NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 26. 1907.
Woensdag 30 October.
22e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed, S, l DE JONGE-VERWESÏ te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Ouderdomsverzekering.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
De regeering heeft haar ontwerp Ouder
domsverzekering ingediend.
Toen het ministerie-Kuyper met zijn
ontwerp kwam, was het iets later, minister
Veegens is er nu iets vroeger bijmaar als
men rekent dat hy 't ontwerp van zijn
voorganger tot leiddraad had, en .alle ge
gevens aan zijn bureau aanwezig wareD,
dan kan men niet zsggen dat hij er nu juist
zoo vroeg by was.
Het trekt de aandacht dat de vrijzinnige
pers met zoo groote welwillendheid en in
genomenheid dit ontwerp begroeten dat,
terwijl 't ontwerp van de vorige regeering
de invaliditeit op den voorgrond stelde.
Wat toch zeker &eel wat beter was.
Door dat ontwerp kon een werkman die
bijvoorbeeld reeds op zijn 40e jaar invalide
werd,dat wil zeggen ongeschikt omteicerken,
het pensioen krygen, dat hy nu, door het
ontwerp-Veegens, pas op zijn 65ste jaar
zal kunnen genieten.
Dit is de schaduwzijde van het ontwerp.
Het wil alleen ouderdomsverzekering.
Roodhujjzen riep in 1901 op de kiezers
vergaderingen met 't oog op de invalidi
teitswet van minister Kuyper uitwat
heeft nu een dooie aan een rijksdaalder
Wat hij nu uitroepen zal wanneer een
invalide 25 jaar wachten moet eer hij zijn
volle pensioen krijgt?
Misschien wel niets.
Doch dit is op 't oogenblikonzezaakniet.
Deze is nu dat wij op dit ontwerp de aan
dacht vestigen. De grondslag er van is
aldus uitgedrukt in de artt. 1 en 2.
„Een ieder die werkman is, is verplicht zich
en zijne weduwe bij de Ouderdomsrentebank
het recht op' een rente bij ouderdom te ver
zekeren, voor zooverre hij niet in deze wet uit
gezonderd of krachtens deze wet van den ver
zekeringsplicht ontheven is.''
„Onder werkman verstaat de wet ieder man
of vrouw, die na het bereiken van den leeftijd
van ió jaien tegen loon van niet meer dan f iooo
per jaar binnen het Rijk werkzaam is of in ten
behoeve van een onderneming of inrichting of
in een dienstbetrekking, daaronder niet begre
pen een militaire."
De kleine ondernemer onder 21 jaar, die
geen f 1000 inkomen heeft, kan zich en zyn
weduwe vrijwillig verzekeren.
De werklieden worden ingedeeld in vyf
loonblassen, naarmate het jaarlyksch loon
is onder f 240, f 240—400, f400-6C0,
1600—800 of f800 en hoogor.
Over elke kalenderweek wordt 'n premie
geheven, die voor de 5 klassen aldus stygt
20,24,32,40 en 48 centen.
De verzekerde die den leeftijd van 65
jaren bereikt en den wachttijd van 1218
premieweken vervuld heeft, heeft recht op
ouderdomsrente.
De rente bestaat uit lo. een grondslag,
berekend door 345-maal het gezamenlijk
bedrag der betaalde premiën te deelen door
het aantal weken dat de verzekering heeft
geduurden 2o. een verhooging van 15
pCt. der betaalde premienzy daalt Diet
onder f104 per jaar.
De betaling der premie geschiedt by
werklieden door den werkgever, die be
voegd is de helft van het loon af te houden.
29 O «tob er 1907.
Nog eens: Geheimhouding.
De Rotterdammer zegt dat wij in 1905
besloten hebben ons aan den plicht der
geheimhouding van het verhandelde op
deputatenvergaderingen niet meer te zullen
houden,en datwedit deden uit teleurstelling
over sohenning van 't geheim door andere
bladen.
