NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No, 14. 1907.
Woensdag 16 October.
22e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. 'I OE JONGE-VERWEST, te Goes
ai)
FEUILLETON.
Op de Levenszee,
F. P. D'HUU, ts Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS,
Prijs per drie maanden franco p, p. i ,25.
Enkele nummers0,025.
UiTGAVE DER FIRMA
Eh VAN
De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
15 October 1907.
Van de familie.
De vrijzinnigen in Franeker hebben zich
verklaard voor de candidatnur-Helsdingen
den sociaal democraat, een der vrienden
van de leiders van het anarchistisch avon
tuur in 1903.
Goesche en Middelburgsche Courant in
onze eigen omgeving hebben zich tranche-
ment uit gesproken voor een socialist indien
die met een „clericaal" mocht in herstem
ming komen.
In verband hiermee is niet onaardig wat
wij in vorige nommers hebben opgenomen
omtrent den strijd in Amsterdam tusschen
vrijzinnig- en sociaal democraten. En niet
minder wat Eet Handelsblad heeft uitge
vochten met den heer Henri Polak, ook een
bekend voorman in de S, D. A. P.
Het Handelsblad had, gelijk onze lezers
weten den heer Oudegeest „den belhamel
uit de stakingsdagen van 1903" genoemd.
De heer Polak zegt nu in een ingezonden
Btuk, dat de beschuldiging even onwaar als
onwaardig is en zet dan zijn meening nader
uiteen.
Niet fraai is het dus, niet ridderlijk, het te
doen voorkomen, alsof de Amsterdamsche Raad
zou worden geblameerd door het lidmaatschap
van den heer Oudegeest. Niet fraai, niet ridder
lijk, deze poging, om, a la dr. Kuyper, van April
19o3 een apolitiek fortuintje" te willen maken
Het Hbl. geeft daarop ten antwoord
Wij kunnen ons oordeel over den heer Oude
geest niet terug nemen, behalve dat 't misschien
juister ware geweest hem »een belhamel" (in
plaats van »d e n belhamel") van 1903 te noe
men. Een »generaal" die, ook als tegen zijn ad
vies oorlog wordt gevoerd, op zijn post blijft
in dit geval nog wel als ^voorzitter van het Co
mité van Verweer" behoort tot de leiders der
belhamels. Hij blijft mede verantwoordelijk
voor de ontzaglijke schade aan het algemeen
belang, en voor al de ellende, door de onzinnige
staking van 1903 vooral over vele arbeiders ge
bracht.
En het liberale orgaan acht de belangen
der burgerij niet veilig in handen van zulk
een partijman, merkt Het Centrum hierbij op.
Mooi. Maar wat nu, als de heer Oude
In de kajuit was het een lijd lang een
waar Babel, zoodat toen Charles beneden
gekomen was, Edith hem toefluisterde
//Charles, kapitein Roe weet in een storm
zich zoo bedaard te houden als had hij
geen zenuwen, maar deze drukte vaD pas
sagiers en gasten is hem te veelzoodat
wij nu niet meer gaan
//Ik vrees, dat er geen kans bestaat,
dat hij ons dezen avond bezoektals wij
dus gaan, missen wij al het nieuws, waar
naar wij zoo brandend verlangen".
Toch werd Ediths raad gevolgd, maar
niet voordat de belofte verkregen was, dat
de kapitein twee uren later hun op het
kantoor van den heer Henderson een rustig
uur geven zou.
Trouw aan zijn woord versoheen de
oude zeeman juist op tijd.
«Welnu", zeide hij, terwijl hij plaats
nam en een klein valiesje met brieven en
geschenken op de tafel zette, «ik heb zoo
veel te vertellen en zooveel af te leveren,
dat ik nauwelijks weet, hoe te beginnen".
„Begin maar met mij", zeide Edith.
«Hebt gij mama gesproken
«Ja, en allen ten uwent verkeeren in
den besten welstand. Vol verlangen zien
zij uit naar het volgende jaar, waarin uu
haar overkomen naar hier als zeker be
paald is. En zie hier", zeide hij en sloot
het valies open, «hier zijn uwe brieven
en bewijzen van aandenken, en daar",
ging hij voort en reikte Edward een pak
over, «dit is uw deel".
