It
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
mmmg
is wist, f
:1a Paalo,
If aaÈieiÈ Kneckt
No 39. 1907.
Donderdag 14 November.
22e Jaargang,
CHRISTELIJK-
l
HISTORISCH
LEESTAFEL.
en f3.50.
Dienstbode
-)
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S 1. DE JONGÉ-VERWEST te
F. P.. D'HUM, te Middelburg.
Uit de Tweede Kamer.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
DDE LB JJBG: -
Ischedé, heeft ons iets
I vrouwen zouden wil-
rt hetGedurende ge
aan een borstziekte,
i, dat ik moeilijk meer
steloos in de hevigste
r slecht en 's nachts
anwege de hevige be
it soms zoo benauwd
[dan van 't voorhoofd
st dan deed, had veel
oor den trein staat op
1. Natuurlijk kon ik
verrichten en bij de
In, die ik reeds had in-
i, kon ik geen baat
toch eens een flesch U
jren van vertellen. Ik
lezing had, maar daar
bij de Heeren Barend g
3 gebruikt had, voelde
makkelijker los kwam
;on kwamen er zwart-
ite gele stukkentoen
iet ware opgelucht en
<a het gebruik van die
iheele leven niet kwijt
.gezet, totdat ik 8 iles-
>n, eten en werken doe
borstlijders gelieve U
^ningen, asthma, kink-
enz.
lotterdam.
Ï3REGTSE, K. Noord-
E; J. POLEIJ, KR.UI-
JIJDWEG, WEMEL-
3R SCHORE J. DE l
F. d. ZWART Jr., CO-
HREIJBELER, DOM
EN, 00STKAPE1LE
WESTKAPELLE; L.
G. P. LEENDERTSE,
PIETERSE, WEST-
ITTHEMJ. GELUK,
J. HARPE, MELIS-
r HANSWEERTM.
pWOTJTSDIJK, C. DE I
iND, A. WALRAVEN,
ftlJGER, DRIEWEGEN
DAMME Azn., WIS-'
H. BRASSER Oz., I
te van stonden aan
1 ANDRIESSEN, Nadorst,
[g;
Juwelijk met Mei
iandkziecht
melken kan, bjj J.
G a p i n g e.
Terstond
.e Shield.
W. ROUW, V e e r e
loop".
ptelling liefst terstond
pres Bree E 138,
Middelburg.
-30
..40
■.46
•5
.12
.18
1-3 3
•32
1-38
•5°
17
.46
.09
,27
1.07
1.12
■•37
[>•33
>•33
'«6.45
4
JH
O
O ^3
O u
rQ <L>
i2 <4
ba
•scq
U
O
7.12
7.24
7-36
C4
6.55
7-4
7.22
7-57
8.10
i 8.37
8.50
10.43
10.54.
9-29
I0.03
12.19
',11.12
7-36
7.46
7-53
8.1
8.8
8.17
8.25
8.32
8.37
8.47
8.54
9-7
9.20
9.29
9.40
10.56
•36
fLaar Hamburg, Z. Duitschl.
riand via RoosendaalLage
20 voor meer dan 150 KM.
10.38
11.28
11.40
12.38
12.54
I.IO
2.6 6.17
1.296.3
,3.097.16
343.7-47
j3.588.ot
I4.128.15
IEDER EN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
13 November 1907.
Wat dijken kosten.
De verüooging en verzwaring der dijken
in Zeeland eisohten van de verschillende
polderbesturen volgens rapport van den
hoofdingenieur f2 224.657,23, wat vermoe
delijk tot f3.000,000 zal klimmen.
Drie millioen gulden dus.
Wanneer die som werd betaald in bank
biljetten van f 100, zouden deze naast
elkander gelegd met de smalle zijden, een
streep beleggen van 660 kilometer lengte,
(de afstand van Leeuwarden naar Valken
berg en terug (Zelandia.)
Goes.
Jacht op een struisvogel.
