NIEUWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND.
No. 240. 1907.
Zaterdag 13 Juli,
21e Jaargang,
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed, S. 1 DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Qsifiengde Berichten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02°.
UITGAVE DER FIRMA
SN VAN
van 15 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Candidaten der Anti-rev. Kiesvereni
gingen zynte Wemeldinge
A. DE BROEKERT.
A. RUISAARD.
Te lerseke:
1. DE SCHIPPER.
J. SINKE
Te O.- en W -S o u b u r g
A. ARENDSE.
A. JOZIASSE.
EERSTE KAMER.
Donderdag was de vergadering slecht
bezocht en daarbij al vroeg afgeloopen.
Eenige kleine ontwerpen werden afgedaan
te midden van de behandeling en goedkeu
ring der oorlogsbegrooting en de tiend-
reohtsafsohaffing, waarna de Kamer' na
de huishoudelijke begrooting in oomité-
generaal, tot nadere bijeenroeping uiteen
ging- De zomervaoantie was aangebroken.
Oorlogsbegrooting en ontwerp tot af-
schatling van tiendrecht werden beide
zonder stemming aangenomen. Bij de oor
logsbegrooting spraken de heeren Van
Lciben Seis en Staal, beiden generaals en
alzoo naar men veronderstellen mag tot
oordeelen bevoegd. Beiden brachten en
kele punten naar voren. Zoo vroeg dhr.
Staal, die naar aanleiding van de discussie
in de Tweede Kamer over de oorlogsbe
grooting er was o.a. gezegd, dat mini
ster Van Rapperd actiever optrad dan
zijn voorganger een zelfverdediging
hield waaraan minister Van Bapperd de
voorkeur gaf, aan de verdere afwerking
van de stelling Amsterdam dan wel aan
de verbetering der kustverdediging, ant
woordde de minister, dat beiden mGeten
samengaan.
Met de zelfverdediging van dhr. Staal
was hij het volkomen eens ten opzichte
van het betrokken punt. Z.Exo. erkende
dan ook de verdiensten van zijn ambts
voorganger. Voorts verzekerde minister
Van Rappard, dhr. Löben Seis dat hij
volstrekt geen vooroordeel heeft tegen een
commissie tot onderzoek van het ooriogs-
bestuur. Z.Exo. aanvaardt elke oommissie
en wil men naast een enquête en staats
commissie ook nog een derde commissie
voor het onderzoek naar het gebruik der
geldmiddelen, het is den minister wel..
Het departement wil niets verbergen en
zal iedere commissie met genoegen ont
vangen. De besehouwingen van dhr. v.
d. Biesen over het tiendrecht gaan we
met stilzwijgen voorbij. Zijn lange rede
om te betoogen, dat het tiendrecht histo
rische rechten bezit en zoo maar niet met
één pennestreek is uit te wisscheD, en dat
de landbouw door de afschaffing niet zal
vooruitkomen, de landbouwer, die nu
spelenderwijze het tiendrecht voldoet, zal
leelijk opkijken, volgens dhr. v. d. Biesen,
als hij zijn biljet voor de betaling der
grondrente iehuiskrijgt werd door dhr.
JDojes en minister Veegensgewraakt.Alleen
willen we nog vermelden, dat genoemde
heer v. d. Biesen, ondanks zijne zonderlinge
opvattingen van het tiendrecht, zich vol
strekt niet tegen dit ontwerp verklaarde.
Zijn speech had meer ten doel, om te laten
zien, waarom hij niet onder de „enthou
siasten" behoorde.
~~ÜIT JHTPROYINCIE.
Goes. In een Woensdagavond door de
Vrijzinnige kiesvereemging Vooruitgang"
gehouden buitengewone vergadering was
ingekomen een schrijven van den heerJ.
P. van Vlissingen, waarin hij den wensoh
uitsprak dat bij de herstemming vooreen
lid van den raad tussohen den heer Schmidt
auf Altenstad en hem, op hem geen stem
men zouden worden uitgebraoht. Voorts
was nog van den heer Lunenburg bericht
ingekomen dat hij bedankte als bestuurslid.
