No. 265. 1907.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Maandag 12 Augustus
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S-J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IJ IT D S IsERS.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02E.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1— 5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Er In geloopen.
Onze lezers hebben natuurlek wel eens
gehoord van den Italiaanschen geleerde
Lombroso.
Volgens dezen professor zijn er eigenlijk
geen misdadigers, die veranttvoordelijlcbvm-
nen gesteld worden voor hun snoode daden.
Wie moordt of steelt behoort tot het
typeder „geboren misdadigers", is „abnor
maal". Door het eigenaardige van zijn
lichaamsbouw, is zoo iemand reeds van zjjn
geboorte af „voorbeschikt" om allerlei
gruwelen te plegen.
Straffen moogt ge daarom een misdadiger
niet. De gevangenissen behooren te ver
dwijnen, of althans in asyls veranderd te
worden.
Voor ongelukkige, ontoerekenbare indi
viduen bouwt men immers geen gevange
nissen, maar toevluchtsoorden.
Natuurlijk heeft Lombroso tal van „mis-
dadigers-typen" bestudeerd, en in dikke
boeken meegedeeld welke „afwijkingen"
van den „normalen" mensch hij alzoo bij
hen gevonden had.
Op het gezag van dezen geleerde wordt
door zeer velen in onze dagen de leer van
den „geboren misdadiger" gehuldigd. Slag
op slag verklaart men reeds moordenaars,
dieven enz. „ontoerekenbaar". Ja, ons gan-
sche strafrecht wordt in steeds ernstiger
mate door Lombroso's volgelingen onder
mijnd.
Van zonde, van schuld wil men niets meer
weten, dus evenmin van straf.
Met Gods Woord heeft men afgerekend.
Men is ook zoo „geleerd", zoo „wijs".
Dezer dagen is evenwel die geleerde heer
Lombroso er leeljjk ingeloopen.
In Parijs zit op dit oogenblik gevangen
een zekere Soleiland, die den gruwel heeft
begaan een 12-jarig buurmeisje in zijn huis
te lokken, het daar op liederlijke wijze te
mishandelen en ter dood te brengen. Ver
volgens pakte hij het lijkje in en gaf het in
bewaring aan een station.
Zie daar inkorte woorden de weerzinwek
kende geschiedenis, dis, nu de misdadiger
door het gerecht ter dood is veroordeeld,
dezer dagen nog eens in al hare bijzonder
heden onder de aandacht van het publiek is
gebracht.
Nu is 't in het vrijzinnige Frankrijk geen
gewoonte meer iemand ook ter dood te
brengen.
De president der republiek verandert in
den regel het doodvonnis in zooveel jaren
gevangenisstraf. Maar in dit geval, eischt
de publieke opinie tenuitvoerlegging van
het vonnis.
Berouw toont Soleilland in het minst
niet. Iategendeel. Nog dezer dagen schreef
hij, dat men het in de Pransche gevange
nissen goed had. De president zou z'n dood
vonnis wel veranderen, zoodat hij nog
eenigen tijd van het goede leventje wilde
profiteeren.
Zooals te begrijpen valt, geven de Pran
sche bladen tal van bijzonderheden omtrent
den moordenaar. Het Parijsohe socialis
tische blad Le Matin verraste zelfs de lezers
met fotografieën van z'n handen.
Deze afbeelding trok de aandacht van
Lombroso, die aanstonds allerlei „afwij
kingen constateerde.
Ziehier het geleerd relaas, dat hij aan de
Matin zond.
loen ik de fotografie van die hand voor mij
had, kwam ik tot de overtuiging, dat de weten
schap over dezen Soleilland het laatste woord
nog niet heeft gezegd.
De rechterhand heeft het voorkomen van wat
heet een apenhand, dat wil zeggen, dat de lijn,
welke de hand begrenst aan den kant van den
pink, niet licht gebogen is, zooals bij een ge
woon mensch, maar die lijn is recht en die lijn is
de onafgebroken voortzetting van den onderarm.
Bovendien loopt er dwars over de handpalm
geen dubbele schuine lijn, maar er loopt maar
een enkele lijn en die loopt horizontaal. Deze
abnormal# lijn van de handpalm treft men ook
aan bij de lagere apensoorten en bij de
meeste epileptici (lijders aan vallende ziekten),
ideoten en geboren misdadigers.
