NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND No, 69. 1907. Donderdag 19 December.22e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH Is er eet oerzaak? VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S, J DE JÖNGE-VERWEST te f. P. D'HUIJ, te Middelburg. Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN Uit de Tweede Kamer. ■I. i..■in■iiiaiMT.rrViTi*^r*8,r''''V'"J IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummers0,026. J UITGAVE DER.FIRMA EK "AN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 5 cenr. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. BÖ®S80!HSSsa3SS!BSaaaE^3E3£2£!SÊÏ De opgaaf van den spoordienst komt in dit nommer voor op de ge bruikelijke plaats. Zij die zich met 1 Jan a. s. op ons blad abonneeren, ontvangen't gedu rende de maand December gratis. Strafpredioaties zonder tal worden dit jaar in de dagbladpers, zonder aanzien van partij of richting, gehouden over papieren bezit en speouleer-lust. Er is geen enkele reden ons bekend om niet af te keuren en niet te betreuren dat zooveel kapitaal het leven der nijverheid, het terrein van den handel en der chris telijke werkzaamheid onttrokken wordt, als dit jaar openbaar werd dat geschiedde. Met leedwezen verneemt ieder goedge zind vaderlander het stoffelijk verlies zijner medeburgers en met niet minder leedwe zen verneemt hij dat minder soliede han delingen daarvan in vele gevallen de oorzaak zijn. Maar als diezelfde teleurgestelde vader lander ook eens de andere kant uitkijkt dan vermindert zijn leedwezen daardoor niet, maar het verdubbelt zich. Dan vindt hij aan de eeue zijde, door lage invoerrechten de markt overladen en onze nijverheid ten onder gehouden, en aan de andere zijde door buitensporig - hooge belastingen het kapitaal ais 't ware. stelselmatig buiten de grenzen gedreven. Wat overlading van allerlei artikelen uit het buitenland valt op ieder terrein op te merken. Tot de diabolo toe wordt ons uit het buitenland toegezonden. En juist dat gemis aan invoerrechten dwingt tot het heffen van hooge directe belastingen, die drukken op grond en wo ning en op bedrijf, ingevorderd door h6t Rjjk en op het inkomen door de gemeente te vorderen, en verder op hooge aeoijnsen gevorderd van suiker en bier, zout en vleesoh. Terwijl de piano's en de diabolo's, de auto's en de Seringen uit het buitenland ons laad binnen stroomen voor luttel in voerrecht wordt een waardevol voedings middel als de suiker getroffen met een belasting van twintig millioen Als eigenaar op zijn grond te wonen kost viermalen belasting,althaosinZeeland. Eerst grondbelasting, dan polderlasten, dan vermogensbelasting en ten vierde sucoessie. Is het van die zijde bekeken wel zoo sterk te verwonderen, dat afge- daoht van het altijd afkeurenswaardige en dikwijls noodlottige van speeuleeren, heel wat kapitaal aan het zoo zwaar be lastte nationaal bezit onttrokken wordt en gebracht in vreemde banden P Zou zoodanige oeeonomische regeling niet m^er afschrikkend als aanmoedigend werken Ons sohoone vaderland biedt nog zoo overvloedig arbeid aan voor kapitaal en werkkracht. Of is niet de Heide-maatsehappij, die aller sympathie heeft en verdient niet een baanbreker op het gebied d6r ontginning van woeste gronden Hoe vele duizenden hectaren grond beloven aan duizenden ge zinnen arbeid en brood als de Zuiderzee eens in vruchtbaar land zal herschapen zij n Met dankbaarheid erkennen we dat de regeericg de eerste stap wensoht te zetten op dezen weg. Moge het geen parade-pa9 zijn en ook geen pas markeeren Drie duizend iüwoners van alle rangen en standen in de provincie Utrecht ver zochten dezen zomer dat de moerassen aan de Vechtstreek zoo mogelijk zouden wor den drooggemaakt. Indien de regeering en de Tweede Kamer eens konden goedvinden het oog, in plaats van op hoogere belastingen en gewensebte bezuinigingen, te richten op direete voor- deeleu door hoogere invoerrechten te ver- krygen en indirecte door het openen van bronnen van bestaan, dan zou zoodanig bedrijf voorzeker den eerenaam zij het dan ook niet den partijnaam van demo cratisch mogen dragen. 