NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No, 23. 1907,
Zaterdag 26 October.
2e Jaargang,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed S. J- DE JONGE-VERWEST, fe Goes
F. P. D HUIJ» te Middelburg,
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IHT DE PROVINCIE.
Ileclitszake n.
Gemengde Bericliten.
i
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02B.
UITGAVE DER FIRMA
EM VAM
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
25 Ootober 1907.
"Wij lezen in De Rotterdammer:
Ons a Zeeuwtje".
Wij hebben altoos sympathie voor ons
«Z e e u w t j e".
Niet omdat wij het nu precies altijd met de
Zeeuw eens zijndat is ook niet noodig
maar de redactie van het blad zegt steeds rond
en fier haar overtuiging over allerlei punten in
verband met den eisch van onze antirevoluti
onaire beginselen, terwijl zij aan ar,dere mee
ningen recht laat wedervaren.
Zulk een blad kweekt zelfstandig denkend
antirevolutionair volk.
En dat is wèl noodig.
Maar nu hebben we over ons Zeeuwtje
te klagen.
Het neemt onder zijn persrubviek uit ons
blad over de geheele geschiedenis der socia
listische bedriegerij met hun reis naar Ant
werpen, gelijk die in ons nummer van 13 Sept.,
dus ruim een maand geleden, voorkwam.
En dan voegt de Zeeuw daaraan toe, wat
de Rotterdammer daaroverzegt.
Nu kan natuurlijk een stuk in een persover
zicht in een klein blad niet immer kersversch
zijn.
Doch thans gaf de Zeeuw haar lezers den
indruk, alsof de Rotterdammer eerst in
de tweede helft van October met een geschie
denis uit de eerste helft van September was
komen aandragen.
Zóó acl te lijk zijn wijgewoonlijk niet.
En dat moiten de Zeeuwen dan ook niet
Van ons denkei.
Of stond dit stuk persrubriek reeds meer
dan vijf weken ter drukkerij te wachten
Over dit stukje merken wij op dat het
zonde is van de drukinkt die er voor
vermorst is.
Wij hebben uit De Rotterdammer
't doet er niet toe welken (want 't was
uitgeknipt om als er plaatsruimte kwam,
opgenomen te worden) de grap door Spiek
man in Het Volk verteld, waar wij ze
trouwens ook in gelezen hadden, overge
nomen, en onze lezers duidelijk doen
gevoelen dat 't uit De Rotterdammer was.
„Maar nu hebben wij over ons Zeeuwtje
te klagen", zegt onze collega, omdat er
niet bij stond dat dit persoverzicht vijf
weken oud is.
Onze lezers welen dan nu, wanneer wij
iets uit De Rotterdammer overnemen, dat
ouder is dan vandaag of gisteren, dat wij
er den datum bij zullen zetten.
Onze Rotterdammer is in ieder opzicht
een Jantje precies van den eersten rang. Iu
de beginselen zoowel als in zijn organisatie.
Dat is zijn deugd en zijn eere.
Maar een deugd kan ook lastig zijn.
Men kan van het preoiese in het
peuterige vervallen. Van het sublieme in
het ridicule 1
Op alle slakjes zout leggeD
Dooh wij gaan verder,
Adres tegen Vaccinedwang.
Ds. Pierson te Ressen, de ijverige kam
pioen tegen den vaeinedwang, deelt in
't jongste no. (17) van Het orgaan van den
Bond tegen den Vaccinedwang een en ander
mee oyer „het petitionnement" dat wij
ouzen lezers niet mogen onthouden.
„Den 26 Sept. werd door het Bestuur,
bestaande uit voorzitter, secrelaris en
pnnningmeester, het adres met het daarbij
behoorende album, bevattende de inge
zonden adhaesiebetuigingen, aan H. M de
Koningin aangeboderi. Met een enkel woord
van toelichting werd door den voorzitter
dit adres overhandigd. Met belangstelling
nam ook Hare Majesteit kennis van het
album, en werden we in de gelegenheid
gesteld even te wijzen op de daaraan toe
gevoegde inhoudsopgave. Deze opgave
was door ons in tweevoud opgemaakt.
