NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 140. 1908
Zaterdag 14 Maart.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK.
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S J. DE JÖNGEWERWEST, te,
F. P. D'HUU, te Middelburg.
Uil DE PERS.
Rechtszaken.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten,
mmmm
LB ÏJJSGï 5?
- ROTTERDAM.
ïiraal De Rnyter".
908.
Van Rotterdam,
rfliag 13 3,—
)insdag 17 11,—
*rijdag 20 6,—
dnsdag 24 11,—
rrjjdag 27 2,—
inHdag 31 11,—
iB., ROTTERDAM.
108.
v. Middelb. v. Rott.
8,45
-
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
8,45
„SCHELDE'.
i8*).
aan. 23 8,30 11,30
na. 24 8,30 11,30
oen 25 6,— 12,30
md.26 8,30 11,—
yd. 27 8,80 12,—
ter.,28 8,30 8,30
nd. 29 9,— 9,30
van. 3010,30 10,30
ns. 3110,— 11,—
ehter oen datum is
ol tweede getal is
G-
98.
-ZIERIKZEE.
s morgens 7,30 u.,
van 23 31 Maart
gsmiddags geen
zee.
er. 21
Dd. 22
an. 23
as. 24
en 25
nd. 26
jd.27
er. 28
ad. 29
an. 30
as. 31
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
6,30
7,30
7,30
7,30
7,30
6,80
3,-
3,-
3,-
3,-
3,-
3,-
3,-
3,-
3,-
eof Spoortyd.
3,23c) 5,15d)
3.50c) 6,45
4 45
5,15 d) h)
hst vertrek van
Neuzen vm.8,30
tl, Borssslen en
dp, Borsgelen e*
10,25 uit Neuzen
il— 31 Ang.
lezer, op een
helderen hemel,
aaid, die flikke-
ïomen, welke u
ate de warmte
imin onbekend,
sp, om dit ver-
ik te doen op
weging in den
tijds voldoende,
passeiyk op den
mbtsdragers der
wensoh zou
en, en daardoor
nde komen aan
erkelijke anti-
ele jongelieden
tijd ondernam
appelijke reis
id om op den
meesters hunne
studeeren.
nnis met Hugo
kei, en betrad
lodem.
jgetrokken ge-
;ar de citroenen
we hemel eene
id, door Natuur
;öeeld, waar
amen en iedere
eeftbet land
van Dante en
eën te noemen,
e glorie hunner
ende te zamen,
dt vervolgd.j
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25,
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EM VAK
jEij, die zich met 1 April op ons
blad abonneeren, ontvangen het tot
dien datum gratis.
Siiedrecht.
De uitslag der gisteren in het district
Siiedrecht gehouden stemming voor de
Tweede Kamer is als volgt
Aantal kiezers 8410. Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 6357. Volstrekte meer
derheid 3179.
De heer J. van der Molen (antir.) kreeg
3633, jhr. mr. H. Smiesaert (lib.) 2412, en
dhr. H. Spiekman (soc.-dem312 stemmen.
Gekozen is dus de heer J. VAN
DER MOLEN (antir.). Hij had dus ruim
i)0p stemmen meer dan z(jn beide tegen
kandidaten te zamen.
P(j de algemeene Earner verkiezingen op
1$ Juni 1905 was de uitslag der stemming
in het district Siiedrecht de volgende
Aantal kiezers 7136. Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 5792. Volstrekte meer
derheid 2897. Herstemming tusschen mr.
Th. Heemskerk (antir) met 2778 en jhr.
mr. H. Smissaert (lib.) met 2017 stemmen.
D» heer J. Ankerman (Friesch chr. hist
had 742, de heer L. M. Hermans (soc.-dem
255 stemmen.
Bjj de herstemming op 28 Juni 1905 wer
den uitgebracht 6355 geldige stemmen en
werd mr. Th. Heemskerk (antir.) gekozen
met 3267 stemmen tegen 3088 op jhr. mr.