18 December 1907. Niet goed op ingericht. Een man uit Vlissingen schrijft een en ander in Het Hand. v. Antwerpen over de sohipbreuk van de Davis en knoopt er 't volgende aan vast, dat ook op de Neder- landsohe loodsen van toepassing is. Nu wat over onze Belgische loodsen. Ik heb de gelegenheid dikwijls met die brave en acht bare lieden in aanraking te komen. In deze drie laatste dagen, terwijl het zoo schtikkelijk spookte in de monding der rivier zijn zij allen die op of af genomen moesten worden in ge vaar geweest het leven te verliezen. Onze loods- booten zijn flinke vaartuigen, dat is waar, maar nog niet gebouwd zooals het vereischt wordt. Verbeeld u eene zee die instort en men voelt den bodem onder zich wegzinken. Welnu onze loodsen loopen altijd met slecht weer dit gevaar. Wanneer zal men het materieel verbeteren Wanneer komen er een paar stoombootjes welke dienst verrichten kunnen, want de be staande loodsbooten zijn maar half werk, of schoon het voor het oogenblik meer dan dringend is. Een der groote loodsbooten heeft als ballast 2000 kilo in zakjes met grint en daarbij nog 1250 kilo ijzer, dat is 3250 kilo gewicht zonder het tuig en de manschappen. Wanneer eene zee daarin stort moet dit vaar tuig onvermijdelijk zinken. Waarom dan toch die booten niet tenminste voorzien van water dichte schotten of bakken welke die vaartuigen boven kunnen houden. Wij zouden hieraan willen toevoegen Is Vlissingen wel ingericht wat betreft ons reddingswezen Bij deze schipbreuk was 't niet de red dingsboot dook een Arnemuidseh vissoher die redding bracht. Is ook hier niet een groote verbetering noodzakelijk, met 't oog op zoovele men- schenlevens die hier in gevaar zijn Jammer dat de begrooting voor water staat al is afgehandeld. Tceh is er nog gelegenheid, behalve door een interpellatie tot de regeering te richten, om deze zaak onder hare aandacht te brengeö, hetzij in de Tweede, hetzij in de Eerste Kamer. 1/Middelbaar Onderwijs" kwam ter tafel en daarmede de overneming van gemeen telijke- en stichting van nieuwe Hoogere Burgerscholen door het Rijk. Aan aan vragen daartoe was geen gebrek. In het geheel kwamen volgens mededeeling van den minister 29 aanvragen in en wel acht voor overneming, elf voor nieuwe scholen, twee voor nieuwe subsidies en vijf tot uit breiding van bestaande scholen. Zooals be grijpelijk is konden niet alle sollicitanten bevredigd worden. Vier van de aanvragen konden ingewilligd worden. De scholen te Hoorn en Veendam zullen door het Rjjk worden overgenomen ea te Goevordenen Steenwyk zullen nieuwe H. Burgerscholen verrijzen. Zoo was dan ook het voorstel van minister Rink. Velen viel deze uitslag tegen. Vooral dhr. v. Asch v. Wijck was niot tevreden. Men ging niet systematisch genoeg te werk by het verleenen van sub sidies. Zoo ontstaat de indruk dat sommige gemeenten worden bevoorrecht en andera gemeenten achtergesteld. De afgevaardig de van Amersfoort pleit voor het plan om bij wijze van ligger de gemeenten aan te wijzen waar R. Hoogere Burgerscholen noodig zijn. Dan komt er een einde aan dat opportunistisch standpunt, aan die „stelsel- looze regeling'' van tegenwoordig. En allicht wordt dan ook Amorsfoort gebaat, de gemeente, welke na zoovele teleurstel ling in dezen, den moed heeft laten zinken en zelfs nu geen aanvrage heeft gedaan. Ook dhr. Nolens acht een meerstelselmatig plan noodig. Zoolang de ineenschakelings- commissie nog niet met hare