Er zijn er, die beweren dat er van een
grondwetsherziening in den geest van het
tegenwoordige kabinet niets komen kan,
omdat in elk geval de vrijliberalen niet
mee willen. Zij stapten indertijd wel over
hun bezwaren tegen het blanco-artikel
heen, mits aan de Eerste Kamer het reoht
van amendement zou gegeven worden,
maar de regeering hoorde wel dat advies,
maar deed precies omgekeerd. In stee de
positie van de Eerste Kamer te versterken
ging zij aan dio Kamer alle steun ontnemen.
Nu zullen dan tooh de vrij-liberalen niet
meedoen, zeggen sommigen.
De ministers hebben daar blijkbaar een
weinig anders over gedacht.
Op grond der historie zullen zij hebben
geredeneerd eens op glee gaan ze wel
mee. Want heel hoog telt men m radicale
kringen de vrij-liberalen niet. Ze inogen
ze in 't publiek eens verstoord aanzien, in
't geniep lachen ze er een beetje om.
Men krijgt een goeden kijk ©p de wijze,
waarop men in radicale kringen denkt over
de vrijliberale vrienden, door een artikel
van een vrijz.-demoeraal, het kamerlid
Marohanl, in het Tijdsohrift der XXe eeuw.
In een politiek overzicht in dat tijdsohrift
behandelt hij de kwestie der grondwets
herziening.
Van de vrij-liberalen zegt hij„de partij
van links die voor de nadering der kies
rechtkwestie het hoofd in het zand heeft
gestoken".
De heer Marohant is een stoutmoedig man.
Men spreekt in het gewone leven wel eens
van stuisvogel-politiek. Rij gaat verder en
noodigt ons vriendelijk uit in de vrij-liberale
partij een struis te zien, die zijn hoofd in
liet zand steekt, bij de nadering van de
kiesreohtbeweging.
Dat was dan toeD mr. Tydenian zei
infra dignitatem", toen het met andere
woorden beneden de waardigheid van den
heer Tydeman was, om aan de politiek
van het blanco-artikel te doen.
't Leek heel aardig, zoo voor 't oog.
Maar de radicalen lachten. De struis
steekt den kop in het zand, zeiden ze. Als
het tijd wordt, zullen we den vogel wel
opjagen.
En ja, dat is nu gebeurd. De heer Mar
ohant sehrijft
11 Het besluit van den bond der vrij
liberalen zal dan ook inderdaad wel deze
beteekenis hebben, dat zij het algemeen
kiesrecht desnoods aanvaarden, vooralsnog
onder een mits, dat het remmend vermogen
der Eerste Kamer zal worden bevestigd
en versterkt. Deze beslissing ging reeds
enkelen in den bond te ver. De demoora-
tophoben gevoelden zich op het heliend
vlak. Of zij hun congé namen uit den bond,
dan Kei of de vrijheid dezer liberalen hun
daar ruimte bleef bieden, weten we niet.
Een der ergsten toonde neiging om naar
rechts over te loopen en schreef, dat „voor
alles iinks" het wachtwoord niet kon zijn".
Dus zou men zeggen er dreigt tooh
gevaar voor de grondwetsherziening uitden
vrij-liberalen hoek. De struis, eens den kop
uit hei zand trekkende en het ge vaar ziende;
zal hit linkêche kamp ontvluchten. Wei
neen lacht de heer Marschant.
„Zo ziet men deze vreesaohtigen beurte
lings vluchten voor het demooratisehe, dan
voor iet clerieale gevaar, een vlucht blijft
het sheds".
Men denke ziob dat eens in. De demo
eraten jagen den vrij-liberalen struis op
en toonen hem het demooratisehe gevaar.
Hij vlucht veisohrikt naar rechts. Maar
dan laten de jagers hem het „clerieale ge
vaar" zien. Hij keert en vlucht weer naar
links. Daar schrikt hij weer voor het
democratisch gevaar en slaat weer om, en
zoo voort.
„Laat hem vluchten", denken de radi
calen. „DieD vogel vaDgeu we wel, als het
ons gelegen komt".