Verder werd medegedeeld dat het ledental
geklommen is tot 90, welk hoog oijfer nog
nooit was bereiktdat een propagandaolub
zal worden opgeiioht en dat er in 't vervolg
meer werk zal gemaakt worden om per
sonen, die nog niet op de kiezerslijst zijn
geplaatst, hoewel zij daarvoor in aanmer
king kotnen, er op te brengen. Door een
der aanwezigen werd medegedeeld dat er
plan bestaat een werkmanskiesvereenigicg
op te richten, voorloopig staande naast de
vrijzinnige kiesvereeniging, om later, wan
neer de werklieden onderling meeringewijd
zijn, zich bij de vrijzinnige kiesvereeniging
aan te sluiten. Dit denkbeeld vond bij het
bestuur bijval en medewerking tot de op
richting werd toegezegd. (iff. G.J
Veere. De reeds in no. 225 van ons blad
tegen de 1ste helft dezer maand in uitzicht
gestelde in werkingstelling van het ver
nieuwde klokkenspel in onzen stadhuis
toren is geschied. Bij heel uur, gelijk wij
reeds meldden, het Lutherlied bij half uur
het Wilhelmus (oude toonzetting). De heer
P. den Boer, van Wissenkerke, aan wien
een en ander was opgedragen, heeft alle
eer van zijn werkzoodat deze bekwame
technicus op dit gebied hulde en algemeene
recommandatie verdient.
De luitenant ter zee 1ste klasse G.
van Hulstijn wordt met 20 dezer geplaatst
in de rol van Hr. Ms. wachtschip te Wil
lemsoord, terwijl de luitenant ter zee 2e
klasse A. F. H. Dalhuisen, behoorende tot
de rol van genoemd waehtsohip, met den
zelfden datum wordt op non-activiteit ge
steld. De luit. ter zee 2e kl. J. P. Remijnse
komt heden te Willemsoord in station.
De jacht op klein wild wordt ge
opend op Zaterdag 31 Augustus a. s., met
uitzondering van die op hazen en fazanten,
waarvan de opening wordt bepaald op
Zaterdag 28 September a. s.
Kamperland. De zeedijksverhooging
aan den Onrustpolder, is thans voltooid,
over 4000 meter lengte is genoemde zee
dijk verhoogd, uitgevoerd door den aan
nemer J. Wolfert van den Hoek bij Ter
Neuzen, alles ten gevolge van den storm
vloed op 12 Maart 1906.
Colijnsplaat. Woensdagavond sloeg de
bliksem in den korenmolen van de Wed.
Potappel alhier. Eerst geruimen tijd na
den feilen donderslag bemerkten de be
woners een brandlucht, en bij onderzoek
bleek dat een balk in de kap van den
molen vuur had gevat. Met eigen hulp
weid het begin van den brand geblusoht.
(M. Ct.j
Van onzen berichtgever ontvingen wij pas
Vrijdagmorgen 't bericht. Red. Zeeuw.
Philippine. Gisterennacht heeft men bij
den bakker Ed. de Mulder trachten in te
breken. Op het hulpgeroep van den be
woner zijn de marechaussees opgestaan,
waardoor de inbrekers de vlucht hebben
genomen,
St. Jansteen. Herkozen voor den ge
meenteraad de heer J. Yael met 186 stem
men van de 236. Herstemming moet plaats
hebben tussohen C. G. Bleijenbergh en G.
de Buck die elk 92 stemmen verkregen.
Zierikzee. De Nieuwsbode neemt een
loopje met het bericht van het aanstaand
vertrek van burgemeester Vermeys wegens
diens direoteursehap eener staalfabriek. Zij
zegt een spijkerfabriek.
Men schrijft uit St. Philipsland
De werkzaamheden tot bedijking van
de schorren ten Noorden van den Slaak-
dam beginnen uitstekend op te schieten
de dijkwerken, totaal 4736 M. lang, met
de daarin voorkomende suatiesluis aan het
Krammer, zijn zoover gevorderd, dat men
zeggen kan, dat weder 342 HA. grond
aan den ouden „waterwolf ontworsteld
zijn. Da nieuwe polder is zeer gunstig
gelegen, zoodat verwacht wordt, dat bij
verkoop, die naar gemeld wordt, spoedig
nè, de bedijking zal plaats hebbeB, voor
zoover de beverschte gronden Staatseigen
dom zijn en wel 325 H.A., de opbrengst
niet gering zal zijnliggende aan den
Slaakdam, waarover de stoomtramweg
Steenbergen-Brouwershaven loopt, waar
door men onmiddellijk in het bezit komt
van halten met laad- en losplaatsen, wear
s ook de haven van St. Philipsland zeer
nabij is, mag gerust gezegd worden, dat
de nieuwe gronden in zeer gunstige con
ditie liggeuzooals in zooveel nieuw be
dijkte polders is natuurlijk de qualiteit
der gronden niet gelijk en zullen naast
zware klei- ook lichtere grondsoorten
worden aangetroffen. Voor de gemeente
St. Philipsiaud, die het meest nabij den
Slaakpoider gelegen is, is het natuurlijk
een goede aanwinst; zooais bekend, zal
een gedeelte der bedijkte gronden behoo-
ren tot Zeeland en gedeeltelijk lot Noord -
Brabant, daar de grensscheiding circa door
het midden loopt.
