NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 156. 1906,
Donderdag 2 Apri
22e Jaargang,
MestMel.
t
HISTORISCH
!St.
ludster
CHRISTELIJK-
Ier.
In.
bOGERD.
jut Boogka-
j Bureau, een
Ir), een mooie
entafel, een
p, een ronde
tan
IEIJKAM
laatst worden
dster
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
TERUGZIEN,
V
Een groot man in felbewogen tijd.
S. I DE J0NGE-VERWEST, te
F. P, D'HUU, te Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
hit m pgrs.
VRGl -
verschillen la
imoniak, g6-
looral kunnen
borrel Peru-
iak van vruch-
niet verloren
voorraad.
Uw Vrucht'
uit. Poeder
en Spreuke-
^n ook binnen
jarbolineum
|is voor het be-
ndere voor het
pouwd ln net
KEUR te
iagtekerke.
m 300
iterd
Zoutelande.
20 April,
bij N. CE
irke.
Ireeniging tot
Lu K i ankzIn-
oor de op te
l e r u s t" te
groenten en
In bloemhout.
^temmen met
reeniging en
j;, Christelijke
pggen.
pesheer-direc-
I, Domburg.
|EUW, Goes,
lierje
ll, leeftijd on
bekend met
met Mei a.s.
kamperland.
1
\s 6.55
74
7.22
7.36
746
7-53
8.1
8.8
8.17
8.25
8.32
8-37
8.47
8.54
9-7
7.57 9.20
9.29
8.10 9.40
8.37 10.56
10.431
>0.54
9-29 n.36
ho.031
12.19
Z. DuitschL
IndaalLage
fan 150 KM,
2.6 16.17
I '.29,6.3
3.097.16
3.427.47
13-588.01
I4.12i8.15
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02'.
IJ "EC.
Arnemuiden 6 April.
Veere, ook voor Vrouwepolder 7 April.
Oostkapelle ook voorGrypskerke 8 April.
Serooskerbe, 9 April.
Domburg, ook voor Aagtekerke 10 April.
Westkapelle, ook voor Zoutelande 18 en
14 April.
Koude kerke, ook voor Biggekerke en
Meliskerke 15 April en 16 April's voorm.
De Arnhemsche Courant schreef, nu een
halve eeuw geleden.De anti revolutio
naire partij kunnen wij, nadat zij haar hoofd
in de Kamer verloren heeft en haar orgaan
ia te niet gegaan (Groen'e blad, De Neder
lander, werd iu 1855, bjj gemis aan steun,
opgeheven) niet andera dan voor memorie
vermelden. De partij bestaat meer in her
innering dan in werkelijkheid. Haar ver
tegenwoordigers in de Kamer zitten daar
als de laatsten van 'n uitstervend geslacht.
Zij schijnen alleen te spreken en te stemmen
om de familie-overleveringen in eere te
houden".
Nu mogen deze aangehaalde woorden
getuigen van overmoed en van minachting
voor ons heilig beginselze bewijzen toch
ook,op zijn minst genomen,dat wij toen ten
tjjde niet sterk waren. Deze woorden wer
den door de Arnhemsche geschreven, toen
Groen van Prinsterer zich, uit teleurstelling
over zy'ne politieke vrienden, terugtrok uit
de Kamer, we geen program bezaten en we
niet leefden in georganiseerd verhand.
Hoe geheel anders is sinds dien veel ge
worden Heden zyn we 'n schoon program
rjjk, dat niet nalaat het christelijk gemoed
te bezielen en er teere snaren te doen
trillen. Onze organisatie laat, inzonderheid
op bet platte land, hier en daar te wenschen
over; ook kost het finantieele vraagstuk
onzen partijleiders vaak hoofdbreken, toch
meen ik, dat zij beter is dan die van eenige
politieke partij hier te landein ieder geval
hebben we soms, onder Gods zegen, won
deren door haar verricht. Onze partij is
heden een machtige, invloedrijke partij ge-
10
FEUILLETON.
Herinnering
aan
JOHN MILTON.
Den koninklijken adelaar gelijk, slaat bij
in breede plooieu de wieken uit en stijgt in
hooge vlucht de zon tegemoet, om met
zijn „juickgeechreeuw'' de lueht te ver
vullen. Maar ook bemint hij als de
nachtegaal de donkerheid van den nacht,
terwijl het gevederd koor iD zijne nabij
heid schuchter is, de stilte dier eenzaam
heid te verbreken en doet in mdodieuse
tonen zijn smeltend lied hoeren.
