Kerknieuws,
Schoolnieuw»,
veel kraoht kan ont vikkelen, is geen land
meer, dat zieh do woelde kan veroorloven
van veohten voor ro *ra en eer. Het heeft
vóór alle8 rust noodig en de leiders der
Fransohe politiek toonen dat te begrijpen.
Nederlander V.
GEMEENTERAAD MIDDELBURG.
Zitting van Woensdag ten 2 uur. Voor-
z 'ter jhr. mr. L Schorer, burgemeester.
Tegenwoordig 12 leden, afwezig de heer
Van Teijl ngon wegens ziekte, Snouek
Burgronje, Hcijse, Tak en De Veer, allen
met kennisgeving.
De geloofsbrieven van do herkozen eu
gekozen leden worden door eene commissie
bestaande uit de heeren jhr. mr. E. P.
Sohorer, P. Verhage en jhr. P. J. Boogaert
onderzocht.
Tijdens dit onderzoek wordt de zitting
geschorst, deze heropend zijnde brengt da
commissie bij monde van dhr. jhr. mr, E. P.
Schorer rapport uitstrekkende tot toelating
van de herkozen leden en het gekozen lid
mr. G. W. Sames. Aldus wordt besloten.
De notulen worden goedgekeurd.
De ioorzitter deelt mede dat de heer
Commissaris der Koniugin bericht hoeft
gezonden dat H. M. de Koningin en Z. K, H.
den Piios berioht hebben gezonden, dat
H. M. en Z. K. K. de gemeenteraadsleden
wensehen (e ontmoeten op het raadhuis op
12 September ten 5 uro. Hij hoopt dat alle
leden hieraan gevolg zullen geven. Costuum
zal zijn rok en wiite das.
Ingekomen stukken.
Van de vereenigiug tot bevordering van
bet Vreemdelingenverkeer, de door haar
uitgegeven „Gids voor Walcheren". Voor
kennisgeving aangenomen.
Van de afdjeling Middelburg van het
Chr. Werkl.-Verbond „Patrimonium'' een
adhaisiebetuigiog aan het adres, ingediend
door de S. D. A. P. inzake het niet aan
nemen van het voorstel tot invoering der
watermeters. Naar B. en W. gezonden om
advies.
Van de politieagentenvereeniging „Lue-
tor et Etnergo'' alhier is een verzoek
ingekomen om gedeeltelijke vergoeding
vau woninghuur, ea dit te willen ver-
leenen ad f 1 per week en is hierbij een
uitvoerige bijlage neergelegd omtrent den
levensstandaard. Naar B. en W. gezonden
om advies.
Hst adres vaa de Ger. tchoolverceniging
omtrent het advies van B. en W. aan-
geaiae het peroeel in de Wagenaars'raal,
stel en B. eii W. voor te behandelen bij
het voorstel. Dit wordt aangenomen.
Van de feestcommissie is een verzoek
icgekomen om een subsidie van f250 voor
het versieren van de stad bij het Koninkljjk
bezoek.
De voorzitter stelt voor, dit verzoek direct
iu te willigen, omdat er geen tijd is om dit
te brengen bij de commissie van financiën.
Da heer Schorer vraagt of het bestuur
al weet of zij deze som noodig heeft, omdat
er tcoh circulaires in de stad zijn verspreid
waarop giften worden gevraagd van de
ingezetenen, hierop wilde hij gaarne een
antwoord hebben van den voorzitter der
Vereeniging.
De heer van der Hars! zegt dat nog niets
is bekend.
De heer Schorer zegt dat hy aan deze
veroeniging wel dit bedrag wil geven, maar
er aan verbinden wil indien de ver-
eeniging dit noodig heeft en dat dan aan B.
en W. over te leggeD, hiertegen heeft dhr.
v. d Harst geen bezwaar.
De heer De Rijcke vraagt of de vereeni-
ging al eene begrooting heeft opgemaakt,
waaruit blijkt dat zjj te kort kooit, dit blijkt
niet het geval.
