NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 59. 1907,
Zaterdag 7 December.
22e Jaargang,
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. 3, J. DE JONGE-VERWEST. m Goes
F. P. D'HUIJ, té Middelburg.
PRIJS DER AD.VERTENTIËN
E e c li t s z a k e n,
(semengdè Berichten.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS,
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers Ci,026,
UITGAVE DER FIRMA
ÊSt' VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cenr,
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij die zich met 1 Jan. a. s op ons
blad abonneeren, ontvangen 't gedu
rende de maand December gratis
6 December, 1907.
Sn eek 1
Sneek heeft zich uitstekend gehouden.
Mr de Vries werd gekozen met ruim 1900
steuiiucu meer dan de beide o&ndidaten
van Links.
De liberale oandidaat verkreeg 620
stemmen minder dan zijn geestverwant in
1905 bij eerste stemming en 1376 minder
dan deze bij de herstemming haalde.
Dank zij den steun der Friesch Chr.
Historisohen ontving de heer de Vries bij
eerste stemming reeds al de Reohteohe
stemmen. Wel had hij er nog 245 minder
dan mr. Okma en ds. v. Eyk te zamen
in 1905 behaalden, doch dit verschil is
zeer gering wanneer men nagaat dat
't toen een periodieke verkiezing gold,
waarbij uiteraard meer kracht ontwikkeld
wordt dan bij een tuseehenlijdsehemr.
Okma aftredend lid en een bij alle partijen
bekende en geliefde persoonlijkheid was,
zoodat distriotsinvloeden hem een grooten
voorsprong gaven, terwijl de Friesch Chr.
historisohen toen voor een eigen oandidaat
opkwamen, wat hunnerzijds de actie meer
prikkelen dan nu 'teen oandidaat eener
andere groep betrofook had de scher
mutseling der voorafgaande dagen allicht
bij sommigen hunner kwaad bloed gezet,
en werkte misschien nog eenigszins de
oritiek op de houding hunner geestver
wanten elders in 1905 bij enkelen na.
Dit in aanmerking genomen, is 't cijfer
door onzen candidaat behaald, een prachtig
ojjfer, een moedgevend cijfer voor de cam
pagne in 1909, een dementi aan den tegen
stander die in de Rechtsohe coalitie een
scheur had meenen te ontdekken.
De Friesch chr.-historischen verdienen
hulde voor hun krachtige hulpde anti
revolutionairen voor hun prachtige organi
satie en de katholieken voor hunne trouwe
medewerking.
Men heeft nogmaals gezien datdechr.-
historisohen ernstig voor de saamwerkiDg
zijn gebleven, en van achter blijkt dat, zoo
zij vroeger ia de weer hadden kunnen
zijn, 'took met den steun aandecandidatuur
van dr. Kuyper wel zou gevlot hebben.
Worde en biijve de verhouding, onder
de leiders vooral, er eene van wederzijdsoh
vertrouwen en onderlinge waardeering.
Polderbestuur van Walcheren.
Buitengewone vergadering van Donder
dagmiddag.
Voorzitter de heer H. P. den Bouwmees
ter. Tegenwoordig 21 commissarissen. Af
wezig de heer Zip met kennisgeving1
vacature.
Vóór de punten der agenda in behan
deling te brengen, wijdt de voorzitter een
woord aan de nagedachtenis van den heer
jhr. mr. L. Sohorer, waarmede de leden
hunne instemming doen blijken.
Het eerste punt der agenda is een voor
stel van het dag. bestuur tot het in onder
houd neinen van den te verharden weg
tussohen Biggekerke en Meliskerke.
Het voorstel luidt
„Reeds meermalen werd door ons, in
overleg met de betrokken gemeentebestu
ren, de mogelijkheid overwogen van het
verharden van den weg van Biggekerke
naar Krommenhoeke tot aan den Noord-
weg, benevens deze Noordweg van waar
de weg van Biggekerke naar Krommen
hoeke er op komt tot aan Meliskerke,
waardoor Diet alleen een zeer gewensohte
verbinding tussohen de gemeenten Bigge
kerke en Meliskerke zoude tot stand komen,
maar ook eene uitstekende verbinding tus
sohen Vlissingen en Domburg, vooral met
het oog op de voorgenomen bestrating van
den Roosjesweg.
