NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 234. 1907.
Zaterdag 6 Juli.
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
OE JOMGE-VERWEST te Goes
P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
C. VAN BOVEN Mz-,
C HAVERHOEK,
J SINKE,
drie besliste en bekwame mannen.
A. DE BROEKERT.
A. RU1SAA R^
Middelburg. De tamboer P. J. Cr.
van het 2e Bat. 3e Reg. alhier is wegens
wangedrag geplaatst in het Depot van
Discipline te Vlissingen.
Tholen, Hier is telegrafisch berioht
ontvangen, dat de varensgezel J. de Kok
Gz, varende op de yzeren aak „Zeeland"
van Bergen op Zoom naar Rotterdam ter
hoogte van Papendrecht door een rukwind
over boord geslagen en verdronken is. Hy
was een oppassend jongeling, 21 jaar oud,
en voor de ouders is het een zware slag.
Pas 14 dagen was hy in betrekking.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,025.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Candidaten der Anti-rev. Kiesvereeni-
gingen zyn:
Middelburg III: W. A. DERIJCKE.
Voor de gemeenteraad verkiezingen op
onze dorpen kunnen onze kiezers 't veiligst
afgaan op de aanbevelingen onzer Kies
verenigingen. Men stemme derhalve te
Krabbend yke:
En te Wemeldinge den hoogst
bekwamen wethouder en het trouwe
raadslid.
5 Juli 1907.
De gemeenteraadsverkiezingen in do
groote en sommige kleinere gemeenten
brengen ook ditmaal weer een groote op
schuiving van het liberalisme naar 't soci
alisme aan het licht.
Hetgeen niemand verwondert.
Wanneer men niet staat op den bodem
des geloofs en geen ander richtsnoer voor
een goed leven heeft dan de dingen van
dezen tijd, dan spreekt het van zelf dat men
het liefst meegaat met hen, die het hoogst
opbieden en het meest beloven.
De chr. partijen kunnen, door op oud
liberalen te stemmen, gelijk bijvoorbeeld te
Amsterdam, dit proces nog wel eenigen tijd
vertragen, doch doorgaan zal het. En wat
dan
Thans zetelt reeds een, erger nog dan
sociaal-democraat, de heer v. d. Z waag
in het gedeputeerd ooilege van Friesland,
daartoe verkoren, liefst bij eerste stemming
door oud-liberalen, door dezelfden, die,
drie jaar geleden den oud-liberaal Van
Houten ter Eerste Kamer afvaardigden
en dezen stellig a.Dinsdag, bij zijn aftreding
weer wel zullen loslaten om hun stem te
geven aan een sociaal-democraat.
Welk een toestand.
Onnadenkende kiezers die den grootsten
schreeuwers op de electorale markt ge
hoor geven, beginsellooze gekozenen die
uit zelfbehoud hun stem geven aan de
gevaarlijkste vijanden van Vorstenhuis en
Vaderland, van Vrijheid en Reoht en Orde.
Alles uit vijandschap.
Uit vijandschap tegen de Chr. beginselen
en tegen hen die uit deze Chr. beginselen
leven.
De uitslag der raadsverkiezingen in
Amsterdam ia dat herkozen zyn o. a.
enkele liberalen en de heer Heemskerk
en Sutorius terwijl in herstemming ko
men in II Oudegeest en in IX Wibaut en
Wolring. In III werd Tak herkozen en
Pothuis gekozen in plaats van een vrij
zinnig-democraat. Tak had in III ruim
vijfduizend stemmenDe vryz.-dem. can
didaat 2200; de onze 2000.
In Dordrecht I komen van de onzen
met 't grootste stemmencijfer twee in her
stemming onder anderen dhr. Wisboom
Verstegen, vroeger notaris te Middelburg
ook werd in III het bekende Statenlid
Van Schelt met 1000 stemmen herkozen,
terwijl de overige liberale en sociale can
didaten met chr. candidaten in herstem
ming zijn.
In Haarlem zyn een paar sociaal
democraten in herstemming. Ook in Leeu
warden en Groningen. In Den Haag zijn
de voornaamste aftredenden (liberalen)
herkozen, enkele herstemmingen beslissen
over het lot der overigen, o.a. Dolk en v.