//Hebt gij Rjrslip nog kunnen bezoeken
geest met den candidaat van Rechts in her
stemming mocht komen
W at zal het Hbl. dan zeggen yan dezen
belhamel der stakingsdagen
Het is goed, voor nu of voor later, niet te
vergeten wat het Hbl. ten deze geschreven
heeft.
Hst moet zorgvuldig worden bewaard.
Het Hbl. zal intu3schen goed doen te
lezen wat Het Volk zegt
Onze partij heeft in 1903 zich solidair ver
klaard met den strijd tegen Kuypers dwangwet-
ten. Het is aan die dwangwetten te danken dat
in I905 het Handelsblad de vlag kon uit
steken omdat Kuyper gevallen was.
Wil men zich nu, na geprofiteerd te hebben
van de nawerking dier stakingswetten, wreken
op de menschen die er zich tegen hebben verzet
dan aanvaarden wij den strijd.
Ondankbaar Handelsblad
En homogene Linkerzijde
Een flauwe nagalm van beschouwingen
in de vreemde, hoofdzakelijk Fransohe
pers, dringt ook tot ons door.
Voor zoover deze met eenige politieke
bijsmaak gemengd zijn, spreekt de Neder-
landsohe per3 daarover eenstemmig in af
keurenden of ontkennenden sin.
Uit den toon onzer pers blijkt veel meer
dat de Duitsohe Keizer een gezien Vorst
is, wien een hartelijke ontvangst in ons
midden bereid zal zijn.
De Duitsohe Keizer is in ons oog een
«man'' op den trooD, wiens kloek en zelf
standig optreden, wiens wijs beleid, wiens
steeds gunstig geslaagd pogeo, en wiens
streven om den vrede te bewaren, harte
lijke sympathie vindt onder ons volk.
Daarbij komt, dat ons volk, bij hetwelk
echte, degelijke huiselijkheid en een hoog-
siaand gezinsleven steeds in hooge eere
zijn gebleven, bekroond is door wat het
van een gelukkig, inderdaad voorbeeldig
familieleven van het Duitsohe hofgezin
kwam te vernemen.
En dan nog, wie als Keizer Wilhelm
telkens als daartoe de gelegenheid is
en die was er dikwijlsopenlijk en met
klem, al is het dan ook niet altijd in
woorden die we tot de onze zouden willen
maken, zijne onderwerping uitspreekt aaD
den God des hemels en der aarde en den
was Charles' vraag, zoodra hij Edith en
Edward met opgewonden drukte bezig
zag, ®m hunne schatten in te zien en te
regelen.
«•Ja, en ik heb er zeer kort vóór mijn
vertrek twee avonden met tante Esfhor
doorgebracht. Charles, uwe tante is eene
zeldzame vrouw, nog nooit ontmoette ik
iemand, zoo degelijk en tevens zoo uiterst
nederig en bescheiden. Zie hier een pakje
van haar voor u. Zij zeide, dat zij geene
vriendin van briefsehrij ven is, maar wat
zij schrijft, is, naar ik geloof, waard om
in goud gedrukt te worden".
«•Ja", hernam Charles, «zij is eene beste,
eerbiedwaardige vrouw", en was tegelijk
reeds bezig met ook zijn pakket te openen
en den inhoud begeerig na te gaaD.
«Ik heb een paar uur bij uwe goede
moeder doorgebracht, Amesbury", zeide
de kapitein, zieh tot deze keerende, zij
was beter en sterker dan bij mijn laatste
bezoek, en uwe lasge brieven, die de mail
haar geregeld brengi, zijn haar een waar
levensgenot. Hier is ook yoor u een pakje,
waarop «met zorg te behandelen'' staat,
dus zeker een geschenk, dat u blijde zal
maken".
Na zoo al het jonge dolkje geholpen te
Rebben, nam kapitein Roe bij den heer
Henderson en zijne vrouw plaats, en ving
met hen een gezellig praatje aan om ook
hunne nieuwsgierigheid naar omstandig
heden en oude bekenden in het vaderland
te bevredigen.
Het was dien avond een recht vroolijke
gelukkige avond. Roberts gelaat had er
in maanden zoo zonnig en opgeruimd niet
uitgezien als nu. Edward en Edith waren
weder geheel als kinderen tehuis. Zoo
Heiland der volken, die heeft reoht op
onze sympathie en genegenheid.
