NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No» 286. 1907.
Donderdag 5 September
21e Jaargang,
HISTORISCH
BüiteslsmM üwrzicbi
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed» S» X DE JONGE-VERWESt,. te Goes
F. P. D'HliU, ts Middelburg,
PRIJS DER ADVERTENTIËN
UIT BE PEOVINCOL
1
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Et
l^13a^SESiS5;gSESffiiSSS2SSE53^aaS^3E3E53lgSïf3a
Marokko.
De toestand te Casablanca blijft zorg
baren. Tusschen den sultan en den nieu
wen sultan zal 't wel tot een botsing moe
ten [komen. Immers te Mazagan in het
tolgebouw liggen twee millioen patronen
waarvan Moelai Hafid, de nieuwe sultan,
de uitlevering verlangt. Zij behooren aan
de regeering, maar de bevolking is op
Moelai's hand en wil dat ze hem overge
geven worden. De Fransehe overheid is
vastbesloten, de uitlevering van de patro
nen met geweld te verhinderen en wil
den schietvoorraad aan boord van een
oorlogsschip laten brengen.
Generaal Drude slaat een vast kamp bij
Casablanca op. Men vreest dat de spoedig
invallende stormen de oorlogsschepen zul
len dwingen, van ankerplaats te veran
deren, waardoor hun kanonnen niet meer
mee zouden kunnen werken.
De Fransehe regeering wil een brigade
koloniale troepen en een uit reservisten
te vormen regiment Soedaneesehe schutters
voor Marokko klaar houden en heeft aan
generaal Drude last gegeven, aanvallend
tegen de Marokkanen te werk te gaan en
zijne troepen zoo noodig tot 30 KM. van
de kust het binnenland in te voeren. Met
name zou de generaal een op 24 K.M.
van de kust gelegen heuvelrug moeten
bezetteD, vanwaar hij het omliggende land
kan behecrsohen.
Alle bergstammen hebben zioh bij
Raisoeli aangesloten, en hij moet nu over
een indrukwekkende maoht gebieden,
hetgeen de positie der Fransehen ongemeen
bemoeilijkt. Toeh hebben de Marokkanen
in den loop van de verkenning, diegeneraal
Drude gisteren liet doen, nog groote ver
liezen geledende mehalla van Taddert
sloeg dientengevolge op de vluo'nt.
Spanje heeft volgens een overeenkomst
roet Fraukrijk, besloten Tandzjer, Tetoean,
Larrasj en Al-Kazar-Kebir met troepen te
bezetten, totdat de politie volledig is in-
gerioht.
Rusland.
Petersburg en Odessa bly ven het brand
punt der worsteling tusschen Gezag en Re-
volutie, waarbij helaas aan da zijde van het
Gezag nog de Jodenhaat zich mengen komt.
Al drie dagen duurde gis'eren het pogrom
voort. Er waren al drie joden vermoord en
60 zwaar gewond. De politie bleef werke
loos en nam niet een van de jodenjagers ge
vangen. Er heerscht een groote paniek in
de stad.
Iu de kreits Gioechof in het gouverne
ment Tsjernigof zijn de gebroeders Goekof,
beiden generaals, op hun landgoed door
roovers vermoord.
Te Petersburg zijn Nikitenko Sinjafski,
alias Poerkin en Naoemof, die 29 Augustus
tot de doodstraf met den strop veroordeeld
werden, omdat de krijgsraad hen schuldig
bevonden had aan de voorbereiding van een
aanslag op het leven van den Keizer, giste
ren terechtgesteld.
België
Antwerpsn blijft roerig. Er hebben
voortdurend botsingen plaats tusschen sta
kers en de politie, welke genoodzaakt is
van de wapens gebruik ts maken. Da bur
gerwacht zal wordeu opgeroepen. Samen
scholingen van meer dan 5 personen zijn
verboden. Een agent werd doodelijk ge
kwetst door een steenworp tegen het hoofd.
Verscheiden balen katoen zjjn in brand ge
stoken. Vechtpartijen hadden gisteren
voortdurend tot ia den avond plaats. Elk
oogenblik werden vrachtwagens aange
vallen door de stakers, die in benden ver-
eenigd door de stad trekken. Tamboers
doorkruisen de stad om de burgerwacht op
te roepen. In den avond zijn de vechtpar
tijen in de havenwijken voortgezet. Er is
door de politie verscheidene malen gechar
geerd, waarbij eenige gewonden vielen. De
stakers wilden het gebouw van de Noord
natie in brand steken, waarbij de politie
vijfmaal tot den aanval overginghierbjj
werden verscheidenen gewond, een dertig
tal personen is in hechtenis genomen.