Er zijn nog andere bijzonderheden aan de
hand. De pink staat een heel eind van de andere
vingers af, en de middelvinger is evenlang als
de ringvinger.
Al die bijzonderheden vallen op te merken
aan de rechterhand. De linkerhand is langer
dan de rechter en deze vertoont geen enkele
eigenaardigheid.
Dus bij dat eene lid van Soleilland, heb ik
al kunnen waarnemen atavistische kenmerken
(dat zijn kenmerken, die een neiging aantoonen
tot terugkeer tot het verouderlijk type, d. w. z.
tot de apen) en asymetrie (onevenredigheid).
Dat verschijnsel van asymetrie valt ook op te
merken aan de iris. Hieruit mag men besluiten
tot de waarschijnlijkheid van het voorkomen
van nog andere asymetrieën, in de hersenen bijv.
Om het belang van deze afwijkingen te schat
ten moet men in aanmerking nemen, dat ik bij
den geboren misdadiger en bij den epilepticus,
waar de geboren misdadiger een soort van is,
niet alleen heb waargenomen kenmerken van
atavisme, maar ook asymetrie.
Het is, of verschiilende individuen waren
saamgesmolten tot een enkel individu tot ellende
van de menschheid.
De conclusie lag voor da handSoleil
land is eigenlijk geen gewoon mensch,maar
een „geboren misdadiger", die tot zoo'n
gruwel moest komen, dank zij z'n lichame
lijke afwijkingen, z'n „apenhand". Natuur
lek mag zoo iemand niet onthoofd worden.
H;j is „ontoerekenbaar".
Onmiddellijk nadat Lombroso gesproken
had, was er in de Fransche pers, die aan
vankelijk op tenuitvoerleggingvan het von
nis had aangedrongen, een ommekeer te
bespeuren.
Ziet ge, voor hst oordeel van zoo'n ge
leerd man als Lombroso moest men wel
zwichten.
Die Soleilland was ten slotte nog wel een
„interessant" individu, die neiging ver
toonde tot terugkeer tot de apen I
Maar nu komt het komische.
Het is namelijk uitgekomen, dat de han
den van de Matin niet van Soleilland waren,
maar van een eerzaam metselaarsbaasje en
van een loodgieter, die nooit met politie of
justitie in aanraking zijn geweest, en alzoo
niet tot het type der „geboren misdadigers"
behooren
De Matin-reporter, belust op reclame,
had aan Bertillon de handen gevraagd.
Deze ambtenaar had ze'm niet willen, niet
mogen geven. De reporter bleef aandringen,
en om van den lastigen journalist af te
komen, gaf Bertillon hem twee/kieken",
tien jaar geleden door hem genomen als
amateur-manograaf.
De geleerde heer Lombroso is er dus
wel leelijk ingeloopen I
'tls bepaald vermakelijk.
Toeh ligt er een diep-ernstige leering
ook in deze gesohiedenis voor al degenen,
die Gods Woord verwerpen omdat hetgeen
daarin staat geschreven, zoogenaamd door
de „resultaten" der wetensohap wordt
weersproken. (Vrjje Westfries.)
10 Augustus 1907.
De brandkasten der millionairs.
Zoogenaamde volksmannen maken het
volk diets, dat de kosten van Staatspen-
sioneering gevonden kunnen worden uit
de brandkasten der millionairs.
Zelden of nooit is er een millicnair onder
hun gehoor, zoodat zij met die vondst
niemand der hoorders lastig zijn.
Wij willen tegenover die volksmisleiding
nog eens de ojjfers in herinnering brengen.
Voor een pensioen van f3 per week voor
ieder, die den 65-jarigen leeftijd heeft be
reikt, is noodig 50 millioen per jaar.
Nu waren er in 1905 in Nederland in
het geheel 483 millionairs, die tezamen be
zaten 971 millioen.
De rente van deze som, berekend naar 4
pCt. bedraagt nog geen 40 millioen per jaar,
De eisoh van den staat aan hen, om de
kosten van staatspensioneering te dragen,
zou dus hierop neerkomen
le. dat zij al hun inkomsten beuevens
jaarlijks ruim 10 millioen van hun kapitaal
moesten afdragen aan den Slaat voor
pensioenen, en
2e. dat zij verder hun kapitaal zouden
moeten interen, om te leven en hun aandeel
in de overige belastingen te betalen.
