No. 153. 1908
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
iepaard,
mm.
Maandag 30 Maart.
22e jaargang,
m
iecht
meeM
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
irijving
E N.
Gees.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Raadsverkiezing-en.
II. J. TICHELMAN.
Uit de Tweede Kamer.
De Oppasser, de Luitenant
en Moeders Bijbel.
mi
d, Goes.
id Geld,
s's
ad.
- opzegging
aetcwngracrmiHm nu KIT ii ^aaacai
ijnen.
en Stores,
oh Linnen.
t in Crème
afgepaste
n, Meubel
zonder
e groote
k.
mbrassen
rnituren.
petten,
s- en
n.
Sversdijk
SERS, bij
bhrjjvings-
jigeleverd
is eene
20 April,
Ypelle.
Boon-
jsterd.
JSSEN.
van haar
hpelstraat,
[lande, bij
irk e.
kKER te
iJz. Jr.
>aar.
ïCllt,
Inbeid be-
Brieven
handelaar
Ie.
ïrman
lannemer,
IA a g t e-
Iter
k,
I k r k e.
- Goes.
I ED EREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
JL
UITGAVE DER FIRMA
Wed. S, J. ÖE JONGE»V'ERWEST. te
EN VAN
F, P. D'BÖU, t@ Mldduiburg.
ELKEMzaaffliesrjHass!?
PRIJS DER ADVERTENTIËN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent
asBRsassswr
Zij, die zich met 1 April op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
W\j herinneren dat de eandidaten der
anti-revolut. kiesvereenigiDgen zyn te
Vlissingen III
K a p e 11 e
JAü ROTTIEK.
28 Maart 1908.
Van het zevental nieuwe ministers ia
't Kabinet Wentholt en Idenburg als
oude kennissen worden door ons uitgezon
derd hebben er thans vier de vuurproef
doorstaan, en alle vier zijn zij om't zeerst
geprezen in een groot deel der vrijzinnige
pers. Heemskerk om de verdediging der
regeerings-verklaring; Talma om zijn zaak
kennis bij de Boter wetSabron om zijn
prachtige verdediging van den maatregel
inzake het blijvend gedeelteen De Marees
voor zijn kunde en energie als bewindsman
bij de verdediging van zijn eerste voorstel
het traotaat met Amerika.
Dit kabinet mag met dit glansrijk door
gemaakt examen worden gelukgewensoht.
Na de opwinding van het blij vand-deel-
debat een zakelijke bespreking van een
handelsverdrag, waarbij de Kamer nu eens
niet als propagandaplaats of paradeplaats
voor de soldaten van Koning Demos be
hoefde te dienen maar de zaken kalm kon
den worden afgehandeld, zonder vrees voor
politieke bjjmengselen.
Onder de kleine ontwerpjes die den ha
mer van den voorzitter passeerden, was het
voornaamste het handelsverdrag met de
Vereenigde Staten en hst in verband met
dat tractaat ingediende wetsontwerp tot
wijziging van het invoerreoht op vleesch
hier te lande.
Bovengenoemd handelsverdrag is van
groot belang voor de Nederlandsche likeur
stokers. Tot nu toe toch was door hen in
Amerika 2'/. dollar invoerrecht per proef-
gallon betaald; voortaan zal slechts 1
geëisoht worden. Een verlaging, welke ook
voor andere geestrijke dranken geldt, en
goed van pas komt, want het was voor de
Nedorlandsche likeurstokers in den laat-
gten tijd uitermate moeilijk, de concurren
tie met landen als Frankrijk en Duitechlsnd
welke reeds eerder het lagere invoerrecht
hadden weten te verkrijgen, vol te houden.
Daarnevens zal het tractaat ook aan de
Maastriohtsche aardewerkfabrikanten ten
goede komen, aangezien voortaan de bere-
keding der (aan rechten onderworpen)
marktwaarde hunner producten op meer
billijke en minder drukkende wijze zal
plaats hebben. Intusschen eisckte Amerika
tegen-concessies. Trouwens, de wetgeving
der Vereenigde Staten schrijft uitdrukke
lijk voor, geen verlaging van recht toe te
etaan, tenzij de daarvan profiteerende staat
tegen oor cessies doet. Ia verband daarme9
moest dus Amerika's inwilliging onzer
FEUILLETON.
De luitenant ging verhuizen.
De oppasser moest helpen.