Het voorstel vau den voorzitter wordt
hierop aangenomen, met de aanvulling door
deu heer Schorer gedaan.
Alvorens wordt overgegaaE tot het be
noemen van dv leeraren der Burger avond
school, vraagt de heer Schorer inlichtingen
omtrent het salaris van P. Pioters, wat
vroeger f 100 was en nu f 250.
Da voorzitter zegt, dat dit komt dovr de
meerdere lesuren.
Tot tijdelijke heraren aan de Burger
avondschool worden benoemd de heerea
P. C. da Does voor vakteekenen, jaarwedde
f 228, E. Bouma, voor vakteekoaen en ma-
trialenkennis voor smeden, jaarwedde
f875, H. vau Diffelen, voor vakteekenen
voor meubelmakers, jwrwedde f 250, J. H.
Vervenne, vakteekene r voor schilders,
jaarwedde f375, J. A. L. Boumans, vak
teekenen voor timmerlieden, jaarwedde
f 250, P. Pieters voor rechtlijnig vakteeke
nen, jaarwedde f250, P. W. van Milaan,
voor eerste beginselen de1' werktuigkunde,
jaarwedde f 350, p, W. van Milaan, voor
Nederlandsche taal, jaarwed Je f 100, W. K.
Kuiler, voor handvakteekeoen, jaarwedde
f200 en A. de Smidt, voor natuurkunde,
jaarwedde f 150.
De gemeenterekecing over 19Ö6 wordt
vastgesteld en met aigemeene stemmen
goedgekeurd, mei uiizond3ringdiederbeide
weihouders die builen stemming blijveD,
Vasts'fcliir g van de pensioengrondslag van
eenige leeraren van de Burgeravondschool.
B. er. W. stellen voor deze vast te stellen
van af 1 Januari 1906 op de volgende
grondslagen van G. J. Endhoven op f 500,
van P. J Vervenne op f 650, van P. W.
v. Milaau op f 150, van A.Langejaa op f375.
De heer Schorer zegt dat bij enkele
heeren de pe -sioen-grondslagen eender zijn
als hunne salaris, hij gelooft wel dat dit
in orde is, dooh vraagt eenige inlichtingen
welke de yoorzitler geefc, waarna deze
regeling word! aangenomen.
Voorstel van B. en W. tot vaststelling
van verordenin op de heffing en invor
dering van Bruggeld.
Aangenomen zender stemming.
S'.aat van de te rooien boonaen te weten
8 stuks ijpenboomen van af de Londensche
Kade tot KoniDgsbrug, 13 sluks idein aan
den Dam Nz., 5 Btuks idem aan de Hee-
reDgraohf, 1 stuk idem aan het Molen
water, 1 stuk idem aan de SiDgel nabij
de Koepoort, 1 stuk essehen aau het bol
werk bij de N. Oosterschestraat.
Aangenomen zonder stemming.
Voor tel van B en W, tot niet aanvaarding
van het legsRt van wylen mevr. Bomme
Vau deu Broecke. Het voorstel luidt
le. hat legaat door mevr. Bommev. d.
Broecke aan de gemeente gemaakt te ver
werpen eu 2e, de door do erfgenamen ge
dane schenking te aanvaarden en ons te
machtigen met den gemachtigde der erfge
namen de voorwaarde,waaronder die schen
king wordt gedaan te ontwerpen en die aan
u tar goedkeuring voor te leggen.
pe heer v. d. Harst gelooft dat allen 't er
over eens zijn, dat een muziekschool niet
doenlijk is. Doch naar aanleiding van het
ingezonden stuk in de Middelb. Courant
vraagt hij of de commissie niet wat een
zijdig is saamgesteld en of er niet meer
musici hadden gehoord moeten worden.
De voorzitter zegt, dat deze commissie is
saamgesteld iu de geest der erflaatster.
