in het leven te roopenen deze
Kiesvereenigingen in verband te zetten met
afdeelingen of vereenigiagen in de onder
districten.
Art. 18.
De Depu aten-vergaderingen worden by
gewone periodieke verkiezingen minstens
vier weken vóór den dag der vergadering
uitgeschreven, ten einde aan de Kiesver
eenigingen gelegenheid te laten, om vooraf
haar gedragslijn vast te stellen, over den
aan te bevelen candidaat van gedachten te
wisselen,en den afgevaardigde voor de ver
gadering van het Centraal Comité te be
noemen.
Art. 17.
Elke Kiesvereeniging, die zich aansluit,
is gehouden haar reglement en een opgave
van haar ledental by den Soeretaris van het
Centraal Comité in te zenden, on op de
vaste Deputaten-vergadering schriftelijk
medsdeeling te doen van de wijzigingen,die
dit reglement of de staat der Rden mocht
hebben ondergaan.
Art. 20.
Het Centraal Comité is bevoegd, met
soortgelijke Comité's van andere staatkun
dige pBrtyen in overleg te treden, mits de
onderhandelingen öf schriftelijk gevoerd
worden öf van 't over en weder gesprokene
verhaal wordt opgemaakt.
Art. 22.
Wijziging of ampliatie van dit reglement
kan op de Deputaten-vergadering plaats
hebben met meerderheid van stemmen,
mits 't daartoe strekkende voorstel öf uitga
van het Centraal Comité, öf drie maanden
vóór den dag der periodieke verkiezingen
door éene of meerdere Kiesvereenigingen
zy ingezonden bij den Voorzitter van het
Centraal Comité.
Wijzigingen in het Program daarentegen
kunnen niet tot stand komen dan met eene
meerheid van twee-derden der wettig uit-
gebraahte stemmen, na voorafgaande rond
zending van 't daartoe strekkende voorstel
aan de Kiesvereenigingen en Redactiën,die
zioh aansloten.
lu A 3* I> O O U W.
In de laatste maanden worden de varkens op
de Belgische markten voor buitengewoon hoo-
gen prijs verkocht. Verleden zomer was zelfs
gedurende eenigen tijd het varkensvleesch hoo-
ger in prijs dan het kalfvleesch. Op de markt
te Anderlecht de grootste varkensmarkt van
België werden vaak varkens verkocht tegen
fr. 1.25 tot fr. I.30 per K.G. levend gewoger.
Van deze hooge prijzen werd door onze han
delaars gebruik gemaakt om geslachte varkens
naar België te zenden. Iedere maand verzonden
wij 3o tot 40.000 geslachte varkens naar onze
zuidelijke naburen. Thans is er echter veran
dering gekomen. Het schijnt, dat de Viaamsche
landbouwers zich in den laatsten tijd sterk heb
ben toegelegd op het fokken van varkens, ten
minste de aanvoer is zeer toegenomen, waardoor
de prijzen dalende zijn. Dinsdag waren op de
markt te Anderslecht aangevoerd 2366 varkens,
welke verkocht werden tegen fr. 0.84 tot fr. 0.98
per kilo levend, terwijl de prijzen te Rotterdam
waren 42 tot 49 cent per kilo. En daar voor het
invoeren van versch varkensvleesch in België
15 francs per 100 kilogr. rechten betaald worden,
is het duidelijk, dat met deze marktprijzen onze
invoer van varkens in België zeer moet ver
minderen. Volgens de door onzen minister van
finantieën verstrekte gegevens werden in de
laatste helft van de maand Februari uit ons land
naar België gezonden 17,542 varkens, terwijl in
de eerste helft van M. art onze invoer bedroeg
7421 varkens; dus eene vermindering van ruim
10.000 varkens in eene halve maand of 5000
per week. Verbeteren de marktprijzen in België
niet, dan is het te verwachten, dat onze handel
in geslachte varkens met België gedurende
de laatste 15 maanden zoo levendig langzaam
geheel zal afnemen en zal worden, wat hij
vroeger was, toen de invoer gewoonlijk 200
a 300 varkens per maand bedroeg (N.R.Ct.)
Middelburg. Da sergeant-titulair-kor-
poraal H. Saoré, van het 2e Bat. 8e Reg.
lof. alhier, wordt op 13 April 1908 be-
vorderd tot sergeant bij de ie Comp. 4e
Bat. te VlissingeB.
Da sergeant Meeuwse vaD het 4e Bat.
3e Reg. inf. te Vlissingen wordt op heden
overgeplaatst bij het 2e Reg. Iuf. te
Maastricht, terwijl in diens plaats de ser
geant Peeman van het 6e Reg. Inf. van
Breda naar Vlissingen wordt overgeplaatst.
