NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
Ho89. 1908
Woensdag 15 Januari,
22e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed, S, X ÖE JÖNÈlE-VERWEST. re
F, P, D'HUIJ. te Middelburg,
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIES
RE KIEZERSLIJST.
Ocq loonkiezer te zija moet ijmand te
Vlissingen minstens f450 per jaar ver
dienen; te Middelbu-g f400; Souburg
en Zand minstens f350 te Goes,
Drseke, Brigdamme, Neuzen (kom) en
Zierikzee minstens f325, in de overige
gemeenten op de eilanden minstens f 300
en in de overige gemeenten vaa Zeeuwseh-
Viaanderen, met uitzondering vau Axel
(kom) en Neuzen (kom) f275 per jaar ver
dienen.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
m vaïi
van S—5 regels 40 cent, tedere regel meer 8 cem.
Familieberichten van 1- 5 regels 50 cent, iedere rege!
meer 10 cent.
De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
Gevraagd een berichtgever voor
ons blad te Bruinisse.
Wij mogen zeker onze jaarlijksche waar
schuwing weer eens onder de aandacht
onzer Clubs en KiesvereenigiDgen brengen!
Men kan kiezer worden en dan op de kie
zerslijst van 1908 te staan komen, wanneer
men vóór of op den 15en Mei 1908 den leef
tijd hebbe bereikt van 25 jaar.
Hierbij is het onverschillig of men ge
trouwd is of niet. Men moet vóór 15 Mei a.s.
25 jaar zjjn.
Zoodat bijvoorbeeld een getrouwd man
van 23 jaar geen kiezer kan zijn.
Verschillende wegen leiden tot de kie
zerslijst. Daar zijn in de eerste plaats
Belastingkiezers.
Belastingkiezer ia hij die over het laatste
dienstjaar al zijn aanslagen in de Rijksbe
lastingen heeft voldaan.
Die belastingen zijn Personeel, Grond
lasten, Vermogens, Bedrijfs. Deze vier
moeten op tijd betaald zijn.Dat wil zeggen
het verschuldigde.
De bedrijfsbelasting bijv. behoeft op 1
Januari niet heelemaal betaald te zijn
maar hetgeen men op dien datum verschul
digd is, al loopt dit niet over een vol dienst
jaar, dat moet betaald wezen.
Belastingkiezers behoeven zich niet aan
te geven. Dat komt terecht. Alleen en
past daarop! zij, die mede-eigenaren zijn
van onroerend goed, behoorende tot eene
onverdeelde nalatenschap, waarvoor in 1907
grondbelasting is betaald, terwijl hun aan
deel in de belasting f 1 bedraagt, behooren
zich tusschen 1 en 15 Februari aan te geven
op een formulier dat vóór 15 Feb. ingevuld
en onderteekend moet worden ingeleverd,
met de overlegging van het voldaan get. -
kende belastingbiljet.
Wie verhuisde naar een andere gemeei
en in zijn vorige gemeente belasting betaalde
dient zich eveneens aan te geven, met over
legging van het voldaan geteekende belas
tingbiljet.
15)
FEUILLETON.
IDTTT'a.stllicIh.teru
Een verhaal van N. Fries
Toen was het uit met al haar weelde
en genot. De vrouw had gejammerd en
geklaagd, haar man beschuldigd en ver
wijtingen gedaan en toen zij zich voor
geen redeneering vatbaar toonde, nam bij
op een goeden dag zijn hoed, en zeide
dat hij zijn eigen weg zou gaan en zijn
geluk beproeven zij moest zich ook maar
niet gene'eren, als zij een beteren man kon
vinden. Of daar ginds in Europa hunne
namen in een trouwregister waren inge
schreven, daar lag hem niet veel aan ge
legen en haar zeker ook niet. Hij zou
haar dus maar het beste wenschen. Zoo
ging hij weg, en was nooit teruggekomen.
