NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No306. 1907.
Maandag 30 September.
21e Jaargang,
HISTORISCH
Bultenluéseti Oferzlehl
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. 5. J. DE JÖNGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
O-. T7-. cl- PTTTTE,
Op de Levenszee.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
SN VAK
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
VLISSINGEN II.
De Zeeuic steunt in de vacature van den
anti-revolutionair Blum de candidatuur
van den anti-revolutionair
De iezer vindt de opgaaf van den
Spoordienst (Winterdienst) in plaats
van Dinsdag, reeds heden op de 4e
bladzij van deze courant.
Van zijn vrienden 1
Het begint langzamerhand als een paal
boven water te staan dat de vrijzinnige
partijen die in 1905 met hun negatief ge
roep van Tegen Kuyper aan het bewind
kwam, met hun macht en meerderheid
verlegen zitten.
De (groene) Amsterdammer heeft weer
een van die snijdende artikelen om hun
dit onder den neus te wrijven.
Het is nu eens niet van De Koo, anders
zou men zeggen, die moppert altoos.
Het begint al heel strabant
Meermalen heb ik me in den laatsten tijd,
nadenkende over de politieke verhoudingen
voor de naaste toekomst afgevraagd
Wat zouden nu toch eigenlijk de leiders der
liberale partij, van de liberale Kamerclub en
van de liberale groote bladen wel denken over
deze afzienbare toekomst.
Zouden ze inderdaad meenen dat wanneer ze
slechts zoo ongeveer tegen den verkiezingstijd
weer flink op de groote trom slaan en „land
dagen'' beleggen en over de politieke verhou
dingen fraaie redevoeringen afsteken, wanneer
zij slechts liberale verkiezingsboeken uitgeven
of verkiezingskranten, met heel den aanhang
van manifesten met of zonder portretten, strooi
biljetten, kaarten, transparanljes, lucifersdoosjes
met opschriften dat het dan wel in orde
komen zal?
In 1905 is dit spelletje gelukt, dank zij
aan onze zij de afval van rechtsche en
linksche zoomen onzer (in ruimen zin ge
nomen) part(j en waren de vrijzinnigen
aanvallers. Maar in 1909 zal dit niet gaan
want dan zullen zij op hun beurt de aange
vallen party zijn. En hoe zal dit dan moeten
gaan, wanneer zij met leege handen voor
't front komen.
Want het loopt er op uit dat middenstand
en arbeider teleurgesteld zullen zijn, wijl in
plaats van vervulling van sociale beloften,
holle leege verkiezingsactie hun is gebracht.
22)
FEUILLETON.
Ieder voerde het woord op eigene wijs,
en Charles zou ziehzelven overtroffen heb
ben, waren niet op eens zijne aandoe
ningen hem te machtig geworden, zoodat
hij Diet in staat was verder te spreken en
hij den kapitein, zijn vaderlijken vriend,
sleehts met tranen de hand kon drukken.
Eindelijk vatte ook de kapitein zelf
het woord, en zeide op ronde zeemanswijs
»Ik heb nu dertig jaren gevaren en heb
bijna elke zee bezocht, meest ook met
passagiers aan boord.
Nooit echter maakte ik eene reis, die
mij als deze zal heugen, wegens het vele
goede, dat ik dankbaar gedenk. Veel ben
ik u verplicht, want een kapitein is voor
een goed deel wat zijne passagiers hem
maken; en gij hebt van uwe zijde alles
gedaan, om mij mijne taak te verlichten
en mij de reis te veraangenamen. Een
droevig, [een alleronvergetelijkst verlies
trof ons op deze reis, maar voor u allen
heb ik behoefte het uit te sprekeD, dat
mij dat ontzettend voorval tot onuitspre-
kelijken zegen is geworden. Met eer
biedigen ootmoed belijd ik in midden,
dat de hemelsche Vader de ontzettende
gebeurtenis, die ons allen met droefheid
vervulde, gezegend heeft als middel om
mij een hooger leven te doen kennen en
ik zou meenen iu ware dankbaarheid te
kort te schieten, t wanneer ik u vóór ons
soheiden geen deelgenoot maakte van de
genade, die mij is geschied. Mijne hee-
renvervolgde de kapitein, terwijl hij
gioh totzij n mede-soheepsbestuurdersriohtte,
Zoo ongeveer zegt de sehrij ver van De Am
sterdammer het ook. En hij vervolgt dan
Terwijl de politieke strijd in ons land vrijwel is
aangeland op 't doode punt, terwijl in de Kamer
het meest onbenullige onderwerp tot de scherp
ste politieke haarklooverijen ontaardt en alle
talenten worden aangewend om elkaar een hak
te zetten, terwijl heerschterop sociaal ge
bied in ons land een buitengewoon opgewekt
leven.