Zuylen v. Nyevelt.
De verkiezing te Goes is naar onzen
Mn, schoon niet geheel naar onze voor
spelling uitgevallen.
Het eerste ligt aan de onzeD, het laatste
a8w--e "Ü^oigen.
Wij hebben voorspeld dat gekozen
«ouden worden 4 vrijzinnigen en de heer
F» yen,
Wij hadden hierbij het oog op de 5
„bovenste" candidaten.
Waren de vrijzinnigen beter opgekomen,
dan zou dit ook geschied zijn. Immers hun
vierde candidaat bleef slechts 15 stemmen
beneden de meerderheid.
Dit is evenwel hun zaak.
Ons voegt een woord van dank aan de
kiezers die zoo krachtig ons hebben ge
steund, en vooral aan die ruim 300, welke
zioh hielden aan het advies om alleen
v. d. Ven te stemmen.
Hadden zij naar den liberalen vogelaar
geluisterd door ook hun stem te geven aan
4 van de 5 vrijzinnige candidaten, dan
waren ook de 2 thans in berstemming
komenden boven de 501 stemmen geraakt,
en was v. d. Ven er buiten gevallen.
Men heeft van vrijzinnige zijde, ter
plaatse waar de lakens worden uitgedeeld,
ziek van den domme gehouden, en gedaan
alsof men het niet begreep. Meu huilde
zelfs over onoprechtheid, omdat onzerzijds
niet gezegd werd tegen welken candidaat
hunnerzijds de strijd ging.
En dat terwijl uit de „briefwisseling"
en uit de toelichting bekend was dat het
tegen niemand gingdat het alleen er om
ging den zetel van den heer Duvekot te
mogen behouden.
De stemming is goed afgeloopen.
De vrijzinnigen hebben nu uit te vechten
of iu 't belang der gemeente, by de her
stemming tusschen twee hunner geestver
wanten, de „degelijke, ernstige, kundige"
Van Vlissingen,met „zijn prijzenswaardigen
y'ver, z(jn groote toewijding, zijn helder oor
deel, zijn krachtige bevordering van den
bloei van het ambachts-onderwijs", die „in
den Raad uitnemende diensten (zou) kun
nen bewijzen, waar vaak zijn deskundige
adviezen inzake haven en bestratingswerken,
rioleering en waterafvoer zouden kunnen
komen, vooral nu deze gemeente-werken
thans aan de orde van den dag zijn of
zullen komen 1" niet verkieslijker is dan
de heer Von Schmidt, van wien men alleen
weet dat hy te Leerdam als „zoo'n (beste)
ontvaDger" bekend stond.
Doch wij herhaleD, dit is op 't oogenblik
niet onze zaak.
De gemeenteraadsstemming heeft gister
mogen leiden tot de vaststelling van drie
feiten
lo. dat de coalitie der Chr. partijen
hechter wordt, en in de toekomst, nu reeds,
mits goede candidaten, ons ook voor de
Raadsverkiezingen winste belooft;
2o. dat gezette, stille, persoonlijke be
werking meer uitwerkt dan de voorlichting
door circulaires, welke laatste meer den
drukkers dau den. candidaten ten goede
komt(aan onze zijde kon Woensdagavond
10 uur met vrij stellige zekerheid gecon
stateerd worden dat meer dan 400 stemmen
aan onzen kant alleen dhr. v. d. Ven zouden
toevallen)en eindelijk
3o. dat in onze kringen steeds meer ver
trouwen komt in de goede bedoelingen
der leiders.
Immers ruim 300 uit de 3 chr. partijen
stemden niet alleen Van de Ven, maar
Van de Ven alleendit is het tegendeel
van individualisme, het is eerbied voor de
organisatie, betooning van solidariteit, het
rechte inzicht in de beteekenis van deze
stemming ook voor later.
Dit bemoedigt.
De liberalen in Friesland hebben den
eersten sprong in de armen van het neo-
socialisme gemaakt.