Bij zoo'n verhuizing zijn er altijd een
heeleboel dingen, die men wel van de hand
zou kunnen doen, als het hart er maar
af wilde.
't Zjjn van die oude kennissen, die men
meent te kunnen misseD, maar die, op het
oogenblik, dat men ze van de hand meent
te doen, ons sohijnnen aan te zien met
oogen van verwijt, waarin men aewoorden,
duidelijk zichtbaar leestHoe kan je dat
nou doen
De luitenant had 'n kist met oude boeken,
wenfehen verkregen worden door vermin
dering van het een of ander der Ameri-
kaRüsche artikelen geheven invoerrecht.
Na veel gecorrespondeer waren de Ame-
rikaansche en Nederlandsche regeeringen
het eens geworden over verlaging met 25
cent per 100 kilo van het invoerrecht op
sommige Amerikaansche vleeschsoorten.
Een minderheid, by monde van de heeren
v.Citters (a. r.), v. Bylandt (c h.) en Nolens
(k.) had tegen de overeenkomst ernstig
bezwaar.
Wij zullen, zoo toonde eerstgenoemde
spreker aan, by dit verdrag veel meer
geven dan wy krygen de baten staan in
de verste verte niet in verhouding tot de
concessies. Wy krygen: verlaging van het
inkomend recht op onze likeuren en gedis
tilleerd en nu ja, verzachting van de zniver
administratieve bepalingen op invoer van
ons aardewerk, welke in den aard der zaak
liggen. Wy geven daarvoor vermindering
van invoerrecht op vleesch en bovendien
de clausule van meest begunstiging, welke
wij op onze beurt van Amerika niet krijgen.
Amerika kan opzeggen met drie maanden,
wij mogon opzeggen met een j aar. Alleen
voor het geringe belang van onze likeuren
en gedistilleerd, geven wfj derhalve onge
veer alles en nog wat prijs.
Een betoog waarmede dhr. v. Bylandt
vrywel instemde, dcch waarvan hij door
ten slotte voor te stemmen, wel eenigszins
terugkwam. En de laatste der drie had by
zijn oeconomisch bezwaar, er ook een van
s&nitairen aarddat wil zeggen hij nam het
op voor de gezondheid.
Het is nu al zoo schadelijk gesteld met
't Amerikaansoh vleesch, hetwelk blijkens
de onderzoekingen aan de laboratoria zoo
vee! salpeter bevat, hoeveel erger zal 't nog
worden, wanneer men den invoer van dat
minderwaardige vleesch gaat vergemak
kelijken en vermeerderen. Meer toezicht is
zeer gewenscht bij aankomst van dat vleesch
in onze havens. De heer Plate achtte deze
beschuldiging onbewezen. En dhr. Keijne
voegde er aan toe dat't minder reine slechts
van het verduurzaamd vleesch corned
beef geldt. Het andere vleesch is goed,
en't kan door den lageren prijs't minder
waardige vleesch van onze eigen beesten
vervangen, dat hier als onverkocht achter
blijft. De landbouwer krijgt zoodoende
goedkooper en beter vleesch op zijn tafel.
Overigens was de rede van dezen Kampen-
schen afgevaardigde niet zoo rein als het
vleesch waarvoor hy 't opnam; want hij
sleepte er trouwens wel een weinig daar
toe verlokt door de rede van dhr. v. Citters
de quaestie van protectie en tarief bij,
wat veel had van politiek, waarop do mi
nister wijselijk niet inging.
'b Ministers rede was een overtuigend
stuk. Voorop werd gesteld datdeAmeri-
kaaneohe wet, het Dicgley-tarief, nu een
maal afwijkingen op zeer beperkte schaal
toelaat. Om betere voorwaarden voor onze
likeuren te krijgen en dat was hóóg-
noodig moesten wij (zoo zijn nu een
maal de Amerikanen) óók wat doen. Dus
vermindering van onze invoerrechten op
vleesch. Maar de Yankees wisten ons al
spoedig voor te rekenen dat, terwijl hun
concessie voor de Amerikaansche schatkist
„Ruim ze maar op'', had de luitenant
gezegd, „er is niets van waarde bij".
De oppasser ging dus aan 't opruimen
en vond o.a. een oudon Bijbel, 't Was, ol
die Bijbel den oppasser aankeek en hem
herinnerde aan vele oude, sohoone dingen.