Blijkens het verslag omtrent den toe
stand der visscherijen op d8 Schelde en
Zoeuwsche stroomon was 1906 voor de
weervisscherijen een prachtig jaar, na vele
van tegenspoed. Voor de andere vissche-
ryen was het resultaat niet boven'tmiddel
matige, ook de mosselvisseheaij was niet
zoo goed als zij meermalen is geweest. De
oeaterhandel, die zich aanvankelijk zoer
goed liet aanzien, ontving van de ziekte
gevallen, die door het gebruik van Bergen
op Zoomsche oesters waren ontstaan, een
slag, die op de geheele campagne een aller-
ocgunstigsten invloed uitoefende. Aan
Nederlanders waren afgegeven 849 consen
ten, bedoeld bij art. 8 van het reglement en
welin Zeeuwseh-Vlaanderen 227, Zuid-
Beveland 196, Walcheren 79, Schouwen en
Duiveland 180, Tholen en St. Philipsland
95, Noord-Brabant 33, Zuid-Holland 26 en
Noord-Holland 13. Aan ingezetenen van
België werden 64 consenten afgegeven.
Kleine consenten, bedoeld by art. 8c, wer
den afgegeven ten getale van 1985 stuks.
De ontvangsten bedroegen f 390,422,75,
tegen f 39.0,250,06 in 1905. Het aantal vaar
tuigen, dat in 1906 de visscherlj als hoofd
bedrijf uitoefende bedroeg 9 i 8, met 10627
tonneninhoud en een bemanning van 2065
personen.
Schore. In de gemeenteraadsvergade
ring van Donderdag onder voorzitterschap
van dhr. burgemeester, waren alle leden
tegenwoordig. Na opening, en na lezing en
goedkeuring der notulen komt mededeeling
der navolgende ingekomen stukkenBe
richt van B. en W. dat kas en boeken bij
den gemeente-ontvanger zijn nagezien en
in orde bevondendat door de gemeente
in de kosten van de Gezondheidscommissie
voor 1908 moet worden bijgedragen f42,52;
dat de rijksbijdrage voor het herhalings-
ouderwijs bedraagt f27,19; dat de weke-
lijkeehe veemarkt te Oostburg is gesteld
op Woensdag, telkens van 8—12.
Daarna gaat de Baad in geheime sitting
over ter behandeling van de reclames tegen
den H. O. Heropend zijnde wordt mede
gedeeld dat de reclame van dhr. v. Boor-
niek is aangehouden tot de volgende ver
gadering dat op de reclame van S. v. d.
Guehte afwijzend is beschikten dat Ge.br.
Sterk zijn teruggebracht van de 16e naar
de 14e klas. Op oen verzoek van C. v. d.
Repe om afsokrij ving van hondenbelasting
wordt hem een halfjaaronthefïingverleend.
0. Bal wordt van het kohier afgevoerd.
Bij de rondvraag vraagt dhr. Verhaagen
inlichtingen aangaande het leggen van een
dam in een wegsloot door wed. Stols, en
wel om de volgende reden
In 1905 is door dhr. De Visser een dam
gelegd in dezelfde sloot met vergunning
van B. en W. doch het polderbestuur van
De Breede Watering zich in zyn rechten
aangetast achtend, sommeerde dhr. De
Visser dien dam binnen 80 dagen op te
ruimen waaraan door dezsn niet voldaan
werd, zich beroepend op B. en W. waarop
't polderbestuur zelf den dam verwijderde
en dus dhr. De Visser van een uitweg ver
stoken was. Thans heeft mej. Stols, geleerd
door 't geval met De Visser, het polderbe
stuur vergunning gevraagd en ook gekre
gen tot het leggan van een dam, doch
wordt thans bedreigd door B. en W. dat
i haar dam zal worden uitgeworpen, indien
zy voor dien aanleg geen aanvraag richt
tot B. en W. Spr. vraagt waarop dit recht
van B. en W. berust en of dan 't polder-
i bestuur wel porreet gehandeld heeft,
De voorzitter zegt dat dit recht aan B.
en W. is verleend volgens art. 69 van het
reglement op de wegen en voetpaden.