Die hem ook geworden zal
De herfst is ingetreden en de winter
staat voor de deur. En met hef seizoen
van koude en guurheid en korte dagen
komt ook weder den tijd van zorgen voor
onze diaooniën.
En nu treft het misschien ook onzen lezers
wel eens dat de z.g. anfi-clerieale bladen
zich uitsloven om de sommen op te geven
door een ooneert of uitspanning voor een
of ander doel bijeengebracht of om den
lof te verbreiden van inrichtingen als het
Leger des Heils inzake haar maat3ohappe-
lijken arbeid, maar stelselmatig zwijgen,
of als exclusief veroordeelen wat de Kerk
van Christus in dezen doet.
Ons komt het voor, dat ligt aan tweeërlei
oorzaak.
In de eerste plaats omdat onze diaconieën
in stilte werken. Alleen bij bepaalde in
formatie is er iets van te merken.
Voorzeker niet te betreuren. Die stille
arbeid moge onttrokken blijven aan on
bescheiden blikken.
Er is ook een tweede reden en die is
afkeer van de Kerk of voor 't minst van
haar karakter.
Ziet ge wat buiten uw kring geschiedt
En wat doet gij
Dat werkt verlammend op hem die geeft
als op hem die uitdeelt.
En toch wie zieh de moeite geeft de
jaarcijfers van partiouliera vereenigingen
met die van de verschillende diaconieën
in dezelfde plaats te vergelijken zal wel
tot de oonelusie moeten komen, dat de
laatste niet behoeven tot schaamte te
strekken,
Waarschijnlijk wel hebben gevers en
uitdeelers zich te schamen tegenover Hem
die hun de zorg voor de armen toe
vertrouwde.
Ongetwijfeld niet tegenover anderen.
Kurk.
Het praotische artikel, dat algemeen
bekend is onder den caam van kurk, is
de dikke, buitenste, zwamachtige bast van
een soort eikenboom, dien de geleerden
quercus suber noemen. Deze kurkeik wordt
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
ËH
leefden zij bij hunne brieven en geschenken
als bij hunne mseder en zuster. Charles
had het bijzonder druk met zijn vaderlijken
vriend, en was het eene oogenblik de oude
schoolknaap van Ryslip en dan de aan-
aanstaande koopman van Melbourne. Niets
geeft aan het leven in koloniën zooveel
kleur en opgewektheid als het nieuws uit
het moederland en verblijdende berichten
aangaande vrienden en bekenden daar.
Afstand en afwezigheid verteederen het
hart, maken liefdebanden dubbel zoo sterk,
en terwijl alle grieven en gebreken ver
geten worden, blijft alleen het beeld van
deugden en vriendelijkheden, die tot be
minnen dringen.
Na allerlei vragen beantwoord te hebben,
oordeelde kapitein Roe, dat nu ook hij
eens met vragen aan de beurt moest zijn
en zijne eerste vraag was «En hoe maakt
het mijn oude vriend Beetlebrow?"
«Wel gezond en tevreden, en het gaat
hem in zijne zaken wat best", antwoordde
Charle3. «Hij is een degelijk man en zoo
trouw als ooit aan zjjoe godsdienstige
beginselen."
«Wij hebben allen een groote mate van
eerbied voor Beetlebrow", vervolgde Edith.
„Ik beschouw hem zoo half als een voogd
en raadsman. Hij heeft zulk een flink
gezond verstand, dat, nu't door het geloof
geheiligd is, hem altijd goeden raad doet
geven. Ik heb hem lief als een ideaal van
een zeeman".
«Hij is een van de Montague's beman
ning, Edith", zeide de kapitein lachende,
«en niet een van de minsten. En nu heb
ik u ten zijnen aanzien iets nieuws te
vertellen, waarvan gij zult ophooren, maar
als van een blijde verrassing".
ruim dertig voet hoog, komt het meest
voor in eenige zuidelijke streken van
Frankrijk, in Spanje, Portugal, Italië en
Barbarije, heeft in vórm en groei veel
overeenkomst met den altijd groenen eik,
en bereikt een hoogen ouderdom. Wanneer
hij zekeren graad van rijpheid bereikt
heeft, werpt hij van zelf zijn bast afmaar
de hoedanigheid daarvan staat dan ver
beneden die van den ba9t, dien men op
den daarvoor gesohikten tijd van een boom
afschilt. De meeste kurk is uit Catalonië
in Spanje afkomstig. De bast van den
kurkeik is ruw en zwamaohtig op den
stam en op de hoofdtakken, glad en grijs
op de kleinere takken, en wit en donzig
op de jonge spruiten.