Ten tweede vraagt de heer v. d. Harst of
het alleen de bedoeling is om slechts een
tweetal vereenigingen van dit legaat te
doen genieten. Er zijn er voel die evengoed
er van kunnen genieten.
De voorzitter zegt, dat het de bedoeling is
geweest van den erflater in 1870 om die
vereenigingen te steunen, welke beoefenen
instrumentale muziek, zoodat er dan drie
zuilen vallen in de rechten.
De heer E. P. Schorer brengt 'n woord van
hulde en dank aan de erven van den erflater
voor de loyale wijze waarop zij de
schenking doen en uitvoering geven aan
den wil der erflater.
De heer Gratema wenscht dit te formu
leeren en dit aan de erfgenamen te be
richten.
De voorzitter zegt, dat dit later kan go-
beuren.
Het voorstel om dat legaat te verwerpen
en die om de schenking te aanvaarden,
onder voorwaarde, worden aangenomen.
Aangehouden wijziging van de begroo
ting van het bestuur der Godshuizen voor
1907, met bijvoeging van dat bestuur dat
dbr. J. A. Zip sedert 1863 in dieDst is
geweest bij het bestuur der Godshuizen.
De heer Fruin zegt dat de heer Zip niet in
dienst wbs der Godshuizen, daar hij geen
aanstelling had, dus is hij geen 40 jaren
in dienst geweest van het bestuur der
Godshuizen, hij is dus geen gemeente
ambtenaar.
De heer Ermerins is het niet eens met
den heer Fruin, het is bewezen dat hij in
1863 dienst heeft gedaan en er is geen reden
om af te wijken van den gewonen regel en
deze begroeting goed te keuren.
De heer Fruin blijft bij het door hem
gezegde,bij was niet aangesteld,dus heeft hij
geen reent op de pensioen-regeling.
De heer Schorer zegt, dat de heer Zip
indieest is geweest vaa den seoretaris-
penningmeesler in 1863, dus niet van het
bestuur der Godshuizen, het is niet bewezen
dat hij een aanstelling had.
De voorzitter zegt dat nooit een aanstel
ling is gegeven.
De heer Schorer zegt, dat bij dus in dienst
is geweest van den seoretaris-penning-
meesler, dus dan is de opmerking van den
heer Fruin juist.
De heer v. Dunne zegt ook, dat hij het
geheel eens is met den heer Fruin, er is
dus geen aanspraak op pensioen.
De heer Fruin stelt thans voor de pen
sioen-regeling van de heer Zip niet goed
te keuren, dii werd in stemming gebracht
en aangenomen met aigemeene stemmen,
behalve die van de heer Ermerins. Dit
zal aan het besluur worden medegedeeld.
De voorzitter zegt dat de heer v. d. Ree
niet meer hier tegenwoordig zal zijn wat
hem spijt, sedert 1895 toeh was bij hd van
den raad, daarom brengt hij hem dank voor
alles wat hij heeft gedaan in het belang
der gemeente. (Applaus).
De heer v. d. Bee zegt dat de slag hem
zwaar viel met het oog op zijn leeftijd,
hij dankt alle leden en B. en VV. en de
secretaris voor de welwillendheid die zij
tegenover hem hebben getoond evenals
de commissievan fabricage. (Applaus).
De lieer v. Dunné zegt dat het ook hem
speet dat de heer v. d. Ree niet is herkozen,
pretlig heeft hij met hem samengewerkt,
hij hoopt hem nog langen tijd te ontmoeten
en wenscht hem ec-n welverdiende rust toe.
(Applaus).
Hierna gaat de zifting ovor in eene met
gesloten deuren, deze heropend zijnde wordt
de vergadering gesloten.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Nieuw-Vosmeer ds. G. A.
Lolcama te Bergeu-op-Zoom te Vrie-
zenveen ds. C. J. Six Dijkstra teOud Alblas.
Aangenomen naar Boreulo, J. ten Brug-
genoate te Herwen.