De schrijver toont dan aan hoe alle par
tijen zich midden in de sociale actie wier
pen en er leiding aan geven maar dat de
vrijzinnige partijen met de handen in de
zakken rondslenterend, dit allesj'aarzien.
De sociaal democraten voorop met hun
oritiek en positieven arbeid.
Maar niet de sooiaal-demooraten alleen.
Ook de katholieken toonen duidelijk in te
zien dat het een leven svoorwaarde is voor
de toekomst der partijen, zich met meer kracht
en ambitie te werpen in de sociale actie, en
daarvoor tal van groepen uit hun kringen bijeen
te roepen. Het congres te 's-Hertogenbosch
waar ook over den vrouwen-, kinder- en man
nenarbeid werd gesproken, getuigt er van hoe
de geavanceerde elementen terrein winnen.
En de antirevolutionairen, hoewel voorzich
tiger dan de katholieken, volgen dit voorbeeld
Deze week vond te Utrecht het groote congres
plaats tot afschaffing van den nachtarbeidhet
stond onder leiding van antirevolutionairen, zij
hadden er althans den boventoon
En zie nu eens naar de liberalen
Wat wordt er op dit groote, breede, dank
bare terrein van sociale actie door hen gedaan?
Niets Het is alsof hun dat alles niet aangaat
Uit hun kringen komen geen nieuwe, jonge
krachten op sociaal politiek terrein. Het schijnt
alsof ze wachten slechts tot den tijd van ver
kiezingen om dan door een groot kwantum
aan redevoeringen en geschriften maar weer
hun zetels binnen te halen. Gelukt het, fiat,
dan zjjn zij weer voor vier jaar binnen.
Zoo gaat de sociale actie die in zoo velerlei
uitingen tot een stroom gaat zwellen en de
jongere krachten der burgerij tot zich trekt
aan haar voorbij zonder haar te beroeren. En
zoo gaan haar wortelen in het volk opdrogen
en verkommeren.
De nederlagen in Zuid Holland zijn nergens
anders aan te wijten dan dat de liberalen in
hun voornaamheid en zelfgenoegzaamheid de
voeling met het volk hebben verloren.
Hier wordt door een gezaghebbend vrij
zinnig orgaan tweeërlei erkend lo. dat de
liberalen in 1905 bij de stembus een roeke-
i,ik hoop, dat niets in mijn gedrag u aan
leiding heeft kunnen geven om te oor-
deelen, dat de vreeze Gods mij een minder
goed zeeman maakte. In mijne eigene
sohattiDg heb ik het gevoel, dat meer eer
bied voor onzen God mij alleen nauwge
zetter gemaakt heeft, om jegens ieder aan
koord zoo te zijD, als dat vandeDmelde
zorg voor allen belaste mag verwacht
worden. Ik dank u allen voor uwe mede
werking en ieder uwer in het bijzonder
voor de achting en welwillendheid mij
bewezen. Moge die band tusschen ons
steeds nauwer wordeD, en het Woord en
de liefde des Allerhoogsten ons meer en
meer zoo verbindeD, dat ons schip als een
tempel Gods op de groote wateren worde".
Eenzijdige lieden hadden misschien dat
afsoheidssamenzijn vreemd geoordeeld, we
gens zijne meDgeliDg van ernst en lucht
hartige vroolijkbeid. Zij, die mede aan
zaten, oordeelden zoo niet. Hun kwam
alles in woord cd houding opreoht en on-
dwongen voor, eene vrije en volle open
baring des harten. En zoo ook was het.
Het ware Christendom is leveD, het leven
eener door Gods Heiligen Geest verwekte
liefde, en daarom een staan en wandelen
in de vrijheid, die vrijmoedig maakt om
in woord en wandel waar te zijn. Dat
Christendom, zoo geheel verschillend van
de vormgodsdienatigheid dezer wereld, die
hare onwaarheid met ijver voor leer- of
kerkvormen dekt, dwingt' waar het geen
instemming vinden of liefde wekken ban,
minstens achting voor zijne belijders sf.