Ter toelichting deelen wij uit ons no.
van 17 April 1905 mede dat wij een eigen
-verslaggever ter deputaten vergadering «'van
13 April 1905) hadden, die zijn verslag,
behelzende zeer onschuldige mededeeliogen
klaar had, doch 't voor zich hield toen de'
voorzitter Jprof. Bavinek geheim
houding had opgelegd. Toch bevatte De
Standaard dien avond heel wat meer dan
onze verslaggever van plan was geweest
ons te melden*
Hierover, immers terecht, ontstemd, heb
ben wij beloofd wij eiteeren hier let
terlijk «in 1909 indien wij leven en
ter deputatenvergadering gaan, ons aan
het verbod niet meer te zullen storen en,
natuurlijk met inachtneming van partij-
kieschheid en politieke voorzichtigheid, onzen
lezers niet alleen het verslag der rede,
maar ook onschuldige wetenswaardige bij
zonderheden van de Deputatenvergadering
te zullen meedeelen.
Op 'tgecursiveerde komt 'taan.
Zoo absoluut als De Rotterdammer het
ons zeggen laat, hebben wij ons derhalve
niet uitgesproken.
Wij wareD, en zijn nog voor publieeering
van alles wat behoort tot «de onschuldige
wetenswaardige bijzonderheden".
Hetgeen een deel onzer pers publiceer le,
bijvoorbeeld wat De Rotterdammer betref
fende de ervaring van den Middelburgschen
deputaat meedeelde, behoorde hiertoe naar
onze meening niet.
Dergelijke „bijzonderheden" behoeft
men van ons niet te verwachten.
O verigens houden wy ons aan hetgeen
wij reeds in 1905 (zie bedoeld artikel) op
gemerkt hebben„Dat verbod van ook
maar het geringste aan de eigen pers mee
te deelsn, is kinderachtig en niet meer van
onzen tyd".
Hetgeen de Standaard opmerkt dat de
pers het dan vooraf vragen moet, houdt
geen steek.
Het schynt ons gemakkelijker, geljjk op
meerdere groote vergaderingen onzer rich
ting geschiedt, dat een commissie uit de
aanwezigen wordt aangewezen, die de zorg
heeft voor een gelijkluidend persverslag
voor a< onze bladen.
Alleen zou in den rondzendbrief van het
Centraal-Comité kunnen gezegd worden
dat 't verslag per post aan alle bladen wordt
gezonden, doch dat zij, die dit telegrafisch
verlangen, zich te voren hebben op te
geven.
Zulk een verslag zal dan natuurlijk niet
kunnen of mogen bevatten pikante bijzon
derheden als er door ons hierboven uit De
Rotterdammer een werd gesignaleerd.
Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
terschelde.
Staat van vertraging in den treinenloop
te Vlissingen van Vrijdag 13 September tot
en met Donderdag 24 October, waardoor
geheele of gedeeltelijke aansluiting verloren
ging.
16 Sept. trein 3.16 aangekomen 3.30 1)
17 1144 12.02 1)
23 11.44 12.- 1)
24 3.16 3.80 1)
n
30
1 Oct.
2
18
21
21
22
3.16
3.16
3.16
11.44
11.44
3 17
8 52
3.30 1)
3.28 1)
3.26 2)
12.— 1)
12.03 1)
3 30 3)
910 2)
1) Geen aansluiting met Breskens en Neuzen.
2) Geen aansluiting met Neuzen wel met
Breskens.
3) Geen aansluiting met Breskens wel met
Neuzen.
Het ryke leven dat, naar de schoone me-
didatie in 't laatste nommer van De Heraut
thans tot den ouderdom is genaderd, het
leven van dr. Kuyper, den man uit wiens
gedachtenwereld een geslacht heeft ge
leefd en nog leeft, hetzy dan tot instemming
hetzij tot bestrijding, geeft zeer terecht de
geheele pers stof tot beschouwing op den
zevenstigsten jaardag van een man wiens
leven één stuk vaderlandsche geschiedenis
is, en wiens gestalte, als uit graniet ge
houwen, het beeld van kracht en ernst ver
toont valt onwillekeurig het licht op het
verleden en hoe het veranderde.
En wie zegt op welk terrein het meest
Op het terrein der politiek
Op het erve der kerk
Op het breede terrein der wetenschap
Op schoolgebied
Zoo gansch anders zijn onze inzichten en
onze beschouwingen van de wereld om ons
hesn.
Onze redacteur heeft niet nagelaten
daarop herhaaldelijk te wijzen.