H. Smissaert (lib.).
De antirev. candidaat had thans 855 st.
meer dan by de eerste stemming in 1905,
toen de Friesch christelyk-historischen een
eigen candidaat hadden, en 366 stemmen
meer dan by de herstemming in 1905. De
|iberale candidaat kreeg thans 895 stem
men méér dan by de eerste stemming in
1905 en 676 minder dan toen by de her-,
stemming de soc -dem. candidaat 57 stem
men meer dan by de eerste stemming in
1905.
Tietjerksteradeel.
De uitslag der gister in het district
Tietjerksteradeel gehouden stemming voor
de Tweede Kamer is als volgt
Aantal kiezers 7975. Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 6990. Volstrekte meer
derheid 3496.
De heer C. van der Voort van Zijn(antir.)
kreeg 8825, mr. P. Riok (L U.) 1663, en
de heer W. H. Vliegen (soc.-dem.) 1502
stemmen.
Gekozen is dus de heer C. VAN DEIf
VOORT VAN ZIJP (antir.)
Gij de algemeene kamerverkiezingen
op 16 JuDi 1605 was de uitslag der stem
ming in het distriet Tietjerksteradeel de
volgende
Aantal kiezers 7880 Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 7238 Volstrekte meer
derheid 3620. Gekozen de heer A. S. Talma
(antir.) met 3853 stemmen. Mr. H. Goeman
BorgesiuB (L U) had 1916 en mr. P. J.
Troelstra (soo.-dero.) 1469 stemmen.
Bij 1905 vergeleken is de antirevo
lutionaire candidaat slechts weinige stem
men achteruit en de soo.-dem. candidaat
slechts weinige stemmen vooruit gegaan
de liberale candidaat had een 250 stemmen
painder.
Wij hebben beide iiitslagen in ons po.
van gisteren nog aan een groot deal onzer
lezers kunnen mededeelen.
Door den uitslag der stemmingen in de
districten Siiedrecht en Tietjerksteradeel
blijft de verhouding der partijen in de
Tweede Kamer onveranderd.
In deze districten althans is de boven-
stroom zeer sterk rechts en men mag wel
zeggen dat, vooral Siiedrecht, als thermo
meter voor 't heele Jand mag gelden, wijl
het met zijn ruim 700 Friesoh Chr. His-
torisohen zeer onvast van reputatie mag
geacht worden en 't juist deze laatsten
waren die de richting hebben bepaald.
Voor het ministerie een aanwijzing en een
aanmoediging.
De woorden uit de rede van dhr. Lohman
(zie blz. 30 van den Clnie Almanak voor
1907) welke tusschen Standaard en Neder
lander in debat zijn, zyn deze
„De volkschool, hoewel verband houdende
met de wetenschap, is een instelling met een be
paald doel, n.l. om geheel de bevolking de kennis
te bezorgen zonder welke de groote massa zich
niet kan ontwikkelen.
Die instelling is uit haar aard eer een overheids
zorg, dan een zaak van particuliere industrie.
Van het begin af (Sooj.n. C.) heeft de Over
heid de volksschool gemaakt. Ook in landen van
Calvinistische richting. De volksschool is een
product van het Christendom. Zij werd door de
Overheid gesticht.
Waarom heeft juist de Overheid de school ge
maakt Omdat een ouder slechts tijdelijk belang
bij de school heeft. Er is samenwerking noodig
van het eene geslacht met het andere er moet
steeds ook op het onverwachts, een school zijn
voor den gaanden en komenden man'n school
voor allen voor niemand is de school luxe.
Ouders, gelijkgezinden tenminste, kunnen met
groote inspanning zorgen voor hunne behoefte,
niet voor die van allen.
Hooger onderwijs kan veel beter van particu
lieren uitgaan, maar met de volksschool, die b.v.
voor armen en rijken toegankelijk moet zijn, is dit
anders.
Er moet zijn leiding en toezicht.
Er moet zijn opleiding van onderwijzers.
Voor dat alles zijn de ouders niet in staathun
belang houdt telkens op als de kinderen klaar zijn.
Ook de kosten kunnen slechts gevonden wor
den door belasting (contributie,verdeeld over den
geheelen levensduur).
