NIEUWSBLAD
No, 146. 1916,
Zaterdag 21 Maart.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed,
i
Raadsverkiezingen.
IK. J, TICHELMAN.
JA\ ROTTIER,
S, l DE JONGE-VERWEST, fs Goes van ,_5 regels 40 cent, iedere regel meer Keent.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg, t meer 10 cent.
Uit de Tweede Kamer.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS,
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,025.
Zij, die zich met 1 April op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
Wij herinneren dat de eandidaten der
anti-revolut. kiesvereenigingen zijn te
Vlissingen III
Kap e 11 e
20 Maart 1908.
Een R.-K. kiesvereeniging, nog wel in
de residentie, heeft een motie aangenomen,
waarvan de considerans (overweging) aldus
begint
«Overwegende dat het samenstellen van
een program van beginselen voor de katho
lieke partij de leden van ons wetgevend
lichaam zou bemoeilijken''.
De gecursiveerde uitdrukking is zeer
onjuist, zoo niet erger.
Indien 'taan die zijde tot het „samen
stellen" van een „program van beginselen"
komt, zal een toeliohtend artikel, in den
trant van de Standaard-artikelen op „Ons
Program" om op 't revolutionaire van der
gelijke uitdrukkingen, als «wetgevend
lichaam" voor Tweede Kamer te wijzen
hier schijnt slechts een deel dier Kamer te
zijn bedoeldnoodig zijn.
Te Rotterdam is het kermisrraagstuk
wêer aan de orde gekomen. B. en W. hebben
een praeadvies uitgebracht op de ingeko
men adressen om de kermis niet af te
sohaften.
Hoofdzakelijk worden de volgende argu
menten aangevoerd.
Vooreerst hebben de meer moderne
stedelijke vermaken de kermis een waar
volksfeest zeggen de hearen nog niet
kunnen verdringen. In andere plaataeD,
waar men overging om de kermis af te
schaffen, komt men er van zelf weer toe,
om bij andere feesten of wel markten,
voor draaimolens, kramen en spellen wêer
plaats te reserveeren of in te ruimen. Het
bekorende van de kermis i3 gelegen in da
groote versoheid en heid van gelijktijdig
opengestelde uitstallingen en spellen, de
vrijheid van bewegiBg, welke de kermis
geeft, waar de werkende klasse terecht
kan met enkele eenten en ook de meer
bemiddelde allicht iets van zijn gading
aantreft, zooals ook blijkt uit de sommen,
die houders van kramen en spellen nog
kunnen betalen aan belasting en pacht.
De kermis voorstellen, zeggen B. en W.
van Rotterdam verder, bevatten niets on
zedelijks, daar onzedelijke, zedekwetsende
vertooningen reeds sinds jaren worden
geweerd. Verkoop van sterken drank mag
in de kermisinriohtingen niet plaatshebben.
Ën van uitspattingen op of nadeelige
gevolgen van de kermis moet men niet
te hoog opgeven. Hier moet men ook goed
onderscheiden.
Volgens de mededeelingen der politie
komen afkeurenswaardige handelingen bij
openbare feesten niet minder en niet anders
dan bij de kermis voor, ook wel als gevolg
van den Nederlandsehen volksaard, waar
aan bij overigens goede eigenschappen,
een zekere onbeholpenheid, ruwheid en
bandeloosheid in zijn wijze van feestviering
en ontspanning, soms tot brooddronkenheid
toe, niet kan worden ontzegd. Overigens
blijkt volgens ingesteld onderzoek, dat de
kermis op de inlagen bij spaarbanken rf
op beleeningen bij de Bank van Leening
geen bepaalden invloed uitoefende ook,
dat er tussohen de aangiften van onechte
kinderen bij den burgerlijken stand en de
kermis geen verband was te constateeren.
Volgens het praeadvies komt het er maar
op aan, een weg te vinden, om nog meer
dan vroeger de misbruiken te beteugelen,
waartoe de kermis aanleiding geven kan.
Maar de kermis opdoeken, neen, daarvan
willen B. en W. van Rotterdam niet
hooreD. o. i. is dit praeadvies niet selon ia
Bible, volgens het woord. Efeze V spreekt
wel anders.
