NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 126. 1908.
Donderdag 27 f ebruari,
GHRiSTEL.UK-
22e Jaargang,
HISTORISCH
T
J
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D'HUSJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Het Omgekeerde Had.
ÏEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
Wed. S. j. DE J0N3E-VERWE5T, te Goes
SN VAK
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer S cenr.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regei
meer 10 cent.
BV*
Als we willen verstaan hoe de vrijzinni
gen van alle gading, dat zijn dusanar
chisten, socialisten, vrijzinnig-democraten,
unie-liberalen en oud-liberalen (de natio-
naal-historischen hellen meer naar rechts
dan nasr links, en zullen in menig geval
wel met ons mea moeten gaan), zich den ge»
wensehten gang der dingen droomen, en
hoe wij, anti-revolutionairen, daar over
denben, dan moeten we het eenvoudige
beeld van een rad slechts gebruiken. De
vrijzinnigen nu willen het rad doen kente
ren, zoodat boven komt, wat onder hoort,
en onder wat boven dient te zijn, terwijl
ons zoeken, bidden en streven is de orde
der dingen te bewaren, zooals God Al
machtig die heeft gesteld. Links wil men
den mensch met zijne, naar zij ineenen,
schier onfeilbare rede, boven hebben, en
God, den Koning des heelals, beneden, ter
wijl wij belijden da Heere zit op Zijnen
troon in den luister Zijner majesteit, de
plaats des zondaars is aan datrappen van
den troon, ja aan den voetbank des troons
in het stof gebogen, stamelende: Heere, wat
wilt Gij, dat ik doen zal
De kentering das rads noemen we om
wenteling of, met een vreemd woord, revo
lutie. Daarom heeten wij ook anti-revolu
tionair, d. w. z. tegen deze omwenteling
gekant, haar afkeurende met al de veront
waardiging die in ons woont. Niet, dat wij
tegen elke revolutie met een afkeurend
oordeel overstaan er zijn ook kenteringen,
die de orde van zaken herstellen, denk
maar aan onzen tachtigjarigen oorlog en
aan de omwenteling in 1813, toen we den
verbannen Oranje gingen terugroepen
doch zoodra sommigen onzer evenmenschen
de rede, den mensch, het volk souverein
gaan maken en God den Heere van Zijne
souvereiniteit trachten te beroosen, dan
verzetten we ons daar tegen met alle macht
die in ons is, en alle vermogens, waarover
we kunnen beschikken.
Zoo is dan onze partjj esne militante of
strijdbare partij Ongetwijfeld, en dit is
geheel conform den Woorde Gods. Want
wel wordt de christen in de Heilige Schrift
voorgesteld als een pelgrim, die in reis
kleed met den staf in de hand voorttrekt
door de woestijn, ja, als het zachte, onge
wapende schaapje dat behoort bij de kudde
van den goeden Herder, maar ook als de
krijgsman, in een complete wapenrusting
gestoken.
We zijn niet contra revolutionair, maar
anti-revolutionair. Deze onderscheiding is
't eerst door den stichter onzer partij, Groen
van Prinsterer, gemaakt. We zijn niet per
sé tegen alles wat de revolutiemannen
hebben tot stand gebracht. God gebruikt, in
zijne vrijmacht, wel verkeerde instrumen
ten om er nog goede dingen mee te doen.
Zoo wasBilderdijk zelfs tegen de invoering
van het metrieke stelsel, alleen omdat dit
van niet-geest ver wanten kwam. Hierin
gaan we niet mee. Revolutionaire daden
kunnen in haar geweld ook wel iets, dat
verkeerd was, mee onderst boven werpen.
Doch tegen het beginsel der revolutie en al
wat rechtstreeks uit dit beginsel voortvloeit
als volkssou vereiniteit, ontwikkeling der
maatschappij door wegneming van do na
tuurlijke organisatie des volks (denk aan 't
huwelijk),scheiding van staat en godsdienst
(dit is heel iets anders dan scheiding van
staat en kerk), onbeperkte heerschappij
van de vrijheidsleer, die de banden tus-
schen patroons en werklieden verbreekt,
tegen d8ze en soortgelijke dwalingen ver-
zetten'we ons met alle kracht.
Wijjgelocvsn, dat iedere christen, juist
omdat hij christen is, ook is antirevo
lutionair.