Van daar ook, dat er onder stuurlieden of
matrozen niet één was, die kapitein Roe
er minder om schatte, toen zij gevoelden,
dat een hooger beginsel hem dreef, om
loos luk-raak spel gespeeld hebben en op
een overwinning en een mogelijk over te
nemen regeertaak niet klaar warenen 2o.
dat de strijd in de toekomst over de sociale
quaestie zal gaan en daarby slechts twee
ernstig meedoende partijen tegenover el
kander zullen staan de Christelijke en de
Sociaal-Democratische.
Het zal zijn Socialisme of Christendom.
Laten onze jongemannen,onze propaganda-
clubs, alle christ. partijen dit in hun oor
knoopen, en voorts werken terwijl 't dag is.
Uit Mainau komt bericht dat de doode-
lijk kranke tachtigjarige groothertog van
Baden gister met een korte onderbreking
den geheelen dag in dommelenden toestand
doorgebrachtuit Antwerpen dat alle En-
g8lschen,Duitscherseu Pranschen gisteren
middag om 4 uur den arbeid neerlegden en
dat de Belgen, die verlangden nachtarbeid
te verrichten, om 7 uur begonnen zijn.
Voorts dat Pédération Maritime het besluit
nam den stouwers last te geven, vanaf
heden alle werklieden bij de algemeene
handelsgoederen, terug te nemen. En ein
delijk uit Madrid dat blijkens mededeeling
van den gouverneur van Malaga er bij de
overstrooming in die provincie72mensehen
zijn omgekomen en 68 gewond wérden.
Aan het ons gezonden verslag over
het dienstjaar 1906—1907 omtrent den toe
stand van 't waterschap /,Da Breede Wate
ring bewesten Yerseke" ontleenen wy het
volgende
Het afgeloopen jaar was niet ongunstig
daar geen onheilen aan dijken en oevers
zijn voorgekomen.
Wegens den geringen regenval bleven
de exploitatiekosten van het hulpstoomge
maal beneden de raming en werd het delf-
werk in de hoofdwaterleiding begunstigd
door goed weder, binnen den bepaalden
tijd opgeleverd en uitgebreid. Hiertegen
over staat echter dat do uitkomsten [der
peilingen wederom voor eenige raaien min
der bevredigend waren. fel
Het aanleggen van steenglooiing, de
gewone jaarlij ksehe vernieuwingen en her
stellingen, benevens het onderhoud der
zooals nooit te voren rechtvaardig en lief
devol voor allen te zijn.
Toen het uur van middernacht sloeg,
stelle de kapitein voor, niet te scheiden
dan na te zamen het lied te hebben aan
gestemd
»Looft God, van wien al 't goede ons komt".
Des anderen daags morgens waren de
passagiers reeds vroegtijdig en in hunne
voor den vasten wal gereed gehouden
kleeding op het dek. Met gespannen ver
wachting zagen aller oogen uit naar de
booten, die hen naar land zouden over
brengen. Toen de eerste boot, die den
heer en mevrouw Henderson, de bloed
verwanten van Edward en Ediih Marston
en anderen, die vrienden kwamen afhalen,
bijleide, haaste zich Charles, die geen
vrienden te wachten had, om daarmede
naar land te keeren, om terstond de sohoone
stad Melbourne te verkennen.
Na vier maanden niets dan zee en lueht
aanschouwd te hebben, is het zien van
aanblik, dien het vaste land biedt, een
waar genot. Iedere kerktoren, ieder rijtuig
dat langs de straten rolt, heefc dan een
aantrekkende macht. Zoo ging het ook
Charles. Met opgewekten stap en met de
oogen te gast gaande aan elk nieuw voor
werp, dat zijn aandacht trok, liep hij
straat in straat uit, zonder aan vermoeienis
te denken. Eindelijk viel hem een groot
gebouw in 'toog, en de mannen, die 6r
wachtten en de aanplakbiljetten herin
nerden hem, dat hij voor het Algemeen
Postkantoor stond.
«Dat treft", riep hij onwillekeurig uit,
z/ik kan nu terstond onderzoeken, of de
mail ons oek met brieven is vóór geweest".
aarde- kram- en steenglooiingwerken werd
14 Juli 1906 volgens bestek no. 1 dienst
1906—1907 aanbesteed, en aangenomen
voor 1 pot. beneden de eenheidsprijzen
van het bestek, uitmakende f119,06 voor
de volgens genoemde prijzen verwerkte
f 11905.755, terwijl het in profiel brengen
van den buitenberm en het buitenbeloop
van een gedeelte zeedijk onder Ierseke in
eigen beheer werd uitgevoerd.