Maar onder zooveel dat verandert is in
6n ook wel ten deele door hst leven van
den man dien heel Nederland, maar inzon
derheid de antirevolutionaire party in Ne
derland op dezen jaardag herdenkt, is toch
ook iets dat onveranderlijk gebleven is als
te voren.
Zelfs in vormen niet zoo heel veel van het
verleden verschillend.
Indien toch aan één onzer het schrift
woord vervnld is «Zij hebben Mij gehaat,
zij zullen ook U haten, dan zsker wel aan
dr. Kuyper.
Niemand dan hy had overvloediger zijn
deel van den haat der wereld die om de be
lijdenis Zyns Heeren hem toekwam.
Tegenover dien haat staat de verkwik
king van de liefde zijns volks en de trouw
van zoovelen die met hem eens geestes zyn.
Die liefde en die trouw is hem verzekerd
van zoovelen wier gedachten en ervaringen
hy dikwyls zoo aangrijpend schoon heeft
vertolkt, van allen voor wie hij dien
rijken schat van meditatiën heeft geschre
ven, als uit de ziel gegrepen- van allen
wie hy i3 voorgegaan in woord en gebed
van allen wier smaad hy heeft mede gedra
gen en door woord en pen verdedigd tegen
tallooze aanvallen en met zyn wetenschap
pelijk schild gedekt tegenover allerlei be
spotting en bovenal van allen wier heerlijke
en hoogst gewichtige roeping hy tot be
wustzijn heeft gebracht in den stryd van
onze en zyne dagen.
Hy als wy, gaan haastiglyk voorbij maar
we loven op 'n dag als dezen Gods goeder
tierenheid die het dezen man gaf een licht
straal op menig levenspad te werpen.
Eigenaardig in verschil.
W ij hebben een zwak kabinet dat her
haaldelijk door den steun der rechterzijde
in de Tweede Kamer op de been kan blyven.
Dit feit valt niet te loochenen.
Van rechts wordt die steun van de rech
terzijde, terecht, hieraan toegeschreven,
dat de rechterzijde niet aast op het bezet
ten van het regeeringskasteel, doch in de
eerste plaats rekent met 't landsbelang, en
alle voorstellen steunt die op dit landsbe
lang zijn aangelegd. Daarom stemmen de
leden der rechterzijde ook steeds voor der
gelijke voorstellen en wetsontwerpen van
liberale „regeeriDgen".
Maar van Links heeft men, blijkens het
Voorloopig Verslag op de Staatsbegrooting
gezegdneen daar niet van. Het is een
voudig een bewijs dat dit kabinet zoo ver
zoenend is in zijn optreden
Zoo gaat het nu.
Treedt een christelijk kabinet op, dan
wordt dit van Links steeds heftig bestre
den. Maar treedt een vrijzinnig kabinet op,
en 't wordt ook van Rechts gesteund, dan
ligt dit aan de voortreffelijkheid van dat
kabinet. Het slechte kabinet was dan na
tuurlijk het christelijke.
Niet minder eigenaardig is het dat de
vrijzinnige pers, wanneer er een christelijk
kabinet aan het roer is, en er zoo weinig
tot stand komt, dit toeschrijft aan de traag
heid van het kabinet, dat „niets doet".
Maar is er een vrijzinnig kabinet aan het
werk, en de molen maalt niet genoeg, on
danks zijn geduchte kleppering, dan ligt
dat niet aan het kabinet, maar „aan den
trage(n) gang van onze parlementaire
machine".
Dan heeft de Kamer het gedaan, en in die
Kamer natuurlyk de Rechterzijde
Waar dan nog dit bijkomt
Wanneer een ehr. kabinet met een wets
voorstel komt, dan wordt dit van Links ter
stond met wantrouwen en afkeuring be
groet; het is onvoldragen, ondoordacht,
vol fouten en gebreken. Van waardeering
heelemaal geen sprake.
Denk maar aan de sociale wetten van het
vorige kabinet.
Doch komt er nu een sociaal wetsontwerp
van een vrijzinnig kabinet, dan beluistert
men een heel anderen toon. Bewonderend,
waardeerend, en een woord van dank aan
do regeering die «haar belofta heeft inge
lost!'. En het ontwerp, al biedt het minder
dan een dergelijk ontwerp van zyn voor
ganger, wordt luide geprezen.
Adres aan het ouderdomsonowerp.