In zoo'n inrichting kan alleen een permanent,
alle ingezetenen omvattend bestuur voorzien.
Daarom is de Overheid of het gemeentebestuur
als vanzelf aangewezen om voor de school te
zorgen".
UIT DE PROVINCIE.
Middelburg. Donderdag herdacht Abra
ham le Duo den dag, waarop hij vóór 40
jaar bij den heer L. K. v. d. Harst, den
vader van den tegenwoordigen eigenaar
van den apotheek, alhier, in dienst trad.
De heer Van der Harst overhandigde den
jubilaris, na zyn komst in den winkel, met
een korte toespraak, een enveloppe met
inhoud. Namens het personeel werd hem
een fraai bloemstuk geschonken. Verder
werd deze dag in huiselijken kring feeste
lijk gevierd. (M. C
Middelburg. In de Dinsdag alhier ge
houden vergadering der melkverkoopers-
vereeniging «Samenwerking" werd in
plaats van dhr. P. Ton, die zijn benoeming
niet had aangenomen, na verschillende
stemmingen tot bestuurslid gekozen dhr.
J. Japse; en tot voorzitter iemand bui
ten de leden de heer F. Keulemans,
secretaris van Handelsbelangen. Het bestuur
bestaat nu uitF. Keulemans, voorzitter
O. Matthijsse, viee-voorzitter P. Vader Hz.
secr.E. de Priester, vioe-seor.en J. Janse,
penningm. Na verschillende besprekingen
omtrent de melkverordeningen werd be
sloten te vragen het vetgehalte der melk
op 2,5, het gehalte aan vaste stoften op
10,70 10,80 minimum te stellen.
Goes. Aan het heden gehouden eind
examen van de Tuinbouw-Winterschool
werd door 18 candidaten deelgenomen, die
allen het diploma verwierven. Tegenwoor
dig waren de Rijkstuinbouwleeraar, dhr.
Camman, de Commissie van Toezicht, be
nevens eenige belangstellenden. De leer
lingen gaven blyk ernstig te hebben gestu
deerd. Dhr. Camman sprak de jongelui toe,
maande hen aan de verworven theoretische
kennis in praktyk te brengen en door het
lezen van geschikte lee'.uur steeds verder
door te dringen in de kennis van den tuin
bouw. Dhr. I. D Fransen v. d. Putte dankte
als lid van de Commissie van Toezicht, de
h.h. onderwijzers, de h.h. v. d. Slikke en
Markusse voor hun degelyk onderwijs. De
leerlingen riedhy aan met denzelfden ernst
te blijven studeeren en 't geleerde in de
praktyk toe te passen,
j Het diploma wordt uitgereikt aan L. R.
Bosschaart, Kapelle, M. v. d. Bliek, G. van
Dyke, K. de Dreu, te Goes, G. Duindam,
Kruiningen, D.Gunst, J. J.de Jonge Mulock
Houwer, te Goes, J. Karelse, Wemeldiage,
K. van Liere, Kloetinge, J. E.Lindenbergh,
P. A. Lindenbergh, te Wemeldinge, M. A.
Nysse, 's-H. Arendskerke, J. J. Nijsse, A.
Schrijver, te Goes, J. C.Visser,Wilhslmina-
dorp, L. Verhulst, Kapelle, W. v. d Weele,
Goes, en M. de Wilde, fieinkenszand.
Tholen. De heer J, W. Wagtho is
benoemd tot rentmeester van het Kroon
domein te Kuilenburg. De vissoherij-
vereeriging «Helpt Elkander" alhier, be
sloot zieh te wenden tot den betrokken
Minister met het dringend verzoek, dat
voortaan het korren van mosselzaad met
stoombooten op de Zuiderzee zal verboden
worden. Aan het bestuur der Visscherijen
op de Schelde en Zeeuwsohe Stroomen zal
een adres gezonden worden, waarbij ver
zocht wordt om na ijsgang bij niet vol
doende afbakening der peroeelen, het af-
vissehen daarvan te verbieden tot bedoelde
grenzen weer afdoende aangewezen zijn.
