No, 76. 1907.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Bienwejaarswenscien.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
1
Wed. S j. DE ÏDNGE-VERWEST te
F. P. D'HUJJ, te Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
1
e) «4>
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EK VAK
van 1—5 regeis 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regei
meer 10 cent.
23iaifflnraiS5!iHBa0s5iH!®«amssH3S3EasKSSB!$EE2r;jraznsBET^saBssasaaBBSiar
Weder stellen wij, en wel in 't no. van
Woensdag 1 Januari* a.s. voor belang
stellenden de gelegenheid open om tegen
den pry's van 25 cent, (mits niet grooter
dan 6 regels druks) hun Nieuwjaarswensch
aan Familie, Vrienden of Begunstigers,
enz. als advertentie te doen opnemen.
Verder zal, evenals andere jaren, in
hetzelfde no. van 1 Januari een algemeene
advertentie voorkomen van den volgenden
inhoud
Bij den aanvang van het jaar 1908
wenschen ondergeteekenden hun ge-
achten Vrienden, Bekenden of Be
gunstigers en Begunstigsters Gods
besten zegen.
De gelegenheid wordt geopend om daar
onder de namen van personen, firma's, 6dz.
te doen plaatsen tegen betaling van 10
cent per naam en per regei h contant.
Opgaven èn van genoemde
advertentiën èa van namen worden liefst
een paar dagen te voren ingewacht en
moeten in elk geval uiterlijk Dinsdag
31 December, des voormiddags te ELF
uur, aan ons Bureau bezorgd zijn.
By inzendingen rechtstreeks aan ons
Bureau moet 't verschuldigde in postzegels
of postwissel bijgevoegd zijn.
MidGo1ebsUrg' Dec-1907-
DE UITGEVERS.
MISLUKT.
Wie tegen een begrooting stemt doet dit
ter wille van 't landsbelang, niet om de
kiezers te behagen.
Wie voor een begrooting stemt doet dit
ter wille van het landsbelang, niet om een
bevriend kabinet te sparen.
Deze gulden regel diende in 'n beschaafd
land, waar de waarheid nog een eereplaats
heeft in 's Lands vergadering, onder alle
partijen vast te staan.
Stond dit vast bjj de jongste stemming
voor de oorlogsbegrooting
De vrjjzinnig-democraten hebben 't er
niet naar gemaakt om de vraag onvoor-
3)
FEUILLETON.
XD^wasillIclrteii.
Een verhaal van N- Fries.
W ie weet, misschien gaan wij nog wel
eens samen naar Amerikadaar kotioen
de meisjes vooruit, en die er goed uitzien
vooral, daar trouw je dan een rijken, een
bovenst rijken man, en dan is het me een
leventje van vroolijk FransjeEn dan
sprong hij op, greep zijn stoeltje bij den
eenen poot, zwaaide het lustig over zijn
hoofd en danste de kamer rond.
En Lotje zoog het gift in, en het smaakte
haar zoo zoet, als honingzeem zoo zoet
het bedwelmde haar jonge hart, dat hare
oogen er van fonkelden en hare wangen
gloeiden en bij haaTs vaders dansen zong
zij een polkawijsje, dat zij had afgeluisterd
van de dansmuziek in de herberg, die haar
Zondagsavond aantrok als de bloemengeur
de bijen.
Toob was er ook voor deze twee door
moeder en vader zoo slecht verzorgde
kinderzielen nog een betere hoede en zorg.
Hoe kon het ook anders «hunne egge-
len zien immers het aangezicht des hemel-
schen Vaders" en dat moet W6l ook hier
op aarde te bespeuren zijn tot in 't kleinste
dorp, tot in het donkerste hoekje
De heilige bewakende en bescbermende
levensmachten, die hier heersohten, waren
voorzeker in der mensohen oog weinig
geacht of geroemd, het was de oude school
meester en zijn doohter Martha.
Beiden waren niet jong meer, ook Martha
niet. De vader liep reeds hard naar de
zeventigzij konden zioh in de nieuwe
wereld en de nieuwe modes niet thuis
vinden,maar hielden zioh aan 'toude woord.
waardelijk bevestigend te beantwoorden.
