NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 270. 1907. Zaterdag 17 Augustus 21e Jaargang. HISTORISCH CHRISTELIJK- VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S Je JONGE-VERWEST. te Goes F. P. D'HUSJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Hel collectieve arbeidscontract. Het Middenstaodscongres te Kijmegen. Ouderdoms- en invaliditeitsverzekering. ,7jj f öTp kTT*7~ 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummers 0,026. UITGAVE DER FIRMA EN VAM van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Meer en meer wordt het, vooral in Duitschland, gebruikelijk, dat niet tussehen ieder werkgever en werkman afzonderlijk een arbeidsovereenkomst wordt aangegaan, maar dat zulks gesehiedt tussehen de vakvereenigingen der werklieden metééo, of meer patroons of met één of meer patroonsorganisaties. In de tussehen deze partijen gesloten eontraoten worden de voorwaarden vast gelegd, waarvan zij niet mogen afwijken. Zulk een overeenkomst noemen wij een collectief arbeidseontraet, dat met het nieuwe art. 1637n ook reeds een plaats heeft gekregen in ons Burgerlijk Wet boek. We roemen vaak den goeden ouden tijd, maar willen deze vruoht van den nieuwen gaarne aanvaarden. Trouwens zoo nieuw is die vruoht zelf ook al weer niet. Ze brengt ons iets terug van de meerdere vastigheid, die de arbeid had in de dagen der gilden. Toen mooht de gildebroeder zijn gezellen ook geen ander loon uitkeeren dan het gilde had bepaald toen raoeht hij geen hoogere prijzen voor zijn waren vragen dan 't gilde had vastgesteld. Ook nu kan de werkgever een meer vaste prijsnoleeriDg geven, wanneer hij gedurende een niet te kort tijdsverloop geen schommeling heeft in de aan zijn werklieden uit te betalen loonen. Zonder den werkman den gelijke te maken van den patroon plaatst de collec tieve arbeidsovereenkomst hem wel bij de vaststelling' van de arbeidsvoorwaarden meer op voet van gelijkheid met dezen. De collectieve arbeidsovereenkomst voorkomt gedurende een zeker tijdsverloop uilsluiting en werkstaking. Zy legt op beide partijen de verantwoor delijkheid te waken voor 'n loyale naleving van het contract en heeft zoo een zedelijke bsteekenis van liooge waarde, doordat zij ook bij de werklieden verantwoordelijk heidsbesef wekt voor den goeden gang van zaken in het bedrijf. De collectieve arbeids-overeonkomst is geen vrucht der theorie van den klassen strijd, maar wekt vertrouwen tussehen pa troon en arbeider. Geen wonder, dat de socialistische orga nisaties ze aanvankelijk in Duitschland op allerlei wijze tegenwerkten ze legden de „revolutionaire energie" aan banden. Ze hebben haar tegenstand moeten op geven. Het besef, dat geregelde arbeids voorwaarden hem 'n blijvend zeker bestaan geven, is bij den gezond denkenden werk man niet te onderdrukken. Zoo poesten de socialistische organisa ties, wildon ze niet tweespalt brengen in eigen boezem, wel toegeven aan den drang van de besten hunner leden. De christelijke vak-organisatie kan de collectieve arbeids-overeankomst bevorde ren, omdat ze ligt op de lijn van haar doel het welzijn van het bedrijf door samenwer king met de patroons. Voor één groep van arbeiders is zulk een atbeids overeenkomst 6chter een groot ge vaar voor de onbekwamen. Een inspecteur van den arbeid in Wur- tumberg zegt er van in zijn onlaags ver schenen verslag „Maar dit verschijnsel valt waar te nemen, dat thans, in tijden van slapte, onbekwame werklieden, die vroeger voor ietwat lager loon in dienst werden gehou den, nu spoediger ontslagen