NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 232. 1907. Donderdag 4 Juii. 21e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. 3. J. DE JON GE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN tp. j\ -v. a.. TTEisr. BNltealaadsek OvmiehL IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummers0,026. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. HE?' 3 Juli 1907. De Gemeenteraadsverkiezing te Goes. Wij hebben ditmaal meer dan bijzon dere aandacht geschonken aan de Goesehe raadsverkiezing niet, omdat de candidaat niet bekwaam of bekend of geacht zou zijn. Een ieder kent Van de Ven als een man die alleszins voldoet aan de eisehen die men een flink raadslid in het Goesehe stedeke stellen mag. Maar omdat hij is katholiek, en vele onzer kiezers nog nimmer voor de quaestie eener roomsehe candidatuur gesteld waren. Wij behoeven niet meer, gelijk twintig jaar tevoren, het goed reoht der samen werking tusschen ehristelijk-historisehen en roomsohen te bepleiten. Ook behoeft niet meer te worden aangetoond dat den roomsehen in onzen raad rechtens een zetel toekomt. Daarvan zijn onze kiezers nu wel overtuigd. Maar de bijzondere aandacht voor dezen candidaat was noodig wegens de aiwijzing door de vrijzinnige kiesvereeDigiDg van het voorstel der drie reohtsche kiesver- vereenigingen om deze stemming te doen afloopen met een enkele verkiezing. Dit had bij eenigen goeden wil van die zijde gekund. De gemeente had daardoor kosten bespaard. Het stembureau had kunnen thuisblijven. De kiezers hadden de opwekkende woorden van beide zijden kunnen ontloopen. De kiesvereenigingen hadden hun zomerrusttijd nu reeds kunnen intreden. Maar dit heeft men van vrijzinnige zijde niet gewild. Derhalve morgen (Donderdag) dan nog eens den strijd in. Men kome daarom trouw op, spore ook anderen aan, en houde zich stipt aan onzen raad alleen v. d. Ven. Hij kan er komen, zoo elk man onder ons zijn plioht doet. Geschiedt dit, naar wij verwachten, dan zal het gaan gelijk reeds van te voren voor ons vaststond, dat gekozen worden vier vrijzinnigen, wier zetels wij niet be strijden, en onze candidaat Bij de aanbeveling van den nieuwen oandidaat voor de Goesohe gemeenteraads verkiezing, brengen wij dank aan het aftredend lid den heer Duvekot, wiens plaats wij hem zoo gaarne zagen innemen, voor al hetgeen deze heer in 't belang der gemeente in de afgeloopen zes jaar heeft verricht. De heer Duvekot heeft zijn beste krachten aan de belangen van gemeente en burgerij gewijd, ondanks zijn beperkten tijden ook als Christen-belijder, waar 't moest, zieh niet onttrokken. Dit wordt bij zijn heengaan, hetwelk wij betreuren, dankbaar door ons, en wie hem in 1901 hun steun gaven, erkend. Deze week volgt het slot-artikel Staats- pensioneering. Wat in beginsel de sociaal-demoorafen met de Staats-pensioneeriDg beoogen, hebben wij al aangetoond met verwijzing naar Wibant. Dat zij hierbij niet wensohen te transi- geeren (te schikken of te plooien) kan men wel opmaken uit hetgeen ibt. Troelstra blijkens het verslag in Het Volk van 26 April 1901 op het oongres der S. D. A. P. sprak. Wij stellen, zoo zei hij »Wij stellen met nieuwen aandrang onzen eisch van Staats-pensioneering. Het is niet de vraag, waar het geld vandaan moet komen het geld is er, en waar het is zullen wij het halentegen de Duitsche partij, wat revisionis tisch op dit punt, hebben wij dezen proleta- rischen eisch nog doen hooren op het Amster- damsch congres, in dezen zuiveren wijn mag geen druppel water". Dit is ook een kant van de quaestie die niet uit het oog verloren mag worden. Waar moeten al die miljoenen vandaan komen Met «applaus" alleen krijgt men ze niet. 0 Onzen