F«. J. PH. RISCH
Dekens.
NI
Nog steeds voorhanden i Eene gioote soiteeiing
Een Koe of Kalfvaais
SL NIGOLAftS ETALÏgI
Grutte Voorslellini te lassctaij.
IZAAK BOASSOU ZOMEN j
irn- sb
aankomend Bediende.
Drogisterij „De Nieuwe Gaper".
le soort KALVEREN.
Chenille en Wollen Avonddoekjes.
Zeer mooie Wollen Manshalsdoeken. -
Gehaakte Moffen. Motie Patroontjes,
FLANEL, in Wil, Jaeger en andere kleuren.
BAAI, ia verschillende klenren en kwaliteiten.
FIRMA J. PH. RISCH
een
N;
UIT m PERS.
fld»ertewtiin.
Gekleurde
Zwarte Wollen I ||Apl/pn
Zwarte met Zijde i UUölvül h
en Peluche
Wollen
Chitsen
en Molton
Maak hiervan gebruik I
een Mangel molen
HEI BESTE ADRES VOOR MARVFACTVBER IS DAT VAR L. E. RIVIERE - OROOTE MARKT HOEK ORA VERSTRAAT - MIDDELB JJRGt -
A.s. Donderdag-
W. HÜBREGTSE, Drogist.
P. S. Echte Pinkpillen, Staalpillen.
LANGE WIELE
384
MIDDELBURG
VERDER ZEER VOORDEELIGE
Tevens maak ik U attent op de bijzonder mooie
POTSTREEP waarin juist dit jaar prachtige kleur
en kwaliteit.
En verder alle soorten Manufacturen.
Lange Wleïe 384 Middelburg
TE KOOP
een ZEC o e
een Paardonkueeht
9
3
1Ü
Sociologie en Godsbegrip.
Ieder heefi bewuBt of onbewust eenige
voorstelling van de maatschappij en de
maatschappelijke verhoudingenen zijn
denkbeeld, dat hij zich vormt over den
Heere God, oefent op die voorstelling een
beslissonden invloed uit.
I>e wij8geerige leeringen omtrent God
en Zijn verhouding lot de wereld kunnen
teruggebracht tot deze drie: Deïsme,
Pantheïsme en Theïemeterwijl hieraan
nog kan toegevoegd het Antheïsme, dat
het Godsbestaan looohent.
Al naargelang iemand nu een' dezer
stelsels is toegedaan, zal zijn vooretelling
zijn van de maatschappelijke verhoudingen
en zijn denkwijze over de oplossing van
hel» maatschappelijk vraagstuk.
Het Deïsme is 't stelsel, dat de sahepping
der wereld belijdt, maar de Goddelijke
voorzienigheid loochent. De Deïst stelt
zich de verhouding van God tot de wereld
voor als die van een uurwerkmaker tot
zijn uurwerk. Als een groot en kunstig
uurwerk heeft de Kunstenaar en Bouw
meester van bet ganscbe heelal de wereld
in elkander gezet. Maar evenmin als zich
de uurwerkmaker, die zijn horloge heeft
afgeleverd om zijnj werk, bekommert
God zioh om de wereld en den ontwik
kelingsgang der maatschappij. De God der
Deïsten is de kapitalistische God, die,
hoog boven het gewoel der wereld ver
heven, zich om haar strijd en nood niet
bekommert.
Het spreekt van zelf, dat dit Deïsme of
modernisme een besliasenden invloed op
iemands sociologie moet oefenen.
Voor den Deïst zjjn de maatschappelijke
instellingen van gezag, eigendom en huwe
lijk geen ordinantiën Gods maar slechts
inzettingen van menschen, die naar men-
schelijke conventie kunnen gewijzigd en
opgeheven worden.
Hij loochent de Openbaring Gods in de
Schriftuur, en stelt het gezag der rede in
de plaats van het gezag van Gods Woord.
De meDSchelijke rode en deze alleen moet
beslissen, wat in een bepaalden tijd als
maatschappelijke instelling gelden zal.