Dit jaar werd aangelegd voor bekram-
ming van gras ontbloote plaatsen op den
buitenberm en het binnenbeloop van den
zeedijk 3734 M2. zomerkrammat, waarvan
1589 M2. aan de noord- en 2145 M2. aan
de zuidzijde van het waterschap.
De werkzaamheden aan de sluizen be
paalden zich tot het gewoon onderkou-
en het doen van geringe herstellingen,
zoodat van de geraamde f 900 slechts
f565,26 moest worden uitgegeven.
Het onderhoud van de suatiegeulen der
sluizen daarentegen vereisehte meer uit
gaven dan de vorige jaren, daar f88,50
moest worden uitgegeven voor het oprui
men uit de geul van de sluis te Ierseke
en het vervletten naar den teen der steen-
glooiing vaa panslukken, steen en puin,
en f49,87'/a voor het verwijden van steen
enz. uit, en het herstellen der bermpjes
laDgs de suatiegeul der Sehoorsche sluis,
samen alzoo f 138,37'/a. tegenover eene
raming van f 100,Totaal werd dus van
de beschikbaar gestelde f 1000 uitgegeven
f 7u3,63'/a.
Dit jaar zijn geen bijzonder hooge wes
telijke stormvloeden waargenomen.
Voor het verheogen en verzwaren van
den zeedijk van den Westhoek van den
Stormezandepolder tot het kanaal door
Zuid-Beveland en langs den Burenpolder
werd f 149300 beschikbaar grsteld. Dit
gedeelte van den zeedijk lang 2690 M.,
kwam het eerst voor verbetering in aan
merking, daar dit tijdens den vloed van 12
Maart 1906 het meest had gelfdan, aange
zien niet alleen het buitenbeloop werd be
schadigd, maar ook gedeelten van de krnin
wegsloegen en afschuivingen in de binnen-
beloopen omstaan waren, waardoor de
Burenpolder bijna onder water werd gezet.
Wegens onvoorziene omstandigfcedenwerd
echter de aanbesteding van dit werk ver
traagd en kon eerst 10 Mei 1907 plaats
Zijne hoop werd niet teleurgesteld.
Een groot pakket, welks adres geschreven
was met de hand van zijn ouden vriend
Robert Amesbury, en een bundel nieuws
bladen werd hem overhandigd. De brieven
waren van Robert, tante Esther, de heer
Woödbridge en anderen.
In het bezit dezer schatten was lu
Charles eerste streven om builen de stad
een vrij plekje te vinden. Na allerlei
verwarde inlichtingen van zooveel straten
rechts en zooveel links, bereikte hij ein
delijk den sohoon gelegen en dioht be
lommerden Hortus Botanious en vleide cioh
daar tot lezen op een stil, beschaduwd
plekje neder.
Hij ving aan met Roberts brief, die na
eenige algemeene berichten ^uitweidde
over het groot verlies, dat vooral hij in
het heengaan van Charles en zijn vader
geleden had. Zijne breede inleiding was
de voorbereiding op een bericht van ern
stiger aard. Reeds toen Robert nog te
Ryslip was, was voor hem, gelijk wij
vroeger zagen, het huiselijk leven door
de harde en partijdige behandeling van
zijn tweeden vader, den heer Lennelh, en
zijn eigen driftig en hartstochtelijk ka
rakter, zeer onaangenaam. Na daarven in
zijn brief enkele nieuwe bewijzen veihaald
te hebben, ging Robert voort,Uw oude
goede hond Rover is dol geworden en
heeft in zijne woede enkele sohapen ge
beten. Ik deelde in de jacht om het arme
dier onschadelijk te maken, en dit deden
ook de heer Lenneth en Sam. Een oogen-'
blik was de verzoeking mij bijna te
machtig geworden. In schijn van op den
hond te mikken leide ik op den heer
Lenneth aan, en ware niet juist toen mijn
tBSsmsmwmamsmiiSB
hebben, zoodat werd besloten deuitvoering
van het werk op het volgende dienstjaar te
brengen en bedragen dus de uitgaven dit
jaar aanmerkelijk minder dan de raming.