Dit viel voor kort na de geboorte van
haar dochtertje. Wat verder volgde was
Lotje liever met stilzwijgen voorbijgegaan
want het was haar gegaan als da Sama-
ritaansohe vrouwvijf mannen had zij
gehad, maar dien zij nu had was haar
maD nietnu eens waren zij met onge
noegen, dan eens met wederzijdseh goed
vinden van elkaar gegaan. Daarna was
zij erg ziek gewerd bd, en toen zij her
stelde, was hare schoonheid verdwenen,
haar rijke haar uitgevallen hare oogen
waren dof, hare trekken oud en scherp
geworden-
Nu volgden zware, sombere dagen. Door
eene wonderbare beschikking werd haar
ten laatste eene betrekking aangeboden,
waardoor zij als kamenier met een Araeri-
kaansch gezin naar Europa kon reizen.
Maar zij werd hard en liefdeloos be-
Hij wordt dan kiezer in de nieuwe ge
meente.
De rijwielbelasting telt niet mee.
Let ook hierop Wie op 1 Febr. zijn
belasting niet betaald hoeft, krijgt van den
ontvanger een gratis aanmaning dat hij
voor 1 Maart zijn belasting moet betalen,
en anders kiezer-af is.
Alle overige kiezers moeten zioh tuasehen
1 en 15 Febr. aangeven ter secretarie
in hunne woonplaats. Zij ontvangen een
formulier, dat onderteekend en ingevuld
moet worden ingeleverd.
Huurkiezers.
j Huurkiezers zijn zij, die op den 31s!en
i Januari sedert 1 Augustus van het vorige
jaar in eer» huis of een deel van een huis
j hebbon gewoond en daar huur voor hebben
1 betaald, minstens zooveel als de huur-
waarde bedraagt volgens de vaststelling
van het gemeentebestuur.
Ja, zelfs die tusschen 1 Augustus en
31 Januari nog een keer verhuisd is, of
verhuist, blijft of wordt ook nog kiezer,
als maar ieder der woningen door hem
betrokken, minstens den huurprijs heeft,
door de wet bepaald.
Is de huurprijs van de woning minder,
dan kan men geen kiezer worden, voor
de huur tenminste.
Of ja, in één geval nog wel.
Wanneer gij namelijk in uwe woonplaats
grond in pacht hebt of in huur, en die
huurprijs doet met dien van uw huisje
zooveel dat het samen aan den wettelijken
huurprijs komt, dan is u bij aangifte ook
kiezer.
Natuurlijk moet men dien grond min
stens net zoo lang ia huur hebben als het
huis.
De bepalingen voor de huurkiezers gel
den ook voor de schipperszij moeten
alleen den vasfgestelden tijd een schip
in eigendom of huur hebben gehrd van 24
M3. inhoud of 2400 K.G. laadvermogen.
Loonkiezers.
Inkomen- of loonkiezers zijn zij, die van
1 Januari van het voorgaande jaar tot 31
Januari van het volgende achtereenvolgens
bij niet meer dan twee personen, onder
nemingen, openbare of bijzondere instel
lingen ia dienstbetrekking zijn geweest,
bandeld, en na de zeereis weggezonden.
Daar stond zjj met haar kind alleen in een
groote stad. Nu kwam het verlangen naar
hare geboorteplaats bij haar op al moest
die reis haar het leven kosten, nog een
maal wenschte zij haar dorp terug te
zien. Om aan dit onweerstaanbare ver
langen te voldoen, verkocht zij alles wat
zij missen kon oa» hare reis te bekostigen;
dat zou even voldoende zijn, als zij het
laatste gedeelte te voet aflegde en zoo
had Martha haar op den steenhoop onder
den wegwijzer gevonden.
Maar wat nu Zooveel stond vast,
dat Martha het kind bij zieh zou houden.
Hoe had dat ook anders kunnen zijn,
daarvoor wiet zij te goed wie gezegd had
,/Wie een kind ontvangt in mijn naam,
die ontvangt Mij
Maar wat moest er van Lotje worden?
Zij was zeker nog jong genoeg en handig
ook maar zij had er een afschuw van
naar de stad terug te gaan, eu den ouden
weg opnieuw te betreden. Zij vroeg of
't niet jukken zou hier op het dorp wat met
Daaien en waesenen te verdienen.
Toen hakte de houthakkers» rouw den
knoop door. Zij was er van aangedaan
geweest te zien wat laat mamsel Martha
z eh op den hais haaide beschaamd vroeg
zij ziobzelve af, of zij ook wel zoo zou
gedaan hebben maar hield zich alsof zij
boos was over zulk eene dwaasheid, zulk
een onverstand. Eindelijk won haar goede
hart het, en zij bedacht, of zij ook niet
wat heipen kon.