Eerst een alphabetisehe lijst der Kerke-
raden (deze weer gescheiden in Hervormde
en Gereformeerde), daarna van andere
oorporalies en vervolgens, weer alpha-
betisch, de plaatsnamen met er achter het
uit de verschillende plaatsen ingekomen
totaal der handteekeningen. Aan het eind
daarvan een recapitulatie, nl. A. zooveel,
B. zooveel enz.onderaan het totaal.
Hieruit blijkt, dat ia het geheel ingekomen
zijn aan adressen van Kerkeraden enz.
288, en aan handteekeningen uit 329
plaatsen 49 362. Het tweede register is ge
maakt naar de Provinciën.
Groningen 32 corporaties en 766 hand
teekeningen, Friesland 43 en4.726,Drenthe
12 en 838, Overijsel 22 en 3.875, Gelder
land 29 en 2.985, Utrecht 15 en 3.853,
N.-Holland 25 en 4 498, Z -Holland 66 en
24.183, Zeeland 26 en 2,549, N.-Brabant
18 en 1 065, en Limburg 24 handteeke
ningen.
We zijn met het verkregen resultaat
reeds zeer tevreden; het overtrof ver onze
verwachtingen. We zagen daaruit het ver
langen om toch verlost te worden van den
dwang, om weer vrij te zijn, als men ge
steld wordt voor de keuze óf zijn kinderen
inenten óf ze niet naar school zenden. Er
is door sommigen hard gewerkt voor onze
zaak. Het recordcijfer is wel behaald door
Veenendaal, dat 1.417 haudteekcuingen
leverde. Rotterdam gaf 2.357, Kampen
1213, Enschedé 933 Damen. Jammer dat
bij deze cijfers Amsterdam met zijn 1100
„stemmen" wel wat afsteekt.
Onder de corporaties, die adhaesie be
tuigden, waren 33 Ned. Hervormde en 217
Gereformeerde Kerkeraden. 't Valt te be
treuren, dat de eersten 7,00 weinig ge voelden
voor ons petitionnement. Maar 't is te
begrijpen, waar over 't geheel genomen de
Hervormde Kerk zoo bitter weinig zich
om volksbelangen bekommert.
Niet onvermeld mag blijven, dat de Bond
voor natuurlijke leef- en geneeswijze een
adhaesie-adres inzond. We stellen dit te
meer op prijs, omdat men ook hieruit weer
zien kan, dat de beweging in ons land geen
per se godsdienstige is. Telken3 bemerken
we dan ook, dat onder de meuseheD, die
niet bepaald tot de streng gereformeerden
behooren, velen zijn, welke om geheel
andere redenen zich èo tegen den dwang
èu tegen de vaccine verklaren.
Ten slotte mogen we hier wel een har
telijk woord van dank uitspreken aan allen,
die zoo geheel belangeloos zich voor dit
werk spanden. We ontvingen bij de lijsten
vaak hartelijke brieven."
Wij lazen dit overzicht met genoegen.
Dat onze strijd tegen den vaooinedwang
geen gereformeerde strijd is, moet steeds
meer tot de mensohen doordringen. Bet
is een nationale zaak, al mag zij, helaas,
nog niet bogen op den steun der natie in
al haar rangen en standen en rich
tingen.
Esq onzer lezera vraagt ons in een be
leefd schrijven of wij niet iets zeggen
moeten over de Goesche Vereeniging voor
Wetenschappelijke Belangen in verband
met 't optreden van sommige sprekers, die
't beter ware niet te hooren.
Dat is een moeilijke quaestie.
Wat wij van 't optreden van sommige
sprekers weten, is ons slechts door anderen
meegedeeld. Er liep in sommiger voor
drachten wel een en ander dat indruischt
tegen de waarheid der Schrift en tegen de
Christelijke levensopvatting, zoo meldde
men ons met bewijzen.
Doch wat zal 't baten hiertegen te ge
tuigen, zoolang onze vrienden door hun
lidmaatschap,hun opkomst ter vergadering
en hun som3 onverklaarbare sympathie
voor het gehoorde deze vereeniging aan
moedigen op den ingeslagen weg voort te
gaan
Een enkele die destijds Oedipus van de
Vogel had genoten, waagde het op te mer
ken dat een christelijk historisch man daar
zijn plaats niet is. Hij vond 't de verfijnde
comedie.
Nu komt de heer Rooyaards, ook een
tooneelspeler, Maandag met „De Koning
van Venetië" en andere „voordrachten".
