NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 90. 1908.
Donderdag 16 januari,
22e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
De Suikerconventie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
PRIJS DER ADVERTENTIËN
16)
FEUILLETON.
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
ft
BUMGl
HENST
orden rm. 4,45,
5,20, 8,5.
Ixlst vm 5,50, 9,10
Middelburg.
Zeilmarkr. 4,4(r
7,55,9,30, 11. f
2,45b, 3,30,
50b, 8,50, 9,40b,
ladhotelr Ter
en b vervoeren
(alleen op werk-
11,45, f12,80,
f5, 5,50, fe,55,
L,10r.
ren en loopen tot
waar r bijstaat
ge tot Zeilmarkt.
leheren.
i—Middelburg.
4.15 6.55 9.37
4.22 7.02 9.44-
4.34 7.14 9.56
4.46 7.26 10.08
4.53 7.33 lc.15
5.04 7.44 10.26
5.23 8.03
irke-Domburg.
18 2.58 5.38 8.18
■tO 3.20 6.— 8.40
3.29 6.09 8.49
3.38 6.16 8.56
8 3.46 6.28 9.08
46.40 9.20
4.07 6.47 9.27
■re-VIissingen.
4.15 6.55 9.37
5.04 7.44 10.26
5.13 7-53
5-16 7.56
5.2I 8.01
5.26 8.06
lie-Domburg.
55 5-35 8.15
.2o 6,8.40
.07 6.47 9.27
K00SEHD.
03,457,4011,
3,57 7,52 11,lo
4,7 8,0211,19
4,15 8,lo 11,26
4,25 8,2o u,34
4,508,45 11,58
4,5 7 8,52 12,04
5,12 9,7 12,17
5,15 9,10 12,20
ertrekt ook een
avenisse.
5,3o 9,23 12,22
5,35 9,28 12,27
6,25
5,5° 9,35
6,10 9,55
6,27 10,12
6,5° I°,35
,io 8,11,10
,32 8,22 11,30
51 8,40 12,10
lo 9,— 12,20
,40 6,3o
,15 9,io 12,29
,20 9,15 12,34
30 9,25 12,35
,33 9,28
,48 9,43
56 9,50 12,40
19 10,14 12,58
,30 10,24 1,24
3810,33 1,33
,48 10,42 1,44
10,55 1,56
Ben nog een om
Zierikzeesche
4,1°
5,io
7,3o
8,49
5,59 9,37
6,55 «0,45
6.55
7-4
7.22
7-57
8.10
8-37
1043
10.54
9.29
I0.03
12.19
11.12
7-36
7.46
7-53
8.1
8.8
8.17
8.25
8.32
8-37
8.47
8.54
9-7
9.20
9.29
9.40
10.56
11.36
Z. Duitschl.
ndaalLage
an 150 KM.
2.6 |6.i~
|I.29,6.3
3.097.16
342
3.58
4.13
7-47
8.01
8.15
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco 9. p, f 1,25.
Enkele nummers 0,025,
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regei
meer 10 cent.
Gevraagd een berichtgever voor
ons blad te Bruinisse.
De Tweede Kamer heeft met het demis
sionaire (op ontslag wachtende) Kabinet
nog even het ontwerp tot wijziging der
suiksic inventie afgedaan. Voor 1 Febr.
moet ook de Eerste Kamer haar goedkeu
ring aan dit ontwerp hechten. De aanneming
heeft onder meer plaats gehad, wijl ver
werping de uittreding van Engeland ten
gevolge zou hebben gehad.
Was dit zoo erg geweest?
Laat ons de geschiedenis even volgen.
Alle beschaafde landen van Europa, op
Engeland na, produceeren suiker en sturen
die suiker voor een groot deel naar Enge
land, dat zich op het grootste suikergebruik
van alle landen mag beroemen. Hot brengt
geen suiker voort, dooh gebruikt zooveel
suiker als Frankrijk, België en Duitsoh-
land samen.