taak gereed is en daarenboven nu de subsidieering van het bijzonder middelbaar onderwijs in uit- zioht gesteld is, acht dhr. Nolens het meer doelmatig om scholen over te nemen. Im mers best mogelyk dat er een ganseho reor ganisatie tot stand komt. Zeker zullen door het subsidia te verleenen aan bijzondere inrichtingen van dien aard nieuwe Hoogere Burgerscholen door particulieren worden opgericht. Dat die meening, hoewel niet door den minister, toch door anderon werd gedeeld, bleek wel toen dhr. Aalberse by het desbetreffend artikel bij amendement voorstelde om met de overneming van de H. Burgerscholen te Hoorn en te Veendam maar stilletjes te wachten en evenmin scholen te bouwen te Steenwijk en te Coe- vorden. Eerst wilde de afgevaardigde van Almelo eens zien, hoe het toegezegde micistrieele voorstel omtrent de subsidiee ring er uit zou zien. Het kan mee- maar ook tegenvallen. Als b.v. als voorwaarde esna genoemd werd het toelaten van meisjes. Dat zou een voor waarde zijn,welke een deel der rechterzijde nooit zou kunnen accepteeren. Alles goed en wel, zegt de heer Roessingh, die verder betoogen gaat, dat van dit „ongegrond" verlangen van dhr Aalberse, de gemeenten de dupen zouden worden... En ook de heer Bos voegt er nog 'n woordje van afkeuring voor dit amendent by. Wat is 't argument? Men wil den arbeid der aansensehakelings- commissie afwachten. Dat is feitelykeen uitstel tot St. Juttemis.Ook is er geen grond om des ministers toezegging aangaande de subsidieering van het bijzonder middelbaar onderwijs te wantrouwen. Het subsidie komt er zoowel als indertijd subsidie voor bijzonder gymnasia gekomen is En dat nog wel zonder eenige dwangbepaling. Dat vond ook de heer Lokman. Doch, desal niettemin was de Goeseha afgovaardigde vóór het amendement. Hy wilde den arbeid der ineenschakelingscommissie afwachten. Denkelijk krijgen we dan een h'eele reorga nisatie van onze hooge burgerscholen en waarom zou het ryk dan bestaande burger scholen overnemen Aan alles was te voor zien de afgevaardigde van Amersfoort sprak zelfs van een buit, die links vooraf wilde binnenhalen dat dit amendement- Aalberse een zuivere partystemming zou opleveren. Daartoe kwam het dan ook. Het werd verworpen met 42 tegen 31 stemmen. En alzoo is uitgemaakt,dat de hoogere bur gerschool van Hoorn cn Veendam rijks scholen zullen worden en Coevorden 'en Steenwijk 'n R.H. Burgerschool zal krygen met S-jarigen cursus. Wanneer, zoo zouden we hier als ter loops willen vragen, komt Terneuzen nu eens aan de beurt? Z.-Vlaan deren heeft toch ook wel behoefto aan mid delbaar onderwijs. W e zullen maar hopeD, dat de pogingen, dezer dagen weer bij ver nieuwing gedaan, met 3ucces zullen be kroond worden. Voorts worden verschil lende posten aangenomen, strekkende tot subsidie aan vak en teekenscholen, alsmede aan inrichtingen voor handelsonderwijs, 's Avonds werd de begrooting van finan- tiën voortgezet en gisteren is weer „Bin- nenlandscne zaken" aan de orde geweest. Er zullen ook nog een paar avondvergade ringen moeten gehouden worden en Zater dag zal zeer denkelijk deKameruiteengaan. GEMEENTERAAD. Goes. In de gemeenteraadsvergadering van Dinsdag onder voorzittersohap van den burgemeester was de heer Eakebeeke met kennisgeving afwezig. Aan de orde is het adres van D. J. B. Arentz e. s. om gemeentegrond in tr "pacht en aanwijzing van rooilijn. De heer Hollmann leest in 't rapport dat die grond weinig waarde heeft volgens den opzichter voor de gemeentedooh wel voor aanvragers. Maar dan is 25 cent per cA. te hoog. Hij zou willen voorstellen 15 eent. De voorzitter zegt dat aan Geus grond in erfpacht is gegeven ad 40 cent in even redigheid met de koopwaarde. Op dien grond berust het voorstel. Het is maar een klein lapje. Spr. acht dit