Daar zullen ook weer velen van ons heen
gaan. Naar „voordrachten" die volgens
een groot deel der onzen behooren tot „de
comedie".
S Natuurlijk is er verschil. Aeschylus,
Vondel, Shakespeare, Rooy aards, Van
Maurik, Sara Bernhardt, Speenhoff
dat loopt nogal uiteen.
Maar waar is de grens. De evolulio,
de verflauwing der grenzen grijpt onge
merkt plaats. En wat wij en onze vaderen
ter voordeur hadden uitgedreven, komt 0
zoo gemakkelijk ter achterdeur weer in.
Naar onze meeniDg ligt in de bijwoning
van dergelijke „voordrachten" voor onze
jongeren een groot gevaar, vooral wanneer
onze ouderen, onze leiders het voorbeeld
gevon.
Nu kome men niet aan met beschouwin
gen over het heilige terrein der Kunst, dat
wij dit niet aan de wereld moeten laten dit
weten wij altemaal wel. Wij hebben ook
wel wat gelezen, al hebben wij nooit iets
van dien aard bijgewoond. Maar wij waar
schuwen slechtswie nu schik krijgt in
Rooyaards' voordrachten, wil straks „dub
belzinnigheden" als van Speenhoffs Zijn
Edel Achtbare of Van Mauriks Fijne Be
schuiten gaan genietenom zich ten slotte
te verlustigen in de perversiteiten van het
kedendaagsch Tooneel.
Hier liggen voetangels en klemmen.
Toen laatst prof. Biester veld voor even-
genoemde vereeniging zijn lezing hield,
grootendeels voor stoelen en banken, waren
er onder de weinige hoorders van andere
richting die fluisterdeneen preekje 1
Van 't optreden van een man als Rooy
aards zeggen wij op onze beurtcomedie
Wij zeggen van die anderen dat zij het
mis hadden. Zij vinden natuurlijk onze
meening onjuist.
Zij dat zoo.
Hier is verschil van inzicht, wegens ver
schil van levensopvatting. Dat kan zijn.
Maar il n' y a que le premier pas qui
coflfe.
En de H. Apostel vermaant ons haat
ook den rok die van het vleesch bevlekt is.
Vlissingen. De generaal-majoor A. J.
Vetter, commandant der 3e divisie infan
terie, hield hedenmorgen eene inspectie
over het 4e bataljon 3e regiment infanterie
in het „Middenreduit".
Vlissingen. De Hollaudsehe Lood3-
hotter No. 2, schipper Auer, welke eer
gisteren uitvoer, keerde heden middag één
uur weer in de haven terug met geknakte
voormast. No. 13 is nog niet terug.
Kortgene. Woensdagavond werd alhier
in „De Stadswijnkelder" de algemeene ver
gadering der „Ambaohtsteekensehool voor
Noovd-Beveland" gehouden. Uit de uitge
brachte verslagen bleek, dat bet contri-
bueerend-ledental bedroeg 50, bet aantal
leerlingen in den winter-cursus 1906/7 had
bedragen 14, komende uit alle 4 de ge
meenten van diteiland. Twee onbemiddelde
leerlingen volgden de lessen kosteloos. Uit
de gedane rekening bleek dat over gemeld
dienstjaar was ontvangen f 177,975 en dat
dank der welwillendheid van de onder
wijzers die zieh tevreden stelden met een
geringer bedrag dan de hun werkelijk toe
komende belooning, de uitgaven gelijk
waren aan de ontvangsten. Medegedeeld
werd dat er kans bestaat op het verkrijgen
van subsidie van rijk en provincie, mits
de bewoners van ons eiland nog meerdere
blijken van belangstelling geven, waartoe
de voorzitter opwekte. Het aftredend be
stuurslid dhr. J. Kesteloo te Kortgene werd
herkozen, en iu eene, wegens bedanken
van den benoemde opengebleven vacature
werd gekozen dhr. A br. Maas te Kortgene.
Bij kon. besluit is in zijn rang over
geplaatst bij den generalen staf de majoor
P. D. Buijze van het 8e regiment infanterie.
De Rijkstelephoon- of hulptelephoon-
kantoren te Tholen, Vlissingen, Yerseke
en Zierikzea zijn, met behoud van h6t reeds
bestaand® Nederlandsch-Duitsch telefoon
verkeer, toegelaten tot de telefoongemeen-
schap met Euskirchen, Lüdinghausen,
Porz, Sonsbeek, Bergheim (Erft), Pader-
horn, Issum en Straelen (Kr. Geldern). Het
kantoor Middelburg is toegelaten tot de
telefoon gemeenschep met Bergheim.Pader-
horn en Issum.