Zes jaar geleden was de concurrentie
tusschen de landen om aan Engeland sui
ker te leveren zoo fel dat de regeeringen
van vele dier landen om de suikerfabrikan
ten in dien wedstrijd te steunen, steeds
meer en hooger premiën voor de suiker die
uitgevoerd was, moesten betalen. Vooral
Frankrijk, Oostenrijk en Duitschland
dat zijn de grootste suikerleveranciers
moesten zooveel aan premie betalen dat de
belastingschuldigen er onder begonnen te
zuchten. En dat alles om de Engelsche
suikersnoepsters en -snoepers maar aan
goedkoope suiker te helpen.
Natuurlijk gevolg was dat de regeerin
gen dier landen op middelen zonnen om van
dien hoogen premie-plicht af te komen.
Toen gebeurde er iets merkwaardigs.
Daar kwam geheel in tegenstelling
met den natuurlijken gang dien in derge
lijke gevallen de zaken nemen Engeland,
de suiker ver bruiker, tot de gezamenlijke
leveranciers derhalve tot de overige landen
van Europa en zeide Kijk eens, jelui con-
ourreeren zoo fel tegen elkaar op met uw
hooge uitvoerpremies en drukt daardoor
mijn markt. Houdt daar nu mee op, dan
staat gij allen gelijk gij betaalt geen pre
mies meer, en ik zet mijn suikerprijzen
zooals ik wil. Wilt gij u daartoe echter niet
verbinden, dan zal ik op mijn markt de
ID^v^a-sillIclrten.
Een verhaal van N. Fries
Ongeduldig stiet hij met zijn stok op
de straatsteenen, eu mompelde zoowat
tusschen de tanden van „rooverstroep",
waarschijnlijk nog onder den indruk van
het zooeven gehoorde verhaal, dat hem
door het hoofd maalde. Maar het hielp
niet, hij moest tooh halt houden, daar de
straat geheel versperd wasook nam hij
tooh in zoover deel aan den afloop van
den strijd, dat hij benieuwd was te weten
hoevelen op het slagveld blijven zouden.
Zelfs kon Hans Kaspar het nooit onver
schillig aanzieD, als een paar flinke jongens
soms zelfs voor zijn deur dapper aan het
stoeien waren. Maar thans rukte van de
andere zijde der straat de gewapende po
litiewacht aan, en in een oogwenk was
alles weggestoven eu verstrooid.
Met onderzoekenden blik overzag Hans
het slagveld, om de gesneuvelden te tellen.
Er lag er een op de trede van de stoep,
dat was allesDe oude man gaat dicht
langs hem heen, blijft staan en vraagt
den hem welbekenden politieagent„Is
hij dood
De politieagent buigt zich juist over den
jongen man neer, beurt het bloedende
hoofd omhoog in het volle maanlicht.
«Er is nog leven in Onkruid vergaat
niet
Nu beschouwt hij den gewonde nauw
keuriger.
„Weet ge wie het is, Lehman het is
diezelfde deugniet, dien gij vooreen paar
eenige markt van beteekenis van de door
u gepremieerde suiker een strafrecht laten
betalen gelijk aan de uitvoerpremie.
Dus hier waren 't niet de leveranciers die
de prijzen verhoogden en de verbruikers
die er tegen opkwamen maar hier waren
't de verbruikers die de prijzen verhoogden
en de leveranciers die 't voorstel met
beide handen aaBgrepen.
Dat deden de bedoelde regeeringen.
Hoe kwam nu Engeland zoo vreemd
te doen
De toenmalige minister van koloniën
Joe Chamberlain had bij het ten einde
loopen van den Boerenoorlog een nieuwe
verkiezingsleus noodig. Eu zoo meende hij
de Engelschen te zullen warm maken voor
de vermeende voordeelen die tarieven kun
nen geven in het voeren van een oeeo-
noraischen strijd met vreemde volken.