En zoo kwam zij dan op een goeden
dag iu Maitha's woninkje, en met de
armen in de zijden gezet hield zij een
lange redevoering die hierop neerkwam,
of als inwonende zoon in het bedrijf of
beroep der ouders werkzaam zijn geweest,
en als zoodanig over dat jaar een inkomen
hebben genoten, dat óók voor iedere ge
meente in de wet is vastgesteld.
Het loon, in vaste dienstbetrekking, door
de vrouw genoten, kan worden geteld bij
dat van den man, en evenzeer hot halve
loon van minderjarige inwonende kin
deren. Wanneer dit alles bijeen het dooi
de wet geëischte bedrag haalt, kan de man
kiezer worden.
Men lette er op dat de minderjarigheid
met het 21e jaar eindigt.
Let ook op, men behoeft niet op te geven op
de secretarie hoeveel men verdient. Men
kan eenvoudig zeggen dat man het loon
verdient, hetzij alleen, hetzij samen met de
vrouw, of saam met de minderjarige kin-
deren, of saam met die allen, hetwelk óe
wet vordert.
Nog wat.
Als loon wordt ook gerekend het pensioen
of de lijfrente, dat door openbare instel
lingen wordt verleend en ook dat, door
ondernemingen of bijzondere instellingen
wordt uitbetaald. Natuurlijk blijft het ba-
drag van 't inkomen voor iedere gemeente
onveranderd.
Ongevallenren'e wordt ook als loon be
schouwd.
Staat iu een cf ander bedrijf in den
regel het werk gedurende een gedeelte van
het jaar stil, dan wordt de tijd, waarin
niet gewerkt wordt, toch als diensttijd
beschouwd. Is men hoogstens twee maan
den ziek gewoest, dan wordt toch het loon
gerekend ontvangen ta zijn.
Ook de kost en de inwoning wordt als
loon gerekend, naar een daarvoor b;j de
wat voor iedere gemeente vastgesteld be
drag. "Wie Zon en Christelijke feestdagen
den kost echter niet geniet, behoeft voor
deze dagen niets af te trekken, Hij wordt
toch gerekend vollen kost eu inwoning te
genieten.
Inwonende zoon3 die vóór 16 Mei a s. dit
jaar 25 jaar hopen te worden, kunnen zich
als loonkiezer aangeven, wanneer zij een
zeker loon genieten dat met kost en in
woning saam het wettelijk cijfer bsreikt.
Loonkiezers moeten zich ieder jaar op
nieuw tusschen 1 en 15 Januari aangeven.
Aan looBkiezers, die op de lijst van het
dat Lotje maar bij haar in huis moest
komeD, zij had genoeg te naaien, te stop
pen en te verstellen. De rest zoa dan wel
terecht komen. Wel kon zij niet nalaten
er ten slotte nog bij te voegen ,/Weet
je wel, vroeger heb je niet bij my willen
komen, en nu zal je toch wel niet neen
zeggen 1"
En het is alles goed gegaan. De dwaal
lichten hadden het arme meisje in den
jammerpoel gevoerd, maar de genade en
waarheid van boven had haar daaruit ge
red, hoe diep zij daarin ook was wegge
zonken.
En toen cu in den volgenden zomer het
avondmaal zou gevierd worden, en Martha
daarheen zou gaan, kwam Lotje tot haar
met de vraag, of zij mede zou mogen gaan,
en zoo gÏDgen zij arm in arm (er kerk op,
ditmaal onder de bescherming van het
groote blauwe koepeldak des hemels!
Het kleine meisje groeide ais een lief
bloempje op in Martha's tuintje tusschen
de andere kinderenzij leefde van den
dauw en zonneschijn de? hemelsehe barm
hartigheid die haar hier rijkelijk omgaf,
en haar ocder Gods zegen weiig tieren deed.
EEN VERTREDEN WORM.
Het gekrookte riet zal Hij
niet verbreken, noch de roo-
kende vlaswiek uitblusschen.