Waar wegsverbetering in het algemeen
zeer zeker een polderbelang is, meenden
wij, dat het op onzen weg lag, deze zaak
ter hand te nemen en dat ook van de zijde
des polders daartoe financieel dient te wor
den medegewerkt.
Volgens raming zouden de kosten van
aanleg van den weg 1 17000 bedragen
Provinoiale Staten tan Zeeland hebben
zich bereid verklaard, dat geheele bedrag
als renteloos voorschot te verleenen, af te
lossen in 20 jaar, dus ieder jaar f 850.
Het bedrag van aflossingen is thans ge
heel door de betrekken gemeentebesturen
en particulieren bijeengebracht, zoodat
alleen het onderhoud van den weg over
blijft.
Wij hebben thans de eer U voor te
stellen, dit onderhoud geheel voor rekening
van den polder te nemen. Aangezien hier
mede alleen de begrooting van de wegen
bezwaard wordt, zal de aanneming van
ons voorstel geen verhooging van dijkge-
sohot als anderszins tengevolge hebben,
terwijl een groot gedeelte van Walcheren
door het tot stand komen van den weg
aanzienlijk zal gebaat worden.''
Het voorstel wordt zonder beraadslaging
of hoofdelijke stemming aangenomen.
Een tweede voorstel strekt om, over
wegende dat door het faillissement van
den aannemer W. Dekker te Veere de
polder in rechten kan worden betrokken,'
het dagelijksoh bestuur te machtigen tot
het voeren vaa alle rechtsgedingen, ge
noemden aannemer betreflende zoowel
eisohende als verwerende.
De heer Leuwerse vraagt of de polder
in rechten betrekken zal worden.
De voorzitter antwoordt dat hij twqe
maal voor het kantongereoht en eens voor
de rechtbank is gedagvaard om te worden
veroordeeld aan een leveraneier van Dek
ker zekere som te betalen. De polder zal
zich dus moeten verdedigen en daarvoor
is de machtiging noodig dezer vergadering
en van Gedeputeerde 9ialen.
Daarna wordt het voorstel zonder hoof
delijke stemming goedgekeurd.
De voorzitter zegt dat er nog een onder
werp is dat niet op de agenda is kunnen
geplaatst worden, wijl de zaak eerst eer
gisteren haar beslag heeft gekregen. Het
betreft het aankoopen van een stukje grond
om daaruit zand tj kunnen halen. Het
tegenwoordige contract met De Kam is
afgeloopen. Het heeft wel eens moeilijk
heden opgeleverd en ter voorkoming daar
van en in verband met zwaardere eischen,
heeft het polderbestuur een stuk grond van
De Kam gekocht, groot 2 gemeten, tegen
f 1000 per gemet. Het dag. bestuur vraagt
goedkeuring van den koop.
De heer Van Westen vraagt of er in het
bedoelde land voldoende zand aanwezig is.
De voorzitter antwoord toestemmend. Er
is voor een 60 a 70 jaar voldoende zand,
ongeveer 600,000 M3.
De heer Louwerse juiaht het voorstel
zeer toe. De polder kan den koop gerust
goedkeuren.
Zonder verdere beraadslaging of hoof
delijke stemming wordt conform het voor
stel besloten.
De heer Corré vraagt nog eenige in
lichtingen omtrent de werken die door den
aannemer Dekker moeten worden verricht.
De voorzitter antwoordt dat de onder
houdswerken daags vóór de faillietver
klaring zijn voltooid. Wat stormschade
betreft, is in het bestek aan deD polder
de vrijheid gelaten die op te dragen aan
wien hij wil. Onmiddellijk na de failliet
verklaring van Dekker is dit geschied en
aan den heer Lindenbergh tegen het ge
wone tarief.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
Wegens verzuim van onzen berichtgever
moesten wij dit verslag overnemen uit de
Midd. Crt
JU J^r JB O U W
Proefvelden.
Proefnemer dhr. J. Vreke, te Seroos-
kerke (W.).
Het proefveld, bestaande uit liohte klei,
was tamelijk laag gelegen, zeer water
houdend en verkeerde in een matigen be-
mestingstoestand.
Als voorvruoht dienden bruine booneD,
terwijl op het proefveld werden verbouwd
bonte Zeeuwsche aardappelen, welke den
4 April 1907 gepoot werden.
Het proefveld werd verdeelt in 3 pero.