H\j verkondigde de, overigens juiste,
leer dat, waar een bedreigde Engelsche
industrie, ten gevolge van den vrijhandel,
machteloos staat tegen de door tarieven
beschermde landen, het noodig was,
dat Engeland ook (beschermende) rech
ten ging heffen, en zoo, door zooge
naamde represaille-maatregelen voor En
gelsche producten zelfs in beschermde
landen zich een markt veroveren. Het eerst
moest aan de beurt zijn de kwijnende sui
ker-industrie in West-lndië. Die moest er
boven op
Die suikerplanters verklaarde Cham
berlain kunnen 't niet houden en dat
komt nergens anders van dan van de dcode-
lijke concurrentie der bestwortelsuiker-
industrie.
Eén straftarief-dreigement van Cham
berlain zou die productie vernietigen.
Zoo kwam de conventie (de overeen
komst tusschen de bedoelde landen van
het Vasteland, en Engeland dooh Rus
land weigerde - tot stand. De protectie
der bietsuiker verminderde sterk.
De West-Indisohe rietsuiker leefde er
wel niet door op, maar zij had er dan
toch ook geen nadeel meer van, en de
Britsehe suikerverbruiker moest van nu af
voor zijn suiker den vollen kostenden prijs
betalen.
De Eogclsohman, die vroeger altijd groot
ging op ziju „goedkoope ontbijttafel"
onbelaste suiker met brood en thee kreeg
nu voortaan een duurdere ontbijttafel.
jaar eens afgeranseld hebt, en die u toen
aangeklaagd heeft, weet gij nog wel? Ik
heb den knaap niet uit het oog verloren;
toen stonden wij aan het begin en nu aan
bet einde, het moest wel zoo afloopen
Hans Kaspar kon zijn ooren niet ge-
looven dit wederzien schokte den braven
grijsaard geweldig, hij had bijna zijn meer
schuimen pijpje op straat laten vallen.
Toch ging hij mede naar de hoofdwacht,
hielp zelf den nog altijd bewustelooze op
zijn strooleger neerleggen, en bleef de
uitspraak van den geneesheer afwachten,
onder wiens behandeling de lijder weldra
weder tot bewustzijn kwam. Toen hij de
oogen opende, trad de oude man een
weinig ter zijde, en hoorde nu, hoe de
dokter de eene wond na de andere aan
dit verminkte iiohaarn constateerde. Het
eene oog was geheel weg, voorhoofd en
neus verwond, maar het ergste was nog,
dat twee ribben letterlijk in de loDgen
getrapt waren, waardoor hij in doodsbe
nauwdheid lag en nu en dan bloed opgaf.
Daarna sprak Hans Kaspar nog zachtjes
met den dokter en gaf den lijder de hand,
op wiens gelaat men nog eenige verande
ring meende op te merken, toen de oude
maa zich er overheen boog.
Langzaam en diep geschokt ging Hans
Kaspar naar huis.
Vrouw Brechfje was heel ongerust ge
worden, en wilde zich juist op het pad
begeven, om haar echtvriend op te sporen,
toen deze de deur intrad. Zijn ODtdaan
voorkomen en hot verhaal van wat hij
doorleefd had, hield haar nog lang uit den
slaap. Maar Hans Kaspar mocht zioh al
van de eene zijde op de andere wenden,
De reden dat Rusland niet tot de con
ventie toetrad, ligt voor do hand. Door
de conventie stonden voortaan, wat den
uitvoer betreft, a'le landen gelijk. Doob
de landen die onder de minst gunstige
voorwaarden produceerden, stonden achter.
En tol deze behoorde ook Rusland waut
't voert wel veel uit, doch langniet't meeste.