Bedankt voor Daarle J. Hoekstra cand.
te Sloten (Fr); voor Bergambacht door
ds. F. G. Hospers te Kethet en Spaland.
Gor. Kerken.
Beroepen te Voorst dr. F. W. Grosheide,
caud. te Amsterdam; te Werkendam
(A) T. Rispens te Oenkerk c. a.te
Westzaan F. Kramer te Beverwijk.
Vrije Evang. Kerk.
Beroepen te Winschoten G. Tost te
N ij verdal.
Vereenigde Chr. Gem.
Beroepen te Dokkuui dr. C. D. Sax,
Rem. pred. te Frederikstad a/d Eider.
Te Breda behaalde Dinsdag nog de
hoofdakte de heer J. W. Kouwe te Goes.
Benoemd tot tijdelijk leerasr aan de
burgeravondschool te Middelburg, de
hoeren P. C. de Does, E. Bouma, U. van
Diffelen, J. H. Vervenne, J. A. L Boumans,
P. Pieters, P. W. van Miiaan, W. K.
Kuiler en A. de Smidt. (Zie yemeenteraads-
v erslag.)
Heden slaagde voor de acte Frausch
dhr. C. de Koeijer te Kloetinge.
Zeeuwsche Schoolraad.
(S 1 o t.)
De heer v. d. Wartt van Goes, besprak
de wt nsohelijkhud van de vorming van
arrondissementen in den Schoolraad.
Sp. herinnert aan de school vereenigingen,
die louter ten doei hadden om in kleinen
kring de belangen der chr. school te be
spreken deze voldoen aan een bestaande
behoefte. Dergelijke kringen arrondisse
menten kunnen wordeu de kern van den
Schoolraad. De eenheid op 't gebied van
het ohr. onderwijs is, moet steeds krach
tiger naar voren treden. Eendracht is
machttweedracht breekt kraebt. De ge-
deeldheid op kerkelijk gebied belet de
christenen een macht te worden tegenover
de wereld, op schoolgebied leidt dat bo
vendien tot een met-kunnen voldoen aau
den eisch tot volmaking van het onderwijs.
Daarom de rnterwijsbelangen naar voren
en de kerkelijke sympathie ën naar achteren
gebraoht. Verdeeldheid i9 onnoodig kracht-
verbruik. Spr. acht den Schoolraad het
aangewezen lichaam om alle scholen te om
vatten en te oigaaiseeren en wijst op ar
tikel 7 dat, ruim gesteld zijnde, toegang
verleent voor allenop 't groot aantal
scholen dat reeds bij den School/aad is
aangesloten (614); en op 't feit dat h er èn
besturen èn onderwijzers elkander ont
moeten kunnen. Da behoefte tot aanflui
ting zal niet worden gevoeld wanneer
slechts één (aigemeene) vergadering te
Ulreoht gehouden wordt. Hieraan heeft de
Schoolraad zsker willen tegemoetkomen
door minstens eenmaal per jaar 'n districts-
vergadering te doea houden zooais artikel
9 dit omschrijft.
Ook zijn er al kleinere schoolbonden
gevormd op Z.-Beveland, op Walcheren,
en elders Tal van punten, door spr. ge-
Doemd, kunnen op die vergaderingen be
sproken worden. Ook wordt door de split
sing in arrondissementen de mogelijkheid
geschapen san bibliotheken te stichten ten
gebruike van de aangesloten eoholen, zoo
besturen als onderwijzers.