De stsat-huishoudkundigeD, die deze
voorstolling zijn toegedaan, zetten zich dan
ook a8n het werk om bij het licht der rede
het maatschappelijk organisme te bestu-
deeren, en spinnen uit hun brein de syste-
mata, waarnaar de maatschappij moet wor
den ingericht.
Maar ook hier blijkt het redelicht een
dwaallicht te zijn.
Legio is het getal der stelsels, die door
de moderne oeconomen worden voortge
bracht. De een vindt de oorzaak der maat
schappelijke ellende hier, do ander elders.
De één stelt dit, de ander dat middel voor
tot genezing der kranke maatschappij. Er
is op dit gebied 'n Babylonische spraakver
warring. Het maatschappelijk vraagstuk
wordt een Gordiaansche knoop, die óf door
dictatoriale sabel moet worden doorgehakt,
óf door revolutionair vuur moet worden
verteerd.
Het Pantheïsme plaatst zich weer lijn
recht tegenover het Deïsme.
Het Pantheïsme is de leer van 't algoden-
dom. Volgens dit stelsel is de wereld het
lichaam van God en is God de ziel der
wereld. Alles is God. God is een wordende
God en alle ontwikkeling ia wording en
ontwifekelirg van God. Het krachtigst
leven is de krachtigste openbaring van God,
heeft derhalve het meeste recht van God.
Macht is recht. Wat te zwak is om zijn be
staan te handhaven, heeft geen recht meer
op bestaan. Het is ten ondergang gedoemd,
het ga dus ten gronde.
Het springt dadelijk in 't oog, dat deze
pantheïstische denkwijze ook iemands
voorstelling van het maatschappelijk leven
moet beheerschen. De pantheïst wordt
Nietscbiaan, die aan alle lusten den vrijen
teugel laat, den Uebermensch tot heer der
wereld maakt, van geen rechtvaardigheid
en barmhartigheid weet, en het streven
naar macht als hoogste deugd teekent.
Het is dit Pantheïsme, dat onder leiding
van Marx en zijn volgelingen den klassen
strijd heeft ontketend, en vooral in onze
dagen zfin verderfeliiken invloed oefent.
Uit dit Deïsme en Pantheïsme wordt weer
het Atheïsme geboren, dat de stof vergoodt.
Beurtelings op de ijsvelden van het Deïsme
verdoold en in den afgrond van het Panthe-
isuie verloren, komt do verdwaalde mensch
tot de geheele ontkenning van het Godde
lijk Wezen, en daarmede tot de vergoding
der stof.
Dit Atheïsme kent geen ziel en geest
meer. Het weet alleen van een lichaam en
van lichamelijke behoeften. De bevrediging
daarvan wordt hoogste doel des levens.
Plichten en rechten wordeD bijzaak. Er is
maar één plioht voor den mensch, de plicht
om zooveel mogelijk te genieten maar één
recht, het recht op het grootst mogelijk
genot in dit leven.
Het ligt voor de hand, dat uit dit Athe-
isme de revolutionaire woelingen in staat
en maatschappij voorkomen.
Rechtdraads tegenover al deze stelsels
plaatst zioh het Theïsme.
Dit leert allereerst des mensohen alge-
heele afhankelijkheid van Gad. Is alles
van God afhankelijk, dan is hij ook de
Oorsprong en Auteur van alle instellingen
in staat en maatschappij, en mag niets
willekeurig worden gewijzigd.
Het Theïsme leert onze algeheele afhan
kelijkheid van het licht, dat Hij in Zijn
Openbaring voor alle gebied des levens
ontstak. Maar is dit zoo, dan moet het
maatschappelijk organisme bij dit lioht
worden bestudeerd, en moet aan de hand
der Schrift naar de geneesmiddelen voor
de kranke maatschappij worden gezocht.
Niet minder belijdt het Theïsme ook des
mensohon verantwoordelijkheid aan God.
De men8oh is niet vrij, of hij staat en
maatschappij zua of zoo zal inrichten,
maar is daarbij gebonden aan de ordinan
tiën Gods, en ook voor zijn maatschappe
lijk leven is hij aan God verantwoording
sohuldig.
Duidelijk blijkt alzoo, dat ook de socio
logie niet buiten God kan omgaan, maar
dat ook op dit terrein de Naam des Heeren
moet worden beleden.