Wij hebben altyd gevreesd dat 'tby
deze hoeren altijd is geweest een hooger
opbieden dan eon ander, een grooten mond
opzetten bij sommige gelegenheden, een
soort gewichtig doen, een steeple chase
met de sociaal-democraten, teneinde in kie
zers-vergaderingen te kunnen poneeren als
de volksvrienden.
Dit leugenachtig gedoe behoeft natuur
lijk geen gevolg to zijn van zucht naar
volksmisleiding. Voor zoo slecht zien wij
niemand aan.
Maar het is zoo aangenaam t8gen een
on-populairen maatregel te kunnen stem
men, met de wetenschap dat die toch niet
verworpen wordt, om dan later, in een kie
zersvergadering, waar men over den aange
nomen maatregel klaagt, te kunnen zeggen:
ja, daar hebben die anderen voor gestemd,
doch wij stemden tegsn.
Sinds jaren was dit da taktiek der
vrijzinnig-democraten.
Toen in 1905 het kabinet optrad, ba-
groetten zij 't met gereserveerdheid zij
wilden zich hun recht van //zelfstandig op
treden" voorbehouden. Hetgeen zeggen
wilals wij ergens tegen zijn, willen wij
dat ook door afstemming of verwerping
van uw voorstellen toonen.
En dat toonden zij eok in alle ge
vallen waarin 't bleek dat hun tegenstem
men geen kwaad zou doen.
Zoo ook nu bij de stemming over de
Oorlogsbegrooting.
De vrijzinnig-democraten zijn tegen
hooge oorlogsuitgaven daarom stemmen
zij altijd tegen de Vestingbegrooting, en
in den regel tegen de begrooting voor
Oorlog, wat te gereeder kan, dewijl zij
maar met hun elven zijn.
Zoo waren zy ook nu op twee afwezi
gen na van plan tegen de oorlogsbegroo
ting te stemmen. De rechterzijde had
immers nu al zooveel jaren in haar groote
meerderheid telkens weer door voor te
stemmen gezorgd dat hun stemmen tegen
geen kwaad konden, dus stilzwijgend of
afgesproken, wij laten dat in 't midden
was 't ook nu Allemaal tegen rechts is
toch voor.
En dit nu is eenen keer mis geloopen.
Uit de stemlijst op 21 Dec. blykt dat
Als de oude man Zondagsavonds met
zijn ealotje op en zijn pijpje in den mond
zoo recht gezellig in zijn leuningstoel zat,
de zondagsrust en zijn kopje koffie ge
nietende, dan wist hij zoo allerlei wijze
woorden te spreken ais een huisvader, die
oude eu nieuwe zaken uit zijn schatkamer
te voorschijn brengt.
«Martha, mijn kind", kon hij dan zeggen,
«de wereld is tegenwoordig als een hoog
gewassen stroom, wanneer de sneeuw op
de bergen gesmolten is en al de woeste
wateren naar beneden moeten. Datsohiel
en dat schuimt, dat rolt en dat stroomt,
de eene golf stoot over de andere heen,
de eene verzwelgt de andere. Ea er drijft
zooveel puin voorbij, zooveel van den oever
losgescheurde boomen, zooveel geliefd en
geëerd huisraad, wiegen en zerken, kruisen
en kronen Martha, mijn kind, wij beiden
staan aan den oever als in een welbesehut
hoekje, met lange haken en dreggen wij
visaohen en vaDgen, halen en grijpen, wat
wij met onze zwakke armen maar bereiken
kunnen, en sjorren en trekken tot wij het
naar ons toe gehaald hebben in ons veilig
hoekje Martha, kindlief, begrijpt ge,
wat ik bedoel
En Martha, die aan het venster zit te
breien, bij haar goudsbloemen en resida,
knikt haar vader verstandig toe, terwijl
haar breinaalden wat deftiger bewogen
worden. Soms doen die vaderlijke woorden
een steek valleD, en dan moet de bril er
bij te pas komen, want met zien vlot het
niet best meer, vooral niet bij lamplicht.