Om 10 uur moest de brandweer een feilen
brand blusschen, door stakers in een op
slagplaats voor hout gesticht. De stapels
hout waren met petroleum overgoten. Ver
scheidene wagens geladen met katoen,
werden in brand gestoken. De burgerwacht
werd om half elf afgedankt.
De verbittering tegen de Duitseha en
Engelsche werklieden (men scheldt ze rat
ten is groot. Wagens met Duitschers
werden aangevallenwagens met bedda-
goed voor deze menschen werden in brand
gestoken. Een 500 stakers togen naar den
Dam om er het werk te doen ophouden.
GEMEENTERAAD MIDDELBURG.
Zitting van Dinsdagmiddag ten 2 uur.
Voorzitter jhr. mr. L. Sehorer, burgemees
ter. Tegenwoordig 15 leden, afwezig de
heeren Sannes wegens uitstedigheid en
Van Teylingen. De voorzitter stelt aan de
orde, do installatie der nieuw benoemde
Raadsleden. De voorzitter wenscht de
heeren geluk en spreekt den wensch uit,
dat zy de belangen der gemeente zullen be
vorderen.
De notulen der vorige vergadering wor
den goedgekeurd. Ingekomen stukken
Een schrijven van mevrouw de wed. M. M.
Jacobson-Msijers, houdende barieht van 't
overlijden harer echtgenoot, de heer M: L,
Jacobson, in leven makelaar in alle vakken,
benoemd bij raadsbesluit van 18 Juli 1888.
Missive van H. M. de Koningin van 14 Juli
1907, waarin zij hare goedkeuring onthoudt
aan het raadsbesluit vau 5 Juli 1905, tot
vaststelling esner verordening op do hef
fing van schoolgeld op de lagere scholen
der gemeente. Bericht van goedkeuring
door Gedep. Staten der verpachting van
grond aan C. Geense.
Da begrooting voor 1908 wordt ingediend
op ontvangst en uitgaaf op f 687101,34®,
onvoorziene uitgaaf f 1761,76, belasting
geschatte inkomen f 135000. Deze posten
worden gesteld in handen van de commissie
van finantiën. Aan den heer J. J. Bekaai-
wordt op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als commissielid van toezicht op het
middelbaar onderwijs, onder dankzegging.
Tot wethouder wordt herbenoemd dhr.
H. P. den Bouwmeester, welke deze benoe
ming onder dankzegging aanneemt. Da
voorzitter wenscht hem geluk en beveelt de
belangen aan hem aan. Tot lid der com
missie van fabricage, vacature v. d. Ree,
wordt benoemd de heer Ermerins met 13
stemmen, op den heer Sannes wordt 1 stem
uitgebracht, terwijl 1 stem blanco wordt
uitgebracht. De heer Ermerins neemt deze
benoeming aan.
Tot onderwijzer aan scb.ool B wordt be
noemd de heer P. da Bree, onderwijzer aau
school G met 11 stemmen tegen 4 op den
heer W. J. H. S-oyders te Wcstkapelle. Tot
leden van een stembureau voor de verkie
zing voor een lid van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken worden benoemd de
heeren Sprenger en Den Bouwmeester, en
tot hunne plaatsvervangers de overige leden
van den Raad. Tot lid van de commissie
van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs
wordt benoemd dhr. W. Jansen, district
schoolopziener met 13 stemmen. Op dhr.
Mr. F. N. v. d Bilt zyn 2 stommen uitge
bracht.
Beschikking uit den post voor onvoor
ziene uitgaven dienst Ié07 voor te veel
betaalde plaatselijke directe belastingen op
de inkomsten over 1906 aan P. W. M.
Hoegen f 4,41®, M. J. W. C. de Vries-Wed.
G Mes f 4,41®, J.Semson f 2,21,totaal f 11,04
wordt goedgekeurd en besloten.
Wijziging der begrooting der Godshuizen
wordt goedgekeurd.