Het beste kurk voor den handel wordt
van de oudere boomen geschild, wijl dat
der jongere boomen te poreus voor het
gebruik is. Niettemin moeten de boomen
geschild worden vóór zij twintig jaar oud
zijn, daar dit noodig is om vervolgens
beteren bast te bekomen, aangezien na
elke afsehilling de bast in waarde toe
neemt. Het eerst ingezamelde kurk is dun,
vol scheuren, en uit dien hoofde van weinig
waarde. Het kurk is de buitenste bast' die
bij dea kurkeik dikker, in grooter hoe
veelheid en gemakkelijker efsohilbaar is
dan bij alle andere boomen. Bij het afschil
len moet men altijd zorg dragen, dat de
fijne, gevoelige bast, die het splint bedekt,
niet beschadigd wordt, omdat hieruit, na
verloop van weinige jaren, het kurk weder
aangroeit. Doorgaans wordeD de boomen
eens om de tien jaren geschildals de
boomen zeer oud zijD, kan men het veilig
om de vier of vijf jaren doen.
De geschied vorscher, voor wien Diets te
klein of te nietig is, heeft zieh ook met
den stamboom van den kurk als sluitmiddel
beziggehouden. En zoo zjjn wij ook te weten
gekomen, dat het gebruiken van kurk voor
het sluiten van flssschen, na3i' men over 't
algemeen als zeker aanneemt, in de vijf
tiende eeuw «in zwang" is gekomen. Na
tuurlijk zullen de Chineezen wel weereen
eeuw of tien vroeger met deze sluitmethode
bekend zijn geweest, en de langgesfaarte
Mandarijnen misschien reeds een mes met
een kurketrekker in hun zak gehad hebben,
eer wij hier een kurkeik van een beuk
konden onderscheiden, maar dat spreekt
«Goed nieuws van BsetlebrowDat
jmoel gij ons dadelijk mededeelen", riep
Edilh met onverholen ongeduld uit.
«Wel, ik was op zekeren dag in het
Jeruzalem-koffiehuis ts Londen, waar ik
met iemand seheepssaken had af te doen,
toen iemand, die blijkbaar op mij had
gewacht, naar mij toe kwam en vroeg
«Zijt gij niet kapitein Roe van de Mon
tague?" Op mijn bevestigend antwoord,
deed hij mij de vraag, of ik hem gaen
inlichtingen kon geren over een man, die
nog de voorlaatste reis met mij moest
gedaan hebben en die George Antleff heette?
„Antleff, Antleff", zeide ik, «neen, mij is
niemand van dien naam bekend". «Mis
schien", ging hij voort, «staat hij bij u onder
den naam Beetlebrow te boek O ja",
was mijn antwoord, «dien ken ik best. Die
Beetlebrow is als zeeman een opperste
beste, en in alle opzichten eeadegelijk braaf
man". „Wel dat doet mij genoegen",
vervolgde hij, maar als vreesde hij, dat ik
een lofrede zoo gaan houden, haastte hij
zich er bij te voegen, «overigens heb ik
juist geen getuigenis omtrent hein noodig,
mijn patroon is het voornamelijk te doen
om te weten, of de man nog in leven is".
*Wie is uw patroon vroeg ik. «Da
procureur Adams van Linoolns Inn", zeide
hij, en overhandigde mij tevens diens kaartje,
waarna hij mij zoo oppervlakkig iets van
de zaak verhaalde. George Antleffs groot
vader was ook zeeman en had, wat weinigen
doen, een kapitaaltje vergadert. Toen liet
hij het zeeleven loopen, trouwde en zette
zieh in een dorp aan de kust neder.