(Rotterdammer). R. J. W. RUDOLPH.
Een waar woord.
zei prof. Fabius in de Rotterdammer onder
het opschrift „VolksBOuvereiniteit". Het
heet daar
Mr. van Houten herhaalt in zijnen dezer
dagen verschenen derden staatkundigen brief
wat bij in 1887 schreef: «L)e troon rust hier
volgens de proclamatie van 6 December iSig,
na het onverdacht getuigenis van Willem I
op de algemeene uitgedrukte be
geerte desvolk s. Deze rechtsgrond houdt
op, zoodra het volk van 1887 of later van een
algemeene begeerte doet blijken, om den in
1813 in het leven geroepen toestand tewijzigen"
De «algemeene begeerte" des volks blijft
altijd boven alles staan.
Komt er eene «algemeene begeerte" om het
bestaande gezag ter zijde te zetten, dan moet
dit wijken.
Ja, gaat het niet gauw, dan is juist het
gezag rebel tegen den waren souverein.
Van oogeeblik tot oogenblik rust het z.g.
gezag op de «algemeene begeerte".
Opstand is er eigenlijk nooit. Althans zoo
hij; maar uitgebreid is. Dan is hij slechts open
baring van de »algemeene begeerte" des volks,
waarvoor alles zwichten moet.
Deze volkssouvereiniteit leert in gelijken
trant door het volkenrecht, dat de traktaten
slechts binden, zoolang het volk die wil hand
haven.
Het volk kan niet gebonden zijn.
Hn de enkele volgt het straks na.
Hij heeft vroeger wel verklaard zich voor
langen tijd te willen binden, maar, weet u, zijn
wil is nu veranderd,
Zijn wil van vroeger kan hem thans niet
meer belemmeren.
Destijds wenschte hij wel met de vrouw
zijner keus levenslang vereenigd te zijn, maar
hij begeert het nu niet meer.
Destijds heeft hij wel eene betrekking voor een
zeker aantal jaren aangenomen. Maar zijn belang
is inmiddels veranderd. Nu begeert hij vrij te zijn.
Thorbecke schreef in 183 Over de ver
andering van het Algemeen Staten-stelsel van
Europa sedert de Fransche omwenteling, bl. XI,
dat de revolutiegeest »de onverzoenlijke vijand
van Burger- en Volkenstaat" is.
Had hij wel ongelijk?
Voor de vele blijken van belang
stelling ontvangen bij mijne benoeming
tot lid van den gemeenteraad, betuig ik
mijn hartelijken dank.
D. LORIER.
St. Laurens.
Urbanuspillen fl per 1000.
Effecten, Coupons, vreemd Geld.
Rente voor deposito's
1 dag, 1 maand, 3 maand.
metopzegging
4°/. A'u'U 4 '/a °/o
GEVRAAGD
Br. fr. lett. A, bureau DE ZEEUW,
Goes.
De Exportslagerij van
VAN VLIJMEN te V 11 s-
s i tl g e u ïuaakt door deze bekend, dat
zij als commissionair heeft aangesteld
i. BRAND iz. te Oostkapelle,
welke gemachtigd is steeds de hoogste
prijzen voor kalveren, enz. te besteden.
De Exportslagerij van
VAN VLIJMEN te V 1 i s-
s i 11 g e n geeft hierbij kennis, dat vanaf
heden M. KERKHOVE te Serooskerko
en C. KERKHOVE te Aagtekerke geen
kalveren meer voor liaar opkoopen.
Echte Kina Dr. De Vkjj.
Echte Pinkpillen.
Echte Forsters Nierpillen.
Echte Maagpillen.
Echte Abdijsiroop en Abdijpilleu.
Echte Koortspillen.
Alles met 10 pCt. korting BOK.
Aanbevelend,
W. HÜBREGTSE,
Noordstr., Middelburg.
P.S. Landbouwers gebruikt voor uw Kalveren
wAVIN".
Donderdag
beste Kalveren
TJAARDA.
Donderdag
ABRAHAMSE.
I
van
andels-
bedienden.
BUREAU TOT PLAATSING
B. KRUZE, St. Pieterstraat 53,
Correspondent Middelburg.