Ala we dan ooit ter stembus geroepen
werden, en we moesten óf onze stem uit
brengen op iemand van christelijke belijde
nis óf op een liberaal, en daar wes een
christen, welke vóór den liberaal partij
koos, al was deze zyn naaste buur of intieme
kennis, ja bloedverwant, 't is onze innigste
overtuiging, dat hij een verkeerden weg
bewandelde.
Hoe dikwijls is dit geschied Onze men-
schen zijn vaak argeloos. Vooral de mystie
ken onder ons, 6n ook zij, die, tos onrechte
van da antirevolutionaire actie eenig ge
vaar duchten voor de Ned. Herv Kerkter
wijl de vogelaar, op vangen uit, den vogel
lokt met zoet gefluit.
Mochten allen, die het oprecht meenen
met hun christendom, zich er dan ook van
bewust zijn, dat hot christelijke beginsel
antirevolutionair denken en handelen nood
zakelijk maakt, zooals de woelige zee den
nood oplegt van bakecg en vuurtorens, en
onze rivieren ons dwingen dijken te leggen
en bruggen te boawen. Want dit juist is de
vijandin eigen veste, de bondgenoot onzer
politieke tegenstanders, dat sommigen
onzer lauw en koud zjjn en de politiek meer
als contrabande op eigen erve beschouwen
dan als een plicht, waartoe ieder onzer ge
roepen is. Immers we mogen de leiding van
's lands zaken maar niet eenvoudig zonder
meer overgeven aan hen, die op poltiek ter
rein naar de stem van Gods Woord niet wil
len luisteren en den godsdienst, d. i. den
heiligen dienst des Heeren Heeren, weg
sluiten in de binnenste kamer van ons huis.
Doch op slle terrein des levens ontplooie
oas volk, ons christenvolk, de banier des
krnises en zoeke het glorie toe te brengen
aan den Koning der eere.
Een liberaal minister sprak eens zijn ge
vleugeld woord Dan moeten de minder
heden maar onderdrukt worden''. Het was
toen het ging om neutraliseeririg der volks
school. De bedoeling van deze treurige
uiting van oen even treurig 6n arm libera
lisme verstaan wedoch dat de christenen
in ons land de minderheden uitmaken, ziet
daar willen we nog niet aan. De verkiezin
gen in 1905, toen'fc ministerie-Kuyper ten
val werd gebracht, brachten aan hot licht,
dat er ondanks de schijnoverwinning van
links toch nog duizenden van stemmen
meer uitgebracht waren op do candidaten
der rechterzijde. En hoevelen hadden toen
nog, onder invloed van valscha leuzen, lijn
recht tegen eigen beginsel in gestemd
Dat de antirevolutionairen dan ook niet
anders zijn dan anti-revoiutionair
St. M.A. PRINS.
Geldleening „Vrederust".
Van vele zijden doet men ons de vrasg:
hoe gaat het met de plaatsing der obli
gaties in de geldleening der Vereeniging
tot Chr. verzorging van Krankzinnigen in
Zeeland
Die vraag bewijst, dat er belangstelling
is, maar men houde ons ten goede, dat wij
al die belangstellenden geen antwoord
kunnen zenden Wij zijn daartoe met te
veel arbeid bezet.
Wij oordeelden het daarom goed, allen
die zoo belangstellend informeeren op deze
wijze te antwoorden, en kunnen dit Gode
zij dank, met en tot blijdsohap doen.
Ruim een vierde gedeelte van onze pro
vincie werd bearbeid, en nu reeds werd voor
meer dan vijftig duizend gulden geplaatst.
Waarlijk, dit stemt tot dankbaarheid en
wekt voor de toekomst onze hope. Duidelijk
blijkt, er is veel toegenegenheid en liefde
voor deze sohoone zaak.
Voor enkele dagen begon onze ijverige
en trouwe vriend K. J. de Koster van
Middelburg zijn arbeid op Waieheren, en
aanvankelijk met goede uitslag.
Moge Gods hand ook daar aan iedere
plaats zijn weg voorspoedig maken, opdat
hij ook te eerder zijn reis op Zuid-Bsvelaud
kunne beginnen, om daarna de andere
eilanden te bezoeken.
Wij weten reeds van sommigen, die zich
niet zullen onttrekken, maar hulpe zullen
bieden.
Worde ons aizoo de 3teun van geheel
Zeeland verleend tot stiohting van het
Christelijk Krankenhnig „Vrederust", velen
elletdigen ten zegen God drieëenig tot
eeuwigen lof!