Bij kon. besl. is bepaald dat boven
en behalve de bijdrage, bedoeld bij art.
48 der lager onderwijswet een subsidie zei
worden verleend van ('3500 aan Clinge
f 400 aan Hengstdijk f I900aanKoewacht;
f1150 aan Ossenisse; f450 aaa Overslag
en f 1460 aan Zuiddorpe.
's-GravenpoIder. In de raadsverga
dering van Donderdag waren alle leden
tegenwoordig. Voorzifter de Burgemeester.
Na lezing notulen vorige vergadering wer
den enkele ingekomen stukken medege
deeld. Op verzoek van Ged. Staten werden
eenige wijzigingen gebracht in de begroo
ting 1908 en in het suppl. kohier van den
hoofdelijken omslag. Ia behandeling werd
gebracht het voorstel tot aankoop van een
lijkkoets. Met alaenaeene stemmen werd
daartoe besloten. De kosten daarvan zullen
gedekt worden uit de opbrengst eener te
doene geldleening groot f500. Naar aan
leiding van gemelden aankoop werd de
verordening op hst begraven herzien en
daarin opgenomen dat voor het gebruik
der lijkkoets met alles wat daarbij be
hoort zal moeten worden voldaan voor de
le kl. f10, 2de klasse f6, 3e kl. f4 en
4e kl- f2, naar eene andere gemeente 8
en 4 gld. en voorbuiten de gemeente f 12,
alles inbegrepen. Vervolgens werd op het
verzoek van P. de Koster en andoren be
sloten een lantaarn aan te brengen san
hel huis bewoond door dhr, Huudersmarck.
Heinkenszand. In den Oudenkamer
is door G. Nijsse, aan den weg in de sloot,
een rijwiel gevonden en bij de politie ter
beschikking gesteld.
Arrondi8sements-Rechtbank te Middelburg
HedeD, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens
mishandelingzwaar lichamelijk letsel
tengevolge hebbende D. H. L, 16 j., fabrieks
arbeider, Middelburg, tot 6 maanden tucht
school
mishandelingC. J. v. D., 23 j., arbeider,
Sas van Gent, tot 14 d., en Ph. P., 22 j.,
koopman, Goes, tot 7 d. gev. straf, en Ch.
Ch30 j, werkman, Hontenisse, en C. C.
P., 40 j., hvr. van J. M., zonder beroep,
Ierseke, beiden tot f10 b. s. 10 d. h.
heling en diefstal: J. den H., 22 j.,
matroos, Wemeldinge, thans te Middelburg
gedetineerd, tot 6 m. gev. straf, met aftrek
van het voorarrest, en
wederspannigheidJ. Lvrachtrijder,
Wemeldinge, tot 14 d. gev. straf.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage
bevestigde het vonnis der rechtbank te
Zierikzee, veroordeelende A- D. de W.,
schoen- en zadelmaker te St. Maartensdijk,
tot een maand gevangenisstraf wegens mis
handeling.
Door de rechtbank te Alkmaar is be
slist dat W alther is Richter, die in 1904
door de Alkmaarsche rechtbank tot twee
en een half jaar werd veroordeeld en uit de
gevangenis te Utrecht ontvluchtte.
Aan de Handelskade te Dordrecht
is bij het uitladen van suikerbieten een
werkman van de loopplank in het water
gegleden en verdronken. Te Driel is
een voerman by het werken op den hooizol
der door een misstap van de trap gevallen
en aan de gevolgen bezweken- Te
Grootebroek is een anderhalfjarig kindje
in een waschtobbe gevallen. Toen bet on
geluk werd bemerkt, was het kind reods
gestikt. Te Finsterwolde geraakte
een arbeider bekneld tusschen een stoom-
stroo-peis en een muur, tengevolge waar
van hjj een rib brak en de longen warden
gekwetst. De ongelukkige is aan de gevol
gen bezweken. Te Bloemeindaal is
een 14jarige jongen die op een kar wilde
springen, er af gegleden, overreden en
overleden.