De vergaderingen der Tweede Kamer
zijn waarlijk geen voorbeeld van netheid
geëvenredigd aan da hooge positie die ze
in ons staatsbestuur innemen.
Het decorum wordt wel eens al te veel
vergeten zoodat gemis aan orde het ge
volg is.
Het is waarlijk geen verheffend tooneel
als men daar de heer de Waal Malefijt,
toeh al niet gemakkelijk te verstaan, een
verklaring ook namens de antirevolutio
naire leden hoort aflezen, houdende inge
nomenheid met het nieuwe Kabinet en
zijn program, maar men ziet daarbij dat
zoo ongeveer niemand luistert.
Groepje luid pratende leden maken een
soort beurs-gedruisoh de Ministers-fouteuils
zijn ledig, ook deze, voor zoover aanwezig,
zijn roerig.
Intussehen verzoekt de Voorzitter stilte,
omdat de spreker zich niet verstaanbaar
maken kan.
Waarlijk het gemis aau decorum is hier
al te sterk.
Het blijvend gedeelte.
Aan de Residentiebode wordt bericht dat
wel degeljjk ook aan de vrijwillige miliciens
van het blijvend gedeelte vergoeingen voor
hun dienstvervulling aan hunne betrek
kingen kunnen worden of blijven uitge
keerd.
Voorts heeft de regeering in de Memorie
van Antwoord in de Tweede Kamer meege
deeld dat het aantal miliciens 1800 bedroeg
namelijk op het oogenblih dat de Memorie
opgesteld werd. Maar dat bedrag is nu al
ver overschreden, het noodige getal is er al
lang, geljjk wij reeds gemeld hebben.
Gelijk bekend is had de Tweede Kamer
voor de eene helft dit noodwetje met inge
nomenheid begroet, voor de andere helft
bezwaren geopperd welke de minister van
oorlog tracht te wesrleggen.
Wij komen er later op terug doch stippen
slechts 't volgende aan wat het persoonlijk
gevoelen van den minister van oorlog be
treft. Hij heeft in zijn vroegere betrekking
van chef van den generalen staf niet aan de
voorbereiding der plannen van zijn ambts
voorganger met betrekking tot het blijvend
gedeelte medegewerkt. Hij is steeds van
gevoelen geweest, dat beperking van het
blijvend gedeelte, zooals deze onder de
ministers Staal en ridder Van Rappard is
tot stand gekomen, nadeelig was voor het
leger. Laatstgenoemde minister van Oorlog
heeft hij daarvan meer dan eenmaal doen
blijken.
De Regeering wijst er op, dat de regeling
van 12 Juli 1907 een leemte liet,dieniet
zonder gevaar is. En waar dit gevaar een
belang geldt van zoo uitnemend gewicht
als de veiligheid van den Staat, daar zou
geen Regeering met die overtuiging ver
antwoord zijn, indien zij niet zonder uitstel
en met den meesten spoed datgene deed
wat zij noodig achtte om het gevaar af te
wenden.
Politieke overwegingen zijn der Regee
ring bij het indienen van dit wetsontwerp
ten eenenmale vreemd gebleven.
In 't bijzonder verklaart de minister van
Oorlog, dut hij ten aanzien van het blijvend
gedeelte thans nog dezelfde denkbeelden koes
tert als hij voor zijn optreden in dit Kabinet
was toegedaan. Hij oordeelt het namelijk nog
altijd strikt noodig dat het blijvend gedeelte
een voldoende sterkte hebbe om in de bij artikel
108 der Militiewet 1901 vermelde eischen
tijdig te kunnen voorzien.
Met het oog op 's lands veiligheid acht hij
hei loslaten van dit beginsel onverantwoord.
Tot geen enkelen maatregelhet blijvend
gedeelte betreffendeis hijvoor zjn optreden
in dit Kabinet, geroepen geworden zijn me
dewerking te verleenen.