Kortom, vele gaveD sierden deD bard,
die ver boven zijn tijd verheven en zeer
ver dien tijd vooruit, niet alleen door do
grootheid van zijne genie en diehteradel,
maar ook door zijn standvastig geloof en
voorbeeldigen wandel, de laagheid en
valsohheid van vele zijner ongeloovige
tijdgenooten, niet het minst die der Stuarts,
ten eenenmaie veroordeelde.
Iu alles groot missshien ook in zijne
gebreken was hij klein voor zijn God.
Is er ééa dichter geweest op Engelands
bodem, die den Heer zijne kunstgaven heeft
gewijd, daa voorzeker Milton. Evenzeer als
In zijne geschriften, treedt bij ook in zijne
zangen meer bepaald in zijn Verloren Para
dijs als volbloed Puritein of Calvinist op,
en is ook als zoodanig niet alleen der ver
melding, maar bovenal der bestudeering
dubbel waardig.
Steeds voelt men bij hem de hartader
van het Calvinisme in sterken polsslag
kloppen. Een enkele blik o.a. in zijn Para
dijs Verloren"eneenoppervlakkig vergelijk
van dit kunstproduct met Vondels „Luci
fer", zal deze opmerking voldoende staven.
worden, al had zij schier alles tegen op
baar weg, niet het minst de teganwerking
van hen, die, krachtens hun beginsel, ons
behoorden te steunen. Doordat wij drie
onzer bekwaamste mannen aan de minis-
terstafel tellen, kunnen w^j er met beschei-
dene trots op wijzeD, dat onze invloed niet
gering is, vooral nu, nu de onmacht der
liberale coalitie, otn ons land te regceren,
zoo afdoende bleek.
Terugzien op den weg, dion men hoeft
afgelegd, bemoedigt. Blikt men vooruit,
dan vraagt men hoe kom ik er. Ziet men
eens om, dan roept men wat heb ik het,
onder 's Heeren onmisbaren zegen, ver ge
bracht. Zoo gaat het in alle dingen, en der
halve ook bier.
Vriendsn, ziet af en toe eeDS om, en hebt
goeden moed. Sluit ook de gelederen, heft
de banier omhoog, draagt het hart op de
rechte plaats en volhardt bjj het ideaal.
A. PRINS.
1 April 1908.
Een flater.
De verkiezing van drie leden der Kamer
van Koophandel te Ter Neuzen zal naar we
vernemen nietig verklaard worden.
B. en W. hebben namelijk de kiezers
laten stemmen op ééa briefje voor de 8 va
catures, ofschoon de te benoemen leden
moesten aftreden in verschillende jaren.
Gelukkig is ons Dagelijksoh Bestuur in
zijn meerderheid vrijzinnig. Overkwam zoo
iets een antirevolutionair, de Midd. Crt. zou
een boekje opendoen over 's mans onge
schiktheid. Thans zullen wa het maar be
dekken met den mantel der liefde.
Alzoo merkt Luctor et Emergo op.
Maar apropos, wie vergoedt nu aan
de gemeente en aan de Kiesvereenigingen
de voor niemendal gemaakte veïkiezings-
kosten
Over den onlangs ontstaneo brand in de
Nieuwstraat i3 al heel wat geschreven tot
iu ingezonden stukken en Zeenwsche om
trekken van de Middelburgsche Courant toe.
Zelfs kwam hjj in den raad ter sprake. Nu
De jaren na 1655 waren voor Milton alles
behalve voorspoedig. Toen vooral moest
deze ondervinden, wat Ten Kate zoosehoon
van Passo zegt, dat bij niet slechts geroepen
was om als zanger de harp te tokkelen voot
zijnen Heer. maar ook om als christen het'
kruis achter zijnen Heiland te dragen.
Immers zijn tweede vrouw, met wie
hij in '56 in den echt was verbonden,
stierf een jssar daarna bij de geboorte
eener dochter.
Hoe droevig Milton toen te moede was,
blijkt uit een vers van zijn9 hand, aan
de herinnering van zijne geliefde doode
gewijd.
Hij ziet haar in den droom het kille
graf verlaten, ia een gewaad, e--en smet
teloos als hare reine zielzij verschijnt
voor hem in eene gestalte, zooals hij haar
voor altijd en ongestoord in den hemel zal
aanschouwen. Wel is waar, haar gelaat is
gesluierd maar toch, zijn oog kan door
dien sluier heen, zooveel liefde en zachtheid
ontdekken, als ooit van eenig mensehelijk
wezen afstraalde. Maar helaas als zij na
dar komt, en hij haar wil omhelzen, is die
liefelijke gestalte op eenmaal verdwenen en
brengt de aanbrekende daghein alsgewoon-
lijk niets dan een eeuwigen Dacht.