Eu of zo ODgelijk hebben
N. Prov. Gr.
Maandagmiddag zette de Kamer haren
arbeid voort. Aan het woord waren de
Indische specialiteiten, als de heeren Van
Kol, de eerste onder zijns gelijken,
Bocgaerdt en ook wel Van Deventer. Deze
schenen de zaken onder elkander aftedoen,
ten minste af te doen in den zin van te
bespreken. Al wat Indië en zijn aange
legenheden betreft, is naar het schijnt, in
het hoofd van don afgevaardigde van En
schedé opgenomen. Ook dhr. Boogaerdt
laat zich niet onbetuigd. Nu en dan wordt
tusscUea door dë stem en 'het advies vsn
dhr. IJzerman gehoord alsmede die van
den Rotterdamschen afgevaardigde Plate.
Zoo had de heer IJzerman het dezen keer
nog al druk over de exploits ie der Ombilin
steenkolenvelden. Hij is over die exploitatie
alles behalve gerust. De kolen worden veel
te goedkoop verkocht en daardoor krijgt
men voortdurend in tegenstelling van ds
vroegere periode gedurig achteruitgang.
En het ziet er niet naar uit, dat het beter
zal worden, nu er zooveel meer dwang
arbeiders zullen noodig zijn, als ten minste,
wat hij niet hoopt, de productie uitgezet
zal worden. Op het oogenblik wordt er
volgens dhr. IJzerman op den verkoop
toegelegd en dat kan toch niet. Dat vond
ook dhr. Van Kol en de Minister, maar
de zaak stond zóó hachelijk niet, meenden
beiden. Ds Minister had heel andere cjjfers
voor zich dan dhr. IJzerman en kwam
daardoor tot een geheel andere beschouwing.
Eu ook dhr. Van Kol meende, dat we
zoo voorzichtig niet behoefden te zijn met
de productie. Er is nog wel 15 miilioen
ton kolen. Intusschen is de zaak van de
Ombilin-kolenvelden reeds in onderzoek
bij den Directeur der Gouvernementsbe-
drijven en dan zal het wel uitkomen,
wiens cijfers juist zijn, die van den bëer
IJzerman of wel die van den Minister.
Over de zoutbriketteering werd ook een
boom opgezet. Dhr. Van Kol zegt, dat
velen klagen over den bitteren smaak van
het zout en wijst op een middei ter ver
betering. Wellicht helpt vooraf raff.neeren.
De verpakking van da zout'briketten kon
cok wel beter zijn, merkt dhr. Van Deven
ter op, die ongetwijfeld veel van zout houdt.
Ja, ja, zegt de Minister, voorziohtigheid
bij de zoutbriketteering is aan te bevelen.
Er komen steeds moeilijkheden daarbij
voor, adres de bittere smaak
En dan do verpakking Daar valt niet
mee te spotten. Altijd zoo'n lastig pro
bleem geweest, die varpnkking Wie
van de lezers er meer van wil weten, sla de
handelingen maar eens op, dan kan hij ook
te gelijk zijn geheugen opfrisschen in zake
steenkool-exploitatie in Indië, en ook in
zake de draadlooze telegrafie. Vermelden
we nog, dat by het begin dhr. v. Kol de
irrigatiewerkon besprak. Met de irrigatie,
zegt deze afgevaardigde, gaat het steeds
den slakkengang Men stelt vast een plan,
een groot plan zelfs, maar wat is er van
gekomen in al die 15 jaren Een miijoentje
per jaar wordt er voor uitgegeven.. Geen
wonder, dat er zooveel gronden braak lig
gen. De bevolking moest zelf maar de irri
gatie ter hand nemen, natuurlijk met voor
schot van de regeering. De Minister erkent,
dat het irrigatieplan van 1891 nog niet ge
heel is uitgevoerd, maar men zal er tooh wel
komen, al gaat het langzaam. Er wordt zoo
veel gedaan als mogelijk is.
Het slechte weer van verleden jaar deed
er ook geen goed aan. Maar daarom geen
moed verloren. Dhr. Van Kol had ook den
raad gegeven om studiebeurzen uit te
geven, zoodat ook minvermogenden zich
op dat gebied kunnnn toeleggen, als te
rugplag op 's Ministers zeggen, dat hem het
noodige personeel ontbreekt, om vlugger
door te werken met de irrigatie. Van dit
miduel nem door dhr. Van Kol aau de
hand gedaan, bleek de Minister niet af-
keerig. Hij zou het met zijn ambtgenoot
van binned'. zaken overwegen. Voorts
werd in den breede gesproken over de
haven van Soerabaja een moeilijk
vraagstuk volgens dhr. Van Kol, te meer
daar het nog altijd de vraag is, of een
zeehaven Doodig is, waf eehfer voor dhr.