de beste maatstaf. De heer Éollman ontkent dit, temeer omdat aanvragers het absoluut noodig hebben. Waarom zulk een hoogen prijs te vorderen? De heer Putte zou verder willen gaan, want 15 oent is al even willekeurig als 25. Spr. wil toepassen het. tarief dat al jaren heeft gegolden, namelijk 8 eent. Het is een tamelijk waardeloos lapje voor de gemeente. De lieer Hollmannn stelt nu voor 8 eent Dit wordt verworpen met 10 tegen 2-: Putte en Hollmann. Nu vraagt de heer Hollmann waarom niet dezelfde tijd is aangenomen als de erfpacht duurt van anderen grond door de aanvragers daar reeds bezet, namelijk 31 Deo. 1952. Hij doet in dien geest een voorstel, te meer dewijl in 't request geen tijd is bepaald, en aanvragers daar wel op zouden gesteld zijn 25 jaar is wat kort. De voorzitter herinnert dat aan Geus ook voor 25 jaar grond is verleend, terwijl hij ook nog 3 pere. heeft, waarvan een'voor 64 jaar, Ds gemeente moet de vrije be schikking herkrijgen na alloop, zoodat de termijn niet zoo lang behoort te zijn. De heer Hollmann zegt dat dit niet op gaat voor bebouwden grond. De heer Hamer. Wij hebben nu sinds een jaar op verzoek van enkele raadsleden een termijn van 25 jaar vaslgesteld wij kunuen nu weer maar zx> niet daarop terugkomen, en weer een anderen maat staf aanleggen. Bovendien over 25 jaar kan de canon hooger zijn, en moet dan een hoogere prijs bedongen worden. De heer Pilaar. Het terrein op ds haven is iets andera dan het lapje waarvan hier sprake is. Wel is in principe besloten 25 jaar, doch dit behoeft nu niet af te schrik ken er van af te wijken, dewijl voor een be hoorlijken prijs op dat terrein buizen zullen verrijzen. Heb voorstel Hollmann wordt verworpen met 7 tegen 5 stemmen die dor heeren Holl mann, Pilaar, von Schmidt, v. d. Leeuw en Fransen v. d. Putte. Hat voorstel van B. on W. wordt zonder hoofdelijke stamming aangenomen. Een verzoek van A. Jacobs om aanwij zing van rooilijn voor te bouwen huizen aan den Stationsweg wordt zonder hoofdelijke stemming toegestaan, evenals dat van D. J. v. d. Graaf om ontheffing van schoolgeld voor de Meisjesschool. Aan do orde komt de afwijzende beschik king op't adres van J. Th. Pilaar om onthef fing van erfpachtsrecht aan 't Roosjeskof. De heer v. d. Leeuiv heef t indertijd ge protesteerd tegen het heffen van een hoog erfpachtsrecht van deze firma die niet lief dadigheid bedoelt, maar werkgeviug aan werkwillige werklieden. Op dien grond protesteert hij ook tegen de afwijzing van het verzoek om ontheffing. Adressanten hebben geen medewerking gehad van de gemeente, die het indirecte voordeel van deze medewerking niet schijnt in te zien. Spr. voelt wel wat voor 't bezwaar dat men langs dien weg te vaal werklieden hierheen lokt. Men is beter af met million airs maar die kan man hier niet krijgen. Spr. keurt het af dat B. en W. deze heeren met 't blok aan hun been laat zitten, te meer daar toch de gemeente er niets aan heeft toegelegd. De heer Dekker kan zich met het voorstel van B. en W. wel vereenigen, dat namelijk de grond voor iets anders mag worden ge bruikt. Maar er moot zekerheid zijn dat de grond niet voor minder gewenschte doel einden in gebruik genomen wordt. Daarom stelt hij inet dhr. Pilaar voor om in te las- schen de woorden mits met goedkeuring van B. en W. Deze inlasschicg nemen B. en W. over. De heer Fransen van de Vutte waardeert de goede bedoelingen van den heer Van der Leeuw orn adressanten ter wille te zijn waaruit zijn goed hart spreekt. Maar het gemeentebelang is daarmede niet vereenig- baar. Staan wij nu toe, dan kunnen wij later aan andere gebruikers die in 't zelfde geval verkeeren, niet weigeren. Zoo maakt men de aanvragers minde: bedachtzaam, meer zorgeloos. Meu moot den ernst van een contract hoog houden. De