Perceel no. 1, groot 7 Are, werd bemest
met 28 K.G. patentkalie en 35 K.G. ara-
moniak-superphosphaatperceel II, even
eens 7 Are, kreeg alleen 35 K G. ammo-
niak-superphosphaatterwijl perceel III,
groot 4 Are, onbemest bleef.
De meststoffen werden den 4 April in
de putten gestrooid.
Peroeel I bracht op: 945 K.G. groote,
162 K.G. poters en 126 K G. kriel.
Peroeel II bracht op: 715 K.G. groote,
180 K.G. poters en 90 K.G. kriel.
Peroeel 111 bracht op 292 K G. groote,
84 K.G. poters en 52 K G. kriel.
Door de bemesting mot de patenkali werd
dus op 7 Aren een meerderopbrengst ver
kregen van 230 K.G. eetaardappels an 18
K.G. poters minder en 36 K.G kriel meer.
Per H.A. werd dus meer verkregen
3285 K.G. eetaardappels en 515 K G. kriel
en minder 260 K.G. poters.
Geldswaarde der m&erder-opbrengst
f 97,74 per H.A.
Bemestingakosten voor 400 K.G. patent
kali per H.A. f 25. Zuivere winst, verkre
gen door een bemesting met patsntkali
f72,74.
Proefnemer de hoer M. Broerse te Ss-
rooskerke (W.)
Het proefveld, bestaande uit liohte zavel
grond, was hoog gelegen en Z8er goed het
water doorlatende en verkeerde in een ma
tigen bemestingsteestand.
De voorvrueht was tarweop het proef
veld werden verbouwd bonte Zeeuwsche
aardappelen, welke in het eind van Maart
gepoot worden. Het proefveld was ver
deeld in 2 perceelen, een controle-veldje
ontbrak.
Perceel no. 1, groot 1 Are, werd bemest
met 5 K.G. Ammoniak-superphosphaat,
perceel II, groot 3 A., kreeg 15 K.G. Am
moniak-superphosphaat en 12 K,G. Patent
kali, welke meststoffen den 28 Maart uit
gestrooid werden.
Perceel I bracht op105 K.G. groote,
36 K.G. poters en 67 K.G. kriel, pere. II
bracht op 370 K.G. groote, 138 K.G, poters
en 70 KG. kriel.
Op de 3 Aren werd dus meer geoogst
55 K.G. groote aardappels en 40 K.G. poters
en 130 K.G. kriel minder
De geldswaarde van de meerderop
brengst bedroeg f 1,17. Deze ineerderop-
breDgst werd verkregen door eene be
mesting met 12 K.G. patenikali, waarvan
de kosten waren f 0,75. Op de 3 Aren werd
dus een winst behaald van f 0,42 per H.A.
dus een winst van f14.
Proefnemer do heer Jac. de Visser te
Serooskerke (W.).
Het proefveld bestond uit zandige klei,
tamelijk laag gelegen en tamelijk water
doorlatend, de bemestingstoestand w&3
slecht.
De voorvgucht was tarweop 't proef
veld werden verbouwd bonte Zeeuwsche
aardappelen, welke den 16 Maart gepoot
werden en half October gerooid.
Het proefveld was verdeeld in 3 perceelen.
Perceel I, groot 7 are, word bemest mst
35 KG. ammoniak superphosphsatperceel
II, eveneens 7 are groot, met 35 KG. ammo
niak superphospbaat en 28 KG. patentkali;
perceel III, groot 1 are, bleef enbemest.
Perceel II kwam aanvankelijk achteraan,
maar haalde perceel I spoedig in perceel
III bleef steads ten achter.
Perceel I leverde op: 1145 KG. groote,
95 KG. poters, 74 KG. kriel.
Perceel II leverde op 1355 KG. groote,
100 KG. poters, 80 KG. kriel.
Perceel III leverde op 123 KG. groote,
15 KG. poters, 13 KG. kriel.
Perceel II, bemest met Am-super, en
patentkali leverde dus 210 KG. eetaard
appels, 5 KG poters en 6 KG. kriel meer op
dau perceel I, enkel bemest met Am.super.
Per H A. dus 3000 K.G. eetaardappels,
70 K.G. poters en 85 K G. kriel, gelds
waarde f91,56.