Vlissingen. In de gisteravond door het
oomiié tegen de verhoogde grondbelasting
gehouden algemeene ledenvergadering,
deelde de voorzitter, dhr. A. Husois, mede
in welk stadium de zaak thans staat. Hij
zette uiteen dat herziening niet verwacht
kan worden en dus dien weg niet moet
ingeslagen worden. Besloten werd aan den
gemeenteraad een adres te richten, waarin
verzocht zal worden de opcenten op de
grondbelasting zoodanig te verminderen
dat de f6000 die meer worden ontvangen
door de verhooging niet de gemeente, dooh
de grondbelastingschuldigen zal ten goede
komen. Later zat naen de regeering ook
nog verzoeken, zoo mogelijk hat percentage
voor Vlissingen en Middelburg beide
oommissies werken samen te vermin
deren.
Wissenkerke. Iu de Woensdag te Kam
perland gehouden algemeene vergadering
van «het Groene Krms te Wissenkerke",
waren aanvankelijk 8, later 11 leden aan
wezig. Uit het jaarverslag van het bestuur
bleek, dat het ledental thans 180 bedraagt,
tegen 164 in 1907. De contributie ging
van f 129.50 vooruit tot f 143. De rekening
sloot met een batig saldo van ruim f135,
waaruit f80 beschikbaar gesteld wasvoor
uitloting van 8 aandeelen. Als bestuurs
leden werden herkozen de heeren J. C.
Schippers, A. Heule en J. M Maroussete
Kamperland, alsmede P. M. den Boer te
Wissenkerke. Nog werd besloteD, met
dankbaarheid een in bruikleen aangeboden
terrein, van den voorzifter dr. P. J. Fret
te Wissenkerke, te aanvaarden, voor aan
bouw van een ijskelder.
Wegens te geringe opkomst der ledeD,
werd de voor dezen avond bestemde lezing
van den voorzitter, niet gehouden.
Krabbendijke. Donderdagavond ver
gaderde het voorloopig comité voor een be
waarschool. Er werd medegedeeld dat da.
R. Bokwa zyn benoeming als lid aannam,
maar wegens aanneming van laden voor de
Ned. Herv. Kerk niet ter vergadering kon
zyn. Het lid C P. Vogelaar was wegenp
sterfgeval in de familie mede afwezig. Tot
voorzitter 6n secretarie werden gekozen
Jac. Welleman en C. P. Vogelaar. Over de
te ontwerpen statuten werd in den breede
gesproken. Vaststelling van een ontwerp
werd tot de volgende vergadering uitge
steld. Alle aanwezigen waren er voor voor
te stellen aan de bewaarschool een hand-
werkschool te verbinden. By onderzoek
bleek, dat het niet waarschijnlijk is, dat de
wet toelaat, dat ook ongevaccineerde kin
deren tot de bewaarschool kunnen worden
toegelaten.
Men schrijft onsAls we aan de hand
van dhr. v. Noppen's beschrijving, door ons
schoons eiland wandelen, krygen we een
schoonen blik op ons eiland en zijn bevol
king. Hoe jammer dat hy de beschrijving
van Veere moest aanvangen met de klacht
van Jeremia over Jerusalem,//hoe is de otad
zoo eenzaam, dia vol volks was". Ja, vol
volks is zij wel geweest, maar in de 19de
eeuw verminderde zy sterk in bevolking en
welvaart. Hoeveel huizen zijn er toch wel
afgebroken tot ongeveer 1892 k 1895. Toen
is 't evenwel op het uiterste gewoest en na
dien tyjd ia 't met sloopen gedaan, en als ik
nu als Oud-Veerenaar haar keistraten door
wandel, dan zie ik overal teekenen van her
leving. Vele gebouwen zyn vernieuwd eu
zeer veel gebouwd. Zou geen vreugde mii
vervullen, als ik onder de gebouwen, die
thans verbouwd en vergroot worden, ook
mag zien de Chr. School. Veel gedachten
doorkruisten myn hoofd, en 't zal met me3r
cud-lserlingen zoo gaan. Of zouden we niet
gedenken aan de hitte van den striH. waar
die school ook ruimschoots in heeft gedeeld.
Zouden we niet gedenken aan de vele
moeite en zorg, die het onderhoud heeft ga-
kost. En zouden we boven dat alles niet ge
denken aan 't zware werk dat onderwijzer
v. d. Klein heeft gewerkt, als hij geheel
alleen stond voor 60 180 leerlingen. En als
nu door de goede genade Gods er verlich
ting en verademing is gekomen, als nu de
school wordt verbouwd tot eene met drie
lokalen, dan wordt het onderwys steeds
degelijker, dan kroont de Heer het met
Zijnen zegen, dan wordt daar een jeugd ge
vormd en opgevoed die God vreest, dan
breekt de dag ook aan, dat de Hervormde
belijders samenwerken in deze zaak van
het christelijk onderwijs. In vorige eeuwen
stond Veere wel vooraan in hulde en trouw
aan Oranje. Di6n kloeken warmen zin
blUft Veere bezielen en werkt daartoe ook
mede de toenemende bloei van het christe
lijk onderwijs.