J. H. DONNER.
tl» jk. x> e o tj w.
Mond en Klauwzeer.
Naar men uit Londen seint heeft Sir E.
Straohey gisteren in het Lagerhuis, waarin
hij het ministerie van landbouw vertegen
woordigt, gezegd, dat het mond- en klauw
zeer, onlangs bij Edicbtirg onder rundvee
uitgebroken, toegeschreven wordt aan be
smetting door hooi, uitNsderland ingevoerd,
en het ministerie van landbouw dienten
gevolge uit zekere landen de» invoer van
hooi en stroo voor het gebruik van 't vee
zal verbieden, ea hooi en stroo voor andere
doeleinden alleen onder bizondere ver
gunning zal toelaten.
Da Belgische minister van landbouw
heeft naar luid van een berieht uit Brussel,
stappen gedaan bij onze regeeriag om van
de seruminriohtiDg te Rotterdam het
noodige serum tegen mond- en klauwzeer
te verkrijgen, ten einde daarmede in België
proeven te nemen.
UIT DE PROYINGIE.
Onze Middel burgsche eorresp. schrijft
Zoo kan dan vandaag het einde tegemoet
gezien worden van den veoljarigen strijd
over de Ambachtschool.
Gehuisvest in een gebouw dat voor een
eerstbeginnende stichting bruikbaar was,
is hat gebouw in de laatste kwarteeuw uit
gewoond, en de eischen voor 't Ambachts-
onderwjjs zijn verhoogd en het aantal leer
lingen vermeerderd.
Zoo kan het naar aller meeniag niet blij
ven. Toen kwamen eerst plannen op om
een ambachtsschool te doea verrijzen voor
113 duizend guldens.
Kaar de gemeentenarsn. die voortdurend
wat de financiën betreft, gelijk iedere stad
in de penarie zit had geen oor voor dat
grootschsepsche plan.
Dit had tengevolge dat het bestuur van
de Ambachtschool ontslag nam. Een nieuw
bestuur werd gekozen en, na twee jaren
heeft dit bestuur nu een aanvrage op be
scheiden voet, gedaan. De kosten zullen nu
nog niet een halve ton bedragen, en de
j aarlij kscho kosten voor de gemeente nog
geen f2000. Wel wordt een subsidie van
i 5500 gevraagd, maar de gemeente brengt
naar het nieuwe gebouw de Burgeravond
school over.
Niet op de loskaai, maar op een aange
plempt gedeelte van 't Molenwater, tegen
over de Manége zal nu het nieuwe gebouw
verrijzen.
Niemand zal zich kunnen voorstellen dat
het daar tot de sierlijkheid der omgeving
zal bijdragen, maar wat is 8r aan te doen
Dat ditm»Rl daaromtrent, na weinige of
misschien geen discussie, de beslissing tot
den bouw vallen zal, verwacht men alge
meen.
Middelburg. Deeehietvereeniging„Mid-
delburg" alhier, zal op het laatst van Maart
een provincialen schietwedstrijd houden
voor klein geweer, voor weiken wedstrijd
reeds medailles zijn ontvangen van H. M.
de Koningin, Z. K. H. Priem Hendrik en
H. M. de Koningin-Moeder.
Goes. Dinsdagavond vergaderde het
bestuur en de leden der vereeniging „De
Ambachtsschool alhier. Aanwezig van het
bestuur alle leden op sen nao/wezig van
de leden allen, eveneens op één na. De
voorzitter, de heer Oooaians, opende de
vergadering en deelde mede dat de begroo
ting door don minister van birraealandsche
zaksn is goedgekeurd. De waarnemende
secretaris, by afwezigheid van den heer v.
Vliesjngen, de heer dr- De Rujjter de Wildt
las de notulen en bracht 't jaarverslag uit,
welke beiden goedgekeurd werden. De
penningmeester, de heer Fransen van! de
Putte dood rekening over 1907zij bedroeg
in ontvang f 13715,9-l5 en f 11124,14 in uit
gaaf; goed slot f 2591,805. Do rekening
werd door twee niet-leden, bij afwezigheid,
volgens den voorzitter, van „leden" na
gezien en in orde bevonden en daarop door
de „vergadering" goedgekeurd. Uit het
jaarverslag bleek dat in 't afgelpopen jaar
een bergplaats voor modellen was bijge
bouwd de heer Molenaar definitief tot
lesraar was benoemd, terwijl d n directeur
en onderwijzers een woord van lof toekomt
voor hun ijver en toswij ding. Op»l Jan.