lezers, die niet geheel in de po litieke geschiedenis van ons eigen land opgaan, hebben ongetwijfeld gedurende de laatste 14 dagen hunne opmerkzaam heid gewy'd aan de geschiedenis dei'woe lingen in het zuiden van Frankrijk en aan de ongewone werkstaking die daar plaats vindt. Frankrijk is en de woelingen ginds z(jn een heldere spiegel van wat te wachten is in een land, waar de beginselen die ontbindend werken het zeggenschap krij gen over het bestuur van ons land en gemeente. Daar, in datzelfde Frankrijk men herinnert het zich wel, snoeft men dat de lichten des hemels zijn uitgedoofd, dat kerk en godsdienst van hun invloed beroofd zijn op de maatschappij, dat het christelijk beginsel in de school de jeugd moet bederven. Daar in datzelfde Frankrijk predikt men de ontbinding van het huwelijk. Daar moordt het nieuw-malthusianisme de bevolking uit. Daar huldigt men het materialisme in zijn stoutste consequenties. En zie nu hoe datzelfde volk de tegen spoed die in den voornaamsten tak van het volksbestaan, de wijnbouw komt, ont vangt. Ziedaar nu hoe het halve volk in opstand komt togen het wettig gezag. Als ge ons niet direct geeft wat we vragen dan zeg gen we u de gehoorzaamheid op. Dan gooit de maire zijn sjerp in de lucht en de gemeenteraden weigeren allen dienst. En wat hebben nu ministers als Cle- menceau en Viviani daartegenover te stellen tot handhaving van orde en tucht Zij zelf hebben meegedaan, om, in hun beeldspraak het licht te dooven, waarmee zullen ze nu de duisternis verdreven P Door God weg te cijferen uit het Staats bestuur hebben ze zelf da fundamenten van onder het gezag weggenomen. Wat nu te doen, nu het gebouw kra kend ineen stort en hen onder de puin- hoopen dreigt te begraven? Strenge maatregelen, dooden moesten er vallen, de sehrik moest er onder go- bracht worden. Een overheid in opstand en een oproerig leger moesten bedwongen worden. Voor 6en oogenblik misschien, maar straks werkt de prikkel van bedwang niet meer, en de krachtelooze veer her neemt zijn spanning niet. Anti Clerlcalisme en Sociale Wetgeving. De sociaal-democraten beweren altijd, dat wij godsdienstige leuzen voorop zetten om de sociale wetgeving feitelijk tegen te houden. Ieder weet, dat dit onwaar is. Merkwaardig is echter, wat Prof. v. d. Wijek in Onze Eeuw (Juni 1907, blz. 407) schrijft in een praohtig-onpartijdig artikel over de geloofsvervolging in Frankrijk «Gelukkig schijnt de socialistische partij, die hare kt achten voor verder reikende doelein den wil sparen, geneigd om den strijd met Rome te eindigen. De Jacobijnsche groep der blocards, die van anti-clericalisme leeft en geen reden van bestaan zou overhouden, indien zij de wapenen moest nederleggen tegen »de heerschzuchtige, aanmatigende, steeds de gren zen van het geestelijk gebied overschrijdende kerk", is veel minder handelbaar. «Enkel de uitkomst kan leeien, welke van die twee groepen ten slotte den doorslag geeft. Daarvan hangt op dit oogenblik het lot van Frankrijk af. «De jonge geslachten, die de Staatsschool bezoeken, zijn in doorsnede vuurrood. Bij den gang naar de stembus wordt hun het parool gegeven weg met de Kerk Door de laatste verkiezingen heeft het algemeene stem recht de scheidingswet bekrachtigd. De bour geoisie, zegt een beroemd schrijver, gebruikt le péril clérical (het clericale gevaar) als een bliksemafleider. Het proletariaat heeft nu een vijand, waartegen het zijn woede kan keerenden zou, dóór de socialisten aangevoerd anders de bezittenden te lijf gaan. Hors de la haine de l'Eglise point de salut (buiten den haat tegen de Kerk geen heil), denkt de welgestelde burgarij." Zoo ook bij ons, zegt het K. S. W- Door het «olerioale gevaar", in Dr. Kuyper