De Russische suiker kon, zonder premie,
nooit tegen den marktprijs in Engeland ge
leverd worden. Maar bovendien wat kon
dit Rusland schelen Het had in Azië een
grooter en gemakkelijker afzetgebied, en
Azië wa3 niet tot de conventie toegetreden,
dus was de invoer daar vrij. Rusland trad
derhalve niet tot de conventie toe, waarop
de Engelsche regeering den invoer van
Russische suiker in Engeland deed op
houden.
Maar nu was die Russische (half-geraffi-
neerde) zoogenaamde zandsuiker juist zoo
geschikt voor de Engelsche jarafabrieken.
En juist voor de conventie werd daarvan
een druk gebruik gemaakt. Gevolg van
'tregeeringsverbod om Russische goed
koope suiker te koopen was dan ook
algemeene verontwaardiging bij genoemde
fabrikantenwaarmede, als gevolg van
het ophouden der suikerpremiën der uit
voerende landen en mislukte suibsroogsten
de suikerprijzen omhoog gingan. Dit alles
bijeengenomen bracht Chamberlain ten
val en Bannerman aan do regaerirg.
De conservatief werd door den liberaal
vervangen, en zoo trad een ander in
zicht naar voren. De liberalen wilden
niet terug naar den ouden toestand, want
dan zouden zjj bij de volgende verkiezingen
de kwiining van de West Indische suiker
industrie op hun brood krijgen. Maar zij
wilden toch ook niet dis strafpremiea.
Daarom sloegen zij een middelweg in. En
toen ötelde Engeland aan de overige landen
e3n wijziging in de Conventie van 1902
voor, welke hierop neerkwam, dat de straf-
premies op gepremieerde suiker door
Engeland niet meer zouden toegepast
wordenwaartegenover Engeland zich
dan verbond geen premie le betalen aan
de Eogelsehe suikerfabrikanteD, die daar
nog wel niet zijn, maar toch in de toe
komst komen kunnen.
Dus de suiker produoeerende landen
van Europa mogen geen uitvoerpremies
meer leggen, geen concurrentie meer voe-
hij kon den gansehen nacht den slaap niet
vatten er woelden hem veel te veel ge
dachten door het hoofd zij werkten daar
en knaagden als ratten, die zioh een door
gang wilden banen. Welk mensohenkind
kan dan slapen
En wat waren dat dan voor gedachten
Ja, die hadden een zonderling verloop.
Nadat destijds de knecht uit huis wegge
zonden was, en de rechtmatige gramschap
van den ouden man langzamerhand begon
te bedareD, was de vraag wel eens in zijn
ziel opgekomen, of hij wel heel goed ge
daan had met den deugniet zoo weg te
jagen. Voorzeker, deze vraag kwam hem
even schandelijk als ongepast voor, en hij
wilde die met den voet wegschoppen, zooals
men met een doorntak doet, die ons in den
weg ligt. Maar die vraag liet zioh niet zoo
uit den weg ruimen zij was inderdaad als
een doorntab met stekels en haken, die
hem aan het oude been bleef hangen hij
kon er zich niet van losmaken. En dau
hoorde hij eene stem in ziohde kDaap
wa3 nog zoo heel jong, je had nog wel
een jaartje geduld met hem mogen hebben
misschien hadt je hem dan nog wel tereoht
gebracht. W at zal er nu van hem werden,
ja wat zal er van hem worden
En ook aan hun eigen zoon Frans hadden
Hans Kaspar en zijn trouwe Brecht groot
en bitter verdriet beleefd nadat hij van
school was gekomen had hij steeds meer
ondeugende streken uitgevoerd, en er ten
laatste de kroon op gezet door te zeggen,
dat hij een meisje had en ging trouwen,
toen hij nog geen achttien jaren oud was.
Daarop had Hans Kaspar aan ziju broe
der in Amerika geschreven om te vragen,
ren (conventie 1902) en Engeland krijgt
weer zijn goedkoope suiker; Rusland (die
bij aanneming der wijziging gaarne ook
toetreedt tot de conventie) kan weer vrij
invoeren en de Jamfabiieken hebben hun zin
De overige landen dus aan banden, Eoge-
land vrij. De overige landen aan beper
kende bepalingen onderworpen, Engeland
geeft daarvoor in ruil niets. N>etsdande
bedreiging dat 't bij verwerping van deze
wijziging uit de conventie treedt.