«Martha, mijn kind", zoo begint de oude
op nieuw, «ik ben oud en ga spoedig de
rust in, maar gij zijt nog jong, nog geen
vijftig, gij kunt nog veel beleven. Van
het godsdienstig onderwijs hebben zij ons
(Thomson), Ketelaar en v. Deventer tot de
eersten behoorden die stemmen moesten
eu dat op hen, na verschillende leden van
Rechts, Drucker volgde, die het sein gaf
om de afspraak te verbreken door luid voor
te stemmen. Op hem volgden Limburg, v.
d. Berg en Boa die zijn voorbeeld volgden
doch Treub en NoltiDg die toen volgden,
weigerden blijkbaar met deze volte face mee
te doen, cn stemden tegen. Volgens de
vryz. dem. bladen was dit omdat zy in dit
korte tijdsbestek hun stem niet zoo gemak
kelijk konden veranderen. Wij laten het in
't midden. Wy wyzsn er alleen op dat nu
de vryzinnig democraten schreeuwen dat
zy verraden zijn, misleid, in da val gelokt,
en dergelijke.
Nu de gansehe pers van rechts, van Ne
derlander tot Gentrum dit ontkent, hebben
wij geen enkele reden om da beschuldiging
ernstig te nemen een beschuldiging trou
wens, waarmee de vryz. democraten hun
eigen vertegenwoordigers in de kou zetten.
Stel u toch voorde slimme Treub, de
«vrymoedige" Nolting, de wakkere Kete
laar «in een val gelokt". Het vermoeden is
al beleedigena voor hen.
Doch gelijk wy zien, wy hebben roden
om de beschuldiging af te wijzen. Niemand
voorzag dien uitslag.
Afzonderlijk noch gezamenlijk hebben
de partijen beraadslaagd. Daarom verstaan
wij niet wat in een der Rechtsche bladen
bedoeld wordt met minder bewonderens
waardige wijze van voorbereiding.
Doch mot genoegen zien wy dat uioer dan
éen blad de vrijzinnig-democraten esr.s
even onder handen neemt over 't mislei
dende in hun eigen optreden.
Zoo schrijft Be Nederlander
Maar van misleiding gesproken mag
toch de vraag gesteld, wat het anders dan mis
leiding der kiezers is, wanneer de uiterste
linkerzijde in defensiezaken telkens anders
stemt dan zij hoopt dat de afloop der stemming
zal wezen.
Een gulden parlementaire regel schijnt ons,
dat ieder lid aldus moet stemmen
als hij hoopt dat ook alle andere
leden stemmen zullen. Handelt men
anders, dan stemt men voor de tribune. Spreken
voor de tribune is verkeerd, maar stemmen
voor de tribune is nog bedenkelijker.
Daarom zit in dit incident leering. De vrijzin-
al ontslagen, maar daarentegen een lucht
pomp en zoo al wat op school gebracht;
ja, ja, zij pompen ons de rechte levens
lust uit de school. Zij zullen nog zoo lang
pompen, tot de arme, jonge zielen gansch
leeg raken. Men bemerkt het ook reeds,
het is alsof dat jonge goed een anderen
geest medebrengt dan in vroegeren tijd.
Voorheen waren zij ais een akker onder
den voorjaarsregen, wanneer men dien uit
den sehoonen, zaligeu hemel op hen liet
nederdalen, in heilige verhalen ea liefelijke
woorden,en al die onschuldige oogen hingen
aan onze lippen als wilden zij het inzuigen.
Thans ziet men nu hier, dan daar een
jongen of esn meisje, die er zoo lusteloos
en vervelend bijzitten als stond er op hun
voorhoofd te lezen wal hebben wij daar
mee noodig waar dient het voor wat
kan men daarvoor koopen Dat is de
booze wereldgeest, dien zij uit hun huis
medebrengen. Martha, wij moeten trouw
en vlijtig met onze dreggen en haken
trachten te visschen en te vangeD, opdat
wij nog enkelen hunner uit dien wilden
stroom aan land halen, want zijn zij eens
van school af, dan voert hij hen reddeloos
mee
Martha had de meisjes nog op een hand-
werksohooltje Woensdag- en Zaterdags
avonds, en dan zorgde zij er niet alleen
voor, dat die kleine dingen behoorlijk een
kous leerden breien en de hiel zetten, en
dat de grooteren het zoover brachten een
manshemd te kunnen naaien met drie
hoekjes en spinnetjes, maar zij liet er zioh
ook aan gelegen liggen, allerlei goed en
heilzaam zaad in de jonge zielen uit te
strooien.
Het laat zioh denken, dat vader en
doohter reeds lang onzen Frans en Lotje
nig-democraten schijnen nu en dan zóó te
stemmen, dat zij, als alle andere leden óók aldus
stemmen, zich niet verheugen maar zich in
een hinderlaag gevallen achtenHet wötird
^hinderlaag" in dit verband is niet van ons,
maar staat nota bene in Land en Volk.