Dit noemen wij, aan het suaviter in modo
gedachtig, eigenaardig.
Lezer, hoe vindt gij 't
70ste verjaardag van Dr. A. Kuyper.
In het begin dezes j aars werd van ver
schillende zyden den wensch uitgesproken,
om ter gelegenheid van den 70ston ver
jaardag van Dr. A. Kuyper uiting te geven
aan wat leeft in veler hartdankbaarheid
te toonen voor den waardevollen arbeid,
dien Dr. Kuyper mocht verrichten en hem
hulde te brengen voor zijn groote talenten
op zeer verschillend gebied. Teneinde die
uiting zooveel mogelijk een algemeene te
doen zyn, werd een Comité saamgesteld uit
mannen, die gerekend mogen worden de
verschillende volksgroepen te vertegen
woordigen, en waarin byna iedere arbeid,
waaraan Dr. Kuyper zyn krachten heeft
gewijd, vertegenwoordigd is. Dit Comité
werd aldus samengesteldProf. Dr. H.
Bavinck, Voorzitter van het Centraal Co
mité van antirevolutionaire Kiesvereeni
gingen, Voorzitter J. van Alpiien, Assessor
van het Centraal Comité van antirevolutio
naire Kiesvereenigingen. A. S. Talma,
Assessor van het Centraal Comité van anti
revolutionaire Kiesvereenigingen. Mr. Th
Heemskerk, Voorzitter van de antirevolu
tionaire Kamerclub. W. Hovy, Voorzitter
van de Nederlandsche Vereeniging van
Christelijke Patroons „Boaz". P. van Vliet
Jr., Voorzitter van 't Nederlandse!» Werk
liedenverbond «Patrimonium". H B. Wey-
land Jr., Voorzitter van de Nederlandsehe
Vereeniging van Christelijke Kantoor-en
Handelsbedienden. A Brummelkamp, voor
zitter van den bond „De Kleine Pers". S.
baron van Heemstra, Voorzitter van de
Vereeniging voor Hooger Onderwijs op
Gereformeerden Grondslag. Ds. B. van
Schelven, Voorzitter van het College van
Curatoren der Vriie Universiteit. Prof. Mr.
D. P. D. Fabius. Rector van de Vrye Uni
versiteit. Prof. M. Noordtzij, Rector der
Theologische School te Kampen, Voorzitter
der Vereeniging voor Gereformeerd school
onderwijs en Voorz. van het Gereformeerd
Schoolverband. Prof. Dr. J. Woltjer, voor
zitter van de Hoofdcommissie der Vereeni
ging voor Christelijk Nationaal School
onderwijs en Curator van het Gereformeerd
Gymnasium te Amsterdam. J. E. N. baron
ScniMMELPENNINCK VAN der OyE VAN hoe
VELAKEN, Voorzitter van de Unie „Een
School met den Bybel". Ds. h. Pierson,
Voorzitter van den Schoolraad voor de
Scholen met den Bijbel. R. Derksen, Secre
taris-Penningmeester van den Schoolraad
voor Scholen met den Bybel. J. C. Wirtz
CznVoorzitter van de Vereeniging van
Christelyke Onderwijzers en Onderwijze
ressen in Nederland en de Overzeesche
Bezittingen. G. Ypema, Voorzitter van de
„Unie van Christelyke Onderwijzers en
Onderwijzeressen in Nederland". Ds. J. E.
Vonkexberg, Voorzitter van den Neder-
iandschen Bond van Jongelingsvereenigin-
gen op Gereformeerden grondslag.. R. C,
Verweijck, Secretaris-Penningmeester. Jac.
van Oversteeg, 2e Secretaris.
Dit Comité wendde zich in het voorjaar
met een circulaire tot de geestverwanten in
den lande, teneinde zoo mogelijk samen
werking te verkrijgen. En 't bereikte voor
een goed deel zijn doel. Het ontving van
zeer vele zijden bewijzen van hartelijke in
stemming.
Allereerst werd besloten om verschillen
de corporaties uit te noodigen een vriende
lijk woord te zenden, om dat in een aan dr.
Kuyper aan te bieden album te plaatsen, en
aan dat verzoek werd door 1061 corpora-
tiën voldaanook de medewerking van
particulieren liet niet te wenschen.