bedroeg 't aantal leerlingen 74 (44 timme
ren, 24 smeden, 6 schilderen)op eind De
cember bedroeg dit aantal 73, waarvan 36
van buiten Goss. En genieten 43 leerlingen
kosteloos onderwijs. Iïet aantal begunsti
gers daalde van 110 tot 104 hst batig slot
van f2598 tot f2591. De voorzitter sprak
terwijl hij dit releveerde, een warm woord
van opwekking tot da pers om aan haar
lezers te willen duidelijk maken, hoe nood
zakelijk 'tis de School met bijdragon te
steunen, en ze daartoe op te wekken. (Wij
doen dit bij deze)
De aftredende laden dr. Do Ruijter de
Wildt en H. Vissers werden met algemeens
stemmen, min een dia op den heer v. Strien
was uitgebracht, herkozen. Zij namen de
herbenoeming aan. Nadat de vervallen
coupons door twee mannen van de pers
waren vernietigd, sloot de voorzitter, wijl
niemand meer 't woord verlangde deze
vergadering.
Goes. Naar wij vernemen houdt de
Vereeniging; „Handelsbelangen" alhier Vrij
dag s. des avonds 8 uur haar vijfde
Jaarvergadering ia de Soo. V. O. V.
Wsssenksrke. Op de voordracht voor
dijkgraaf van den Wiilempolder,opgemaakt
wegens periodieke aftreding als zoodanig
van den tegenwoordigea titularis komen
voor de heeren no. 1 H. Meulenberg Dï.
te Kortgene,aftredende, no. 2 A. J. Koert eu
no. 3 Adr. Breure,beiden wonenende alhier.
Men schrijft uit Zeen wsoh-Vlaanderen
O. D. aan de N. It. C.
Gedurende vele jaren werden uit deze
streken wekelijks een groot aantal varkens
frauduleus naar België gevoerd, in den
laatstea tijd zijn de bordjes verhangen. Nu
smokkelt men varkens vooriifsmelijk
biggen uit België naar Nederland. Voor
eenigen tijd werden onder Philippine een
honderdtal biggen doorNederlandsoheamb-
fenaten aangehouden en voor een viertal
weken te Sas van Gent, waarbij I. P. ge
vangen werd genomen en near Middelburg
vervoerd. Donderdag had onder Sas van
Gent weer een nieuwe aanslag plaats,
waarbij twee karren met 19 biggen werden
in beslag genomen en een der geleiders
werd gearresteerd. Gisteren werden onder
Zuiddorpe een zending jonge varkens aan
geslagen. Door dit alles zullen de smokke
laars wel tot de overtuiging komen, dat
het. heel wat gemakkelijker gaat varkens
van Nederland naar België te smokkelen
dan van België naar Nederland.
Colijnsplaat. Als rijksveldwachter, in
de plaats van dhr. de Krom, die onlangs
als zoodanig te Westdorpe is benoemd, is
alhier nu in dienst getreden dhr. P. Laker-
veld van Meerkerk.
Zaamsiag. Officieel zijn Dinsdag alhier
casdidaat gesteld voor een lid van den
gemeenteraad (vacature de Kraker) de
heeren J. F. Dees Az., lib.J. Dieleman
Pz, antirev.L. A. de Mul Az,, antirev.
W. Sobeele Jzehr. hist.
O- en W.-Souburg, Ia de raadsverga
dering van Dinsdag, onder voorzitterschap
van dhr. burgemeester, waren alle leden
tegenwoordig. Op een verzoek van N.
Cysouw om van gemeentewege den Viso-
weg te verbeteren, wordt afwyzand ba-
schikt. Betreffende eena wijziging met
het oog op de vlesschkeuring in onze ge
meente, geeft Ged. States in overweging
hierin verandering te brengen. Dbr. Da
Pagter stelt voor om in art. 13 der politie
verordening de wijziging te laten vervallen
en art. 14 g.an eane verandering te onder
werpen. Hët eerste wordt goedgekeurd,
het tweede voorstel met 4 tegen 3 stemmen
verworpen.
Daarop wordt op voorstel van B. en W.
het salaris van den keurmeester in et 4 tegen
3 stemmen verhoogd.