Aangezien de regenval het voorgaande
jaar buitengewoon groot was is ze nu ge
ring te noemen n.l. 499,25 m M of 318 m.M.
minder dan het voorgaande jaar. Da regen
val was het grootst in de maanden Mei en
en October, respectievelijk 9 ,50 en 61,
m.M. tegenover 41,50 en 128 m.M. in de
zelfde maanden van het voorgaande jaar.
Gedurig het twintigjarig tijdvak, loo-
pende van 1 Mei 1886 tot 1 Mei 1906, be
droog de regenval gemiddeld per jaar
590,95 m M.
De grootste hoeveelheid water, die van
's morgeus 8 uur van den eeaen tot 's mor
gens 8 uur van den andereu dagjviel be
droeg 18 m.M. van 17 opclS Aug 1906.
Het aantal dagen waarop regen viel be
droeg 146 tegenover 157 in dienst 1905
1906 en 137 in 1904-1905.
Voor 't onderhoud der grindwegen, aan
gelegd dienst 1903/4 en 1904/5 werd in de
begrooting f 2900 beschikbaar gesteld,
waarvan f 2080 voor het leveren en vervoe
ren van 650 M3. grind en f 820 voor dag-
loonen voor het verwerken d8r grind en het
gewoon onderhoud der wegen.
Daar de gersamde hoeveelheid grind
echter ontoereikend bleek te zjjn, moesten
718 M3. worden geleverd, waarvoor werd
uitgegeven f 2440,15®, terwijl aan dag-
loonen f 784,856 en voor het walsen van
1326 M. weg f 11,55 werd uitgegeven,
samen f 3286,56.
Tegenover eene raming van f 250 voor
het onderhoud der grindwegen, aangelegd
dienst 1905/6, werd f 188,12® voor dag-
loonen en f 86,80 voor 't walsen van 5378 M.
weg, samen f 274,92®.
Voor deze wegen behoefde geen grind
geleverd te worden, daar de overgebleven
hoeveelheid van het vorig dienstjaar cok
voor dit jaar voldoende bleek te zjjn.
Het onderhoud van den Macadamweg,
gelegen onder de gemeenten Goes en Kloe-
tinge vorderde eene uitgaaf van f 814,44,
waarvan f 693,41 voor het leveren langs den
weg vaD 117 M3. steenslag, f 109,78 voor
arbeidsloon enz. en f 11,25 voor vergoeding
voor berging van steenslag. De raming
voor dezen weg bedroeg f710, waarvan
oog op uwe tante Esther gevallen, ik
weet niet wat gebeurd zou zijn. Zij is door
Gods goedheid de bewarende engel geweest
die mij van het plegen van een moord
heeft teruggehouden. Sedert eehter ben ik
bang voor mij zei ven geworden. Tegen
over de vernederingen en uitbarstingen,
die Lenneth en zijn zoon mij aandoen,
vertrouw ik mij zei ven niet langer, en
ik moet mij een middel zoeken om ook
zoo spoedig mogelijk van Ryslip weg te
komen. Gisteren was het mijn jaardag,
dien ik met plannen maken besteed heb
want ofschoon ik eerst achttien geworden
ben, heb ik een gevoel als ware ik reeds
veertig. lederen dag schijnt mij een jaar
toe, en geen enkele vroolijke gedachte
verwarmt mijn hart meer. Ik zou u dit
niet hebben geschreven, ware het niet,
dat wij elkander zoo plechtig beloofd had
den geen g/ hei men voor elkander te
hebben. Helpen kunt gij mij niet, maar
reeds is het mij een troost, dat gij mijn
treurigen toestand kent en met uw oude
vriendenhart daarin deelt".
Charles las Roberts brief herhaaldelijk.
Hij wist dat hel buiee'ijk leven van Robert
geheel van het zijne v erschilde en dat zijne
jeugd niet gelukkig te noemen was. Wei
nig echter had hij gedacht, dat de ver
houding tusschen Robert en den beer
Lenneth zoo gespannon was, en dal zijn
heengaan een zoo groot tegenwicht tegen
het onaangename daarvan had weggeno
men. Hoe gaarne zou hij met een tooverslag
zich te Ryslip hebben willen verplaatst
z'en, om nog eens zijn ouden invloed op
Robert uit te oefenen.
VTo. dt vervolgd,J
(Prot. Illustratief