Ingevolge beschikking van den Minis
ter van Oorlog zullen dit jaar de oefeningen
der landweer-infanterie o.a. gehouden wor
den van 4 tot 9 en van 11 tot 16 Mei te
Vlissiugen en Neuzen.
's-Gravenpoider. Woensdagavond is
in een vergadering van eenige ingezetenen
besloten tot opriehtirg eener vereeniging
van het Groene Krüis. Voorloopig is tot
voorzitter benoemd dhr. J. Risseeuw en tot
secretaris dhr. D. P. Prumers. Er zal ge
tracht worden in een algemeene vergade
ring een spreker te doen optreden teneinde
doel en werking van het Groene Kruis te
verklaren. Da( alsdan een flinke opkomst
gewenscht is behoeft wel geen betoog.
Colijnsplaat. Donderdagavond verga
derde de sohietvereenigiDg «Wilhelmina"
alhier in de openbare school. Tegenwoordig
waren 40 van de 67 leden. Uit het jaar
verslag door den secretaris gelezen bleek,
dat de vereeniging, dank zij de lezing van
kapitein Geill in Januari j.l., weer sterk
aangegroeid was en nu 67 leden telt,
terwijl aan 't begin vau 'tjaar slechts 25
leden waren. Het getal donateurs ver
minderde van 7 tot 6. De penningmeester
deelde mee dat de inkomsten hadden be
dragen f 65,20, het goed slot vorig jaar
was f33,595, dus samen f98,795. De uit
gaven bedroegen f67,965, dus was er een
goed slot van f 30 83. De voorz. p. de
Smit en de secretaris M. J. Contant, die
periodiek aftradeD, werden herkozen met
meerderheid van stemmen, Wegens de
uitbreiding der vereeniging werden 3
nieuwe oommissarissen gekozsü, n.l. de
h.h. M, Karreman, G. Franke en M.
Hollestelle, welke allen die benoeming
aanvaardden. Den bode werd voor meer
dere werkzaamheden f2 verhooging toe
gezegd, zoodat zijn salaris werd gebracht
op f'6. Ook werd door den voorzitter
meegedeeld dat op Paasohmaandag een
schietwedstrijd zal gehouden worden en
wel door de meest geoefende leden op de
schietbaan met scherp en door de nieuwe
lingen in de sohool met flobert-geweer.
Nadat het reglement van den Zeeuwschen
bond door den seor. was voorgelezen, werd
besloten tot aansluiting. Voortaan zal,
behalve des Zaterdags, ook des Woensdags
schietoefening gehouden worden. De heer
G. Franke, die zioh bereid verklaard had
onderricht te geven in gymnastiek- en
halter-oefeningen werd verzooht de ieiding
daarvan op zich te nemen en met degeneD,
die zich daartoe aanmelden zullen, esn
vereeniging op te richten, die gesteund
zal worden door de schietvereenirg.
Arrundissemnts-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegeDS
overtreding gemeente-verordening te Mid
delburg A. J., 65 j., koopman, Middelburg;
met vernietiging van het vonnis van den
kantonrechter te Middelburg, tot 4 maal
f 10 b. s. 4 maal 2 d. h.
die/stal: P. J. H. 15 j.. zonder beroep,
Goes, tot 1 m. tuchtschool
van 5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van —5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
beleedigino van een ambtenaarP. B,, 22
j., metselaar, Hontenisse, en T. J. R., 23
j., arbeider, en J. .T. G., 33 j., herbergier,
beiden Sas van Gent, allen tot f 10 b. s.
10 d. h.
oplichting: J. J. H., 43 j, werkmqn,
Middelburg, 3 m. gev. straf
verduisteringM. A., 25 j., koopman,
Middelburg, i m. gev. straf
poging tot verkrachting A. v. d. K 20 j
schippersknecht, Goes, thans gedetineerd
te Middelburg, 6 m. gev. straf, met minde
ring van het voorarrest
wederspannigheidA. v. O., 52 j., met
selaar, Hoofdplaat, 14 d. gev. straf, en
overtreding der drankwet: Th. K., 45 j.,
hvr. van F. B., zonder beroep, Goes, met
vernietiging van het vonnis van den kan
tonrechter te Goes, f 10 b. s. 5 d. h.