als boeman verpersoonlijkt, steeds voorop te zetten, speculeert de liberale burgarij op de anti-elerieale hartstochten der socialisten, om zoo dezer steun, zelfs voor den verstoktsten conservatief te krij gen, terwijl omgekeerd, evenzeer uit anti- clericalisme de grooffabrikanten van En schede een sociaal-democraat naar de Tweede Kamer afgevaardigen 1 't Is ook bij ons maar de vraag, hoelang nog de sociaal-democraten zieh op 't anii- olericaal sleeptouw laten nemen. Frankrijk. Nauw is de regeering den eenen kamp om haar leven te boven of opnieuw moet zij zich te weer stellen tegen een nieuwen aan val bij de behandeling van Caillaux' belas tingplan. De eerste der opponenten tegen dit plan, die gister in het vuur kwam, Benoist, ver weet Caillaux, dat het denkbeeld aan deze wet ten grondslag gelegd volkomen het tegenovergestelde was van hetgeen Cail laux vroeger goede en gewenschte belas- tingpolitiek had genoemd. Het ontwerp mocht demagogisch zijn, democratisch was het niet. Laniel vreesde van dit ontwerp gevaar voor het crediet van Frankrijk. In Louis Drayfus stond een verdediger voor 't plan op. Mocht zeide hij inderdaad, wat -hij niet aannam, dit proces een exodus van welgestelden tengevolge hebben dan zou men hen nog kunnen treffen door deze belasting als men dat wilde, zoolang zy het Fransche burgerrecht niet verloren, Mille- voye karakteriseerde het ontwerp als een sprong in het duister, dat dit echter onjuist was betoogde Camillc Pelletan met een be roep op andere landen waar een dergelijk belastingsysteem bestond. Wat de troebelen in het Zuiden aangaat nog het volgende. De burgemeester van Narbonne, Cartel had Zondag te Luzignac de afgetreden ge meenteraadsleden bijeengeroepen. Zeven tien hunner waren verschenen. Als symp toom cler toenemende kalmeering is het een verheugeniswekkend feit, dat men besloot den dienst van den burgerlijken stand en andere takken van gemeentedienst te her vatten zonder echter de banden met het centrale gezag weer aan te knoopenal vorens uiteen te gaan,nam men besluit over enkele dagen weor bijeen te komen en dan te beraadslagen over de vraag of het wen- schelijk en mogelijk was het ontslag in te trekken. Rusland. De agrarische quaestie die overal brandt, doet dit vooral in Rusland. De regeering tracht nog voor de derde Doema bijeen komt, deze landbouw- en grond en arbei- beiders-quaestie od te lossen. De regeering zal de 10 miljoen desjatinen waarover zy beschikt onder de boeren ver doelen in stukken van 2 tot 28 desjatinen, al naar de gesteldheid van den bodem. Het land zal den boeren op uiterst gunstige voorwaarden worden verstrekt; het zal niet door hen behoeven te worden gepacht, doch hun eigendom worden. Verder is bepaald, dat, waar het noodig is, de gemeente zelf den aankoop van land ter hand zal nemen, waarb(j de aan de boeren toegewezen stuk ken wederom in hun bezit kunnen over gaan. De verdeeling van den grond zal het werk zijn van landcommissies, in elk gou vernement een, die de noodige maatregelen treffen moet. Men meent dat dsardoor de zaak uit zal zijn en dat een klein grondbezit zal zijn geschapen geheel naar wensch der boeren. Alsof dat waar was In de Doema is toegegeven van meer dan een zijde waaraan zelfs de Russische regeering niets revolutionairs kan verwij ten dat minstens 50 millioen desjatinen noodig was voor een eenigermate bevredi gende oplossing van het vraagstuk. Nu die lastige Doema er niet is om de regeering op de vingers te kyken kan men hot wel met 'n vijfde af van hetgeen tot nu toe absoluut noodig werd geacht. In Odessa, dat onder het regime van Kaulbars een dorado werd voor de echte Russen heeft dit gespuis thans de weduwe en de kinderen