Zoo staat het met deze brandkasten.
De ofïieieele jaarcijfers van het centraal
bureau voor de statistiek wijzen het uit.
Wat zou er nu gebeuren, indien er eens
eene Regeering en eene Volksvertegen
woordiging bereid gevonden werden, om
zulk een dwaasheid uit te halen P
Een kind kau het begrijpen.
Nog voordat de wet wierd ingevoerd,
zou er geen enkel millionair in het land
zijn overgebleven.
Zij zouden of het land verlaten, óf aan
hunne toekomstige erfgenamen alvast
zóóveel vooruit geven, dat zij zelf iets
minder dan een millioen over hielden.
De oude man of vrouw, die met de wet
in de hand zou aankloppen om zijn pen
sioen, zou ten antwoord krijgenwij
hebben geen millionairs meer, en dus
Arm volk, dal aan zulke „volksmannen"
zijn vertrouwen schenkt
c
In de haven van Antwerpen wier
soheepsvaartbeweging reeds het vorige jaar
iets minder was dan die van Botterdam
en dit jaar beduidend veel minder is
in de haven van Antwerpen is een be
langrijke loonstrijd ontstaan, dis van
grooten omvang dreigt te zullen worden.
Vijf francs per dag is het loon der boot
werkers, eisoh is 20% meer. De sobeeps-
vaartfederatie heeft besloten niet hooger
te gaan dan 5 francs omdat een hooger
bedrag een last van 2 a 3 millioen per
jaar op de scheepvaart leggen zou en de
scherpe conourrentie der groote havens
dit niet toelaat.
Tal van Engelsehe werklieden, onder
politie-bewaking nemen nu, althans ter-
deele, de taak der stakenden of der uit-
geslotenen over.
Slraks zal in Den Haag het VII fate
Zionisten-Congres vergaderen.
De wereld vereeniging die zieh onder
dezen naam onder de Joden bezig is te
vormen, ontstond hoofdzakelijk door een
geschriftDer Judenstaat in 1895 versohe
nen en geschreven door den Oostenrijker
Theodoor Herzl.
Ligt de ware bron van allen geestelijken
en stoffelijken Jodennood daarin, dat wij
als van eigen grond losgerukt, verstrooid,
en vreemde staatsorganismen vergroeid
oïk leven, dan moeten wij genezing zoe
ken door ons eigen land te herkrijgen,
onze verstrooide massa's te vereenigen en
ons een eigen staat te scheppen. Als wij
door associatie en organisatie meenen te
moeten werkeD, dient er ook een wereld
omspannende organisatie gevormd te wor
den met één centrale leiding.
Dit woord was de oproep tot vereenigen.
De basis der Zionistische beweging werd
aldus geformuleerd:
Het Zionisme streeft naar een publiek
rechtelijk gewaarborgde verblijfplaats voor
het Joodsche volk in Palestina.
Tot bereiking van dit doel wil het de
volgende middelen gebruiken
1. Da kolonisatie van Palestina door
Joden, die zieh met landbouw, handwerk
en industrie bezig houden, doeltreffend te
bevorderen.
2. De ir deeling en vereeniging van alle
Joden dooi maatregelen van plaatselijke
of algemeene strekking die daartoe ge-
schi k t en vol gen s d e 1 and wet geoorloofd zij n
3. Het versterken van Joodsoh zelf
bewustzijn en volksbewustzijn.
4. Het doen van voorbereidende stappen
om de toestemmingen der regeeringen te
krijgen die noodig zijn om het doel van
het Zionisme te bereiken.
Verwijdering.
Er doen zich onder de linkerzijde na de
Statenverkiezingen verschillende sympto
men van onderlinge verwijdering voor,
V. D., de bekende schrijver in de vrijz,-
dem. pers, heeft aan zijn partij de raad
gegeven, voortaan meer zelfstandig op le
treden en minder vlot coalities met de
vrij-liberalen 1e sluiten.
Land en Fo//i,het vrijz.-dem. hoofdorgaan,
beantwoordt den wenseh der vrij .liberale
partij geen blanco artikel zonder recht
van amendement der Eerste Kamer, met
een volstrekte afwijzing van laatstbedoeld
recht, terwijl hel blad er aan toevoegt
„Dan (n 1. als dit de prijs moest zijn) zou
den wij nog liever voor de verovering van
het algemeen kiesrecht wat langer blijven
strijden".