Hij moest hem toeh eens even inkijken,
„'tls tooh zonde" zei hij bij zichzelf, „wat
moet nu een voddenjood met dien Bijbel
Toen de oppasser zoo op dat oude boek
zat te turen, ging hij er in aan het blade
ren en zoo kwam hem ook het schutblad
ouder de oogon, waarop iets met inkt ge
schreven stond.
De oppasser werd nieuwsgierig, en
tuurde op de letters, die blijkbaar met
bevende hand geschreven waren.
Eindelijk had hij het uitgecijferd en las
„Lieve Jo" dat was de voornaam van
een vermindering van 90,000 dollar zon
beteekener, de opcffering door onzen (iscus
slechts vierduizend gulden zou bedragen
Er moest dus onzerzijds meer gedaan wor
den, en met veel moeite was de Ameri
kaansche regeering tevreden te stellen met
de vage meest-begunstiging^ clausule een
recht op vogeltjes in de lucht tegenover
den dikken vogel in de hand dien zij gaf
Wat den opzeggingstermijn betrof, zeker,
de termijn van drie maanden gold slechts,
volgens het traotaat, als Amerika opzei.
Maar als Nederland nu eens opzegging
wilde, zou 't Amerika wel kunnen nopen
tot 't doen van die opzegging.
Met 14 stemmen tegen ging na deze ge
prezen verdediging 't tractaat er door.
Onder de tegenstemmers was niet dr.
Nolens, doch die had zich moeten verwijde
ren om vóór den nacht Rolduc te bereiken.
Hierop W6rd na ©enig debat aangenomen
het ontwerp tot goedkeurirg van het trac
taat van Ger.ève, voor verbetering van het
lot der gewonden en zieken, zich bevinden
de bij legers te velde (Roode-Kiuis Con
ventie)* Voorts een suppletoirs juRtitiebe-
grooting betreffende de uitvoering der Kin
derwetten.
In antwoord op een paar vragen zei
minister Heemskerk, dat op het oogenblik
by den Raad van State aanhangig is de
vraag, of de betrekking van onderwijzer
aan de Rijksnormaallessen is een betrok
king van burgerlijk ambtenaar, aanspraak
gevende op pensioen en eventueel dus ook
op wachtgeldalsmede dat inzake de anti-
belastingbawogingen en maatregelen daar
tegen op Sumatra's Westkust en de Padaug-
sche Bovenlanden, na de publicatie van het
eergisteren aangekomen telegram, de ra-
geering geen nadere berichten meer ont
vangen heeft. Dinsdag 11 uur behandeling
der interpellatie-Drucker, over den achter
stand by de rechtscolleges. En Donderdag
interpellatis-Helsdingen, omtrent de hou
ding van den burgemeester van Kromme
nie, tydens de ongereldhcden aldaar.
I., j%- N O O- O W.
Een en ander.
Onlangs wezen wij er in dit blad op, dat
verschillende bodem analyses hebben aan
getoond, dat ook kleigronden gebrek aan
kali kunnen hebben.
Dr. K. Opitz heeft nu in der „Land-
wirtseliaftlichen Jahrbuohes-" vau 1907 den
uitslag medegedeeld van een aantal onder
zoekingen van Silezisehen bouwgrond. Wy
ontleenen daaraan het volgende
„Van 82 zware gronden waren 22 niet
kalibehoeftig, 23 hadden weinig behoefte
aan kali, terwijl 37 duidelijk gebrek hadden
san kali."
Deze onderzoekingen bewijzen dus hel
der en kla&r dat de kalivraag niet alleen
voor de lichtere, maar ook voor de zwaar
dere gronden eene groote beteekenis heeft.
Uit de proeven bleek tevens, dat de
zwaardere gronden de kali in een moei
lijker oplosbaren vorm bevatten dsn de
lichtere.
De uitslag van deze analysen bewijst,
dat de meening, welke nog veelszins oudsr
de landbouwers heerscht, els zouden de
zwaardere gronden een kalibemesting niet
loonen, volstrekt niet altjjd opgaat, en dat
het dus dringend noodig is, om door be-
mestingsproeven uit te maken of de bodem
kali behoeft of niet.
In een Duitsch landbouwblad komt een
practisck landbouwer op tegen de meening,
welke men iu vele leerboeken vindt, als sou
haver ongevoelig zyn voor eene kali-be
mesting.
Hij houdt deze leer voor valsch en wijst
er op, dat by aanwending eener kali-be
mesting in den herfst de haver evenzeer
deze bemesting loont als de andere zomer-
halm-ge wassen.