Hier was derhalve de keuze tussehen
de leege dop en niets.
Alle landen hebben het eerste gekozen.
Ook Nederland. En 't heeft daar wijs aan
gedaan. Want de conventie is het voor-
deeligst voor die landen waar de productie-
toestanden vo~r den fabrikant het gunstigst
zijn. Ea tot die landen behoort Nederland.
Maar vraagt men zal de Engelsche
markt nu niet overstroomd worden met
Russische suiker
Rusland heeit hooge produotie-kosten,
dooh door belastingheffing kan het beneden
den kostenden prijs suiker uitvoeren. Het
heeft dus een voorsprong bij de overige
landen wegeDS zijn nitvoerpremie. Maar
nu heeft Rusland zioh verhonden geen „al
ie hooge" premies te heffen.
Dit bon Rusland trouwens wel doen,
want Rusland produceert zijn suiker zeer
duur, zoodat zijn suiker-industrie wel niet
spoedig uitbreiden zalterwijl hetgeen zij
mag uitvoeren 200 duizend ton per jaar
meer bedraagt dan zij kan produceeren
en van 'tgeproduceerde een groot deel
naar Azië moet.
Gevaar voor overstrooming met Russische
suiker bestaat dus niet.
15 Januari 1908.
Kiesvereenigingen15 Februari nadert
mot rassche schreden.
De fatale termijn voor ieder die belang
stelt in een volledige Kiezerslijst.
Laten de besturen, de gedelegeerden, de
clubs, en niet het minst de vereenigingen
zeiven deze maand fliuk vergaderon.
De Kiezerslijst bij de hand de adressen
van do 25-jarigen b\j de hand; denamen
der loonkiezers en woning- en spaarbank
en pensioen- en examenkiezers van 't vorige
jaar by de hand. En opgepast!
of hij den knaap niet gebruiken kou, en
eenige weken later was het antwoord ge-
komeD, dat men den jongen maar zenden
moest, dan zou hij hem wel tereoht bren
gen hij woonde vele mijlen van zijn
naaste buren verwijderd wijn of sterke
drank viel bij hem niet voor, en de eenige
vrouw in den omtrek was zijn kreupele
oude huishoudster. Daarbij moest men
werken dat men het in merg en been
voelde en alle muisenesten uit het hoofd
raakten.
Zoodra deze brief gekomen was, had
Hans Kasaar Lehman korte metten ge
maakt en zijn jongsten zoon zelf aan boord
gebracht. Toch had het afscheid hem
bitter getroffeu, en toen hij zioh weer tot
zijn oude bezigheden zette, bleef het beeld
van den jongen hem steeds bij. Maar hij
moest zieh nu met den bewu3teloozen
jongen man bezig houden. Met dien an
deren Frans, zoo hard van z:ch gestooten j
en nu blijkbaar op zoo verkeerde wegen
geraakt. Hij zou er morgen op af gaan,
en zien wat hij nog voor den ongelukkige
doen bon.
Den volgenden morgen was hij al vroeg
op de been, deed zijn Zondagsehe klesren
aan, en begaf zich naar hei ziekenhuis.
Het was 'tuur van bezoek. Hem werd
de kamer gewezen waar de uitgeputte
jongen neerlag, onkenbaar door de vele
builen in den slag van gisterenavond op
gedaan. De oude heer had een versna-
pering meegebracht, die bij den half
I bewusteloozen zwakken lijder in den mond
1 stak. Hij bukte zioh over hem heen, en
i keek lang naar hem. Daarop vertrok bij.
Den volgendep dag, op hetzelfde uur,
Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
terscltelde.