Middelburg. By de behandeling eener
eenvoudige jachtwetovertreding voor de
arrondisaements-rechtbïnk alhier werd
heden tegen 'n tuige k decharge uit 's-Gra
venpolder rechtsingang verleend wegens
meineed.
Het Gerechtshof te 's Gravenhage
heeft de gevangenisstraf van 15 jaar door
de Haagsche Rechtbank opgelegd aan den
gehuwden verver S. fe Leiden, wegens
moord op zyn „meisje'' verminderd tot
twaal jaren.
Uit het gameeiteraadsverslag van
Gaasteriand in het Friesch Dagblad. (H6t
betreft het met 6tegen 5 stemmen genomen
besluit om de raadsvergaderingen met ge
bed te openen).
De voorzitter weigert het gebed uit te
spreken. Door den secretaris wordt nu het
volgende gebed gelezen en door de leden
staande aangehoord
„Aanbiddenswaardige God,die door Uwe
Goddelyke macht 't heelal hebt geschapen
en in stand houdt en door Uwe oneindige
wijsheid alles regeert en die ons geroepen
hebt tot het bestuur van deze gemeente, wij
bidden U in den naam van den Heere Jezus
Christus, dat Gy ons daartoe Uwen Geest
wilt schenken. Geef, dat wy met wysheid
en beleid, onpartijdig en met ernst, vrij
moedig en eensgezind, bevrijd van alle
verkeerde hartstochten, de belangen dezer
gemeente tot hare welvaart en tot eer
Uws Naams mogen behartigen. Amen!''
(De bepaling om te staan geldt niet
voor hen die daartegen bezwaar hebben.)
Generaal Booth in Den Haag.
Gisterenavond had in de groote zaal van
't Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
de vergadering plaats, waar generaal Booth
zou spreken over het geheim van het wel
slagen van het Heilsleger. Stampvol was de
zaal, toen de oude generaal op het podium
trad en al de aanwezigen juichten hem
luide toe, zongen djarop 't bekende Heils-
legerlied „God is goed" staande, en luister
den verder onder ademlooze stilte naar de
woorden van dan blijkbaar zoo bewonder
den spreker. Hy sprak van de bewyzen van
het welslagen van het Leger, noemde als
zoodanig allereerst de publieke opinie, zoo
als hy die had waargenomen in Australië,
in Amerika, in Japan, waar het Heilsleger
nog maar 6en paar jaren werkzaam is, in
Duitschland, waar het aanvankelijk zooveel
tegenstand ondervond. En dan somde hjj
op wat het Leger reeds heeft tot stand ge
bracht, hoeveel menschen voor het leger
werken, hoeveel posten er bestaan, hoeveel
goede en nuttige instellingen zijn geves
tigd. Maar eerst toen hy voorbeelden ging
noemen van het werk v&n het Heilsleger,
kwam het publiek onder de bekoring van
zyn woorden en van het werk waarvoor hij
sprak. Toen klonk er een hartelijk gelach,
als hij de dames nitnoodigde ook eens zoo'n
haleluja hoed te passen,of de jonge mannen
toeriep 't Zal nog zoover komen, dat geen
meisje u als man neemt zonder certificaat
van het Lager des Heils, ea dan weer werd
hartelijk geapplaudiseerd.als hy 'n treffend
staaltje van succes door het Leger behaald,
opnoemde, of wel, men stemde willig en
welgemeend in als hijzelf begon te hand
klappen na een voorbeeld van goedgeefsch-
heid, aan het Leger betoond.
Maar waar blijft nu het geheim, ge zoudt
ons het geheim openbaren, vraagt men
mij, zoo zeide de generaal tegen het einde
zijner rede. Ik heb u door wat ik u ver-
baalde het geheim reeds gezegd. Het is nu
te laat om het nog uit te werken, als ge
dat hooren wilt, moet ge nog maar eens
naar me komen luisteren. Maar toch stipte
hij nog aan dat het geheim is dat het Leger
zieh een doel heeft gesteld waar het reoht
op aan stuurt en dat het Godsdienst belijdt
niet alleen met woorden, in theorie, dooh
ook met de daad.