Bieden zich aan
Bediende, 26 jaar, kennis van Duitsch en Boek
houden 't l-'efst naar Ned.-Indië.
Bediende, 21 jaar, kennis van de moderne talen
en Boekhouden.
Bediende, 28 jaar, kennis van Boekhouden, voor
administratieve werkzaamheden.
Bediende, 27 jaar, kennis van Boekhouden en
Duitsch; alsvoren.
Correspondent, Boekhouder of Winkelchef,
51 jaar.
Boekhouder, Correspondent, 2l jaar.
Bediende, 27 jaar, kennis van Boekhoudenvoor
administratieve werkzaamheden.
Boekhouder, 25 jaar, tevens bekend met Fransch
en Duitsch.
Iemand, oud 42 jaar, voor alle voorkomende
kantoorwerkzaamheden.
Kantoor- of Magazijnbediende, 2o jaar, bekend
met Duitsch en Engelsch.
Bediende, 23 jaar, kennis van de moderne talen
en Boekhouden.
Chef de Bureau, 28 jaar, kennis van Engelsch en
Duitsch, in 't bezit van diploma Boekhouden.
Bediende, 30 jaar, correspondent in Duitsch
en Engelsch.
Boekhouder, 20 jaar, kennis van Fransch, in
't bezit van diploma Boekhouden.
Boekhouder, 27 jaar, kennis der moderne
talen, in 't bezit van diploma's Boekhouden en
Stenografie.
Boekhouder, 25 jaar, in 't bezit van diploma
Boekhouden, kennis van Fransch e* Duitsch.
Bedtende, 20 jaar, kennis van de moderne talen
en boekhouden.
Magazijnbediende, 30 j., voor den engroshandel.
Bediende, 22 jaar, voor administratieve werk
zaamheden.
Boekhouder, 25 jaar, keknis van Duitsch.
Nadere inlichtingen worden gaarne verstrekt
door den secretaris of correspondent.
Door buitengewoon toeval
kan ik U p r i ni a Smeertraau
leveren ii 25 cent per Liter.
Ledersmeer 35 en 121/., ct. per bus.
Lederapprettuur per flac. 13l/s cent.
Machineolie 20 cent per Liter.
Deze aanbieding is slechts tijdelijk.
JOH. DE ROOS. Middelburg.
rekening Januari, bij J. DE VISSER
Pz., Oostkapelle.
TE KOOP GEVRAAGD
vingerstukken (klein model).
Adres: boebh. EANOY, Middelburg.
t e ko op, op de rekening, by D.
ROOZE, St. Laurens.
Met Maart of Mei
gevraagd bij C. KASSE, Klevers-
kerke.
Met Mei
een Smidsknecht
benoodigd, die een paard kan beslaan,
bij C. VAN WAARDE, ged. hoefsmid
te Arneniuiden.
Tegen 1 Mei
gevraagd, loon 120 gulden, bij N. J.
NELISSE, Veere.
"^"ertrelc "vsm Spoortreinen- 'Winterdierist. (O-reen'Wiclrtijd..)
Arnhem
Amsterdam (C. S.)
Den Haag (H. S.)
Rotterdam D.P.
Amsterdam (W. P.)
Utrecht
Boxtel
Breda
Rozendaal 4.58
Wouw .5.11
Bergen op Zoorn5.22
Woensdrecht
Rilland-Bath
Krabbendijke
Kruiningen-lerseke
Vlake
Kapelle-Biezel.
Goes
s'-H. Arendsk.
Noord-Kraaijert
Arnemuiden
Middelburg
Vlissingen j 8.52
5.48
7.10
10.33
11.40
2.38
2.38
5-33
5-~
i
7.01
9.04
i-i 5
2.07
3 55
6.30
7.29
8.19
10.51
2.09
3.28
4-53
7-3°
8.48
4.25
8.6
8.S8
11.20
2.36
4.18
5.20
7.56
6.45
7.15
10.03
12.57
i-57
3-55
5-55
6.50
7-52
10.51
1.36
3-07
4 33
6.36
5.25
8.11
I 8.49
11.24
2.