„In de kali", zegt dr. Kiersling, „wordt
ons door de wetenschap een middel aan de
hand gedaan, om het lijpen der gerst te
vertragen en zoo het gehalte der korrels
aan zetmeel te verhoogen."
Dit is een nuttige wenk voor hen, die
brouwgerst verbouwen.
Het is algemeen bekend, dat door eene
kali bemesting de baime.n der graange
wassen &&cr ges'.evigu worden, waardoor
het legeren wordt tegengegaan. Een mooi
voorbeeld daarvan levert het proefveld van
de broeders Boomkamp in de gemeente
Borne, Overijsel. Dit proefveld werd be
mest roet kaïeiet, slakkenmeel en ehilissd-
peter op de eene helft, terwijl de andere
helft slakkenmeel en chilisalpc-ter kreeg.
Als pro&lvrueht werd verbouwd Peltkuser
rogge. Hst perceel met ksïaist bemest,
droeg lang, krachtig stroo met goed ont
wikkelde aren, terwijl het stroo op het
andere perceel dun bleef en korte aren
droeg. Maar het merkwaardigst was, dat
do zware rogge v&n het mei kali bemestie
perceel goed bleef staan, terwijl de veel
lichtere vrucht op het andere perceel danig
legerde. Da opbrengt van bat eerste per
ceel was dan ook aanmerkelijk erooter
dan van het tweede, terwijl de korrels
veel blanker waren.
De chloorverbindingen v&n het kaïuiet
werken voordseiig op den groei der bieten
en op het suikergehalte van deze gewassen,
zooala uit proeven in Dnitschland genomen
duidelijk is gebleken. Dit behoeft ons nu
niet zoo zeer te verwonderen, als men be
denkt dat de voorouders onzer suiker- en
voederbieten hunne bakermat hadden san
de oevers der zee, dus op gronden welke
rijkelijk in aanraking kwamen met de
chloorverbindingen van het zeewater.
Het moet ook onze aandacht trekken, dat
op de buitenwaarden van de kleigronden,
die gedurig door het zeewater worden ver
schoond, velerlei grassen welig groeien en
dus geen hinder hebben van chloor. De
chloorvrees is dus niet altyd gewettigd
YISSOHBBIJ.
Oesters. De viseoherij heeft deze week
veel vertraging ondervonden door de wind
stilte. Temeer liet zich deze gevoelen,
doordat men eilerwege bezig is met z.g.
verzaaien. De oesters worden daartoe nan
den W9.1 gebracht, ia de loodsen verwerkt
en daarna op de verschillende peroeelen
naar gelang van grootte weder uitgezaaid.
den luitenant „Deze Bijbel is mij het
„dierbaarste geweest van al mijn bezit
tingen, heel mijn lange leven. Ik heb
„daarin gevonden woorden van troost, die
„mij in diepe droefheid zeer hebben ver-
„kwikt. Ik neem noode afscheid van dit
„boek, maar ik hoop, dat gij den Bijbel,
„dien ge uwe moeder zoo vaak hebt zien
„lezen al ia het ook enkel uit eerbied
„voor haar ook nog wel eens zult in-
„zien, eu dat het Woord, daarin vervat,
„u sal zijn tot een lioht op uw pad.
Je, je zeer hartelijk liefhebbende
moeder".
„Neen luitenantje", zei de oppasser, toen
hij dat bad gelezen, „dat lap ik 'm niet.
Dien Bijbel leg ik bij jou op tafel, al zou
je er mij ook om wegjagen".
Zóó gezegd, zóó gedaan. De oppasser
nam een stofdoek en poetste den ouden
Bijbel mooi op, lei da losse blaadjes recht
en toen hij in hot nieuwe huis, de tafel
van den luitenant woer in orde bad ge
bracht, zooals dat behoorde, lei hij den
Bijbel op de plaais, waar hij maar al ta
vaak de ooga&cfkseh had moeten neer-
zeiten, en wachtte toen, met een bezwaard
hart, ec-n allerontzeitessle uitbrander, die
niet kwam.
De luitenant zei niks, heelem&al niks,
en liet den Bijbel op zijn plaats. De oppas
ser zorgde, dat er geen stof op kwam, maar
ook, dat by altijd weer netjes lag op de
plaats, waar hij wel wist, dat dat. de luite-
nant hem zien moset. Hoe het kwam, wist
de oppasser Diet, mear hij vond hel heel
zonderling, dat hij heeleinaal geen cognao
De werkzaamheden in da loodsen waren
dan ook zeer stil, waardoor de arbeiders
deze week een niet onbelangrijke schade
zulïeD ondervinden, daar deze dsgloorers
zijnde, bij gebrek aan werk tijdelijk be
denkt, worden.