Het volgende gebeurde zegt Het Vad.
een paar dagen (nachten) in een apotheek
te Rotterdam.
Midden in den Dacht werd de vrouw
van den apotheker wakker door een aan
houdend bellea. Z-s riep 'r man en zei,
dat hij moest gaau kijken, omdat er een
recept was. Hij, boos over zijn gestoorde
nachtrust, trok gauw wat kleeren aan eu
slofte naar de voordeur, riep door de brie
venbus: „Ik ben d'r al man, hou maar op
met ballen", omdat 't ratelen maar steeds
doorging. Toen, omdat de vent 't zeker niet
gehoord had, rukte hij de deur met 'n vaart
open en beet hem toe„Sohei toch
Hij had willen vragen zijn kind niet
wakker te maken, maar zoover kwam hij
niet, want er was niemand te zien, aan
wien hij zijn verzoek kon aanbieden. Met
'n vreeselijk langen gaap sloot hij de deur
weer en monpelde„Dan staat er zeker
een aan de achterdeur". Zoo gauw als ziju
slaperige beenen het veroorloofden, strom
pelde hij naar 't andere deel van het huis.
Daar was geen brievenbus om door te
roepen, en 't was ook niet noodig, want
kleine Hans was allang wakker. De deur
open en: „Wat blieft En toen een
hartig woordje want er stond weer
niemand. De deur vloog met 'n smak dioht.
„Zeg, vrouw", eohreeuwde hij aan de
trap, „wie belt er toeh zooaan de voor
deur is niemand, aan de achterdeur is
niemand". Roep es aan de assistente, mis-
sohien doet die 't in d'r slaap".
De assistente, kiaar wakker door al 't
gebel, beweerde er niets van te begrijpen,
maar kleedde zich vlug aan, om 't geval
mee te helpen onderzoeken.
Mevrouw stelde voor, dadelijk de politie
te telephoaeeren, maar mijnheer vond het
beter eerst het huis zelf door te zoeken. Als
er gebeld werd, moest er toch iemand op
een knopje drukken, en als hij aan alle aan
wezige knopje.? een bezoek bracht, wist hij
waar de schuldige zich bevond. Mevrouw
en de assistente togen, geaccompagneerd
door het energieke belletje, mee op visite.
Het resultaat was nihil. Behalve't drietal,
het kind en de meid, die hoogst ontsteld,
zich van puren angst als 'n bal in de dekens
had opgerold, was geen ander schepsel aan
wezig. Dan zouden ze ook maar die kamers
gaan bezo ken, die gééa knopje bezaten. Ia
alle vertrekken, keuken, kelders, laborato
rium, enzer z., werd licht opgestoken.
Kordaat streek de assistente in de huis
kamer een lucifer aan.
Plof! zei 't gaslicht, en meteen begon
er iets te gloeien, net als een eindje touw.
't HiDg boven het gaslicht en kronkelde
zich verder als een slang om den gasasoa
naar beneden, eindigend in een dikke van
houteen eleotrisoh knopje.
„Mijnheer, mevrouw, kom gauw kijken,
hier is 't, hier is 't", riep ze verheugd.
Mijnheer kwam en gaf de juffrouw 'n
pluimpje voor haar vindingrijkheid. Het
koord van den eleetrischen geleidraad
was weggegloeid, de zeren draden waren
tegen elkaar gekomen en vormden een
voortdurend contact, dat het aanhoudende
bellen veroorzaakte. Heel voorzichtig boog
de heer des huizes de draden van elkaar
en de heele familie slaakte een zucht van
verlichting, toen eindelijk de belgeest zijn
seance staakte.
Het bezoek van HH. MM. deDuitsche
Keizer en Keizerin aan H. M. de Koningin
zal plaats hebben op Woensdag 20 Nov.
aanstaande te Amsterdam. Zij 7.ulien
aldaar per keizerlijk jaokt Hohenzollern
fe 11 uur voormiddag aankomen en 's
avonds omstreeks 11 uur Amsterdam weder
verlaten. Dien dag zal ten paleize een
galadiner plaats hebben.
Eergisteravond ontlastte zieh in de
provincie Groningen een hevig onweder.
Te Zuiderveen werd een schaap in de
weide gedood.
I De 104-jarige weduwe Zwart te
Berkel, de oudste Nederlander is aldaar
overleden.