Aan de orde is hierop regeling jaarwed
den Onderw. Nadat een schryven ia voor
gelezen van den Ned. Bond van Onderwij
zers, met verzoek om verbetering van de
bestaande salarissen, alsook een adres van
oflderswijzers te dezer plaatse, stelt B. en
W.voor om tot 5 dienstjaren f 500 te geven,
en daarna eeae 5-jsarljjkscbe verhooging
te laten plaats hebben. Nadat op voorstel
van dbr. Arendse voor de eerste 5 dienst
jaren f50 als toelage wordt toegestaan,
wordt het voorstel van B. en W. met de
hieraan toegevoegde bepalingen goedge
keurd, evenals de door B. en W. voorge
stelde instructie van den gemeente-werk
man. Hierop wordt een schrij ven van dezen
werkman voorgelegd, waarin deze 'n klacht
uitspreekt, en zich beleedigd gevoelt we
gens esne uitdrukking van het raadslid De
Pagter nl. het in dienst zijn buiten aline
betrekking. Dhr. De Pagter toont aan bij
wie, ea voegt hieraan toe hoe hij zichselven
heeft aangeboden voor schilderwerk. Spr.
wil het ham niet lastig maken, maar hij
moet niet te veel afdwaleneen nader
onderzoek zal worden ingesteld.
Eenige wijzigingen, evenals af- en over
schrijvingen begrooting 1907 worden mee
gedeeld en goedgekeurd. Door B. en W.
wordt verslag uitgebracht van de begraaf
plaats. Nadat eene teekening van beide
kerkhoven is voorgelegd met aanduiding
van eene ruimte welke beschikbaar is om
nog plus minus 15 jaren te kunnen begra
ven, vraagt dhr. Arendse of een onderzoek
met behulp van een gemeente-bouwkundige
voldoende ia, en dit niet het werk van een
ander is.
Dhr. Jobse acht het noodig dat dit werk
zal gebeuren door een inspecteur van de
volksgezondheid, en dankt B. en W. voor
zijne werkzaamheden.
Dhr. Joziasse meent voorzichtig te moe
ten zijn met toestemmen, daar een tijd
geleden de grafdelver hem zeide «at bijna
geen plaats meer te vinden was.
Dhr. De Pagter vraagt waar de over
blijfselen uit sommige graven worden
opgeborgen voornamelijk daar in de
laatste vergadering hiervan is meegedeeld.
Dbr. Jobse leest een art. voor uit de
wet, en spreekt de vrees nit dat bij nader
onderzoek dit wel blijken zal.
Dhr. Arendse vraagt of B, en W. een
verder onderzoek zuilen instellen, door
den inspecteur der volksgezondheid aan
to schrijven.
De voorzitter antwoordt dat dhr. Jobse
dit liever zelf doet, waarop dhr. Jobse
antwoordt al is het dat hij het niet doet,
bet dan een ander wel zijn zal, waarop
deze discussie wordt gesloten.
Een schrijven van de antirev. kiesv.
Luotor et Mm ergo met verzoek tot af
schaffing der kermis komt nu ter tafel.
Nadat dit is voorgelezen vraagt dhr. Jobse
het woord, en zegt: de bedoeling is de
kermis af te schaffen, en dan een volks
feest, dit staat er wel zoo niet maar dit
wordt toch bedoeld, denk ik. Ook wordt
gezegd dat de kermis een verderfelijken
invloed heeft op vele jonge raeneehen,
hij meent dit blijft hetzelfde bij een volks
feest en verklaart zich tegen afschaffing.
Dhr. Arendse zsgi dat niet gesproken
wordt over een volksfeest, dit boort hier
nist thuistoont verd r aan boe de godde
loosheid en bandeloosheid steeds erger
wordt, en menigeen het slachtoffer hierven
wordt, js, boo ons beginsel en belijdenis
er tegen indruischt en dit bij een Christen
volk niet wezen msg. Hierop in stemming
gebracht zijnde wordt «net 5 voor 2 tegen
(die der antirev.) de kermis geóardba,fd.
Een verzoek tot verplaatsing lantaarn
nieuwe weg wordt toegestaan evenals
dat de Ambachtsheer zal gewezen worden
op nader onderzoek der booaien in de
gemeente; terwijl bij Barehtwogeen bord
aal worden geplaatst, met verbod om in
dezen weg allerlei vuilnis te werpen.
Hierop niets meer aan de orde zijnde sluit
de voorzitter de vergadering,
Vliasingen. Het door de firma Bonn
Mees, te Rotterdam, te bouwen vracht-
stoomechip, ten dienste van de Stoomvaart