In 1658 bij den dood van den Protector,
in wien hij een vriend en beschermer ver
loor, werd bet leven nog somberder voor
Milton. Te raeer moet het ons daarom ver
wonderen, dat hij omstreeks dezen tijd een
begin kou maken met dat verheven epos
het verloren „Paradijs" toen hij, strijdend
tegen demonen, leefde in Edens bof en zong
van „rozen zonder doornen", van vreugde
zonder smart. Maar nog meer leed was den
dichter bereid.
De zoon en opvolger van Cromwell, zon-
I der 't ideaal en den geloofsmoed des vaders,
daarbij in geenen deele toegerust met de
eigenschappen in het hoofd van den staat
EN VAM
de zaak ia belangrijk genoeg. Vooral als
men met rijke fantasie bedeeld, aan het uit
spinnen gaat, wat er dien nacht al had kun
nen gebeuren in dit nauw ingesloten ge
deelte, valt er nog al wat, over te redenee-
ren. Gelukkig is de brand tot het eene per-
c.-el beperkt gebleven. Dit neemt echter
niet weg, dat er naar verbetering zoo noo-
dig van bluschmiddelon ernstig dient ge
streefd. Het lijdt dan eok geen twijfel, of 't
wakkere gemeentebestuur, dat nu reeds
doeltreffende maatregelen hoeft genomen,
om het brandgevaar te verminderen, zal bij
don voortduur ook het belang, dat de ge
meente bij een goede brandweerinrichting
en goeden brandweerdienst heeft, wel in 't
oog houden. Over 't algemeen zyn hier en
elders de bluschmiddelon in deJaatstejaran
verbeterd. Wie hoorde jaren geleien van
een minimes, die bij kleine branden vooral
in 't begin zulke schoone resultaten ter
blussching opleverde? Of wel van een auto
matische brandbluschinrichting, waarmee
dezer dagen, naar men zegt tot volle tevre-
d -nheid, te Amsterdam een proef werd ge
nomen
Deze brandblusscher, oen Engelsch fa
brikaat, werkt van zelf, zoodat een begin
van brand zonder eenige menseholjjke tus-
schenkom8t wordt gebluscht. Zoodra er
brand is ontstaan maakt hij onmiddellijk
een voortdurend alarm. Da inrichting is als
volgtLangs de zoldering van hst gebouw
met tueschenruimto van 2,5 3 M. worden
horizontale buizen aangebracht, verbonden
door vertikale buizen met een waterreser
voir, b.v. waterleiding. In deze buizen
wordt, eveneens 2,5 5 3 M. van elkander,
hot apparaat (Grinnell Sprinkler) aange
bracht. Bij eventueelen brand in het ga-
bouw, doet de steeds vermeerderende heete
lucht verwarmde lucht stijgt naar boven
sl heel gauw het soldeersel smelten,
waardoor da veerkrachtige klep in de
Sprinkler ontlast wordt. Door de opening
verspreidt zich nu een dichte, overvloedige
regen, in alle richtingen. Zoodra hefwater
in de buizen in beweging komt, opent zich
de alarmklep,welke eveneens aan de buizen
is verbonden.
van l— 5 regels 40 cent, iedere regel meer cent.
Familieberichten van J— 5 regels 50 cent, iedere rege!
meer 10 cent.
vereieoht, was niet bij machte, de hem op
gelegde taak naar behooreu te volbrengen.
Te midden van deze treurige toestanden
verloor Milion echter den moed niet. Nog
steeds bezield met denzelfden vrijheids
geest van voorheen en ten volle gekant
tegen de Stuarts, wier onderdrukking en
overheersching hij haatte, sehreefhij korten
tijd na Cromwells dood eenige verhande
lingen over het bezit eener Vrije kerk en
eene Vrije Republiek, een denkbeeld, voor
welks uitvoering hij onophoudelijk en met
aandrang, hoewel te vergeefs den steun van
den Protector had gevraagd. Helaas deze
poging, hoe goed ook bedoeld, en hoe mees
terlijk ook aangelegd moohtnietmeerbateD.
Het was een afloop als van snelle watereu.
De fiere strijder voor de zaak der vrijheid
kon met het machtig wapen, dat hij han
teerde, onmogelijk de restauratiederS'uarts,
door Monk bewerkf, verhinderen ondanks
zijne waakzaamheid was zij tot stand geko
men, vóór hij het vermoedde.