Staat van vertraging in den treinenloop
te Vlissingen van Vrijdag 29 November
1907 tot en met Donderdag 9 Januari 1908,
waardoor geheele of gedeeltelijke aanslui
ting verloren ging.
29 Nov. trein 11.44 aangekomen 12.03 1)
12— 2)
9.08 3)
12 08 2)
12.08 2)
9.10 2)
12 08 3)
11.58 2)
12.16 2)
12 04 2)
12.10 2)
11.57 2)
12.08 2)
12.06 2)
12.15 2)
3.40 2)
9.05 3)
12.05 3)
3.26 2)
12.15 2)
3.28 2)
3 26 3)
12.10 2)
9 05 3)
12.01 2)
3.27 2)
9.10 3)
1) Geen aansluiting met Breskeus, wel
met Neuzen.
2) Geen'aansluiting met Breskens en
Neuzen.
3) Geen aansluiting met Neuzen, wel
met Breskens.
2 Dec.
11.44
3
8.52
3
11.44
4
1
11.44
5
8 52
5
ri
11.44
14 a
11.44
19
V
ft
1144
21
11 44
24
n
11.44
25 H
ft
D
11.44
29 ,1
11 44
30
V
11.44
2 Jan.
11.44
2 11
n
3 56
3
8 52
3 u
11.44
3
3.16
6
11.44
6
•n
3.16
7
n
3 16
8
*1
11.44
9
•n
8 51
9
V
11.44
9
3.16
10
ft
8.52
Wij wezen er reeds op dat de Nieuwe
Ort. zich vergiste toen zij schreef dat dr.
Kuyper de vorige week op reis was gegaan.
Andere bladen vergisten zioh nog erger
door te melden dat dr. Kuyper Zondag op
reis was gegaan.
De Standaard schreef dan ook reeds
de vorige week Vrijdag al dadelijk
Dit bericht was onjuist; voor wie even zijn
oogen gebruikte, was dat dadelijk te zien.
Doch nu men er ons opmerkzaam op maakt,
dat bijv. de Schiedamsehe Crt. vertelt,
dat, volgens de N. C r t. dr. Kuyper Zon
dagmorgen op reis is gegaan, achten wij
het van eenig belang om te zeggen, dat het
kwam hij weer. De jongen was nu niet
bewusteloos meer, dooh zwakheid belette
hem te spreken. Hij zag den ouden heer
doordringend aar, daarna legde hij zich
om, en slaakte een zuoht.
Lehmann zei niets, doch aan den druk
zijuer hand die hij op het klamme voor
hoofd van dea kranke liet rusten, gevoelde
de jongen dat ziju oude meester met zach
tere gevoelens jegens hem bezield was.
Weer ging de bt zieker heen.
Ook den volgenden dag kwam de oude,
groette den knaap, en zette zieh naast diens
leger. De dokter had helerschap gepro-
féteerd, en de oude heer hoopte met toe
nemende gerustheid en dankbaarheid dat
de voorspelling zou uitkomen. Tooh sprak
hij niet tot hem dat was hem verboden.
Zoo volgde de eene lange dag op den
ander. En eiken dag trad de oude de
ziekenzaal binnen, om naar zijn vriend te
zien, die nog altijd in hoogst gevaarlijken
toestand daar nederlag.
Eiken dag hooge koortsen, en altijd
weer het. strenge verbod der pleegzuster
otn met hem te spreken.
Hoereel dagen dit wel zoo heeft aange
houden Geen van beiden wist het of dacht
er aan. Maar de band lursohen deze twee
werd al hechter, naarmate de bezoeken
zioh herhaalden. Lehmann had ook telkens
weer den rotting in de hand, dien Frans
zich nog maar al te zeer herinnerde, sinds
dien dag dat hij uit de woning van zijn
meester was weggejaagd.
Eindelijk, na vele dagen, kwam er ver
ademing.
Wordt vervolgd