De heeren hadden besloten gezamenlijk tegen
te stemmen, maar toen bleek dat de rechter
zijde hen daarin steunde, riepen zij o wee,
wij zijn in een hinderlaag gevallen Misschien
hebben de socialisten, althans sommige hun
ner, wel hetzelfde gedacht.
Het feit van Zaterdag legt daarom een wonde-
plek bloot. De heeren veroorloven zich bij
defensiestemmingen, de mooie rol tegenover hun
antimilitaristisch publiek te vervullen, vertrou
wende dat anderen wel voor de afdoening van
zaken zullen zorgen. Zij rekenen er op over
stemd fe zullen worden. Ook sommige Unie
liberalen hebben daar een hand van. Eenige
Uniemannen, die altijd tegen de vestingbegroo
ting stemden, stemden onlangs vóór het fonds-
ontwerp, omdat dit gevaar liep, maar stemden
niettemin Zaterdag weder trouw tegen de ves
tingbegrooting (d. w. z. vóór het afbrekend
amendement-Limburg), daar de ininisterieele
overwinning hier van tevoren vaststond.
Wanneer bij iedere stemming in de Kamer
elk lid zijn stem aldus uitbracht, dat zij in
overeenstemming is met wat hij omtrent den
afloop der stemming in 's lands belang wenscht,
en dat is toch wel een eisch van de meest
gewone moraliteit, daar in het tegenovergesteld
geval de uitgebrachte stem feitelijk een o n-
waarheid is, dan zou van een «over
rompeling", als waarover nu geklaagd wordt,
geen sprake kunnen zijn.
Een blad dat na deze ontkenning en
afstraffing nog van «sanaenzwering" blijft
spreken, doet der waarheid geweld aan.
Overigens biijveu wij bij onze raeening,
en die berust op wettelijken plicht, en
constitutioneel gebruik, niet Reekts te aar
Links behoort da nieuwe kabinetsformatie
gezooht te worden. Daar zit de meerderheid,
en daar zijn de Treubs cn Thomsons wier
stem naar vrijzinnig-democratische op
vatting tegen het Kabinet gericht was,
(immers waarom wel de Rechtsohe stemmen
en niet de hunne en die, zeer zeker, zoo
straks de Koningin hen tot het formeeren
van het Kabinet, oproept, Biet tot Haar
zullen kunnen of willen zeggen Majes
teit wij hebben wel tegen gestemd,
maar wij zijn er in ge
vlogen
28 December 1907.
Het Ministerie heeft het advies van de
j ininisterieele Pers gevolgd, en besloten
heen te gaan. Dat het Kabinet, gelijk in
j de Staai-orisis, straks op dit besluit zal
j terugkomen, ia thans niet waarschijnlijk.
I Do crisis, thans geopend, draagt een alles-
1 zins serieus karakter. Er zal een ander
Kabinet te zoeken zijn.
Begeerlijk zijn de negen portefeuilles op
dit oogen blik zeker niet. Van Links zal
men aarzelen, en, al is men, met het oog
op de samenstelling der Kamer, het eerst
aan het bod, zich door de pijnlijke ervaring
van het nu aftredend Kabinet, eer afge
schrikt gevoelen. En .van Rechts stuit men
op eeia Kamermeerderheid, die, krachtens
de stembus i an 1905, nog altoos een scherp
tegen Reohls gekeerd karekter vertoont.
In Spanje legde het Kabinet-Maura bin
nen het etmaal na het ontstaau der crisis
den ambtseed af.
Ook ditmaal zal het ten onzent we.1
langer duren. Vooral de zes laatste dagen
van het jaar zijn allerminst geschikt om
veler aandacht op de politiek ss&tn te
trekken.
Maar, ook al komt men in Januari ge
reed, dan nog kan men bij de Eerste
Kamer reeds einde Januari in moeilijkheden
geraken met een of meer Begrootingen.
Er is heel wat in de Begrootings-ont-
werpen, dat steliig niet in den smaak van
de Eerste Kamer valt. Wilde au het ge
val, dal ook de nieuw-opgetreden Ministers
gelijksoortige bedenkingen hadden, dan zou
of introkking van een ontwerp, óf ver
werping ervan volgen kunnen, en de zaak
naar de Tweede Kamer terug moeten.