worden, omdat het betalen van lager loonen niet geoor loofd is". Op don duur zal dit echter niet anders kunnen strekken dan tot welzijn van het bedrijf Bedoelde inspecteur zegt er dan ook van „Intussohen mag niet ontkend worden, dat deze omstandigheid er zeer toe mee werkt, dat de jongere arbeiders zich er op toeleggen, zieh ia hun vak volkomen te bekwamen, om zieh hun positie te verzekeren". Het collectieve arbeidscontract is in Duitschland in honderden bedrijven in gevoerd. Volgens de offioieële cijfers waren er in dit land in 1906 reeds meer dan 1500 gesloten, terwijl in werkelijkheid dit aan tal veel hooger was. Ook ten onzent wordt het hooge belang er van meer en meer ingezien, al kon de voortgang wel sneller zijn. Dit zal echter beter worden naarmafjj de vakorganisatie der werklieden solieder wordt en meer vertrouwen wekt bij de patroons. Ook op het Middenstandsoongres te Nijmegen heeft men het gehad over vak organisatie. De Middenstand begint te begrijpen, dat ook voor hem daarin de kracht gelegen is. Ze is nuttig en noodigze mag geen gevaar worden voor de eenheid der mid denstandsbeweging ze moet vrijwillig zijn tot dit resultaat kwam men. Men zal het over deze vakorganisatie, al was er wel een enkele spreker met afwijkende meening, beter eens worden, dan over het punt der winkelsluiting, dat de WinkeliersvereenigiDg van Gouda op de agenda had gebracht. Als de win keliers net woord winkelsluiting hooren, bemerkt men, dat ze geboren redenaars zijn. Meer dan dertig sprekers wensohten er het hunne over te zeggen. De voorzitter van den Middenstandsbond schijnt een bekwaam man te zijn, maar Dr. Bos, ook tegenwoordig, scheen tooh te vreezeu, dat hij, die voorzitter, niet zou kunnen verhoeden, dat de broederlijke samenkomst in het vroolijke Nijmegen gevaar liep te vevloopen in een Poolsoheu landdag. Hij stelde tenminste voor een oommissie van onderzoek te benoemen, de gewone manier, als men een lastige zaak een poosje van de baan wil hebben. Do vergadering begreep hem en was volgzaam. We zyn zeer benieuwd tot welk resultaat de commissie zal komen. Nog altijd laat Minister Veegens ons wachten op zijn ontwerp op de ouderdoms- verzekeriDg. Hoe vreomd toch Oai de handen vrij te krijgen om meer geld ter beschikking te hebben, moest de ouderdoms-van de invaliditeitsverzekering gescheiden worden. En nu ziet zuster Anna tóg niets komen. Hoe de ironie der feiten dezen Minister straft en beschaamtDr. Kuyper moest, toen hij nog geen jaar aan het bewind was, door de hear Veegens gekapitteld worden, omdat hy zoo niets deed en zie Minister Veegens is reeds meer dan twee en een half jaar aan het bewind en heeft nog niets van eenige beteekenis gedaan. Het is jammer voor dezer Minister hij is een sympathiek man. Misschien dat hy nog aarzelt en zichzelf afvraagt, of het dan waarlijk toch wol goed is, de ouderdoms- van de invaliditeitsver zekering te scheiden- Als dat zoo is, dan zal het besluit van de Oüstenrijksche regeering in dezen hem weer op het goede spoor kunnen brengen. In de troonrede, waarmede den 19en Juni jl. de nieuwe Oostenrykache rijksraad ge opend werd, is door die rageering aange kondigd een ouderdoms- en invaliditeits verzekering. Het Sociaal Weekbladwaarin wij deze mededeeling lazen, voegt er aan toe „Ook hier dus weder combinatie en niet scheiding dezer twee o i. bijeenbehoorende verzeke ringen. Da politiek van Itoodhuyzsn c s. heeft ook deze zaak voor ons bedorven. Friesch Dagblad. Een groot kwaad onder de zon is de stelselmatige verlieder lijking