Op den vroeger beschreven avond, die
onzen wereldhervormers menig bloedend
hoofd of lange gevangenisstraf had bezorgd,
kwam, juist toen de vechtpartij het hevigst
woedde, een stil burgerman bedaard in den
maneschijn aangewandeld. Hij droeg een
blauw lakensche jas, die hem tot over de
vorige jaar voorkomen, wordt een blanco
aangiftebiljet toegezonden.
Spaarbankkiezers.
En nu wat van de Spaarbank- en Groot
bankkiezers.
Wie op 1 Februari as. sedert een jaar
f 100.— Dominaal op het Grootboek Weeft
staan of f50.in de spaarbank, zóó dat
het inderdaad zijn eigendom is, kan op
grond daarvan aanspraak maken op het
kiezersohap.
Hij moet tussoheu 1 en 15 Februari
zich op de secretarie aanmelden onder
overlegging van eea bewijs van de directie
van het Grootboek of het bestuur der Spaar
bank, dat hij inderdaad sedert een jaar
eigenaar is van de gevorderde bedragen.
Het is niet meer noodig, dat men een
boekje hebbe van de Rijkspostspaarbank
andere spaarbanken, zooals die vaa het
Nut tellen ook mee; doeh natuurlijk moeten
de lichamen, waar» an deze spaarbanken
uitgaan, rechtspersoonlijkheid hebben, en,
zoo ze na 1 Mei 1900 zijn opgeriokt, moeten
ze een waarborgsom van f25000 bij de
Nederlandsche bank hebben gedeponeerd.
Examen-kiezers.
Ten slotte de Examen kiezers' Dat zijn
zij die „met goed gevolg hebben afgelegd
een exameD, ingesteld door of krachtens
de wet of aangewezen bij algemeenen
maal regel van bestuur en in verband, staande
met de benoembaarheid tot eenig ambt,
de vervulling van eenige betrekking of de
uitoefening van eenig bedrijf of beroep".
Hieraan voegen we nog een paar op
merkingen toe.
Wie alleen maar /hoofdgeld" betaalt,
moet niet meeneu dat hij daardoor embts-
behaive op de kiezerslijst komt. Immers
//hoofdgeld is geen Rijksbelasting.
Die dus alleen //hoofdgeld'' betaalt en
geen Rijksbelasting, moet om op de kie
zerslijst te komeD, huurkiezer, loonkiezer,
examen- of spaarbank kiezer zijD. En dan
is bij daarbij ook, daardoor, kiezer voor
den gemeenteraad.
Het hoofdgeld moet op 1 Maart ten
volle betaald zijn.
Natuurlijk kiezen belastingkiezers voor
Kamer en Blaten en Gemeenteraad, als
knieën hing, en een viiten hoed, die, vol
gens Gellert, waarschijnlijk nog wel eens
in de mode komen zal, zooals hij 't reeds
25 jaar geleden was in de hand hield hij
een SpaaDsohen rolling met stevigen knop,
waarop hij goed leunde, zoodat de ijzeren
punt bij eiken tred een metaalklank in
den stillen avondstond deed hooren.
De lezer heeft in hem reeds onzen wak
keren vriend, baas Hans Kaspar Lehmann
herkend maar zal nu verwonderd vragen,
hoe deze eerbare en voorbeeldige huisvader
en echtgenoot tot zoa losse levenswijs
kwam vau zich 's avonds na tienen nog op
straat te vertooneo, zie hier het antwoord
Eiken Donderdagavond, dien God gaf,
ging Hans Kaspar Lab man klokslag zeven
ure naar zijn ouden schoolkameraad, den
gewezen scheepskapitein, thans rentenier
en huiseigenaar, Balthazar Krombeen.
Beide vrienden hadden op dat. uur hun
eenvoudigen avondmaaltijd reeds gebruikt,
dan werd er nog een glas rum roet water
gedronken, een heerlijk mengsel, hetwelk
onze gewezen kapitein mat g».-oote zorg
toebereidde, rr.aar waarbij hij ziohzelven
toeh altijd wat minder rijk met water
zegende dan zijn vriend, omdat die land
rotten eerstens niet zoo sterken grog kun
nen verdragen als de zeelui, en ook den
kostelijken Jamaïcarnm niet zoo weten te
waardeeren als laatstgenoemden. Daarbij
rookten beide oude hoeren uit hun meer-
schuimpijpjss echte Varinas tabak, des
zomers in het prieel achter het huis en
des winters in hooge paardeharen leuning
stoelen bij den haard.