En de heer D. Hans, de liberale con
centrator, die tot nu toe slechts brochures
schreef waarin een „vrijzinnigheid boven
fraetieverdeeldheid" werd aangeprezen,
heeft dezer dagen een geschrift het licht
doen zien (onder het opschrift„De partij
van Thorbecke. Iets over de verhouding
der vrijzinnigen tot de kerk en de demo
cratie"), waarin de vrij-liberalen vrij on
zacht uit de vrijzinnige gemeenschap wor
den teruggewezen. In dezer voege o. a,
Wij propageeren 'n partij-formatie volgens de
scheidslijnen der democratie, maar laten we dan
den zedelijken moed hebben om uit onze eigen
gelederen hen te bannen, die zulk 'n democratie
schuwen. Wij prediken de vooruitstrevendheid,
wij beloven het volk bij de stembus de gouden
eieren der sociale wetgeving, maar bij diezelfde
stembus staan we innig, arm in arm met
van Karnebeek en Tydeman Wie oogen
heeft om te zien en ooren om te hooren
hij speure na of door zóó te bandelen de kracht
van ons beginsel kan toenemen en't volksver
trouwen ons ten deel vallen.
En later
Versleten zijn onze beginselen nog lang niet.
Mits het van nu af aan uit zij met die half
slachtige politiek van den laatsten tijd. Slechts
hij groeit, die zich zelfstandig weet, die zich
naar eigen vrijen wil bewegen kan. Daarom
dienen we voortaan op te treden met eigen
democratische candidaten. Geen beginsel- ver
watering om 'n zetel te winnen. Het volk moet
zien dat het ons ernst is met onzen strijd.
Intussehen meene men niet, dat 't daar
om bij de stembus wezenlijk tot een ge
deeld optieden zal komen. De radicalen
weten daartoe te goed, dat de meeste
oud-liberalen hen tenslotte in belangrijke
quaesfies toeh volgen. En merkwaardig
is dan ook, dat in deze zelfde brochure
van den heer Hans o. a. geklaagd wordt,
dat men bij de jongste Statenverkiezing
te Rotterdam van vrijzinnige zijde zoo
ontactisch is geweest om in „het gema
tigde district II" „een rooden democraat
als mr. van Aalten" te stellen. M. a. w.
waar de oud-liberalen tot sussing der ge
matigde kiezers kunnen dienen, zullen zij
ook voortaan gebruikt worden.
De Nieuwe Ct. is, zooals te begrijpen
is, weinig ingenomen met de brochure van
den heer D. Hans, waarin aan de vrij
liberalen de deur van het vrijzinnig bond
genootschap gewezen wordt.
Het blad zegt, dat de heer Hans met
het opschrift van zijn brochure, „de partij
van Thorbecke", vaart onder valsche vlag.
„Van het doorloopend streven van geheel
Thorbeoke's politiek en wetgeving om de
democratie, nadat hij voorgegaan was om
haar de baan te breken, de baas te blijven,
vindt men in het geschriftje niets". „Het
ware weaschelijk dat deze ijverige sohrij-
ver, wien het aan overtuiging en geestdrift
niet ontbreekt, zich meer had toegelegd
op de kennis van Thorbeoke's leer en
werken alvorens dien naam te plaatsen op
een brochure, bestemd om minder-weten-
den in een richting te drijven welke hem
zei ven aantrekt".
Ten slotte schrijft het blad
Hoe meer de brochure bijdraagt tot de vor
ming van een uiterste linkerzijde voor wie „de
democratie" het politieke ideaal is en die het
kenmerk van den conservatief hierin gelegen
acht, „dat hij voor sociale wetgeving niets
over heeft" d.w. z. niet bereid is haar als
een zuigpomp aan de schatkist te bevestigen,
des te meer werk zal er te doen blijven voor „de
partij van Thorbecke" die den Staat ontwikke
ling en bevordering van zelfstandige
kracht tot taak stelt. Bevordering dus van
algemeene welvaart opdat er arbeidsgelegen
heid voor een ieder zij, verspreiding van kennis
en ontwikkeling, bescherming van degenen, die
inderdaad buiten staat zijn zichzelf te helpen,
verdediging van persoonlijke vrijheid en van de
nationale belangen tegen de gevaren der De
mocratie.