De heer Verhaagen wil dit gaarne toe
geven, doch meent te moeten .wijzen
op het reglement politie der polders, be
sluit van 11 Dec. 1897 no. 129 volgens
welke die bevoegdheid voor polderslooten
alleen berust by 't polderbestuur.
Spr. verwijst ook naar de verordening
op de woningwet voor deze gemeente, waar
art. 7 uitdrukkelijk zegt dat do sloot eerst
gedempt en gerioleerd moet worden, al
vorens daarnaast gebouwd mag woiden.
Derhalve heeft juft'r. Stois niets misdaan
door die sloot te dempen voor een deel,
maar zij had die zonder verdere vergun
ning van B. en W. geheel moeten dempen.
Be voorzitter zegt dat hij volkomen reeht
heeft om te eiseben dat een verzoek bij
B. en W. wordt ingediend tot het leggen
van een dam, zelfs zijn B en W. deeenig
bevoegde macht in deze, dewijl de sloot
waarin de dam gelegd wordt niet dient
tot afvoer van poiderbianenwater.
Dhr. Verhaagen vraagt waarom dan art.
7 dor verordening op de woningwet dient.
De voorzitter antwoordtVoor binnen
de bebouwde kom der gemeente.
Dhr. Verhangen zegt dat de voorzitter
zich vergist en hij blyft er by dat ieder
die een woning bouwt aan een weg of
straat, ter zijde waarvan zic-h een sloot
bevindt, deze eerst moet worden gedempt
en gerioleerd, en hoopte dat door B en W.
daar voortaan beter de hand aan zal wor
den gehouden, want dat is hun plicht.
Daarna vraagt de heer Verhaagen 's Raads
medewerking tot het verkrijgen van betere
afsluiting aan Noordweg en Viake-zand-
weg waar deze den spoorweg snijden.
Hij dselde staaltjes mede waaruit bleek
hoe mensck en dier daar in levensgovaar
verkeeren. Het was zolfs gebeurd bij mis
tig weer dat een landbouwer met paarden
en wagon op de lijn werd ingesloten
tegen de aankomst van den trein. En
ruiia anderhalf jaar geleden werden
een tweetal stuks rundvee in stukken ge
reden door een sneltrein, ook tengevolge
van de slechte sluiting der overwegen.
Spr. drong er derhalve op aan eer het
kalf verdronken is den put te dempen en
bij de Mij. tot expl. van S.S. aan te driDgen.
direot maatregelen te nemen tot betere
sluiting en mocht hieraan geen gevolg
worden gegeven zich dan te wenden tot
den minister van "W. H. en N.
De voorzitter deelt mede dat hij per
soonlijk ongeveer 8 dagen geleden met de
ingenieurs der S.S. hierover had gesproken
en deze hem hadden gezegd dat er verande
ring zou worden aangebracht, en deed
nadat de Raadsleden hun instemming er
mee hadden betuigd toezegging zich tot
de Mij. te zullen wenden.
Ten slotte verweet dhr. Verhaagen den
voorzitter dat deze inconsekwent had ge
handeld met de uitgekiste grint van den
gelegden keiweg. Door spr. was in de
vorige vergadering voorgesteld om den
ouden Zouteweg voor 'n deel to begrinden,
waarop hij een bits antwoord van den voor
zitter kreeg dat B. en W. de uitgekiste
grint daar zouden brengen waar zij meen
den deze het meest noodig te hebben.
ThanB was, in strijd met art. 141 van de
gemeentewet door B. enW. die weg toch
begrint, waartegen spr. protesteerde, aan
gezien het verbeteren van wegen een zaak
is van den Raad en niet van B. en W. Ver
der verweet spr. don voorzitter dat door
hem pl m. 20 a 30 voer grint was geschon
ken (cadeau gegeven), terwyl een arme
drommel voor een paar voer grintslijb (af-
krabsel van den weg) f 1 moest betalen. Dit
mijnheer de voorzitter, is in strijd met uwe
afgelegde eeden.