Deze meerdere waarde w&s verkregen
door eene bemesting met 400 K G patent
kali per H.A., kostende f25, zoodat de
bemesting met patentqali een winst gaf
van f 66,56 per H A.
Op de weegbrug te Nieuw en Sint
Joosland werden dit jaar gewogen
2.135.285 K.G. suikerbieten. In 1906 was
dat cijfer 2.539.790 K.G.
UIT DE PROVINCIE.
Goes. Benoemd is tot gemeente-deur
waarder de heer J. J. Vijverberg, alhier.
Middelburg. Aan den le luitenant
adjudant jhr. H. P. van der Misden van
het 2e bat. 3e reg. inf. alhier, is op heden
bet ondersoheidingsteeken voorlangdurigen
dienst als officier toegekend.
Het bestuur der Vereeniging voor
Geref. onderwijs te Middelburg ban met
dankbaarheid berichten dat de geldleening
groot f20,000 is voiteekend.
Middelburg. Tegen de winkelierster
T. B., huisvrouw van A. B., is door de
politie proces-verbaal opgemaakt wegens
het verkoopen van sterken drank in 't
klein zonder de vereisohte vergunning te
hebben alsmede tegen een viertal jongens
genaamd J. v. E., A. d. S., L. B en M.
E. I., wegens wederspannigbeid.
Middelburg. Da minister van justitie
heeft lo. aan C. Wiersma A Gz., inspecteur
der registratie en domeinen te Amsterdam,
op zijn verzoek, met ingang van 10 dezer,
eervol ontslag verleen j uit zijn betrekking
van lid der kamer van toezicht over de
notarissen en oandidaat-notarissen, geves
tigd te Middelburg2o. benoemd met
ingang van 10 dezer, tot lid der katuer
van toezicht over de notarissen en eandi-
dast-notarissen, gevestigd te Middelburg,
W. A. Kleyn van de Poll, inspecteur der
registratie en domeinen te Middelburg.
Vlissingen. Bij kon. besluit is aan dhr.
mr. dr. F. 9. Witteveen eeryol ontslag
verleend ais auditeur bij den schuttersraad
bij do thans opgeheven schutterij alhier.
Vlissingen, Eergisteren is te Antwerpen
de 22-jarige zoon van den heer S. alhier,
die als matroos op een sleepboot voer, over
boord gevallen en verdronken.
Heinkenszand. Indo gemeenteraadsver
gadering van Donderdag onder voorzitter
schap van den Burgemeester, waren tegen
woordig 6 leden en de secretaris, afwezig
de wethouder P. v. d. Dries. Ingekomen
zijn van Ged. Staten goedkeuring van
gemeenterekening over 1906, suppletoir
kohier hoofd, omslag 1907, idem wijziging
begrooting gemeente over het loopende
jaar. Alles voor kennisgeving aange
nomen. In de begrooting over 1908 worden
ingevolge enkele opmerkingen van Ged.
St. eenige wijzigingen gebracht. Eer vol ont
slag wordt aan mej. J. A. Geym, onderw.
alhier verleend wegens benoeming te
Middelburg, met iugaag van 1 Maart
1908 of zooveel vroeger als in de vacature
zal zijn voorzien. B en W worden gemach
tigd tot het doen eener oproeping. Opeen
reclame tegen suppletoiren aanslag in den
hoofdelijken omslag over 1907 (van wiet?
Red.) wordt in guostigen zin met aigemeen
goedvinden beslist. Een gevraagd eervol
ontslag van een der ambtenaren (wien
Red.) van den Burgerlijken Stand wordt
aangehouden tot de vulgande vergadering.
Ee.rgistflrr.acbt zijn door tot nogjtoe
onbekend gebleven personen bij deweduwe
F. te Sint Laurens 5 kippen gestolen.
Toen men den diefstal ontdekte, vond men
nog een tweetal kippen dood in hat hok.
Vermoed wordt dat een hond gebruikt is
om de beesten dood te by ten, althans men
vond bij hot hok sporen van een hond.