5-i3
5-13
5.25
6.17
8.6
9.40
12.50
3-19
5-52
6.27
8.29
6.42
8-47
9.16
9-39
10.21
1.21
3-56 4.5
6.20
7
7.10
9.14
$9.51
IO.I
$10.14
6.52
8.57
9.48
1.30
415
6-33
I>
I)
7-5
9.6
9.58
10.37
1-39
4-13
425
6.44
7.20
7.28
9.28
7.14
9.15
10.7
-
1.47
4-34
7.26
9-45
sio.19
1.58
4-47
7.42
7-32
9.52
sio.26
2.4
4.54
7-49
7-43
IO.I
sio.35
2.13
54
7-59
9-55
7.48
10.6
510.41
2.18
4-38
5-9
8.4
O
7 59
10.14
sio.47
2.28
5.20
8.13
8.9
".30
10.54
11.14
2.37
4-49
5.29
8.24
io.8
8.17
11-39
11.1
2-45
5.37
8.32
8.24
11.47
2.52
5.45
8-33
11.56
11.13
3-—
5.53
8.45
8.43
12.3
11.20
11.35
3-7
5-9
6.1
8-54
10.28
8.52
12.12
$10.20
n.28
n.44
316
5.16 6.9
9.2
10,36
10.50
11.2
§11.15
Vlissingen Haven V.
Middelburg
Arnemuiden
Noord-Kraaijert
's-Heer Arendskerke
Goes
Kapelle-Biezelinge
Vlake
Kruiningen-lerseke
Krabbendijke
RillandBath
Woensdrecht.
Bergen-op-Zoom
Wouw
Roosendaal.
Breda
Boxtel
Utrecht
Amsterdam (W. P-)
Rotterdam (D. P.)
Den Haag (H. S.)
Amsterdam (C. S.)
Arnhem
5-32
5-44
5.56
8.53
7-44
8.25
§5.10
1
D
•6
c
A
aa
p
N
§6.13
7.09
9.28
9.06
,§5-23
1 2
H3
I
I rë
2
O
SS
&9
T3
7.21
9.06
5-44
6.7
7.—
3
6.17
7.8
6.23
6-35
6.42
7.28
-
6.49
6.55
7-1
7.10
7.17
I
7-3°
7.50
8.1
1
7.58
6.44
8.6
8.17
7.32
8-33
8.48
9.25
n.35
9.3310.3 5
10.35
9.2111.18
11.18
7-57
9-38
9-38
8.35 10.14
10.14
9.33 11.02
11.02
11.3°
n.30
9—
12.5
1.7
4.30
9.9
12.16
z.15
4.40
9.16
12.23
446
9.24
12.31
9-31
12.38
4.58
9-39
12.47
1-35
2-3
5-5
9.50
r 12.55
2.14
5.12
9-57
1.2
1.46
2.23
5.18
10.2
r 1-7
2.3°
J-23
10.12
r 1.16
2.41
5-32
10.19
r 1.22
2.5°
5-38
10.32
1.34
3-3
5.50
10.42
1-43
2.11
3-i*
6.—
10.51
i-51
3.21
6.8
11.
i-59
2.27
3-3°
6.17
11.42
2.27
3-i
6.46
3.17
5.6
8.09
I.I3
4-45
445
8.27
I.50
5.26
5.26
9.07
12.43
3-5°
3-5°
8.12
I.II
4.17
4.17
8-37
2.19
5.2o
5.20
9-33
2.06
5.11
6.42
9-33
7.12
7.24
7-36
§6.45
jf
CTJ Q9
i8|
;gPQ
'<D
Cd U
o
6.55
7-4
7.22
7-57
8.10
8-37
:.;o -- I
i°-43
10.54
9.29
I0.03
r2.r9
J1.12
7-36
7.46
7-53
8.1
8.8
8.17
8.2c
8.32
8-37
8.47
8-54
9-7
9.20
9.29
9-4o
10.56
11.
36
Geen 3e kl. 1, 2, 3 en 4 Wachten de aankomst der stoomboot uit Queensborough af. I, 2 en 3 Vervoeren reizigers van Vlissingen en van Engeland 3.1-52 en naar Nederland via RoosendaalLa?e
richting Venloo en richting 's-Hertogenbosch via Boxel. 2 Vervoert reizigers richting Berlijn en Dresden en naar Nederland via Tilburg [richting s Hertogenbosch 3 Verv^ van fo 6o VOor minder en van ii.20 voor meer dan' 150 KM.