De corporaties, die hadden deelgenomen
aan de saamstelling van den inhoud van het
album, werden in de gelegenheid gesteld
bij de aanbieding er van tegenwoordig te
zyn, en een kleine 400 hunner gaven be
richt,dat zij de aanbisdingwildenbijwonen.
Deze waren daartoe hedenmorgen verga
derd in 't gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te Den Haag. Een Commissie uit
de Residentie, bestaande uit de heeren A.
S Talma, dr. T. van den Hoorn, Joh. Krap,
L. Looyen ea H. de Wilde, aan welke voor
het Hoofdcomité was toegevoegd de he6r
R C. Verweyck, had voor een passende
ontvangst en versiering van de zaal ge
zorgd, terwyl door een 12-tal heeren stu
denten der Vrye Universiteit bereidwillig
de taak van Ceremoniemeester werd ver
vuld. Eod zangkoor had zich welwillend
aangeboden om eenige nummers uit te
voeren.
Toen dr. Kuyper en zijn familie te 11 uur
de zaal binnentrad, werd hij begroet met
het zingen van Neander's
Lofzegging s
Lof zy den Heer, den almachtigen Koning
[der eere
Dat aarde en hemel den lof zy'ner glorie
[vermeere
Meng in 't geklank,
Ziel, uw aanbiddenden dank
Zinge al wat ademt den Heere 1
Lof zij den Heere, die werelden dacht, en
[zy waren,
Die al de dropp'len geteld heeft der
[golvende baren
Die met zyn staf
Hesrscht van uw wieg tot uw graf
Psalmzinge uw hart met de snaren
Lof zy den Heer, die uw bevende vrees zal
[beschamen,
Noem Hem Uw Vader de Kroon van zijn
[heerlijke namen
Dwars door den dood
Neemt Hij u op in Zijn schoot
Looft Hem in eeuwigheid, Amen
en onmiddellijk daarna werd het woord
gegeven aan den Voorzitter van het Comité
Prof. Dr. H. Bavinck, wiens toespraak
vergezeld ging van de aanbieding van een
album op lezenaar, bevattende van 1061
corporatiën enkele woorden.
De eerste pagina heeft een zeer sobere
opdracht, en daarop zijn geplaatst de hand-
teekeningen van de leden van het Comité.
Dan komen de politieke corporatiën
namelijk 425 Antirevolutionaire Kiesver
eenigingen èn 42 Antirevolutionaire propa-
gandaclubs. Voorop gaat het Centraal
Comité van Antirevolutionaire Kiesvereeni
gingen, dat dit woord inzond
Het Centraal Comité van Antirevolutionaire
Kiesvereenigingen betuigt aan Dr. A. Kuyper
ter gelegenheid van zijn zeventigsten verjaardag
zjne warme hulde en zijn diepgevoelden dank.
Het acht zich niet in staat, in een kort woord
samen te vatten al wat het aan hem, als Voor
zitter van het Centraal Comité en als Leider der
Antirevolutionaire partij, verschuldigd is.
Maar het eert in hem den man, die, ootmoedig
buigende voor des Heeren Woord, zyn gansche
leven beheerschen liet door het streven, om de
beginselen van dat Woord te handhaven en toe
te passen op de nieuwe toestanden, welke onder
de leiding van Gods voorzienigheid in deze
tijden allerwege ingetreden zyn
die niet slechts in het algemeen, maar ook
concreet in alle aan de orde komende vraag
stukken van godsdienstigen, zedeljken, weten-
schappelijken, staatkundigen en maatschappelj-
ken aard voor zichzelf wist wat hij wilde en
anderen de richting aanwees, in welke de op
lossing gezocht moest worden;
en die, zelf aan 't hoofd en in 't heetst van
het gevecht, met onbezweken moed en ruste-
looze energie wilde wat by moest, en anderen
aanvuurde en bezielde tot den s rijd.
Terwijl het Centraal-Comité, gedachtig dat
alle goede gave en volmaakte gift van den
Vader der lichten nederdaalt, in de gave den
Gever en in het instrument den Werkmeester
eert, spreekt het bij zijn hulde en dank de bede
uit, dat het Gode moge behageD, den hoogge-
achten jubilaris nog vele jaren levens toe te
voegen en in dat leven hem te bij ven toerusten
met die beslistheid van overtuiging, met di«