Het leger, zegt Maoanlay, kwam in verzet
tegen het Parlement en de verschillende
legercorpsen stonden vijandig tegen el
kander over. De eene seole raasde en
tierde tegen de andere, en earaenzwee-
ringen zonder tel verzwakten de partijen
onderling. De Presbyteiianen offerden hun
eigen vrijheid op en gaven hunne aloude
beginselen prijs, alleen maar uit begeerte
om zioh op de Independenten te kunnen
wreken.
Zonder een blik te slaan in het verleden
en zonder den minsten waarborg te vragen
voor de toekomst, wierpen zij hunne vrij
heid voor de voeten van den lichtzinnigsten
en tevens meest karak terlcozen d wingeland
Ia den haat, welke zioh nu allerwegen
tegen de Puriteinen openbaarde, ja, in de
vervolging waaraan zij blootstonden, moest
ook Milton deelon. Meer dan eenmaal was
hij zelfs in bange vreeze voor zijn leven.
Aan genoemde klep is een watermotor
verbonden en wel een met draaiende kle
pels, die op een klok slaan buiten aan het
gebouw en 'n verschrikkelijk alarm maken
zooluug het water door de buizen gaat..
Zoosls wa boven zeiden slaagde de proef
met dit nieuwe brandbluschmiddel prach
tig. Een vernuftige uitvinding voorzeker.
Het nieuwe Ministerie.
Dat het Kabinet een goed figuur maakt,
wordt zelfs door bsslist-liherale bladen er
kend. Het Handehblad schreef in zijn no.
van Zaterdagavsnd j 1.
Het loopt voor het nieawo Ministerie tot
nu toe „als gesmeerd". Na dan goeden
indruk van de Regeeringsverklaring en het
debat daarover, kwam het succes ven mi
nister Talma bij de Boterwet, daarna de
overwinning in zake het blijvend gedeelte
en heden een debuut van don Minister van
Buitenlandsche Zaken, dat ze6r gelukkig
mag worden genoemd en links zoowel als
rechts in bijzonder goede aarde viel. Men
kreeg waarlijk weer eens den indruk van
pit en kracht in de leiding van onze buiten-
landgcho aangelegenbeden.
Ook een succes.
De Tijd schryft
Door de socialisten wordt sedert eenigen
tijd een fabrikant geboycot, door op alle
mogelijke wjjzen de loden aan te sporen
Diet te koopen iu de door hem gevestigde
winkels. Eigenaardig is het, dat deze fabri
kant geen eerste levensbehoeften produ
ceert, maar dingen, die slechts in gezinnen
van welgestelde werklieden plegen op tafel
te komen.
Nu zal het wel geen betoog behoeven,
dat door de allerwege heerschende slechte
toestanden iu de nijverheid bij duizenden
werklieden-gezinnen schraalhans keuken
meester is en dat men zich daarom v. n
lekkernijen in de eerste plaats moet ont
houden. Dit is zelfs, zooals men weet, merk
baar in de sigsren-induetrio en ook bij de
bierbrouwerijen en jeneverstokerijen.
Hij vond het daarom raadzaam om zioh
stil te houden en had het waarschijnlijk
aan de tusaobenkoimt en bescherming van
eenige hooggeplaatste vrienden te danken,
dat hem sleehts eene geldboete werd opge
legd en hij niet als vele Puriteinen o. a.
Hariaon en den edelen Vane, zijne zuoht
naar vrijheid in kerk en staat met den dood
moest boeten.
Van af dien tijd trok hij zioh uit het werk
zame leven terug, om zioh geheel en al aan
zijn epos te kunnen wijden.
In den grootsten eenvoud leefde ca Mil
ton iu eene nederige woning te Bunhiil
Fields. Des zomers kon men den grootea
dichter veeltijds aan de deur van zijn een
voudig verblijf zien genieten van de vrije
natuur, otn daar beeoekon te ontvangen ook
van zeer voorname personen, die in dien
hulpeloozen blinde een geaie bewonderden,
dat niet alleen de glorie vau Eogeland
uitmaakt, maar alle tijden en volken om
valleed, zioh een eerzuil heeft gesticht in
de harten van allen, diedegaven van weten
schap en kunst weten te waardeeren.
Hier in de eenzaamheid zette Milten de
taak voort, welke hij door verschillende
omstandigheden had moeten afbreken, de
taak n.l. om zijn Verloren Paradijs te vol
tooien.