hear v. d. Bout is het daarmede eens. Het heeft bij B. en W. een ernstig punt van overweging uitgemaakt, doch ten laatste beeft den doorslag gegeven dat zy bij in williging van het verzoek een precedent zouden scheppen, waaruit groote moeilijk heden konden voorkomen, waar anderen, wier onderneming niet aan de verwachting beantwoordde, zich op denzelfden grond van hunne verplichting zouden willen los maken. Dat heeft B. en W. genoopt het artikel zoo wijd mogelijk te stellen. De heer v. d. Leeuw bestrijdt dit laatste. De voorzitter herinnert hoe B en W. deze nieuwe industrie zijn ter wille ge weest, waarvoor de heer v.d. Leeuw hen uitdrukkelijk dank zeiB, en W. betreuren zeer dat de verwachtingen zijn beschaamd, doch 't geen de heer v. d. Leeuw bedoelt staat geheel buiten de industrie. Het geldt de opslagplaats vau steen. De zaak der bouwmaterialen blijft en die werkt uit stekend. De heer De Witt Hamer vindt 't gewaagd om 'tad vies van den heer v. d. Leeuw te volgen. De gemeente zou in zulke gevallen eerst moeten weten of een zaak voor- of achteruit gaat, zij zou inzage van de boeken moeten nemen, onderzoeken of beleid en be heer goed waren, enz. Een zaak wordt ook niet op touw gezet om den werkman te gerieven, niet philastropio maar uitsluitend eigenbelang zit by de oprichting voor. Ea nu zoo maar a priori aan te nemen dat da zaak niet goed gaat en daarop in te gaan, gaat niet, ook al kan Spr. 't in privé wel ge- iooven. De heer v. d Leeuw zegteerzucht en zelfzucht zijn de eenige drijf reeren bij de oprichting eener zaak; als men die factoren wegdenkt, wat blijft er dan over De phi- lantropen in onze stad hebben ook eer- en zelfzucht, raadsleden ook, anders zaten zy hier niotwas er geen eer- en zelfzucht, dan was er geen wereld. Maar hier is een goede eerzucht die den werkman helpt, daar heeft Spr. eerbied voor, daar neemt hy zyn hoed voer af. Het voorstel van B. en V/. wordt met 11 tegen 1 slem, die van dhr. v. d. Leeuw, aangenomen. Tot onderwijzer wordt met 8 tegen 4 stemmen op den heer Maas, benoemd de heer v. d. Werff, van Heinkenszand. Tol lid in de C. v. T. op hst L. O. de heer jkr. J. W. B. von Schmidt auf Altenstadt bij 2e vrije stemming met 7 stemmen, tegen 2 op dhr. J. R. v. Beek en 3 op dhr. mr. J. H. M. Slieger. Bij le stemming be kwamen genoemde heeren resp. 6, 3 en 3st. Daarna hebben do benoemingen plaats van leden in verschillende oouamiss'ën en besturen wegens periodieke aftreding. Benoemd werden in de tinano Sele com missie, Temperman (voorzitter), Fransen v. d. Putte en Pilaar; Gasoommissie, v. d. Bout (voorzitter), Temperman en v. d. Leeuw Commissie strafverordeningen, Pi laar en Von SohmidtCommissie voor deu Hoofdelijken Omslag, Donner, Tomperman, v. d. Ven Commissie voor de behandeling van reclames in zake den Ho-vfddijken Omslag, Risch, Kakebceke, Hollmann Commissie v. T. op het M. O., A. Tukker, (met wien was aanbevelen dr. de Ruijter de Wildt)Commissie van toezicht op het L. O., G. v. d. Hoek, (mede aanbevolen was jhr. Von Schmidt)Burgerlijk Arm bestuur, L. A. Kuitel, (mede aanbevolen was mr. J. K. M. Stieger) en F. Stuim, (mede aanbevolen was A. J. v. Nieuweu- haijzen)Regentesse weeshuis, mevr. Breetvsll-Ittmann, (mede aanbevolen was mevr. de Ronde-Bresser)Commissie voor de clasMtiostie van schoolkinderen, mr. de Witt Hamer, v. d. Leeuw, J. B. v. Kalm- thout, (mede aanbevolen was P. v. d. R b), L. A. Knitel, (mede aanbevolen was W. Kakebeeke), J. de Bruijne, (mede aanbe volen was J. v. Aeperen Vervenne), B. M. den Boer, (mede aanbevolen was P. A. de Ligny), J. de Jonge Az., (aiede aan bevolen was M. de Bokx). Bij de rondvraag breiigt dhr Donner ter sprake dat 't Zondagavond zoo donker was

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1907 | | pagina 1