Aaa stof tot praten ontbrak het hun
nooitwel spraken zij niet van den tegen-
woordigen tijd, waarmede zij beiden niets
zij in een Rijksbelasting aangeslagen zijn.
Wie in 1907 onderstand heeft gehad
vaa een instelling van weldadigheid of een
gemeentebestuur, in in 1908 zijn kiesrecht
kwijt. Ai aar als onderstand gelden niet ge
neeskundige hulp en geneesmiddelen, wél
versterkende middelen.
En wie kan nu kiezer worden
Wie een huis bewoont dat te Vüssingen
minstens fl.75 aan huur per week doet.
Te Middelburg minstens f 1.50. Te Souburg
en Koudekerke Zand minstens f 1.25. Eu
voorts in alle overige plaatsen op Wal
cheren, en de plaatsen op de overige
eilanden, en Axel kom en Neuzen kora
f 1 en overig Zeeuwseh-Vlaaaderen 80 cent.
Arbeiders nu die bijv. 39's jnars huis
huur betalen en minstens f 13 apart aan
huur voor een tuin, wei, of stukje land,
dio betalen dan minstens 39 plus 13 is
52 gulden per jaar, en zijn daardoor ook
woningkiezer, als zij zich aangeven.
Wij zeggen mmsitns die meer verdient
dan die som is 'tüatuurlijk ook, maar dia
minder verdient is 't niet.
Een knecht die bij ziju heer of baas f 100
per jaar veidieDt (dat is f2 per week) sn
hij heeft er vrij kj»t en inwoning bij, die
is kiezsr.
Een knecht die bij zijn heer of baas min -
stecs f262,50 per jaar verdient, en vrije
woningdie is ook kiezer.
Die getallen gelden voor de meeste
gemeenten in Zeeland doch voor grootere
gemeenten zijn zij eecigszins hooger.
En wel voor Goes, Ierseke, Brigdamme,
Neuzen (kom) ea Zierikzee, vrije woning
f50 en f275 loon. Zand en Souburg
f62,50 ea f287,50; Middelburg f75 en
f325, Vlissingen f87,50 en f362,50.
op hadden, d&a nog liever een blik in de
toekomst, wanneer zij, zooals de oude
zeebonk hel uitdrukte, hun ankerlichten
zouden, oin in de haven der eeuwige rust
binnen te loopeu maar meestal was het
huG rijk verleden, dat hua een onuitput
telijke stof opleverde. Daarmede waren
zij nooit gereed, wact de oude dikwijls
herbaalde verhalen hadden telkens weder
nieuwe aantrekkelijkheid. Op genoemden
avond had kapitein Baltbasar zijn be
roemde zeerooversgesehiedenis voor de
honderdste maal verteld, hoe die „scha
vuiten'' hem op zijn eigen dek hadden
vastgebonden, en zioh daarna als zwijnen
bedronken hadden, maar hoe hij toen de
touwen had stuk gebeten, zijn bootsvolk
bevrijd, en het gaBS"he dronken boeltje
ia het water gesmeten hsd. Deze ge
schiedenis, waarbij Ilaus Kaspar altijd
weer plichtmatig het cog steads gezonde
gebit van zijn vriend bewonderen,
duurde wel iets langer dan de andere
verhalen, maar dit liet zich niet in een
kort bestek wefcTgavrn, en daarenboven
bad de kapitein in zijn bewegelijke!» ijver,
die //droioKielsobe" waterkaraf omverge-
stooten, die tegen alle regelen op tafel
was blijven staan. En op deze wijs ge
beurde het, dat Hans Kaspar op genoemden
avond in plaats van met klokslag van
tienen, zich eerst voile twintig minuten
later huiswaarts begaf.
Men kan licht denken, dat onze eerzame
burger niet juist aangenaam vet rast of vroo-
lijk gestemd werd, toen hijdatstraat kabaal
voor de deur der beruchtedemooratenkroeg
in volle hevigheid zag woeden.
Wordt vervolgd).