Zijn huwelijksleven was evenwel verre
van gelukkig, waartoe ook misschien zijn
oude gewoonten bijdroegen, Hoe dit zij,
van zelf, en dat trekken we ons ook niet
aan. Opmerkelijk is het, dat zoo niet het,
dan toeh de kurk, als zoovele andere din
gen, weldra haar tijd zal gehad hebben.
De «beugelsluitiag" heeft, reeds grooten-
deels de «kurksluiting" van onze tlessohen
verdrongende kurk moet zich tot het
beperkte terrein der kruiken enapothekers-
flesohjes bepalen, de kurkensnijder zal er
het beugelmaken bij moeten leeren, en de
dagen zijn komende, dat we met onze
kindskinderen naar een museum van oud
heden stappen, om hun te laten zien, hoe
'n grappig ding zoo'n «kurketrekker" toch
was 1"
Alle goed kan door overdrijving kwaad
worden.
Tegenover het begrip dat de straf moet
geëvenredigd zijn aan de misdaad staat de
leer der humaniteit die niet zelden recht
voorbijziet ea straf vergeet.
Onlangs voelde heel de beschaafde we
reld daar iets van, want men murmureerde
omdat de President aan den gruwelijksten
moordenaar der laatste tijden gratie van de
doodstraf had geschonken.
In een Parijseh dagblad wordt dezer
dagen melding gemaakt van het veeljarig
verblijf van den moordenaar der Ooeten-
rijksche Keizerin. Deze moordenaar was,
zooals zich wellicht sommigen herinneren,
een anarchist, die roeping geveelde vorsten
welke dan ook, te vermoorden.
Deze gestrafte staat 's morgens zeven
ure op, gebruikt voor zijn ontbijt een liter
koffie met melk en één kilogram brood.
Van 7 tot half twaalf werkt hij.
Om twaalf uur tweede maaltijd, in een
schotel 'n liter groente, voorts aardappelen,
wortelen of rijst, met hetgeen er by behoort
goed klaargemaakt.
Tweemaal per week krijgt de veroor
deelde als alle anderen, soepvleesch, voorts
een halve liter wijn per dag en 's Zondags
meer.
Van half een tot een ure wandelen. Alle
veroordeelden, ook hij, hebben recht op een
pijp tabak.
Van 1 tot 2 ure onderwijs, daarna werkt
hij weder tot half zes, daarna opnieuw wan
deling, om zes uur avondeten en negen ure
bedtijd.
hij verliet vrouw en kind, en begaf zieh
naar Amerika. Hier wist hij winst te doen
met het medegenomen geld en werd een
rijk man. Hij schreef aan iemand in het
moederland en zij, die daar hem gekend
hadden, rekenden het ook niet de moeite
waard om naar hem te vernemen, of naar
briefwisseling met hem te trachten. Toen
hij oud geworden was, deed eeDe toeval
lige omstandigheid hem Beetlebrows va
der ontmoeten die, misschien omdat hij
zieh in den smokkelhandel had laten be
trekken, naar Amerika de wijk had ge
nomen, totdat hij de zaak durfde dood
gebloed aohten. Verheugd zijn kind zoo
ongedeerd weder te zien, vooral toen hij
hoorde, dat zijne vrouw, die hij ontvlucht
was, reeds jaren overleden was, drong hij
er bij dezen op aaD, om zijue vrouw en
gezin naar Amerikate brengen. Beetlebrows
vader is daarop teruggekeerd, maar het
schip verging op de Engelsche kust, en
wel in de nabijheid van het dorp, waar
Antleff gewoond had. Antleffs lijk werd
daags daaraan gevonden, en de plotselinge
sehrik werkte met zulk een sohok op zijue
vrouw, dat zij bewusteloos werd en reeds
daags daaraan stierf. Haar zoon bleef nu
ongedeerd over en werd zoo wat aan zijn
lot overgelaten, zoodat 't mijn patroon niet
weinig moeite heeft gekost hem op het
spoor te komen. Reeds had hij bijnaden
moed opgegeven, toen een oud man van
die plaats, die van ons onderzoeken gehoe rd
bad, ons berichtte, dat hij onder den naam
Beetlebrow voer, en allerwaarschijnlijkst
door ons onder de bemanning van de
Montague zou gevonden worden.
(Prot. Illustratie(Wordt vervolgd j