des volks door vuile boeken, prent kaarten, platen enz. met name in de groote steden. Da Stichtsche Courant haalt een artikel aan van dr. Pierson in Getuigen en Redden, die het op zijn beurt weer overnam uit een Parijsoh blad, De AuU>, dat volstrekt niet „christelijk" is, maar een open oog heeft voor deze pest der maatschappij. Het ernstig woord dient alom to worden gehoord. We laten het hier volgen, zooals ds. P. er ons volk mee ia kennis stelt Eenigen tijd geleden heb ik mijn ver ontwaardiging uitgesproken over de por nografie in het café eoneert, en heb met groote blijdschap bespeurd, dat tal van mijn lezers hartelijk met mij instemden. Eén evenwel schreef mij „waar bemoeit gij n mede De bezoekers, die er komen weten wat zij doen en niemand heeft recht hun vrijheid aan banden te leggen. Daar is eenige waarheid in die opmerking. Mar- tine., in de welbekende komedie, vond er vermaak in zieh te laten slaaD, de Heilige vrijheid verbiedt ons om iemand te beletten zieh in den modder te wentelen en morgen dit te herhalen. Maar de pornogralie is niet alleen in het café-ooneeri te vindeD, waarheen niemand gedwongen wordt te gaan zij is op straat, ïn de winkelkasten, op de affiches, brief kaarten, en in den mond van tallooze straatventers. Kan men hoewel moeilijk genoeg de oogen er van afwendeD, de ooren te sluiten is ondoenlijk. Men kan er nergeas aan ontsnappen. WordeD onze loDgen aangedaan door de bedorven lucht onzer straten, de hersenen van onze arme, Fransche jeugd nemen een vergif op, dat ze nog radikaler verderft. Vooreerst de straatventers welke schan delijkheden braken zij niet dagelijks uit tot onder de oogen der politieagenten. Dub belzinnigheden van de ergerlijkste soort; de gemeenste grappen, de walgelijkste vuilheden, alles is hun welkom om hun twijfelachtige waar aan den man te bren gen. Aan wie verkoopen zij die Wie durft het wagen onder de oogen van het publiek iets van hen te koopen P En tooh moet hun handel maar al te goed gaan, want hot eene vuile liedje volgt op het andere tot aanbeveling van een por nografisch product. In den vorigen zomer heeft althans een artikel van de „Auto" den verkoop van een allergemeenst stuk, dat dagen achtereen werd gevent, doen beletten. Dat nu nog arme zwervers zonder brood zieh leenen tot zulk een werk, is al erg genoeg, maar wat te denken van personen, van wie die liederlijkheden afkomstig zijn en die zeer goed weten, dat tegen honderd mannen, die zonder er zieh aan te storen dit gebulk kunnen hooreD, er allicht één jong meisje is, wier reine jonge ziel belee- digd wordt, of een jong yenfje dat een alhleet zou kunnen worden en nu mis schien verliederlijkt. Zeker, onze politieprefect is goed gezind en denkt er evenzoo over, maar hij kan niet overal zijn en zijn agenten ook niet. Maar tooh, men maakt prooes-verbaal tegen een auto, die rook maakt en een straatventer die het publiek vergiftigd blijft ongemoeid. Als iemand verkoos in Adams-coslunm zieh op straat te vertonnen, zou het geheele publiek onmiddellijk dien gek te lijf gaan en aan de politie overleveren. Waarom eohter moet men op straat gekleed gaan, als overal te Parijs de meest schandelijke naaktheden achter de winkelruiten te zien zijn? Al wat de meest bedorven verbeel ding weet uit te denken, al wat onze laagste hartstochten kan prikkelen is op brief kaarten te vinden". Het artikel gaat dan voort met aan te toonen dat in die zedekwetsende afbeel dingen niets ontbreekt, met de vermelding erbij, dat za in Duitsohland gemaakt zijn, waar zij