Boogaardt vasf staat over de keuring
van stoomketels.
De stoomketels warden te berde gebracht
door dhr. Piate. Het ware vvensohelijk,
zeide bij dat er een regeling werd ge-
troilen dat het certificaat omtrent de
eonstruotie van die ketels in Nederland
verstrekt, ook geldig zij in Indië. Er is
reeds vroeger een commissie daarvoor
ingesteld, dooh deze werkt blijkbaar niet
re.cl-.iuoa». Ho heeft minste oog geen
rapport ingeleverd.
De taak van die commissie is waarlijk
nog ai. omvangrijk, mynheer Plate, zegt
de Minister. We doen het best met ge-
te oefenen en de rapporten af te
wachten. Berusten in den toestand voorals
nog ten minste, is den Rotterdamschen
algevaardigde alzoo aanbevolen.
3R
De Landbouwtentoonstelling te
s-Gravenhage, 16-22 September 1907
Uitgave van Leiter-Ny pels. Maastricht.'
Een prachtwerk met tal van fraaie, w èl
gesiaagde photo's op geeartonneerd papier
een beschrijving en historisch overzicht
van de Tentoonstelling. Een prachtwerk
dat den goeden naam der tirma eer aandoet
en een blijvende herinnering biedt aan de
bezoeners en deelnemers dezer belangriike
tentoonstelling.
De Elf Provinciën 1908. Uitgave
La Rivière en Voorhoeve, Zwolle.
Reeds 't vorige jaar moohten wij met
ingenomenheid van 't versahijnen van dezen
Weekkalender 1907 melding maken Die
van 1908 overtreft zijn voorganger verre
m handigheid, fraaier en artistieker uit
voering van het schild, en afwerking der
52 photo s.
Het schild in 8 kleuren in goud, is eeht
nationaal Nederlandsoh door zijn Hol-
landsoh landschapje met molen en de
prachtige wapens der 11 provinoiëa on
den rand. Boven ieder blaadje der week
ia een praohtig gezicht uit een der ve-
m een ten van ons land, waaronder zelfs
zeer fijne. Er is ruim gelegenheid op elk
hlsd vcor het maken van aanteekeningen.
Hot schild bevat ook nog de opgaven
der algeineene christelijke, der R.-K. en
Israëlietisehe feeBtdpgen, benevens de ver
jaardagen van het Koninklijk Huis. Een
kostbare praeb'sche saionkalender, waaraan
de uitgever geen geld of moeite spaarde
om hem tot een sieraad voor kamer of
kautoor te maken. Voor geschenk op de
feestdagen is hij alleszins geschikt.
De taal der Heilige Verlegenheid,
gedachtenisrede zijner 25-jarigeambts
bediening, gehouden door L. Bouma
pred. Geref. kerk B te Middelburg.
Middelburg A. D. Littooij Az.
Deze leerrede naar 2 Sam. 7 185 is
door den hooggeschten Middelbnrgschen
ieeraar bennt, om op zijn feestdag eenige
bijzonderheden uit zijn persoonlijk en ker-
kfthjk loven in te vlochten, waarvan zeker
velen in onze provincie met genoegen ken
nis zullen nemen. Dat de grondtoon hier
is Looft den Heere, behoeft voor wie ds
Bouma kecneD, als optimist en Christen,
niet te worden gezegd.
De uitgever zorgde voor een beste uit-
van 5 regels 40 cent, -iedere regel meer 6 cenr.
Familieberichten van i—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
voering. Kome dit herrinneringswoord in
veler handen
Catalogus van G. F. Callenbachs
Zondagsebooluitgaven, te Nijkerb.
Nsjaar 1907. Een rijke verzameling en
met de bekende gunstige bepalingen om
trent de reductie. Onder de uitgaven zijn
ook Bijbeleehe Prentenboeken die zeer de
aandacht verdienen.