Toeh blijft vooral in Zeeland 'i bezwaar
dat dergelijke vergaderingen zoo moeilijk
te bezoeken zijn. Het district is veel le
groot. Daarom werd de vraag verkleining
der districten ten vorigen jare reeds in
de vergadering te Utrecht gebraeht, doch
afgewezen. Met art. 1 is zij ook niet ge
makkelijk op te lossen. Dcoh wel kan
met dit artikel tot verdeelmg in arron
dissementen besloten worden. Wie zal bij
de oprichting daarvan de leider zijn Vac
den gedelegeerde zal op den duur te veel
gevergd worden. Maar de voorzilter van
zulk eon arrondissement, op dezelfde wijze
gr kozen als de gedelegeerde, kan zelf voor
zitter blijven in het arrondissement van
de plaats zijner i veering. Toch dient bij,
wil hij waarlijk zijn wat de bedoeling is,
namelijk de vertegenwoordiger van 't ge-
heele distriet, op de hoogte te zijn van
de belangrijke gebeurtenissen en geeste
lijke stroomingeu. Daarom dient hij niet
alleen de vergaderingen bij te wonen maar
tevens verslag uit te brengen aan den
gedelegeerde, Voorts is ook een secretaris
eu een penningmeester noodig. De on
kosten moeten over de aangesloten scholen
verdeeld worden.
Spr. geeft in overweging dat zoo de
vergadeiiag instemt met zijn advies, de
gedelegeerde worde uitgenoodigd naar de
overige elf gedelegeerden een schrijven le
zenden met verzoek dit punt op de vol
gende distrietsvevgadering te behandelen.
Komt dan de schoolraad bijeen dan hebben
allen de gedachte van hun Distriet ver
nomen eu zal de discussie hierover vrucht
baarder en korter zijn. App'aus.
Na een geanimeerde discussie, waarvan
het vei slag in ons uo. van gisteren is op
genomen, wordt in dien geest besloten.
Na de Pauze,na 't zingen van Gez. 264 1
en opening met gebed door ds. Scuslt, van
Wissenkerke, houdt de heer Weoda, hoof i
eener chr. school te Middelburg een refe
raat over „Een christelijke kweekschool
voor onderwijzers voor Zeeland gewersoiit
f n mogelijk
De quaestie der opleiding hargt saam met
den bloei der scholen. Zjj ging lang buiten
da aandacht der schoolbesturen, dooh is
langzamerhand de brandende quaestie ge
worden, die moet, eu ook kan worden opge
lost. Zonder goede opleiding voor onder
wijzers dreigt den chr. scholen een groot
gevaar. Zien wy rond, aan wie de zorg voor
de opleiding in ons gewest is opgedragen,
dan krijgt men den indruk van een lief
hebberijtje, met de Ryksnormaalscholen en
Kweekscholen tot hulp. Zoo is 't al sinds
jaren en de mensch went ten slotte aan
alies. Jaren lang zonden vrome oudera hun
kinderen naar de Rijksnormaallessen, het
was goedkoop en dicht by, en 't kan niet
anders. Onze schoolbesturen zagen niet te
nauw. In later dagen door de Rijkssub
sidie gedwongen dreigt men nog verder
af te zakken, door de chr. school open te
stellen voor openbare onderwijzers. Geen
kleinigheden, al maakt men er dat van.
De Klokkenberg heeft 20 jaar lang als
een eenzame getuige gestaan; in 1864 werd
de Kweekschool voor Onderwijzeressen te
Zetten gesticht, in 1878 te Doetincbem, in
1885 te Amsterdam, iu 1886 t.e Den Haag.
Doch ook in dezen vorm hadden de ouders
geen invloed,en de schoolbesturen ook niet.
lntusschen waren eenige Normaallessen c p
de boen geholpen en gehouden zonder eeni-
gen steun van buiten, door de onderwijze) s
zeiven. Tbans zijn er 75 met 10 kweek
scholen, o. a. in Groningen, Leeuwarden,
Amsterdam en 2 te Rotterdam, terwijl Lei
den, Gorkum en Zwolle zullen volgen.