Voorstel van B. en W. naar aanleiding
van het rapport der commissie voor de ge
meentereiniging omtrent de regeling van
het ophalen van beer, enz. De commissie
bestaande uit de heeren Ermerins, Snouck
Hurgronja en Gratema zou dit voortaan in
eigen beheer wenschen uit te doen voeren,
terwijl B. en W. voorstellen met het oog op
de hooge kosten die hieruit voortvloeien
het ophalen van den beer enz. on
derhands op te dragen aan A. Pagter,
tegen eene jasrlyksche vergoeding van
f 5000 op de voorwaarden van de overeen
komst van 24 Juli 1900.
De heer Mr. E. P. Sehorer zegt dat er ia
het rapport der commissie en dat van B. en
W. zooveel cijfers voorkomen dat men dit
met een kalm hoofd moet nagaan en alle
onderdeelen moeten toch nauwkeurig onder
do oogen worden gezien, spreker is het on
mogelijk ge veest dit alles goed onder de
oogen te zien en zoo zullen er meerdere
leden zijn.
Hij geeft in overweging deze zaak nog
een maand uit te stellen om behoorlijk de
zaak te onderzoeken. Dit voorstel wordt
ondersteund.
De heer Den Bouwmeester zegt dat ongev.
P/2 jaar oene commissie is benoemd d&ze
zaak te onderzoeken, nu is er wel wat haast
bij, daar wel einde Mei 1908 de pacht uit is.
Nu is het echter gebeurd, dat de pachter is
overleden en nu wil diens zoon, A.de Pag tor
deze zaak-overnemen. Daar is haast bij,
daar die zoon, zoo hij pachter wordt zijne
zaken te Grijpskerke zal verkoopen, daar
om, waar deze zaak toch goed is onder da
oogen gezien, raadt spreker aan in deze
zitting te beslissen. In eigen beheer is het
te duur, dat dient men goed te begrijpen.
De heer Tak is het eens met B. en W., hij
zal daarom voor bun voorstsl stemmen. Hjj
raadt eigen exploitatie af, daar deze ontzet
tend duur zal zijn, Nu kost het de gemeente
maar f 500 meer.
De heer Gratema verdedigt de houding
der commissie die haar rapport heeft inge
diend. De algemeens gezondheidstoestand
eischt eigen beheer der beer, enz. Het
komt den ingezetenen ten gcede met da
gezondheid, tevens wenscht de commissie
verhooging van het arbeidsloon. Hjj vindt
het nuttig 't voorstel van den hoer Sehorer
aan te nemen om nog uit te stellen tot beter
onderzoek.
De heer Sehorer blijft er bij, dat het niet
aangaat om in een paar dagen deze stukken
in te zien en te bestuleeren, al heeft er een
commissie al lang genoeg gewerkt, hij is
niet, voor 6igen beheer, want hij weet niets,
dat zal afhangen van een onderzoek.
De heer Den Bouwmeester zegt dat als
eigen beheer wordt genomen, dit erg duur
zal worden.
De heer Sehorer zal na de toelichting van
den wethouder stemmen voor het voorstel
van B. en WHij trekt zijn voorstel dus in.
De heer Snouck Hurgronje zal stemmen
voor het voorstel van B. en W., al is de ge
zondheid der ingezetenen hem veel waard
de hooge kosten nopen hem daartoe. Het
spijt hem dat hjj als lid der commissie dit
moet doen, doch hij heeft geen vrijheid deze
hooge kosten te brengen op de gemeente.
De heer Ermerins zegt dat het de com
missie zoer moeilijk viel eene goede be-
gi ooting te maken hij geeft, toe dat eigen
beheer iets duurder zal zijn, het is niet zoo
hoog als men vermoedt.
De heer De Rijcke vraagt of de tegen
woordige pachter genegen is de f509 te
besteden voor verhooging van de tracte-
menten, hy stelt voor dat in de voorwaarden
op te nemen.
B. en Wj hebben geen bezwaar dit in hun
voorstel op te nemen. Het voorste! aange
vuld met dat van den heer De Rijcke wordt
aangenomen met algemeece stemmen, be-
hal ve die der heeren Gratama en Ermerins.
Voorstel B. en W. naar aanleiding van
het verzoek van dr. H. van der Kamp om
vergoedirg van gemaakte hotelkosten
tijdens het eindexamen. Zy stellen voor
deze vergoeding toe te staan.