UITGAVE DER FIRMA
s Familieberichten van 5 regels 50 cent, iedere regei
i
a
Zooals den lezers van ons blad bekend
Kan zijn, is het regeeringsvoorstel inzake
verbetering van den Rotferdarasoben water
weg een nalatenschap (die verbetering
n.l.) van den heer minister Kraus - giste
ren in de Kamer behandeld en aangenomen
zonder hoofdelijke stemming. Het is een
verblijdend verschijnsel, dat alle afgevaar
digden overtuigd waren en zijn/dat de
verbetering van den bedoelden waterwe*
niet alleen een Rotterdamsoh, of een pro
vinciaal belang maar een nationaal belang
t», dat ten nauwte in betrekking staat met
onzen handel. Zoozeer werd dit gevoeld,
dat zelfs de Rotterdamsche afgevaardigden
niet eens genoodzaakt werden het belang
bepleiten °pzeÉteli-'k in de Kaa)0r te
«nfhf /Td?r ,dan de Tweede Ka®er is
ons blad de plaats voor technische beschou
wingen. Laten we mogen volstaan met de
mededeeling, dat het goedgekeurde ont
werp ten doel heelt om den waterweg te
verbeteren, eensdeels door uitbaggering
de wensohehjke diepte zou zijn 80 d.M. 8
M. beneden het laagwaterpeil en ver
betering van den mond, waardoor de eens
veris regen noodzakelijke diepte in stand
kan blijven. Daartoe ie niet minder dan
vier «nlhoen gulden benoodigd een vijfde
deel daarvan wordt bijgedragen door Rot
terdam zelf, die bij die verbetering zooals
zieh denken iaat, hef grootste belang heeft.
18 'e hopen, dat deze verbetering
ïnoien ze tot stand komt, een duurzame
mag zijn. Dit vooruit te weten is onmo
gelijk, zooals minister Bevers, die overi
gens een goed vertrouwen in den uitslag
der onderneming aan den dag legde, dit
tereoht opmerkte. Zulke waterstaatswerken
kunnen mee, ze kunnen ook tegenvallen.
Dit erkennen trouwens de specialiteiten
zelf. De heer Leiy o. a., die tot oordeelen
wel bevoegd mag gerekend worden,
meende in zijn betoog ten gunste van het
ontwerp te moeten zeggen, dat naar zijn
oordeel, door t aanleggen van een dam aan
het Zuiderhoofd in de richting van den
stroom laDgs de kust, zeer zeker de stroom
wel verplaatst zal worden, wat de veilig
heid en de bevaarbaarheid ten goede zal
komen, maar of de eens verkregen diepte
daardoor in stand zal blijven is een tweede
vraag. Verschillende opinies werden nog
to berde gebracht, welke we gevoegeliik
kunnen laten rusten. Vermelden we nog,
dat dhr. an der Molen, de afgevaardigde
van Shedrecht opvolger van dhr. Heems-
j ^i028'^6 ritting werd beëedisd
en daarna zitting nam. Moge ook deze
afgevaardigde, allerminst de kleinste onder
zijne medeleden, veel bijdragen tot wezen-
-ijk heil van het land. Eveneens, werd
besloten het opmaken der tweede voor
dracht voor den Hoogen Raad in de vaca
ture reith, benoemd tot vice president van
dien Raad, uitlestellen tot de Koningin
eene benoeming gedaan heeft in de eerste
vacature, waarvan de voordracht bestaat
uit de heeren Nypels, Romme en Sterok.
Voor derden candidaatj had ook den heer
Lucaese enkele stemmen.
Van daag komt de Boterwet in behan-
deling.
DIT DE PROVINCIE.
Middelburg. De dertienjarige J. W. E'
werd reeds dikwijls uitgescholden door
een zekeren K. B., een verwaarloosden
jongen. Maandag was dit weer het geval.
Eerstgenoemde wilde den knaap daarvoor
eens afstraften, 'loen hij hem aangreep,
kreeg hij met een mes een steek in het
gelaat en in de zijde. De verwondingen
waren van dien aard, dat de getroffene
eenige dagen het bed moest houden. Thans
is zijn toestand iets gunstiger. De politie is
van het geval in kennis gesteld en doet
onderzoek. q
Vlissingen. De gezagvoerder van het
Ëngelsohe stoomschip «Saint Andrew"
komende van Antwerpen met bestemming
naar New-York, moest een man aan wal
doen zetten, die zich te Antwerpen aan
boord had ingesoheept zonder deel uit te
maken van de equipage. De man zal over"!
de grenzen worden gezet.