Catalogus van Boek- en Plaatwerken
van D. A. Daamen te Rotterdam.
Vooral de muurteksten en gebloemde en
geïllustreerde tekstkaarten zijn bijzonder
schoon en verdienen zeer onze aanbeveling.
Deze uitgever heeft voorin zijn catalogus
by elkander gevoegd de fraai gelijkende
portretten van onze beste auteurs de dames
Kuyper, Breevoort, Wirtz, en de heeren
Penning, Postmus, Brouwer, Seerp Anema,
G. Schrijver en J. C. Houaoet. De uitdee-
lingsbaarten, de wandtebsten op fluweel,
kaarten met bloemschilderingen, enz. enz.
worden in dezen catalogus beschreven.
Catalogus van Prachtuitgaven van
J. M. Bredéa, te Rotterdam.
Vooral op 't gebied van teksten en tpkni-
baarlen heofb iiezci firma een zeer uitge
breide, inderdaad schoone verzameling,
waarmede wij gaarne velen zien kennis
maken.
Men behoeft bij zooveel aanbod met de
aanstaande feestdagen niet verlegen te
zitten wat men den kinderen of vriend of
vriendin ten geschenke aanbieden zal.
Zondageschooluitgaven van G. F.
Callenbach te Nijkerk.
De uitgever Callenbach zorgde weer vcor
een tal van goede, fraai afgewerkte groo
tera 6n kleinere boeken, waarmede wij
onze jongens en meisjes op de aanstaande
feestdagen kunnen b'ij maken. Er zijn ver
schillende nieuwe bij. Op enkele er van
vestigen wij bereids de aandacht.
De Geuzenadmiraal van Zssland,
door A. v. d. Flier.
Een uitnemend jongensboek voor onze
Zesuwsche jongens. Mej. v. d. Fiier heeft
onderons geen afzonderlijke beschouwing
als schrijfster meer noodig. W' ij kennen
haar, en wel heelemaal van ds goede zijde.
Van het boek alleen dit. Wij maken er
kennis met Datheen, den prediker uit Bra
bant en Vlaanderen, en een van daar ge-
vluchten Calvinist Jan Hermanz, die in
Zeeland een veilige schuilplaats vindt, met
de dappere Zsenwsche geuzen-admiraals
Karei en Lodewiik Boisot, en den door
Alva om den galoovo verbannen burge
meester van Mechclen v. d. Aaen don
edelen geus Arend van Dorp. Het is een
episode uit den 80jarigen oorlog, met tal
van avonturen, waarin Middelburg, ba-
halve andore steden, eene rol speelt.
Het gevecht op het Slaak, waarbij Boisot
volgens Mondragons eigen zeggen „meer
waard dan een leger" den dood vindt, wordt
op aangrijpende wijze beschreven. Dat
boek zal vele lezers vinden. Het bevatfra&ie
platen.
Negen dagen Koningin, doorRhona.
Naar het Eagelsch.
Een echt meisjesboek. Het is een verhaal
uit de laatste dagen van de ongelukkige
Johanna Gray, dis negen dagen Koningin
van Engeland is geweest, en wier laatste
woorden, bij den gang naar 't schavot, ge
tuigen van haar oprecht berouw en kinder
lijk geloof. Het is een aangrijpend verhaal,
te meer omdat het historisch is. De platen
zijn prachtig.
Twee Overwinnaars, esn verhaal
door A. J. Boogenbirk.
Wie is die man op de titelplaat, staande
op een rots, spiedend in de verte om den
vijand te zien. Dat is zeker een der over
winnaars. Onze belangstelling is door het
zien van het plaatje al gewekten de lust
vergaat niet voor wij 't boek ten einde toe
hebben uitgelezen. Want Hoogsnbirk ver-»
staat de kunst om u te dwingen by 't lezen
van een verhaal geen half werk te doen.
Het ia een verhaal uit de dagen van de ver-
volgingen der Covenants in Schotland. De
held er van Ralph Douglas, den lezers van
Be Heraut nog wel bekend, is een er van.