Door de actie vaa 1905 zijn we tot over
de knieën in het moeras gegleden, eu uit
dit moeras kan eerst 1909 ons uithelpen.
Van zijn standpunt ongetwijfeld met de
beste bedoelingon,h»eftdetoenma!igeGVfl/«Z
électeur en Kabinetsformeerderbeide
èn iu zijn diagnose ea in zijn dedicatie op
onherstelbare wijze gefaald.
Vandaar de machteloosheid van het Ka
binet, de onbeholpenheid van de Kamer, en
de politieke vertroebeling in heel het land.
(Standaard.)
Bedoeld is hier mr. Goeman Borgesius.
ia 'toog hadden, als strandgoed, waarnaar
wel eens vlijtig gevisoht en gevaandeld
mocht worden.
Vooral nu het de laatste winter was,
dat de beide kinderen nog school kwamen,
werd hun geen vermaning of waarschuwing
gespaard.
Frans was op school een aroomer en
Lotje een babbelaarsteren als de meester
van Gods wonderen verhaalde uit zijn
heerlijken hemel, dan zat de jongen daar
met droomerige oogen bij, en dacht nu eens
aan de bosohbessen in het woud, dan san
de vette pannekoeken bij de boeren, of
ook aan het geld of goed, dat hij bejagen
wilde, als hij van de harde schoolbanken
af was.
Ea het meisje draaide heen en weer
alsof zij op een spijker zat, terwijl toch
van al haar gesohuivel de bank al spiegel
glad geworden was zij fluisterde en ginne
gapte nu naar de rechter-, dan naar de
linkerzijde, of liet ter sluik hier een rood
lintje, daar een wit knoopje zien.
Èn zoo waren die arme kinderzielen dan
reed3 ais de weg, waarop het goede zaad
gezaaid werd, maar bovenop liggen bleef,
zoodat de vogelen des hemels kwamen en
het wegpikten.
De oude, trouwe schoolmeester zag dat
terecht goed in, en hei deed zijn ziel pijnlijk
aan. Hoe dikwijls had hij hen toegeroepen
Frans, waar ben je met je gedachten
Hee dikwijls had hij hen gestraft, en hoe
veel meer nog hen toegesproken methuilige,
ernstige liefde, het had maar niet wilien
aanslaan.
En Martha, die trouwe ziel, die over elk^
breikous in de kinderhanden eer. wakend
oog hield, en elke naad steek voor steek
met en zonder bril nakeek, alsot zij voor
elke brei- en naaisteek verantwoordelijk
wasciaar tooh ook met en zonder bril
de meisjes door de oogen heen en in het
hart keek en daarin lezen kon als had zij
't van God zelf geleerd wal heeft zij
een moeite met dat kleine ding, met dat
Lotje gehad hoe onvermoeibaar is haar
geduld geweest, bij al die gevallen steken
die in elk uur op te rapen waren, over
het slordige naaiwerk, waar de vuile steek
jes heen en weer sprongen, zonder zioh
aan regel cf orde te stooren, als kleine
lammertjes, die Daar de weide gedreven
werden.
Maar wat van nog meer belang was,
Martha had ook Diet geschroomd de hand
te steken ia de brandnetels, die in dat
kinderhart ontkiemden zij trok en haalde
aan al dat onkruid, en echoot het telkens
uit den wortel op nieuw op, zij werd het
wieden niet moede.
Toen nu de laatste schoolwinter daar
was, sprak zij «Wel, waar gaan wij nu
heeD, Lrije? Wat zijn je plannen?' Het
kind wiide niet reeht met het antwoord
voor den dag komen, went zij wist wel,
wat de klok sloeg. Juffrouw Martha bad
al over haar gesproken met de wakkere
flinke bonthakkersvrouw, en voor haar
aidaar een dienstje als boodschappenmeisje
besproken, waar zij dapp r werken moest,
maar ook goed loon en knappe kleeding
kreeg, ea ook vlas om fe spinnen en ook
wol orn te breien, en waar zij vooral onder
een waarlijk moederlijke fuoht en verple
ging zou zijn, heilzaam en kostelijk voor
liokaam- en zielMaar Lotje had gansch
andere gedachten.
Wordt vervolgd)*