De commissie van financ'ën is echter van
oordeel dat de vergoeding van fooien niet
behoeft gedaan ta worden, daar dit, vrij
willige onverplichte gaven zijn.
1 >0 heer Gratema gelooft dat het Rijk de
helft moet betalen en de andere helft de
gemeente.
Da heer Snouck Hurgronje kan zieh niet
voorstellen dat iemand zoo een dwaze vraag
kan doen, hij wil echter het bedrag wel
toestaan.
De heer». Dunne wil ook het geheele be
drag wel toestaan, wij gaan in humaniteit
vooruit, daar een leeraar zelfs zijne leer
lingen in hot hotel ontvangt.
De heer Sehorer vraagt of er geen plaats
vervanger was voor den heer v. d. Kamp.
De voorzitter zegt, dat dit voor de leer
lingen een groot bezwaar zou geweest zijn.
I)e heer De Veer vraagt of op de be
grooting voor ko3fen geen post voorkomt
voor bestrijding van kosten, want dan be
hoefde den heer v. d. Kamp dit te vragen
aan curatoren in overleg met B. en W.
Hier is geen post voor zegt de voorzitter.
De heer Fruin zegt dat het van belang
is uit welke post dit wordt betaald, want
geschiedt dit uit de onvoorziene post, dan
geeft het Rijk niets, hij weDscht dit dan te
doen uit den post Nog eens vragen. Red.
De heer Tak zegt dat het Rijk do helft
moet dragen.
B. en W. geven in overweging de post
fooien te schrappen met fl,50.
De heer De Veer geeft in overweging
al de posten over te laten aan B. en W.
wat zij goed vinden te schrappenhet
schrappen van dezen post wordt aange
nomen.
Eveneens stellen B. en W. voor te schrap
pen de post van f2,50 voor 2 thee en 1
Juliëa dit wordt aangenomen met 8 tegen
7 stemmen. Het voorstel om de rest te ver
goeden wordt hierop aangenomen met alge-
meene stemmen.
Voorstel van B. en W. ora afwijzend te
beschikken op het verzoek van de ver-
eeniging voor Gereformeerd onderwijs om
het terrein aan de Wagenaarstraat te
mogen koopen.
B. en W. aohten het noodig deze grond
te behouden voor de mogelijke behoefte
aan grond voor een te bouwen sofaoo'.
De commirsie van fabricage en financiën
vereenigea zich geheel met bet voorstel.
De heer Verhage spreekt zijn gevoel van
teleurstelling uit over het rapport der com-
missiën en van B. sn W., hij gelooft dat
het voorstel thans al zoo goed als beslist
is, het terrein ligt daar wel niet doelloos,
de mogelijkheid is niet uitgesloten dat het
terrein nog lang daar zal liggen, hij zal
stemmen tegen het voorstel van B. en W.
De heer Den Bouwmeester is ever-eens
tegen het voorstel van B. en W., hij wil
het verkoopen ook met het oog op den
fieaneieelen toestand der gemeente, nu is
uitbreiding van school J wel noodig dce'n
dit terrein is niet geschikt, hier kan een
nuttig werk gesohiedc-n door verkoop.
De heer Snouck Hurgronje zal ook stem
men tegen het voorstel van B. en W.
De heer Fruin zegt, dat hy voor het
voorstel van B. en W. zal stemmen, het
terrein is goed geschikt, het ligt stil voor
eene school, dat is heel wat waard, met de
uitbreiding van school Jis dit tem ia uitste
kend geschikt, men mag dit nist weg doen.
De heer v. Dunné zegt dat indien B en W.
zeggen dat het terrein geschikt is voor
een school dan zal hij voor s'emmen,zeggen
B. en W. dat het niet geschikt is dan stemt
hij tegen. Kunnen B. enW. geen afdoend
antwoord geven, dan stelt hij voor dezo
zaak aan te houden en dit op te doen nemen
door den gemeente-bouwmeester.
De voorzitter zegt dat het terrein geschikt
is, wat blykt uit de aanvraag van de com
missie voor deze school.
De h6er Tak zal stemmen voor het voor
stel van B. en W. daar dit terrein een mooi
terrein is.
De heer De Veer vraagt of er kans is dat
er een school komt op dit terrein, hij ziet
niet in dat daar eene school komen zal, daar
de bevoikiDg niet vooruit gaat hij zal stem
men tegen het voorstel van B eD W.