Als de nacht met zijnen zwarteD sluier
het aardrijk dekte, d*iu werd veelal de
Geest vaardig over hem, en door honger
lioht dan dat der Na'uar bestraalt, rezen
voor het zielsoog des dich'ers, schimmen en
beelden, eerst nevelachtig en vaag, doeh
welke langzamerhand meer bepaalden
voren aannamen, eene gestalte verkregen
en zoowel door verhevene kalmte als door
stille raajssteit uitrnunttuD,
Ea nauw was dan de morgen van den
nieuwen dag verrezen, of die beelden wer
den met behulp zijner dnohfers, die hierbij
de rol van sehijfsters vervulden, aan de ver»
Het Volle evenwel weet te verhalen, dat
bedoelde fabrikant van „Sückerdemick"
geducht getroffen werd en schuift dit op
rekening van den welgeslaagden boycot.
Daardoor, zoo verhaalt het., is de omzet in
eenige zijner winkels reeds zoo verminderd
dat, ze gerust kunnen worden opgeheven,
terwfjl de productie in de fabriek zoodanig
is verminderd dat de 140werklieden ander
half uur per dag minder werken en dus ook
naar verhouding wel minder verdienen
zullen. De boycot, zegt het blad, werkt dus
voortreffelijk
Het is natuurlijk ondoenlijk met Het Volk
te twisten over „voortreffelijke" dingen.
Het is voldoende nog e6D3 te doen uitkomen
wat de partij ven dit orgaan beoogt. Hier
v/orden 140 arbeiders benadeeld in hun
brood, zonder dat er ook maar eenig voor-
doel voor andere werklieden tegenover kan
worden geplaatst. Voorloopig toch zullen
de koopers der lekkernijen ergens anders
ter markt gaan en hun begunstiging zoo
danig verdeelen, dat alleen andere onder
nemers er voordeel by hebben. Van een
langoren weiktijd of meer verdiensten bij
andere fabrikanten wec-t Eet Volk althans
nie's te verhalen.
Wat een succes
Eet bly'kt, dat de boycot is op touw ge
zet, omdat bedoelde fabrikant „vijand is
van de organisatie". Loopt het nu, zooals
Het Volk wil, dan moet de geheale fabriek
sluiten. Daa koaran de 140 arbeiders op
straat ea kunnen vrijelijk lid worden van
de vakvereeniging, die danmet 140
werkloozen wordt versterkt.
Het allergrootste succes
Het Ministerie en de „Standaard".
De Standaard verdedigt zich tegen de
voorstelling alsof zij met het nu opgetreden
Kabinet niet ingenomen was. Zij noemt dit
onjuist en schrijft
In drieërlei opzicht is door ons critiek ge
oefend. Ten eerste hebben we verklaard, het
te betreuren, dat deze crisis is uitgelokt. Ten
tweede veroorloofden we ons de opmerking,
dat tengevolge van deze min gewenschte crisis
een Kabinet van Rechts, met een minderheid
getelheid ontrukt, om door hun maohtigen
invloed en wonderbare werking zoowel tot
verheffing vau den geest als tot heiliging
van het hart bij te dragen.
Ia 1665, nalat hij hel jaar te voren voor
de derde maai gehuwd wa?, werd zijn epos
voltooid en twee jaren later iu 't lioht gege
ven, waardoor hij slechts eene geringe
geldsom, doeh ccn rnsterfelijken roem
heeft verwerven.
Aan Addison bomt de eer toe, in zijn
Spectator het eerst óp de groote verdien
sten van dit verheveu kunstwerk gewezen
te hebban.
Sinds dien tijd is dit Epos in vele talen
overgebracht, door het dichterlijk genie ah
oua strijd nagezongen, door hat redenaars-
talent verheerlijkt, maar ook door vinnige
oritioi vaak naar willekeurigeu maatstaf
beoordeeld en diensvoigess tot een dicht
stuk van minderen rang verlaagd.
Op deze laatste paste Addison reedsinzijn
tijd het bekende epigram van Dryden toe,
waarin sprake is van den drijven den stroo-
halm ea den in de diepte verscholen parel,
en is daarbij ondeugend genoeg het loon te
vermelden, dat eenmaal een beroemd ori-
tious voor zijnen verdienstelijken arbeid
vau Apollo ontving.
Meermalen is de meening uitgesproken,
dat Millons bedoeling met zijo Verloren Pa
radijs geweest ie, eenvond-g om in een le
vendig tafereel de ongehoorzaamheid vaa
het eerste inensahenpaar in den val en zijne
gevolgen te schilderen. In dit geval zouden
Adam er. Eva de hoofdpersonen rooetenzijn.
Anderen daarentegen gaau verder en bevve-
rer, dat de hoofdbedoeling van den dichter
geene andere kan geweest zijn, dsn dezeorn
n.l. als in een droevig feit de, moraal voor te
bonden, hoe alhen gehoorzaamheid aeu
Gods wil deu menscii volkomen g iukkig
kan maken.
(Slot volgt.)