Vlissingen. De 14-jarige nageljongen
J. v. Rooijen, die Dinsdagavond van het
in aanbouw zijnde stoomschip «Tabanen"
is gevallen, ontving gisteren van den Prins
een mandje met sinaasappelen en blauwe
druiven. De toestand van dezen ongelukkigen
jongen moet, naar de Vliss. Grt. meldt, ver
van gunstig zijn.
Bij de Staatsspoor worden verplaatst
de leerlingen machinist N. van Oost van
Vlissingen naar Roosendaal en J. B. Hoots-
man van Roosendaal naar Vlissingen.
Groede. Tot gemeente-secretaris is door
den Raad benoemd de heer C. A. van
Klinkenberg, ambtenaar ter secretarie te
Oegstgeeet.
Neuzen. De gemeenteraad benoemde
met algemeene stemmen tot onderwijzeres
aan sehool A mej. E. J. P. Eijke aldaar.
Kruiningen. De lieer P. Nieuwenhuijse
besloot wegens hoogen leeftijd, tegen 1
Mei a.s. ontslag aan te vragen als dijkgraaf
van den Nieuwlandepolder, welke betrek
king hij 43 jaren heeft waargenomen, en
als dijkgraaf van 't waterschap Kruiningen,
welke laatste funotie hij vanaf 1879 heeft
bekleed. Gedurende zijn bestuur zijn heel
wat belangrijke verbeteringen tot stand
gebracht; o.a. is er een nieuwesuatiesluis
gebouwd, waardoor laaggelegen land veel
minder last van hel water heeft en in bruik
baarheid zeer is toegenomen. (M. C.)
In de week van 11 tot en met 17 Maart
1908 zijn in Zeeland voorgekomen 7 ge
vallen van roodvonk en 4 van diphtheritis,
te weten van roodvonk 1 geval te Bres-
kens, 1 te Groede, 1 te Kortgene, 1 te
Koudekerke, 1 te Kruiningen, 1 te Middel
burg en 1 te Oost- en West-Souburgvan
diphtheritis 1 geval te Axel, 1 te Neuzen
en 2 te Zierikzea.
Wissenkerke. Op deze plaats geven
we plaata aan de volgende verbeteringen
In het Gemeenteraadsverslag is foutief ge
drukt, (na vermelding der voorieziDg vsn
den brief van dhr. Krijger) „met belang
stelling werd deze verbetering'1dat moet
zijnverdediging.
Nog kan worden gemeld dat in het, in die
vergadering genomen, besluit tot regeling
der onderwijzerssalarissen is opgenomen,
dat vóór de inhouding van jaarwedden bij
verlof en bjj vervulling van militieplichten
zal gelden, de door de regeering aangege
ven regeling vervat in de art. 17 van het
kon. besluit van 9 April 1907 (SI. BI. 81)
En in 't Bewaarschoolverslag staat in den
eersten zin datnamens hot bestuur slechts
éen beheerder aanwezig was",wat moet zijn:
dat naast (dus nevens of behalve) het be
stuur slechts éan toehoorder aanwezig
was.
Bij kon. besluit is ingevolge de We-
duwenwet voor de onderwijzers 1905,
pensioen verleend aan S. H. van Kempen,
weduwe J. H. Eybergen, onderwijzer aan
een bijzondere lagere sehool, f328en
ingevolge de Weduwenwet voor de amb
tenaren 1890, een pensioen van f 223 aan
W. Karelse, weduwe van den brieven-en
ea telegrambesteller Ph. Meulblok, te
Zierikzee.
Ierseke. Ia de Donderdagavond ge
houden raadsvergadering werden enkele
ingekomen stukken vermeld, o. a. hst jaar
verslag 1907 dor sehool verzuimoomnaissie,
hetwelk ook werd voorgelezen. Daarin
kwant onder meer voor, dat 55 verzorgers
van verzuimende leerlingen voor de com
missie zijn geroepen, nl. 33 van leerlingen
van sehool 1, 17 van school 2 en 5 van de
bijzondere (christelijke) school. In 1906
werden 70 personen opgeroepen, dus is er
vooruilgang. Drie adressanten kregen ge
deeltelijke afschrijving van schoolgeld,
samen f 6.40. Van Ged. Staten was bericht
ingekomen omtrent het raadsbesluit tot
opheffing van twee onderwijzersbefrek-
kingen. Zij verklaarden daartegen geen
principieel bezwaar te hebben, maar ver
zochten den raad het besluit in te trekken
en een nieuw besluit, waarbij de datum
van ingang van 1 April naar 1 Mei ver
plaatst werd, aan hunne goedkeuring te
onderwerpen.