De eerste lepel van het bittere medicijn
is den kranken patiënt naar binnen ge-
Reeds bij eerste stemming gingen alle
20 liberale Statenleden op hun candidaat,
op den vrijen socialist v. d. Zwaag, een
man dus, die nog een station verder gaat
dan de Bociaal-democraten.
Let wel i de liberalen stelden zelf v. d.
Zwaag candidaat, en begeerden hem tot
hus vertegenwoordiger in het Gedeputeerd
college boven den candidaat der sociaal
democraten die de overige 7 stemmen ver
kreeg v. d. Zwaag was afwezig.
Met wegwerping van hun beginsel.
Immers nooit hebben de liberalen do
consekwentie van het liberalisme tot het
anarchisme aanvaard. Met v. d. Zwaag ont
kende men alle geestelijke vf rwantschap
terwijl de sociaal-democraat, ala zynde
„van de familie", tot de hunnen gerekend
werd.
Toch gingen zij het familiolid voorbij om
zich te verzwageren met den vreemde.
Of men gelijk had - men deed den sprong
liever in eens dan in tweeën 1
Als dit niet een snelle afloop als der wa
teren is, wat is het dau?
Intusschen was hier de beginseltrouw
aan de zijde der sociaal-democraten. Zij
stemden, tot tweemaal toe, niet op v. d.
Zwaag, die niet van hen is, maar op den
eigen partijgenoot Besuijen.
Eerst bij de herstemming gingen zij op
v. d. Zwaag, gelijk zij voor de keuze van
een buitengewoon lid van gedeputeerden,
uit wraak zeker wel, den antirevolutionair
boven den liberaal verkozen.
Een verdiggeling van stemmen, waar
over de liberale party in Friesland, vuur
rood van verlegenheid over eigen verraad
en hijgend ter oorzake van den gevaar
lijken sprong, nu wel niet zoo hard toor
nen zal als by een vroegere gelegenheid
hare Overyselsche zuster.
De politie en de ongevallen die geen
ongevallen zijn.
Men leest in Het Handelsblad
Een werkman bij een werkgever hier
ter stede ontvelde een vinger. De minister
van Handel en Nijverheid had juist kort
geleden zijn verontwaardiging kenbaar
gemaakt over gewetenlooze werkgevers,
die ongevallen verdonkeremanen
daarom werd de hulp van den beheerder
van de verbandkist niet ingeroepen, doch
de man met de ontvelde vinger naar een
Rijksverzekerings-geneesheer gezonden, die
je om den vinger wond. De man
kon daarna zijn werk hervatten. Het onge
val was nu een „ongeval in den zin der
Ongevallenwet'' geworden.
Er bestaat echter ook een Veiligheidswet,
volgens welke „ongevallen" bij de politie
aangegeven moeten worden. Een ongeval
is echter eerst een „ongeval in den zin
der Veiligheidswet" indien een mau
eenigen tijd zijn werk niet kan doen.
Zulk een ongevat waB dit dus niethet
vingerwondje was geen veiligheidswets
ongeval. Aangifte bij de politie werd dus
niet gedaan.
EeDige maanden verliepen. Toen werd
plotseling „het hoofd of de bestuurder"
vau de vennootschap opgeroepen om des
avonds te acht uur (de arme man ver
wachtte juist theevisitebij den com
missaris van politie te komen. De redenen
van die schrikwekkende en plotselinge
oproeping bleek te zijn dat men wilde weten
waarom het gebeurde met de geschramde
vinger, het ongevallenwet-ongeval dat geen
veiligheidswet-ongeval was, niet bij de
polite was aangegeven.
En alsof de werkgever alleen niet in
staat was artikel 12 van de Veiligheidswet
aan den politiebeambte te verklaren, werd
ook nog de betrokken werkman zelf van
zijn huis aan het andere eind van de stad
opgeroepen en moest zijn vrijen avond
misBen teneinde op het politiebureau te
verklaren, dat hij met het lapje om den
viDger zeer aangenaam gewerkt had.