M. G.
In de week van 27 November tot en
met 3 December 1907 zijp in Zeeland voor- j
gekomen 3 gevallen van typhus en febris
typhoïdea, 5 van roodvonk en 12 van
dyphtheritis, te weten van typhus en febris
typhoïiea l geval te Goes, 1 te Tholon en 1
te Wemeldingevan roodvonk 1 geval te
St. Kruis, 2 te O - en W.-Souburg en 2 te
Vlissingenvan diphtheritis 1 ge^al te
Axel, 1 te Boschkapelie, 1 te Brouwers
haven, 2 te Duivendjike, 3 te Goes, 1 te
Hulst, 2 te Neuzen en 1 te Nieuwerkerk.
Kantongerecht Goes.
Door A. de W. te Goes is op 6 December
hooger beroep aangeteekend tegen het
vonnis van 25 November 1.1., waarbij hij
wegens 't niet toegelaten zijnde, uitoefenen
der geneeskunst, werd veroordeeld tot 2
maal f 15 b. s 2 maal 10 dagen hechtenis.
ArrontMssements-Rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag zijn veroordeeld wegens
diefstal: D. W. G., 14 j., zonder beroep,
VlissingeD, tot 1 jaar tuchtschoolA. B.,
46 j., opperman, Hontenisse, thans te Mid
delburg in hechtenis, tot 2 m. gev. straf,
met aftrek van het voorarrestJ. T., 25
j., werkman, Middelburg, tot 1 m., en C.
H., 19 j., veldarbeider, Boschkapelie, tot
14 d. gev. straf
wederspannigbeidJ. F. de F, 28 j.,
arbeider, Hontenisse, tot 14 d. gev. straf;
vernieling P. J. W., 32 j., tinnegieter,
Halst, en H. W., 38 j., arbeider, Hoede-
kenskerke, beiden tot f5 b. s. 5 d.h., en
mishandeling: A. v. D., 41. j., werkman,
zonder vaste woon- of verblijfplaats, tot
f 10 b. s. 10 d. h.
Vrijgesproken: P. C. du B., 19 j., voer-
m aas knecht, Groede, beklaagd van mis
handeling.
Voor het gerechtshof te's Graven-
haga werd gisteren behandeld de zaak van
M. G. J. M.V., redacteur-uitgever te Sas van
Gent, door de rechtbank te Middelburg tot
f 25 boste of 10 dagen hechtenis veroor
deeld ter zake van het opnemen in de
Zeeuwsche Koerier (in verband met een ver
kiezing) van een artikel,waardoor de oer en
goede naam van J. J. F. v. Z. te Hulst zou
zijn aangerand. Advocaat-generaal mr.
Reitsma eischte ook in deze bevestiging
van 't vonnis, terwijl mr. J. J. Heys®, advo
caat te Middelburg, vrijspraak vroeg.
Te Euvcigaane is een vrouw door
de duisternis misleid te water geraakt en
verdronken. Twee stroopers, die giste
rennacht in een veld nabij Helmond aan
het etroopsn w-iren, werden door jachtop
zieners vervolgd, üe stroopers namen de
vlucht. Het geweer van een van beiden
ging daarbij af en trof den anderedoodelijk.
De dader werd onmiddellijk aan de politie
overgeleverd.
Ia twee villa's aan de Stadhouders
laan te 'a Gravenhage is gisterennacht
ingebroken en veel zilverwerk ontvreemd.
Opmerkelijk, zegt Het Vaderland, is het dat
juist dezer dagen het vijftal personen die
geruianen tijd, als verdacht van den diefstal
bij den heer Gotidsmit in de Passage in
voorloopige hechtenis doorbrachten, op
vrije voeten waren gesteld, en dat gedu
rende den tijd, dat zij waren opgesloten,
geen inbraken zyn gepleegd,
Te Eindhoven is gisteravond het
groote mode- en macufacturenmagazyn der
naamlooze vennootschap de Jongh totaal
uitgebrand. Bij het ontsteken van den
kerstboom in de étalage viel een vonk op
de in de nabyliggende goederen en het
vuur greep zoo snel om zich heen, dat san
redden niet te denken viel. Een der kler
ken en een winkeljuffrouw konden nauwe
lijks nog met moeite het brandend perceel
ontvluchten. Het vuur werd krachtig ge
voed door den aanzienlijken voorraad ka
pok en veeren. Het magazyn, de winkel, da
zolders zijn totaal uitgebrand. Bij het neer
vallen van de telefoon, waarmede de zaak
was aargcsloteD, struikelde eeu der heeren
daarover en brak een been.