Van zijn bekeering, lijden en vervolgingen,
gewagen deze bladzijden en Gullen, een
koninklijk officier, die voor do Covenants
gewonnen werd, is de ander, doch de eerste
sterft den marteldood. Ook dit verhaal ia
met fraaie platen gesierd.
Bianca, het verkochte Zigeunerkind,
door Ida Keiier.
Een treffend verhaal van diep treurige
lotgevalian en verrassende wendingen ea
meteen blijde ontkneoping; door alles loopt
de draad van het voorzienig Godsbestuuv.
Het Zigeunerkind verkocht in een Chr.
gezin door een moeder die zelf geen
Zigeunerin is, en later bij een ouden beer
tereoht komt die haar oud-oom blijkt te
zijn. Hoe zij door haar broeder gevonden
wordt en een vriendin harer moeder tot
zich neemt en de vrouw wordt van haar
pleegbroeder; dit alles wordt in den kinder
toon zoo aangrijpend meegedeeld. Dit ver
haal zal onzsn lezeresjes en lezers lang bij
blijven.
■t Was maar een dagmeisje, door
W. J. D. v. Dijok.
Een lief verhaal van een echtpaar met
een doohtertje en een grootmoeder. De
vader raakt in de gevangenis, de overige
huisgenoolen vestigen zich elders waar de
moeder uit werken gaat, de grootmoeder
sterft/ en 't dochtertje ais dagmeisje in
dienst treedt, waar zij valschelijk beschul
digd weer uit geraakt, door de politie
onder banden genomen wordt, en in een
ernstige ziekte valt, waaruit zij onder de
behandeling van een geloovigen dokter
herstelthoe 't overige terecht komt in
een blijde ontknooping die door onze jeug
dige lezers met voldoening zal worden
gelezen. Het boek heeft mooie plaatjes.
Het Tyrolarkind, door Veka.
Mevrouw Sternberg i3 met haar doch
tertje te Heran orn herstel te zoeken voor
haar kind dat tengevolge van een val aan
rugverlamming lijdt.
Zij maken er kennis met een arm blind
meisje en hare moeder, wier omgang een
gezegenden invloed op de dochter heeft,
terwijl de blinde door de verhalen der
geloovige dame tot het Licht der Wereld
komt. De versohilleode ontmoetingen tus-
echen deze ongelukkigen worden op eeht
kinderlijke wijze beschreven. Het is een
zeer geschikt kerstboekje metlieveplaatjes.
Donkere tijden in een jongensleven,
door Marie.
Een gewoon verhaal. Een jongen die
van kwaad tot erger komt, verdriet en
dood in de ouderlijke woning brengt, en
na velerlei afzwemngen tot zijn vader
terugkeert en deelgenoot wordt van de
„groote blijdschap". Keurige plateu.
BastiaaD, de Rotterdamsehe straat
jongen, door M. v. d. Sfaai.
Van der Staal heeft reeds sinds eenige
jaren in een andere betrekking zioh een
vaardig schrijver betoond die als't noodig
is in het kinderhart de reahte snaar weet
te doen trillen. Dit doet hij ook in dit
boek, waarvan reeds titel ea titelplaat tot
lezen uitlokken. Het verhaal begint met
een sehooijongecsgesprck, afgebroken door
een geroep van houdt 'rn en de arrestatie
van een straatjongen, die echter „on
schuldig" blijkt, en met zijn kornuiten
wraak neemt op den winkelbediende die
hem had aangeklaagd, dewijl hij wèl
schuldig was. Baetiaan rchoon jong heeft
een lange treurige levensgeschiedenis door
gemaakt. Hij wordt eindelijk gevonden
door een heer die zich hst lot van der
gelijke verwaarloosden aantrekt. Het is
een waar verhaal, allleen de namen zijn
veranderd.
In „Welkom" mernen wij „Jeruel" te
herkennen. Hoe Bastisau zijn vader vindt,
en uit „Welkom" wegbljift en „verdwijnt"
en na lange jaren in „Welkom" terugkomt,
en een nieuw „Welkom" in Rotterdam ver
rijst, dat alles moeten onze jeugdige yrien
v - ZJ'
m