Zwaluwe. r] Neemt Dinsdag te Goes geen reizigers op voor deze stations. s[ Neemt Dinsdag in deze stations geen reizigers op voor Go»s (loco) 11 Alleen teeen beta -
1 Vervoert reizigers ook van Roosendaal naar Hamburg, Z. Duitschl.
Vervoert reiz'
1> Alleen tegen betaling van
Van Terncuzen 5.35 8.30
Sluiskil 5.43 8.38
Philippine. 5.49 8.45
Sas van Gent 6. 8.53
Selzaete 6.22 9.11
Gent Gr .stat.] 7.5 9.56
12.
12.8
12.17
12.26
12.40
1.22
5.10 f8.-
5.20 f 8.1O
5.28 y 8.19
5.37 V 8.28
5.50 f8.50
6.35 9-34
CL
O c/l
.2*"
M
1 3-
Mc
O
-HN!
v. Gent [Gr.stat].
5.20
8.25
11.50+ 5-4
7.56
Selzaete
6.12
9.11
I2.37T 5-52
12.51-;- 6.7
8.50
Sas van Gent
6.2;
9.24
9-5
Philippine
6-33
9-32
12.59-I-6.15
9-13
Sluiskil
6.40
9-39
1.6 f6.23
9.22
Te Terneuzen
6.48
9-47
1.I4 6.31
9-30
v. Terneuzen. 6.35
Axel'6.49
Hulst I7.04
Te St. Nicolaas I7.35
Mechelen
Antwerpen
415
13-57
9.40
9-57
10.18
10.54
n-53
I2.31
1.28
1.44
2.2
2-35
3-57
3.26
5.52
6.9
6.26
7-2
8.12
8.7
Antwerpen
Mechelen
St. Nicolaas
Hulst
Axel
Te Terneuzen
'6.48
16-38
7.5°
18.22
8.38
8-54
10.38,
11.28
2.6 16.17
1.296.3
11.40] 13.097.16
12.38 3.427.47
12.54 - 3.588.01
1.10 4.128.15
Pr
Er
Sneelc.
Door Dr.
gram gezonde
Centrale Ant
ging te Sneel
»Uit de
candid ia' heeft
Gelijk ik u bij
klaarde, kon
zelfs niet in ov
partijen van de
Historischen ei
zamenlijk cand
het geval te z
dat de Christel
bereid was. O
ik het, ter vern
ming, mijn plic
trale te berichti
delijkheid voor
kan, en haar
candidaat in mi
O
Druk Eirm» Wed. S. J, de Jonge Verweet, Goes.
Het feit dat
wel geen teg
maar weigerd
ren, is nader
zonder dit tot
Nog onlang
interviewer vai
hij „bijna ze
zou gaan.
De Kamer
Ze laat w
stigen arbeid.
Dr. Kuyper
zeventien jaar
gebleven, en
omdat Mr. D
op aandrong.
Sleohts zev
en raakte er
Ware tliansl
ning aan de
verleiding all
Voorshands
onzerzijds in
handen, en ont
waarom de g
reeds zijn voo
zou geven
Dr. Kuyperl
Sneek, die hl
afgewezen.
Om een ges
Nu de ohrisl
haddeu hem cl
derhalve blijkf
terugzagen, w|
plioht zichzelf
nederlaag en
van e'en onvas|
te stellen.
Natuurlijk f
kiesdistrict, oc
revolutionaire, l
hebben om een
Maar dit dei
kiezers vrij lt
moohten stemij
of op Vliegen
thuis blijven
stemmen, de iJ
wasehten hunnjl
Dat is erger
bij wijze van
candidaat le stf
raiDg de oandi]
steunen.
Daar was nij
Maar zóó
Wij sehattenl
te hoog om zoif
In verband
revolutionairen
bij de laatste
door de leiders
in de Kamer koi
maakt de koel
historischen or
indruk.
En wij begiJ
ruoht dat vóór 1