Sommige door de schoolbesturen op
gericht. Doch bijna zonder uitzonde
ring worden al deze inrichtingen door
de onderwijzers op eigen riscico ge
dreven de schoolbesturen bemoeien er
zich niet mee en geven er niet om hoe de
onderwijzers aan hun acte zyn gekomen,
behoudens enkele uitzonderingen op Wal
cheren. Onze normaallessen hebben toch
tal van goede krachten afgeleverd aan de
Scholen ook in Zeeland. Maar de tijden ver
anderen, en met deze ook de eischen voor
de opleiding. Hier en daar toonen de be
sturen meerdere belangstelling.
Vakmannen die 't pleit voeren voor
kweeksoholen hoorende, zou men aan deze
de voorkeur geven, mits de praktijk door
de normaallessen geleerd, niet er by te loor
g*at.
Voordooien eener kweekschool zijn do
leerlingen worden beter onderlegd. Voor
de N. M. S. moet men 't doen met bepaalde
krachten. Op de kweekschool met hen, die
al eenige studie van hun vak hebben ge
maakt. Op de N. M. S. baschouwen de
leeraren 't als by zaak op de kweekschool
hebben zij er meer tijd voor. De regeling
van 't onderwijs kan aau een kweekschool
meer planmatig, methodisch, de leerlingen
zijn 's avonds thuis. Voor leerlingen buiten
de provincie moeten kosthuizen worden ge
zocht of een hospitium worden gesticht.
Ook N. M. S. hebben hunne voordeelen
en ook de privaat opleiding. Eere aan die
er op die wyze kwamen, eu ze er brachten,
doch deze wyzc van opleiding moet hooge
uitzondering blijven. Beter zijn de nor
maalscholen, doch zy ontrekken rog te
veel aan 't onderwys oDzer kinderen, en
staan bij do kweekschool derhalve ver
achter.
Een kweekschool voor Zeeland is dus
zeer noodig.
Onze kennis most vee'zydig zijnonze
onderwijzers moeten meer weten dan men
op 't staats examen vaa hen vraagt Niet
terug, maar vooruit. Een Chr. onderwijzer
moet hebben ware godsvrucht, degelijke
kennis, en praetische geschiktheid ora den
kinderen te geven wat zy noodig hebben.
Een chr. kweekschool moet zijn een uit
stekende school, opgericht door debegturen
van al de (48) scholen in onze provincie.
Als er b.v. 10 zich onttrekken, kan htt nog
wel, maar het ideaal moet zijn dat allen
samenwerken. Hoe te beginnen Er wordt
eene vergadering belegd der afgev. van
schoolbesturen en leeraren aan normaal
lessen, om de vraag te bespreken. Dan
stelle men vast den meest gewenschten
grondslag en stelle samen 'n reglement, be
noemt, dan bestuursleden.En dan worde een
der Normaalscholen omgezet in 'n Kweek
school. Dat is de makkelijkste weg. De
Middelburgsche b.v., die al 40 leerlingen
telt; en dan vindt zich de weg van zelf. Als
men zegt 't moet 1 dan komt 't er vau mits
men wille samenwerken. Maar wie zal het
betalen Een lokaal, onderhoud, leeraren.
Gebtuw f20.000 met rfiossing en rente
f 1500 's jaars. Aanvangsalaris directeur
f2000; le leeraar f 1600 2 tweede lee
raars f 2400. By 120 lesuren 20, 28 ea 50,
rest 22 ure-n door andere leeraren te ver
vuilen ad f 1100. Dan f600 onderhoud;
kaarten, enz f 200. Saam f 9400.
Ontvangsten kunnen bedragen subsidie
rijk 120 X f 35 f 420 Subsidie voor 10
geslaagden 10 X f 480 f 4800. Schoolgeld
50 leerlingen a f 30 f 1500. Contributie
aangesloten besturen Rd f 2,50 per onder
wijzer f200. Totaal f 10,700. Dit is
fl3>0 meer dan uitgaaf. Hat kan bij de
uitgaven togenloopon f 250 meer indien
bij <r. f 5000 meer moet opgenomen worden.