Hij vroeg alle aanwezigen ziohzelf de
vraag te stellen: «Wat hebt ge gedaan
met uw tijd, met uw geld, met uwinvloed
en eindigde daarop met nog één verhaal,
dat we hier verkort weergeven
De dochter eener vrouw in een stad in
Midden-Amerika was door een man verleid,
mee naar New-York genomen en daar in
een sleoht huis achtergelaten. Demoeder,
wanhopig, vroeg den geestelijke om raad,
en deze trok op haar aandringen naar
New-York, waar hij met een studiemakker
overlegde wat te doen. Zij konden het
huis waar het meisje vertoefde niet bin
nengaan, dat zou hun naam schaden. Zoo
gingen zij naar het Heilsleger, een jonge
luitenante ging met hen, ging het huis
binneD, bracht het meisjemee. Toen moesten
de beide geestelijke den koft'ir van 't meisje
dragen en de heilsoldate giDg met het
meisje vooruit, naar het station.
Welnu, zeide generaal Booth, hier is het
Heilsleger. Wij ziju bereid te gaan in de
achterbuurten, in de gevangenissen en de
bordeeleD, tot de lijdenden en gevangenen.
Maar gij moet de koffjr dragen, en die
koffer moet gevuld zijn.
Zoo wekte hij ten slotte op tot steun
aan het Heilsleger, een steun die steeds
geschonken werd tijdens de oolieete die
aan het eind van den avond gehouden
weid, terwijl de aanwezigen onder leiding
van het muziekcorps den bekenden psalm
Dat 's Heeren zegen op u daal', zongen.
N. R. C.
Ned. Jongelingsverbond.
Wijl 't Ned. Jongelingsverbond, be
schermheer Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden, zijn 55e alg. verg. op Hemel
vaartsdag 28 Mei, te Deventer wenscht
te houden, heeft zich daar ter plaatse op
initiatief der plaatselijke afd. een eere-
oomité gevormd, bestaande uit de volgende
heeren: baron v. Heemstra, burgemeester;
A. J. de Jong v. Schouwenburg j J. Lawant,
evangelist; ds. L. M. A. Soheps, pred. bij
de Geref. kerk (A)H. Sluyter A.Ezn.
ds. D. Klein Wassink, pred. bij de Herv.
gemeente en ds. C. R. van Lsly veld, pred.
bij de Herv. gemeente te Diepenveen. De
alg. verg zal des morgens ia de Buiteu-
Societeit plaats hebben en de dag wordt
besloten met een avonddienst in de Groote
Kerk. Het aantal bezoekers uit alle oorden
des lands wordt op 2000 geschat. De
locale afd. zal een feestgids uilgeven. (Ned.)
Van een gezonken schuit en een overtre
ding. Aan den Catharijnesingel te Utrecht
was ecu met bazalt gel ad en schuit gezonken.
Die sohuit bad er eindelijk lang genoeg
gelegen en moeet gisteren gelicht worden.
De werkzaamheden namen een aanvang en
groote kettingen werden gespannen. Wat
was verleidelijker dan dat daarbij gebruik
gemaakt werd van een der aldaar staande
dikke boomen De boom wrikte of boog
zelfs niet, nadat de sohuit reeds halverwege
boven water was. En maar steeds zuchtte
de machine van de stoomboot, die bij deze
gelegenheid aau het werk gezet was. In
de allerlaatste oogenbiikken kwam er
echter verhindering in 't spel. Een ge
meenteambtenaar daagde op en die vertelde
met de verordening in de hand, dat de
aannemer niet mocht doorgaan. En de
reden Wel de kracht van den boom was
voor het liohten gebrnikt en artikel zooveel
verbiedt een dergelijke handeling. Alles
goed en wel, maar de aannemer wensoh te