Het spookt in da vrijzinnige pers niet
alleen tussehen de Nieuwe Ct. en den heer
Hans (die in het Centrum als „de nieuwe
leider" der Unieliberalen wordt aange
duid), maar ook in verschillende andere
organen. En met name ook tussehen de
tot dusver nauw verbonden Unieliberalen
en vrijzwnrig-demoeraten. Van Yiijz.-dem.
zijde maakt men reeds aanstalten, om
straks ook dezen bond den bond van
21 Jan. 1905 op te zeggen. De Haag-
sche correspondent der Zutph. Ct. (Unie
liberaal) heeft dat als een zeer afkeurens
waardig plan aangeduid. Doeh Land en
Volk (vrijz.-dem.) repliceertWij moeten
daarin (n.l. in „rustelooze onvermoeide
beginselpropagauda") niet door een band
met andere partijen worden belemmerd,
ook niet door een blijvend verbond met
de Liberale Unie. Zij heeft bestanddeelen
en relaties, waaTvan wij vrij moeten zijn".
Bovendien is er een incidenteel, maar
zeer scherp verloopecd confliot ontstaan
tussoben Land en Volk en het Vaderland
over het oproepen der derde ploeg vau
het blijvend gedeelte door den minister
van oorlog tot het verleenen vaa dienslen
tegen het mond- en klauwzeer. Land en
Volk aehts de indiensthouding van die
derde ploeg onwettig; het Vaderland, dat
vóór alles ministerieel is, acht ze niet
alleen wettig, maar ook buitengewoon
prijselijk.
De warmtegraad, waartoe deze polemiek
't gebracht heeft, worde gekend uit deze
woorden van het Vad. van Woensdag
avond
Wat thans geschiedt is dus niet anders dan
de uitvoering van een door minister Staal uit
drukkelijk en onbestreden geopend vooruitzicht:
in normale tijden zooveel mogelijk miliciens
naar huis, maar daarnaast de waarborg om in
abngrmale lijden gemakkelijk over hen te
kunnen beschikken. Er was dus met de derde
ploeg alleen sprake van een voorwaarde
waaronder verlichting van militaire lasten kon
worden toegestaan.
Die voorwaarde eerst te aanvaarden en, als
het op vervulling aankomt, kabaal te maken
over «verzwaring van militaire lasten" is in
sterke mate onredelijk en onridderlijk, is de
magogie meer dan democratie.
Waarop Land en Volk gisterenavond
heeft geantwoord (denkend aan de vroegere
funclie van den tegenwoordigen hoofdre-
daofeur van het Vaderland)
De toon die thans uit «Het Vaderland" klinkt,
herinnert ons te levendig den schrijftrant van
een vroegere redactie van zeker provinciaal
dagblad, om ook maar den minsten lust te
gevoelen tot voortzetting der polemiek. Wij
betreuren het, dat deze vreemde waar in de
Residentie is geïmporteerd.
Zooals men ziel, heeft de jongste tegen
spoed der vrijzinnigen hen niet diohler tot
elkander gebracht, maar eer ontbindend
op de een paar maanden geleden te Gorkum
nog zoo plechtig bezegelde entente inge
werkt.
Men zegt wel eens, dat strijdmakkers,
op wie de tegenslag uit elkaar jagend in
plaats van saambindend werkt, daardoor
blijk geven, dat het een weinig verheven
doelwit was hetwelk hen bijeenhield. Zoo
dit juist is, dan heeft men hier de proef
cp de som, dat de Juni-stormloop op de
Eerste Kamer terecht is afgeslagen. (Ned
Sociale wetgeving en Kiesrecht.
Het Centrum (r.-k.) komt in een
paar artikelen teiug op bet antwoord, dat
't sociaal-democratisch dagblad Het Volk
gaf op de vragen het door 't eersie blad
gedaan, en welk aut«oord wij voor een
gedeelte in No. 1290 van ons blad op
namen.
Het Roomeche blad dan meikt op hoe
uit net antwoord blijkt,
dat ook Het Volk in algemeen kiesrech
geen wondermiddel ziet, dut plotseling alla