Er moeten ingesteld worden beurzen,
waartoe de schoolvercenigen de behulp
zame hand willen bieden. Er zou dus een
tekort kunnen zijn van f 900 dat is f 19 per
schoolbestuur. Daar hoeft men toch geen
kweekschool voor te laten zinken. Bjj toe
neming van 't aantal leerlingen wordt die
verhouding beter en kan 't listig slot wor
den benut voor een hospitium.
Nog een andere rekening.
Gesteld dat 'teersle jaar niets wordt
ontvangen De ontvacgsten zijn dan in
'teerste jaar 120 X f35 is nihil. Voordo
geslaagden ook nihil. Dan moet nog f 7000
worden opgenomen. Contributie school
besturen f150. Bijdragen f 150. Totaal
1 8600.
Het 2e jaar zijn er leerlingen die slagen.
Subsidie 120 X f'35 f4200. Verder;
subsidie van f 480 enz. maakt een ont
vangst van f 9100. Waarlegenover staat
een uitgaaf van f8890 en blijft er dank zij
't opnemen van f 1800 een saldo van f 210.
Het 3e jaar geeft weer een gunstiger
berekening. Onder meer behoeft slechts
f 500 te worden opgenomen. Saldo 1 55.
Het 4e jaar 3/< van f 480 enz. Er behoeft
niets opgenomen te worden.
Het 5e jaar. Subsidie f4200. En 10 X
f480 4b00. Schoolgelden f1500, con
tribution enz. samen f 10730. Uitgaven met
eerste aflossing inbegrepen f10415. Saldo
f 315.
Wordt door de gelijkstelling bijz. en
openbaar onderwijs nog een stapje verder
gebraoht, dan kan meer geld worden be
steed aan al wat de kweekscholen ten
goede komt.
Nu de leerschool die bij de kweekschool
behoort en door de wet eeëiaeht wordt.
Het beste is een der bestaande scholen
tot leerselnol te verheffen, waar de
k wet kelingen eenigen tijd onderw ijs moeten
gevenin overleg met den directeur het
leerplan saam te stt llen ook moeten zij
eenigen tijd lang leeren zien hoe bekn amo
onderwijzers practisch werken.
Spr. hoopt dat de kweekschool in
Ze lar.d tot stand kome ter eere Gods en
tot zegen van de kinderen (Applaus).
Aan de orde komen nu de punten 8 tot 11.
Is het niet gewensoht dat er pogiügen
aangewend worden dat er in het centrum
van Zeeland, b.v. te Middelburg,'een Chr.
Kweekschool gevrssgd wordt?
Schoolbestuur Serooskerke (JU.).
Moet ook in Z/elsnd getracht wordeu
te komen tot stichting (an een of meer
Kweekscholen, b.v. een Gereformeerde en
een van Chr. Volksonderwijs uitgaande
Indien ja, wat moet dan gedaan worden
om binnen korten tijd één of meer kweek
soholen rijk (e ziin
Gelijkgezinde School bert uren kunnen
zich b.v. tot vereer-igingen samenvoegen,
waarbij ook viije leden kunnen komen.
Door het heffen vau een matig schoolgeld
kan de kas ook gestijfd wordea.
Hoofd der Chr. School te K>abbendijke.
Is de opleiding practiseh? is ze voldoende
wat de kennis betreften iseen pas geslaagde
ook iu staat in de School voor een (weetal
leerjaren dienst te do n Id.
Kunren wij vrede nemen met de Rijks
normaallessen, zooals b.v. op Zuid-Be
veland en Tholen geschiedt. ld.
Dhr. Rademaker zegt dat er aan de cijfers
van dhr. Weeda nog wel wat ontbreekt.