(De geachto inzender zegt in een particu
lier schrijven aan ons, dat hij er zich'san
geërgerd heeft, dat dit verblijdend nieuws
nog niet in De Zeeuw gestaan had. Hy kan
zich echter niet meer geërgerd hebben den
wij dat wij in de vrijzinnige Midd. Ct. tege
lijk met de benoeming van een onderwijzer
van de uitbreiding der school zagen geweagd
op denzelfden dag dat ons anti-revolutio
nair blad door onzen berichtgever alleen da
benoeming van een onderwijzer te vermel
den kreeg. Red.)
Voor de korporaals die by hat 3e reg.
infanterie geslaagd zyn voor sergeant is de
gelegenheid opengesteld om te worden aan
gesteld by hot le, 2a of 11e reg. infanterie.
De mareckaussée uit Oostburg, die
onlangs deserteerde en zyn paard verkocht,
doch zich later vrijwillig aanmeldde, zal
zijn verderen diensttijd als huzaar te's Gra-
venhage uitdienen.
Rechtszaken.
Arrondissemnts-Rechtbank te Middelburg.
Heden (Vrijdag) zijn veroordeeld wegens:
overtreding der jachtwet: J. do J. Pz 20 j.
klompenmaker, Hoedekensksrke, met ver
nietiging van het vonnis van den kanton
rechter te Goes, tot 2 X f 3 b. 0. 2 X 2 d. h.
overtreding rijwiel- en motorwetE. v. H
conducteur op de stoomtram //Walcheren",
Koudekerke, met gedeeltelijke vernietiging
en gedeeltelijke bevestiging van het vonnis
van den kantonrechter te Middelburg, tot
f 4 b. s. 3 d. h.en
diefstal: P. N. B., 26 j. brieven-en tele
grambesteller, Kruiningen, thans te Mid
delburg in hechtenis,tot 6 m gev. straf,met
mindering van het voor-arrest, terwijl j. O.
17 jkreukolraper te Ierseke, ter beschik
king der regeering is gesteld.
ZISNDINGk
Gisteren had te Apeldoorn de jaar
vergadering plaats van de Vereenjgisg tot
uitbreiding van het Evangelie in Egypte.
Tot bestuursleden warden herkozen baron
Van Heemstra en ds. De Haan en gekozen
in de plaats van ds. Lindonk, die wegens
hoogen leeftijd bedankt had, ds. Van
Lelyveld, te Diepenveen. Besloten werd
tot den bouw van een kerk te Calionb,
waar do zending zich nog behelpt met
een school. De kosten zullen f 6000 be
dragen f5400 is reeds bijeen. Als zen
deling der Vereeniging is in Egypte werk
zaam de heer Pennings.
Te Roosendaal is een monstarkalf
geboren, dat op het eerste gezicht veel had
van een acrobaat, die het iiohaam zóó ver
naar achteren gebogen heefl, dat handen ea
voeten op den grond komen Bij nadere
beschouwing vond men borstkas en buik
holte geopend en de ribben waaiervormig
naar buiten gebogen, ®oodat do ingewanden
onbedekt lagen. De schouderbladen en
opperarmbeenderen gingen schuil onder
die waaiervormig uitgebreide ribben en de
reet der voorbeenen slak reoh* naar voren.
Hals en hoofd waren normaalrug en
lenden daarentegen steik naar rechts ge
kromd. Het bekken, dat naar het teratolo-
giseh mnseura van 's Rijksveeartsenijschool
te Utrecht is gezonden, was zóó vervormd
dat de eene heupkom voorwaarts, de an-
deae achterwaarts gericht stond, Dit had
tengevolge, dat de normala achterbeenen
op zeer komieke wijze aan hot lichaam
zaten. Door het bekken kon nauwelijks
een vinger passeeren en de endeldarm,
gevuld met d&rmpek, eindigde blind daarin.
Zelfs de aanwijzing van eene aarsopenieg
ontbrak onder het korte gekrulde varkens
staartje, dat als een wimpel omhoog stak.
{Gr. W.)
By 't grenskantoor te Heurne (gem.
Aalten) heeft een kloppartij plaatsgehad
tusschen de commiezen en eenige smokke
laars. Een Duitscher wilde namelijk een
flasch jenever ons land binnensmokkelen.
Hij ontkwam echter en liet de jenever op
Duitsch gebied. Toen hij we or de grens
overtrok werd hfj door de twee kotnmiazen
aangehouden, doch tegelijkertijd daagde er
ten behoeve van den Duitscher bulp op,
met het gevolrr dat er eene schermutseling
ontstond, waarbij da commiezen van de
revolvers gebruik moesten maken en een
zekere Tierink een kogel in de borst kreeg,
Gisterennacht overleed de oudste
inwoner van Hooge Zwakt we, C. Dub
belman, in den ouderdom van 104 jaren en
6 dagen. Hij was vorm edelyk ook do
oudste bewoner van Nederland. We-éde
heeft de tot het einde toe krasso grijsaard,
die zich in een goedo gezondheid mocht
verheugen en nog in 't laatst het gebruik
van al zijne zintuigen had, nimmer g kertd.
Zijn heele leven was er een van harden,
zwaren arbeid, dat daarbij nog dikwijls cie
bitterste armoede kende. Den 2en dezer
herdacht Dubbeldam zyn 104den ge
boortedag,