De gewenschte opheldering was gemak-
keljjk genoeg te geven. Doch de betrokken
werkgever heeft over de samengesteld
heden onzer wetten en verordeningen na
gedacht. Hij begrijpt zeer goed, dat een
ongeval èn aan de Rijksverzekeringsbank
èa' aan de politie moet worden bekend
gemaakt en begrijpt levendig dat de wet
gever den werkgever opdraagt voor die
beide kennisgevingen zorg te dragen.
Twee ntó vilrSlHwhUlg Wn
Hij vraagt zich echter afindien de
Rijksbank van de haar gedane ongevallen
aangiften steeds mededeeling doet aan de
politie, wordt dan niet dat monnikenwerk
van de werkgevers geëisoht door hetzelfde
ook van hen te vragen P En dit laatste
gebeurt, systematisch wordt de politie door
de Rijksbank van alle ongevallen op de
hoogte gesteld, ook klaarblijkelijk van de
ongevallenwet-ongevallen, die geen veilig
heidswet-ongevallen zijn.
TKn wanneer dan een werkgever de op
gave van een ongeval niet tevens bij de
politie heeft gedaan blijkbaar soms
omdat hij het niet behoefde te doen, dooh
ook vaak hoewel hij het had behooren
aan te geven wordt hij plechtstatig bij
de politie ontboden en worden hem ernstig
alle bijzonderheden gevraagd die der
politie reeds lang bekend zijn.
Zou er niet een heel klein beetje voor
te zeggen zijn om die volkomen over
bodige werkverschaffing en plagerij van
werkgevers te beperken
We beginnen met de Goeschc, wat
de zaak van het getal abonné's betreft,
al op te schieten.
De Goesche veronderstelt dat haar lezers
kort van memorie zyn, want ze heeft in
't kort de feiten nog eens opgesomd.
Jammer voor haar lezers dat de kortheid
schade heeft gedaan aan de volledigheid,
doch dat is liaar zaak, onze lezers weten
het wel. We deelen enkel nog mee dat
de Goesche op een.officieel onderzoek al
is vooruitgeloopeD, door meê te deelen,
het getal harer abonné's in Goes en ook
volgens haar inlichtingen van De Zeeuw.
Wy wachten nu nog de andere ge
meenten op Ztiid-BeveJand en misschien
wordt haar bewering schitterend gerecht
vaardigd. Wellicht neemt ze Noord-Beve
land ook even mee als toegift Dan is
voor de Goesche verder onderzoek over
bodig, want, zegt ze, „onze adverteerders
weten wel dat wy geen blad voor Walche
ren zijn", en dus behoeven wij er ook niet
verder op in te gaan, maar of de adver
teerders in de Goeschewaaronder de
meesten ook buiten Zuid Beveland tal van
afnemers hebt en tevreden zullen zyn
Het belangstellend publiek zy alvast
meegedeeld, dat het getal onzer abonné's in
meer dan een belangrijke gemeente op
Zuid-Beveland, volgens onze inlichtingen,
dat der Goesche overtreft, en dat is haar
terrein waar zy al 94 jaar invloed heeft
kunnen uitoefenen, en De Zeeuw telt pas
21 jaar. Adm. De Zeeuw.
UIT DE PROVINCIE.
Onze Middelburgsche corresp. schrijft
Naar algemeene verwachting zullen we
dezer dagen kennis knnnen maken met de
joDgste der Z86 varende mogendheden Japan.
Ter reede van Vlissingen worden de
Japansche oorlogschepen Tsukutaen
vChiiose'' gewacht.
Onnoodig te zeggen dat het de Japan
sche Jantjes by hun passagieren niet aan
belangstelling ontbreken zal.
Middelburg. Maandagavond 1 Juli werd
in het Schuttershof alhier eene vergadering
gehouden die ten doel had de definitieve
oprichting van het plaatselijk comité voor
de Nederlandsche Tentoonstelling van
Huis-industrie.
Uit de antwoorden, ingekomen op de
door 't voorloopig bestuur verzonden cir
culaires bleek, dat 18 vereenigingen be
sloten zitting te nemen in het comité en
welDe Middelburgsche Bestuurdersbond
met 10 aangesloten vakvereenigingen, het
departement van Nijverheid, de sociaal
democratische arbeiderspartij, de vriji.-dem.