Spr. is niet zoo optimistisch gestemd (en
opzichte van de wensohelijkheid eener
kueeksohool. De resultaten dier scholen
zijn niet gunstig. De kweekschool te Am
sterdam 54 pCt. gedaagden in de laatste
4 jaren de normaallessen van dhr. Emous
60 pCl. In Den Haag de kweekschool
42 pCt. en van de normaalschool te Leiden
61 pCt. De kweekschool te Nijmegen 50
pCt.die te Doetinchem 60 pCt.die te
Zelten 60 pCt. De normaallessen te Utrecht
60 pCt. en die te Middelburg 60 pCt. Het
percentage der geslaagden blijft dus nog
maar bij 't gemiddelde. Er zijn normaal
lessen met 70 pCf.maar de omstandig
heden zijn niet gelijk daarom laat Spr. dit
laatste rusten. Maar ook de praktische op
leiding is aan de kweeksoholen niet altijd
even schitterend iu uilslag gebleken.
Al de vakken door De School met den
Bijbel als noodzakelijk te keinm aange
geven, kunnen ©p de Kweeksoholen met
haar beperkte krachten niet geleerd wor
den. De kweekschool vormt ook niet voor
de volksschool. Tal van dames daar ge
vormd gaan niet eens naar de school, som
migen (kiezen de school alleen om de
broodwinning. Van Nimwegen (Klokken
berg) zijn van de 300 100 hoofd tener
school geworden100 onderwijzers bij
't lager onderwijs en de overige zijn naar
het Hooger of Middelbaar Ouderwijs ge
gaan 73 vau deze hebben 't onderwijs
veriaten7 zijn bij 't staalstoezicht ge
plaatst. Sedert 1889 zijn opgegeven 604
leerlingen aan de kweekscholen eik jaar
moeten dus 151 ouderwijzers worden af
geleverd 't verslag gewnagt slechts van 98,
van 'welke reeds 10 't onderwijs hebben
verlaten. En dan hebben wij aan 13 kweek
soholen al te veel. Op 'toogenblik is in
de behoefte al bijna voorzien. Zoo komt
de tijd dat als in '78 de onderwijzers ver-
pliohi zijn om tramkoetsier of iets dergelijks
ie worden.
De heer Weeda veronderstel dat do
cijfers juist zijn, doch er zijn norn aallessen
die slechts 5 a 6 leerÜDgen hebben, en
dan is 'tprooentder geslaagden nati urlijk
hoog. Doch kweekscholen waarvan sbents
60% slagcD, moeten wij ook niet hebben.
Dat er van een kweekschool ook leerlingen
dokter of hoogleeraar wordm, is voor zulk
een school geen schande of schade. Wat
den lijd aaDgaat, spreker meent Jat dit
bezwaar vervalt wegens de meeidere les
uren ook behoeveu niet alle vakken door
De S. met den B. genoemd geleerd (e
worden. Nu leveren de kweekscholen en
normaallessen saam jaarlijks 174 onderwij
zers af, En er zijn er 400 per jaar noodig.
Dhr. Rademaker vindt over't algemeen
bet opleiden van jongelui van 14- 18 jaar
voor onderwijzer abuis Hij zou dit op den
16-jarigen leeftijd willen deen aanvan
gen. Dan zou er meer bereikt wordeD.
Op ons 18e jaar hadden wij allen nog
leiding noodig. Een internaat is ook een
bezwaar. Een jongeman moet weten wat
in een huisgezin omgaat, om de verhou
dingen iu de gezinnen te beter kunnen
waardeerec, als hij iu huis bij de ouders
blijft. Nu worden zij in kosthuizen be
dorven.
Dhr. de Koning spreekt zijn groote be
langstelling uit iu de zaak der opleiding.
Voorwaarts moeien wij, dit zijn wij eens
al verschillen wij omtrent de wijze waarop.
Spr. vraagt zich af of 't niet beter is een
H. B. S. met 3 jarige cursus en daarna
opleiding tot onderwijzer of'onderwijzeres.
Vroeger had iemand een kweekeliog in
sohool dien hij voor de klas zette en na
zijn zwaren arbeid les gaf. Van zul ken
zijn er flinke onderwijzers geworden. We-