natuurlijk werden verboden en waar men misschien denkt dat ze goed ge noeg zijn a oordie„Zwijnen vanFranschen". En dit alles ten behoeve van oude mannen die een krachtige prikkel begeeren, maar helaas ook van jonge lieden, die aldus moe ten vergoten,hoe ze door aanraking met een slechte vrouw, spoediger kunnen behept worden met eeD vroesslijke ziekte, dan de tijd die noodig is voor oen voetrera met hin dernissen. „Wij kunnen althans nog de broekspijpen opslaan om door dien modder te baggeren, maar wat te denken van een jong, onschul dig meisje, dat toevallig deze diDgen onder oogen krijgt, of van 'n schooljongen, wiens hersenen tegen zulke verzoekingen niet be stand zijn Denk ook niet dat als zulk een school jon gen by toeval aan zulk een pornografischen winkel ge8n kennis heeft, bij hot gevaar mis zal loopen de straatventer weet hem wel te snappen en hem transparante prent jes in handen te stoppen. Uit naam van de hoogheilige vrijheid blijven zulke dingen ongestraft Indien men het middel gebruikt door de Eogelsehen tegen de zoogenaamde Apachen (straat venters) met goed gevolg aangeweEd 50 slagen op de wervelkolom, zou men loonen de ware vrijheid lief te hebben, die de aan slagen op de vrijheid van het publiek mot kracht onderduikt. Op deze toon gaat hij voort en wyst nog op een tal van andere zaken hy beklaagt zich, dat Frankrijk 'n slechten naam kriigt door heel de wereld. Alsof niet sedert jaren tal van Franschen alles doen, wat zij ver mogen om een geslacht in 't leven te roepen krachtiger, gespierder dan het vorig9 on daarom luide den oorlog verklarend aan alle onzedelijkheid. De pornografie bedreigt onze beste po gingenmeer dan ether, morfine en opium bevordert zij de algemeene verlamming. Al riepen wjj zoo eindigt hy als een stem in de woestyn al bereikten w;j niets anders dan dat alle pornografen ons uit lachten, toch voelen wij ons opgelucht met er tegen op te komen, dat 't openbaar gezag zoo toegeefelijk is jegens hen, die de alge meene verachting verdienen". Luchtvloot. Onze Courant sohrijft Er ia kans, dat de volkeren dei aarde weer op nieuwe kosten worden gejaagd. Ze zullen dan behalve voor hun leger en hun watervloot ook moeten zorgen voor een voldoend aantal luchtschepen. Nu het Frankrijk en Duitschland ge lukte het vraagstuk vau den bestuurbaren ballon naar het sehijnt, zóó op te lossen, dat er een luchtvaartuig gebouwd kan worden, waarmee men behoorlijk manoeu- vreeren kan, nu zullen alle mogendheden daaraan hun aandacht moeten wijden, zoo goed als aan de onderzeeërs. De meening is geiiit, dat dit luchtschip een uitkomst zou zijn yoor de mogend heden van den tweeden en derden rang. Vooreerst is het betrekkelijk goedkoop. Met dezelfde som gelds, waarvoor men ééi groot panlsersohip maakt, bouwt men een vlooi van 50 lucht- en oorlogsschepen. En dan de uitwerking 't Is geen fantasie, als men zieh voor stelt, dat eenige bestuurbare ballons boven een oorlogsvloot, een vesting of een hoofd stad zwevende, door een waren regen van ontplofbare stoffen alles vernielen, wat zieh onder hen bevindt. Voor kleine Staten is daar óók beginnen aan. En de groote mogendheid, die weet Ik kan enkele uren, na 't Kitbreken der j vijandelijkheden de luchtvloot van mijn vijand over leger en vloot zien drijven, i zal zieh tienmaal bedenken, eer ze 't zoo- ver komen laat. j Toch zouden we het toejuichen, als by i internationals overeenkomst het gebruik j van oorlogs-luchtschepen aan zeer scherpe bepalingen werd onderworpen. Zelfs al zou zoodoende de kleine Staten een