B. en W. brachten omtrent dit verzoek
geen advies uit, maar wensehten ook niet
tegen het uitstel, als van geringe beteekenis,
te opponeeren.
De voorzitter (de burgemeester) er op
wijzende dat Ged. Stalen geen gronden
aangaven veronderstelde dat het uitstel
verlangd werd, om den belanghebbenden
meer tijd te geven om een nieuwe be
trekking te zoeken.
Met algemeene stemmen werd in den
geest van Ged. Staten besloten.
Bij de laatste rondvraag vroeg de heer
Van Oeveren om inlichtingen betreffende
het te bouwen nieuwe telegraafkantoor.
De voorzitter zou er straks in de geheime
vergadering van meedeelen, wat hij er
van wist.
De heer Schipper werd verbetering van
den grintweg toegezegd (met koolaseh en
steenslag), en de heer Van Stee, die vroeg
of al besloten is tot verlenging van het
remmiugsvrerk in de haven, kreeg ten
antwoord dat B. en W. nog steeds wachten
op een nader verzoek van belangheb
benden. Daarna werd de openbare ver
gadering gesloten.
Schore. Verslag der gehouden open
bare raadsvergadering op Donderdag 19
Maart 1908. Aanwezig 6 leden, afwezig met
kennisgeving dhr. Johs. Glerum. De notu
len worden voorgelezen en goedgekeurd na
een paar inlichtingen die dhr. Verhangen
vraagt. Ingekomen stukken. Dankbetui
ging van dhr. S. de Visser, onderwijzer,
voor de verhooging van zijn salaris. Van
Ged. Staten lo. bericht dat door het Rijk in
de kosten voor het lager onderwijs wordt
bijgedragen f 2375 2o. dat door dit college
de goedkeuring van het kohier H. O. wordt
aangehouden omdat er één persoon op voor
komt voor *1 ia van een jaar en deze4 nog
niet zijn verstreken. En verslag comm.
wering schoolverzuim. De voorzitter deelt
verder mede dat hjj, in opdracht van den
raad, met dhr. Philipse heeft onderhandeld
tot verbetering der vaatte, doch zonder
resultaat.
Dhr. Ia't Anker vraagtheeft Philipse
niet gezegd op welke voorwaarde hij
wenscht in te gaan.
De voorzitter antwoordt dat Philipse bjj
zjjn oorspronkelijk verzoek blijft).
Aan de orde is thans een requsst vereen.
Groene Kruis, behelzende verzoek om in de
openbare lagere school gelegenheid te ge
ven, aan do kinderen, om hunne handen te
kunnen wasschen en het verstrekken van
goed drinkwater.
B. en W. adviseeren om afwijzend op
dat verzoek te beschikken met het oog op
de bezwaren er aan verbonden.
Dhr. Verhaagon deelt mede dat hij de
vergadering van het Groene Kruis heeft
bijgewoond, waar die kwestie is besproken
en heeft het voor en tegen gehoord. H(j
zou gaarne zien dat van gemeentewege
goed drinkwater word verstrekt, 'tgeen
gemakkelijk kan met weinig kosten, aan
gezien er aan da school een regenbak is
waarvan het water jaar]ijks voor een ge
ringen prijs wordt verkocht. Door het aan
schaffen van een of twee emmers en esn 10
of 20tal kroezen kunnen de kinderen vooral
des zomers tijdens zjj op het schoolplein
spelen hun dorst lesschen,
Dhr. Karelse kan met dit voorstel wel
medegaan, doch zon het alleen des zomers
willen toepassen.
Dhr. In 't Anker zegtik hab in inijn
jeugd ook school gegaan en heb nooit te
drinken gekregen en acht het thans ook
niet noodig.
Dhr. Verhaagen In 't Anker, U hebt
niet mogen spelen ook tijdens da school
uren, ook dit wordt thans toegepast, en
juist in den speeltijd kan den kinderen best
de gelegenheid worden gegeven om te
drinken.