Mesver eeniging, de Chr iet. Nat. Werkmans
bond, de Bond van Nederl. Onderwijzers,
het Nederl. Onderin. Genootschap, de afd,
vm é'H hQ<; _W #8
de Nederl. Vereen, tot afschaffing van alc
dranken.
Van drie vereenigingen was berioht
ingekomen, dat ze niet wensohten deel te
nemen aan 'toomilé, terwijl de afgevaar
digde van de vrije soe. vereeniging ver
klaarde nog geen vaste toezegging te
kunnen doen.
De heer Herman Snijders opende de
vergadering en constateerde, dat het
plaatselijk comité kon worden beschouwd
als geconstitueerd, bestaande uit de ver
tegenwoordigers van de 18 bovengenoemde
vereenigingen. r
De heer J. Onderdyk, die door het voor
loopig bestuur was afgevaardigd naar de
Algemeene Vergadering van het Landelijk
Comité te Amsterdam gehouden, bracht
verslag uit van deze vergadering. Uit dit
uitvoerig verslag stippen we slechts het
volgende aan
Óp de vergadering werd een vry volledig
plan vastgesteld voor de tentoonstelling.
Deze zal worden gehouden te Amsterdam
en wel in den zomer van 1908, terwyl de
duur op twee maanden werd bepaald. Door
de hoofdbesturen der aangesloten bonden
zullen brochures worden geschreven,waar
in onderwerpen, de huisindustrie betref
fende, zullen worden besproken. Geduren
de de tentoonstelling zullen corigressen
worden belegd, waarop referaten met be
trekking tot de huisindustrie worden ge
houden, Op de tentoonstelling zelf zullen
een 16-tal arbeidersgezinnen werkzaam
zijn, om de bezoekers eene aanschouwelijke
voorstelling te geven van de belangrijkste
takken van huisindustrie en van de omstan
digheden, waaronder die wordt beoefend.
Verder deelde de afgevaardigde nog
mede, dat Patrimonium zijn deelname af
hankelijk had gesteld van het al of niet
geopsnd zijn der tentoonstelling op Zondag.
De vergadering had gemeend aan Patri
moniums bezwaar gedeeltelijk tegemoet te
moeten komen, door te bepalen, dat de
tentoonstelling op Zondag tot 12 uur ge
sloten zou zijn, daar ze oordeelde dat
sluiting den geheelen Zondag een beslist
fiasco zou zijn voor de fentooDstelÜDg,
maar niettemin meende Patrimonium zijn
medewerking ook op die voorwaarde te
moeten onthouden.
Nadat verder sommige aanwezigen en
kele vragen hadden gesteld, die door den
afgevaardigde zooveel mogelijk werden
beantwoord, stelde de voorzitter voor, over
te gaan tot het benoemen van een definitief
bestuur. Als leden van dit bestuur werden
gekozen de lieerenHerman Snijders,
voorzitter J. Onderdijk, viee-voorzitter,
J. J. Kerkmeijer, le secretaris, J. den
Hollander, 2e secretaris en mej. A. Ogterop
penningmeesteres.
Ten slotte werd besloten, dat het comité
zal trachten, van de ingezetenen van Mid
delburg zooveel mogelijk finantieele bij
dragen te verkrijgen tot steun van de
tentoonstelling.
's Heer Arendskerke. Stemming voor
4 leden van den gemeenteraad op Donder
dag 4 Juli j 1. Geldige stemmen 424 Vol
strekte meerderheid 213. Uitgebracht zijn
op dhr. J. J. de Jager 253 stemmen, J.
Meulenberg 153, J. Nijsse 326, J. Smit
279, A. Zacdee 272, zoodat de heeren J.
J. de Jager, J. Nijsse, J. Smit en A. Zandee
zijn herkozen.
Goes. Tegen iemand te Heinkenszand
is in den nacht van 29 op 80 Juni 2
maal proces-verbaal opgemaakt, wegens 't
rijden met een fiets zonder licht en het
opgeven van een valechen naam toen de-
beambte hem dien vroeg, fly gaf op ta
grn genssmd J-cpbn« van der Zand®,
in V)