bruikbaar oorlogsmiddel onthouden worden. Want het middel is te barbaarscb. Evengoed als dum-dums en lydiet-bom- men te onmenschelyk zijn. De onafhankelijkheid van een volk is veel waard. Doch ze mag niet met elk middel worden beschermd. De prijs kan te duur zyn Met onze vyanden blijven we behooren tot het mensehelijk geslacht, dat naar Gods beeld geschapen is. Ds gruwelen van den oorlog zijn toch al schrikkelijk grootwe moeten zelfs in den oorlog menseken blijven. Er zijn middelen, die van den oorlog wer kelijk een moord zouden maken. Met typhus bacilieu 's vyands wateren vergiftigenpestratten in zyn landpalen loslaten de zuurstof uit zijn dampkring wegnemen, enz. enz 't zouden zeker af doende middelen zijn om zijn macht te ver nietigen, maar toch zal wel niemand ze in bescherming nemen Zoo ook het neerzenden van een vurigen regen van ontplofbare stoffen uit voorbij drijvende luchtschepen. Er zyn al verschrikkingen genoeg in den krijg. Dit allerergste moest ons gespaard blyven. En de kleine Staten, die men zegt, dat er 't meest van profiteoran zouden, moesten zoo groot zijn, dat zij het voorstel deden, om 't gebruik van zulke moord-mid- delen te verbieden UIT E PROVINCIE. Middelburg. Bij het 2de bataljon 3de regiment infanterie alhier, zyn nog aange steld tot milicien-korporaal de milicien soldaten lichting 1907 J. G. Kuipers, J. P. Dunnes, G. J Molhoek en W. P. Wattel. Goes. Door den gemeente-keurmeester alhier werd gisteren op de vischmarkt een mand met visch voor de consumptie afge keurd en begraven. Goes. Door de gemeente-politie werd gisteren de vrachtrijder G. A. v. S. aange houden, omdat hy een hoeveelheid vleesch en rundervet alhier invoerde, afkomstig uit Yersebe, dat niet voorzien was van een bewijs van keuring, afgegeven door een ge diplomeerd veearts. De gemeente-keur meester'alhier keurde het vet voor de con sumptie af, hetwelk daarna onbruikbaar werd gemaakt. Goes. De heer W. L. Kalkman, keur meester alhier, is aangesteld als onbezol digd rijksveldwachter. Goes. In de gisterenavond gehouden vergadering van de afd. Goes van den Chr. Nationalen Werkmansbond werd door den penningmeester verslag uitgebracht van den toestand der kas. Voor de afdeeling waren de ontvangsten f 40,39 de uitgaven f23,105; goed slot f 17,285. Voor't zieken fonds was ontvangen f 129,07 uitgegeven f51, waaronder f41 aan ziekengeld, der halve een goed slot van f78,07. Tot be stuurslid werd herkozen dhr. M. Kok, en in plaats van dhr. W. Smallegange, die moest aftreden maar zich niet meer herkiesbaar stelde, werd gekozen dhr. L. Versé De af tredende leden van de commissie van advies, dhrn. L. de Beste en E. van den Bosch, wer den herkozen. Goes. Drie belhamels hebben van T. te Goes, die met een koekkraam op de Ierseksche kermis stond, een trommel met koek en twes rytuiglactaarnsweggenomen, Woensdag middernacht. De politie is er in geslaagd de daders op te sporen. De Commissaris der Koningin in Zee land maakt bekend le. dat de opening der jacht op klein wild is bepaald als volgt a. in de Dames-, Anna-Maria- en Völcker- polders op Zaterdag 31 Augustus 1907, met zonsopgang, met uitzondering vau die op hazen en fazanten, waarvan do openiDg wordt bepaald op Zaterdag 28 September d. a. v., met zonsopgang b. in Zseuwsch-Vlaander en op Maandag 2 September 1907, met zonsopgang van de jacht op fazanten, welke op Dinsdag 1 Oct. d. a. v., met zonsopgang, wordt geopend c. in het overige deel der Provincie, op

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1907 | | pagina 1