De voorzitter zegt dat niet hy, maar B.
en W. hebben besloten die uitgekiste grint
weg te geven, waarop dhr. Verhaagen zegt
't treft ook de wethouders het gegeven ver
wijt. Nergens is hun het recht verleend om
de eigendommen van de gemeente weg te
1 geven, deze hadden kunnen worden ver
koelt er waren ingezetenen die gaarne
f 1 per voer hadden betaald.
Da voorzitter betwijfelt zulks wat hem
menigmaal is gebleken als do gemeente het
afkrabsel van den weg te koop aanbiedt ge-
beurdt 't menigmaal dat geen onkele gega
digde opkomt.
De heer Verhaagen zegt dat de uitge
kiste grint veel hoogor waarde heeft dan
afkrabsel van den weg en veroordeeld de
handelwyze van B. en W.
De heer Glerum die de grint heeft ge
kregen maakt dhr. Verhaagen er op attent,
dat hy er niet om heeft gevraagd, doch dat
B. enW. ham Lobben laten vragen of hy die
grint wil do hebben en ook dat zy niet van
de beste kwaliteit was.
De voorzitter vermeent in het belang
der gemeente te hebben gehandeld door
die grint weg te geven, aangezien zy er
alleen dan gebruik van konden maken met
groote kosten.
De h8er Verhaagen zegt, dat door den
Raad san B. en W. f 80 is toegestaan om
de grint weg te voeren en van die f 80 is
slechts f 20 gebruikt dus ook daarin is
zoo constateert spr. niet gehandeld in
den geest van den Raad.
Verder vroogdaheer Verhaagen hoeveel
geld op dit oogenblik bij den ontvanger in
kas is.
üe voorzitter antwoordt f 107.
De heer Verhaagen vraagt dan oogen-
blikkelijke betaling eener rekening van
verleden jaar van Gebr. Sterk.
De voorzitter erkent dat die rekening nog
niet betaald is, doch zegt hy, dit is te
wijten aan Gebr. Sterk zelf, aangezien
deza volgens zijn meening hun rekening
veel te hoog hadden gemaakt, zoodat bij
zich verplicht had gezien een deskundige
er over ie raadplegen, welke had bericht
dat in plaats van f 78 f 50 voldoende was
geweest, en dan nog mooi brood er aan
was verdiend.
Dhr. Verhaagen zegt: dan zullen B. en W.
nu toch zeker wel besloten hebben om in
plaats van f78 gebr. Sterk thans f50 uit
te betalen. Maar neen, zoo gaat Spr. voort,
dit is niet de weg, dan had u eerst een
deskundige de zaak moeten laten opmaken
en dan gebr. Sterk zeggen voor dien prijs
moet het worden gemaakt.
De voorzitter zegt niet te hebben kunnen
vermoeden dat door gebr. Sterk zoö zou
worden -gehandeld en deelt mede dat B.
en W. besloten hebben de geheele vor
dering te voldoen.
Niemand meer het woord verlangende,
wordt de vergadering gesloteD.
Wilhelminadorp. Tot leden van den
gemeenteraad van Kattendijke zijn, bij
enkei caudidaatstelling Donderdag geko
zen, de heeren G. C. van Blitterswijk en
A. van Putten, beiden uit wijk B "Wil-
helminadorp zulks in de vacatures Kor-
staDje en Snijder. Te Kattendijke werden
geen oand'daten gesteld. Zoodat uit wijk
A de raad niet meer wordt vertegen
woordigd.
lerseke. Een met sehelpen geladen
tjalk viel gisteren bij afgaand water op
het uitgezet anker van een in de nabij
heid liggend schip waardoor de tjalk lek
werd en geheel vol water liep.
Het huisraad van den schipper werd
intyds in veiligheid gebracht.
Een knecht der Rotterdammer boot
j werd te Zaandam aan de rijstfabriek
door een vallende baal getroffen. Hij be
kwam zeer ernstige kneuzingen nan hoofd
en borst. Te Nes (N.-H) is een 3-jarig
zoontje van een landman in de sloot bij
de boerderij verdronken De laatste tram
j die gisteravond van Oosterbeek teArn-
I hem aankwam, bracht het deerlijk geha-
vende lijk mede van een wegwerker, oud
30 jaar, die nabij den Schelmsehenweg
onder Oosterbeck was overreden. Op
de werken van het nieuwe station te
RoQzendaal kregen twee werklieden een
paai van de eleotrisohe verlichting, welke