De heer Den Bouwmeester zegt dat er nog
wel andere terreinen zijn geschikt dan dit
aan de W sganaarstraat.
De voorzitter kan de heer De Veer niet
zeggen of er een nieuwe school binnen eene
kortere tyd zal komen doch de mogelijkheid
bestaat voor school J.
De heer Fruin verdedigt bet voorstel der
commissie, de toestand in school J is zoo
dat er haast geen plaats meer is, en dan is
er een nieuwe school noodig.
De heer Verhage zegt dat school J niet
stijgende is.
De heer Gratema wil ook dit terrein be
houden.
Het voorstel van B. en W. werd aange
nomen met 8 tegen 7 stemmen die der hee
ren Den Bouwmeester, De Rijcke, Verhage,
v. d. Harst, De Veer, Snouck Hurgronje en
Boogaard.
Voorstel van B. en W. naar aanleiding
van het verzoek van L. Renguet Oo. om
een terrein aan het Balkengat te mogen
kocpen ter grootte van ongeveer 150 c.A.
Zij stellen voor dit toe te staan tegen eene
vergoeding van f 1,50 per M2. Dit wordt
aangenomen.
De voorzitter stelt voor de marktdag te
stellen op Woensdag in plaats van Donder
dag. Dit wordt goedgevonden.
De heer de Veer zegt dat de verlichting
der Markt j 1 Zaterdag treurig is geweest,
hij had liever een verlichting gioruo.
De voorzitter zegt dat de eene het mooi
vindt met gas, de andere niet.
De heer Den Bouwmeester zegt, dat de tyd
erg kort is om dat nog te doen.
De voorzitter zegt dat het geen moeite
zou zijn om meerdere verlichting aan te
brengen, doch de groote kosten houden
terug.
De heer Dunné vindt de verlichting wel
voldoende.
De heer Sehorer vraagt een gesloten zit
ting. De openbare zitting heropend zijnde,
wordt deze onmiddellijk gesloten.
Middelburg. Door de politie is proces
verbaal opgemaakt tegen de 11-jarige P.
I. N. terzake van het afrukken van een
gouden dames-horloge op-Zaterdagavond
jItijdens de muziekuitvoering op deMarkt
alhier, welk horloge toebehoorde aan mej.
K., wonende Kinderdijk alhier. Eene waar
schuwing voor de vele dames, die hunne
horloges zoo op de borst open en bloot
dragen.
VHssingen In de plaats van J.Nieuwen-
burg, die met ingang van Juli j.l. ver
plaatst werd van brugknecht tot sluis
wachter aan de groote sluis alhier, is thans
met ingang van 1 September j.l. benoemd
aan de schipbrug D. de Roos uit Harde-
gaiijp.
Viisslngen Hedennacht is alhier bin
nengekomen het Engelsohe stoomschip
„Orangi Prince" met een lading melasse
uit Cuba.
Goes. De kermis bracht voor de ge
meente op f 1083, dat is f 200 minder dan
verleden jaar.
Colijnsplaat Dhr. W. L, v. Nieuwen-
huy'zen alhier, sedert ruim twee jaar onder
wijzer aan de openbare schooi, ontviDg
heden bericht dat hij zich ter beschikking
kan stellen ven den Gouverneur-generaal
van N.-O Indië, om aldaar te worden aan
gesteld als onderwijzer 3e klasse. Zyn ver
trek van hier is voorloopig vastgesteld be
gin December a. s.
Aan den milioien-veilofganger der
lichting l9i6, Adriaan VerheUt, uit de
gemeente Zasmslag, beboerende tol de 3e
Comp. 2e Bat. 3e Rsg. Icf. te Middelburg
is door Z. E. den Minister van Oorlog
vergunning verleend oin zioh tot 1 Novem
ber 1907 in Amerika op te houden.
's Gravenpolder. Bij het Gemeente
bestuur is heden bericht ontvangen op het
rekest inzake de indertijd gekochte brand
spuit van het Ministerie van Marine, die
niet aan de verwachtingen beantwoordde.
Dit bericht houdt in dat de brandspuit kan
worden opgezonden en verwisseld legen er ne
die vooraf op 's Rijks werf beproefd zal
worden.
Krabbendijke. Nu de zg. witte oogst
binnen is, is men hier allerwege begonnen
met het rooien der aardappelen welke een