Voor de werkgevers is deze windstilte
als vanzelf ook schadelijk, daar de vaar
tuigen hun visohlooa nietkonden verdienen.
DIT DB PROVINCIE.
Oaeo MiiHelburg&cbe corresp. schrijft
Zoo is dan na jaren tobbess de mede
werking van den Raad verkregen tot het
stichten van e.en niauwa Ambachtsschool.
En dat besluit men kan het niet alryd
naar waarheid zeggen heeft nu ongeveer
aller sympathie.
Noen, we zyn als gemeente wel urm,
doodsrm zelfs, maar zoo kon 't niet langer.
De oude Ambachtsschool werd zoo lang
zamerhand een kosteiyk peulschilletje om
door den Inspecteur van de Volksgezond
heid weggeworpen te worden.
In dan gulden tijd van krulle- en loop
jongens werd dein '66 verlaten school van
me ster Vsn Slurs tot Ambachtsschool
bestemd, 't Zag er toen in dit gebouw in
de Gortslrnat al niet fl urig uit, maar na 42
jaren vs,lt het zeker onder de rubriek onge
schikt.
Daar is gesmeed en getimmerd en daar
is mee? dan een geslacht: uit- en ingegaan,
en die bezoekers waren geen jonge juf
vrouwen met witte japonnetjes.
Maar nu zal, als het weder eens tentoon
stelling is, 't ambachtsonderwijs een waar
diger verblijf bsschcren zyn.
Het besluit van den Raad tot lsenen en
subaidiceren en afgifte van grond tot den
bouw valt samen met ds jaarlykeohe ten
toonstelling.
En als ge nu even in de Kolfbaan can
wipt dan is het eerste wat ge ziet, dat een
der wanden bedekt is met de teekeningen
van de nieuwe school.
Sober en eenvoudig, maar van kolossale
afmetingen, altijd naar onze maat te oor
detien, zal hot gebouw zijn waar onze toe
komstige ambachtslieden onderricht ont
vangen zullen. Maar gunstig'gelegen is het
ongetwijfeld al zal het de schoonheid dor
omga-ring niet verhoogen.
De tentoonstelling zotve is gelijk aan alle
vorigs. Msn ziet er vee! timmerwerk en
veel smeedwerk en veel schriftelijk work,
ia letters zoowel sla in lijntjes-
Gaarne willen we gdooven dat door het
tentoongestelde da reputatie der school en
de yver der leerlingen bewozen wordt, al
kan uw correspondent dat zoo niet beoor-
deelen.
De opzichter van den Rijks-water
staat J. L. Bootsgezel is met ingang van
1 Mei verplaatst van Delfzijl naar Rijs36n.
Ter Neuzen. Bij de verkiezing v&n
leden van de Kamer van Koophandel wer
den door de 171 kiezers78 geldige stemmen
uitgebracht. Herkozen werden ds hoeren
J. A van Roaipu met 46, A. Tolsns Dz. met
46 en P J. Sckeole met 41 stemmen. Deze
leden hadden allen bedankt. Varder ver
kregen de heeren M. Veïbrugge 81, J. L.
Jurry en L J. van dar Lubbe, ieder 16, S.
van Ree 15 en J. de Kok 9 stemmen.
meer voor den luitenant behoefde te halen,
sedert dien dag. Ook vond hij het vreemd,
dat de luitenant sedert dien dag veel ora-
etiger leek en de oppasser meende, dat er
wel eenig verband kon bestaan tussc.hen
het ontbreken van eognacfleseh, de aan
wezigheid van den Bijbel en don ernst van
den luitenant.
Als de oppasser dit verhaaltje leest
want bij is nu reeds burger, ea geabonneerd
op ons blad dan willen we hem hij
dezen onzen dark brengen voor zijne kloeke
das.d, die zoo eenvoudig was, en ciie tooh
eenigeu moed verci- ohte. "W jj weten niet,
hoe het mat den luitenant en zijn B'jbel
gaat, maar vertrouwen wel, dat hij den
Bijbel sijner moeder niet naar den vod
denjood zal laten breDgen.
(i,e Nederlandsche Krijgsman