van den in Turkije vermoor den Russischen consul Rotskofski over vallen. Wat de reden was voor deze zaak is onbekend en zal wel onbekend blijven daar de politic van Odessa er niet van houdt, de leiders der zwarte honderd lustig te vallen. Men maakt zich te St. Petersburg gereed voor de nieuwe verkiezingsworstelingen voor de Doema. Na de vergadering der cadetten te Terioki, een voorloopster van de groote byeenkomse der partij, gaat de vereeniging van waarlijk Russische man nen, 'n lichaam, samengesteld uit de meest reactionnaire personen, een belangrijke bijeenkomst organiseeren op den len Juli (Russische tijdrekening). In den loop van deze bijeenkomst, die te St. Petersburg ge houden wordt, zal besproken worden het werk door de nieuwe Do6ma te verrichten, de kwesties betreffende de organisatie van den arbeid, de politieke rechten en de agra rische kwestie. Marokko. De Marokkaansche minister van Oorlog El Gebbas is vanuit Tanger naar Zinat vertrokken voor een troepeninspectie. Kaid Mac Lean is te Elkaar aangekomen naar 't heet om da onderhandelingen over de aan Raisoelie te verleenen genade te heropenen. Over de manier waarop de moordenaars van dr. Mauchamp worden „geworven", vertelt men, uit betrouwbare bron, dat 10 arme arbeiders in een huis bezig waren vuil op te ruimen, toon hot huis plotse ling werd afgesloten. Ze zaten in de knip 's Nachts brak men een gat in den muur van de stad, omdat geen moordenaars door de poorten eener stad mogen gaan. Ondanks hun protest werden de stum- perds naar Mogador gebracht en vandaar naar Tanger. Negen van de tien wonen niet in Mar- rakes en de tiende is doofstom. De tragedie van 't reoht. Nieuwe Crt.) Japs en Yankee's. Zooals we reeds meldden, hebben de zeven Kamers van Koophandel, welke in Japan gevestigd zijn, een adres gerieht tol de meeste bekende lichamen op dat ge bied in de Vereenigde Staten, waarin ze erop aandringen, de bestaande wanverhou- dinged uit den weg te ruimen. Ook presi dent Roosevelt kreeg een brief met den zelfden inhoud. Terzelfder tijd komt uit San Franoisco een bericht, dat op zichzelf weinig of niets beteekent, dooh in verband met den tegen- woordigen stand van zaken min of meer als een nieuw Amerikaansch-Japansoh incident beschouwd moet worden. Een stoomboot, van de Pribilow-eilanden komend, brengt het nieuwtje, dat een regeerings-kotter van de Vereenigde Staten 29 Japansche zeehondeDjagers gevangen narn, die zonder verlof op het St.-Paulus- eiland jaagden. Bovendien maken telegrammen uit New- York melding van een besluit der politie te San Franoisco, dat volgens den oorres pondent van één der groote buitenlandsehe bladen, nog ernstiger gevolgen kan hebben dan indertijd de uitsluiting der Japansohe kinderen van openbare scholen. De politie heeft n.l. op vijf Japansche aanvragen tot hernieuwing van 't reoht om bemiddelings-bureaux te houden, afwijzend besohikt, en bovendien in twee gevallen het verzoek van Japanners om dergelijke établissementen op te riebteD, geweigerd, onder voorwendsel dat adressanten geen burgers der Vereenigde Staten waren, en alleen aan dezulken een dergelijke ver gunning kon worden verleend. Volgens sommigen is deze uitlegging ge heel bezijden de waarheid. In vijf van de zeven gevallen toeh was er sleohts sprake van een hernieuwen der reeds bestaande vergunning, terwijl het bovendien bewezen kan worden, dat verscheiden dergelijke inrichtingen te San Franoisco door buiten landers beheerd worden. Men heeft de politie te kennen gegeven, dat weigering in strijd is met het Amerikaansch-Japanseh verdrag, volgens hetwelk beide landen ge lijke handelsrechten worden toegekend. Zij antwoordde eohter, dat de speciale bepalingen in elk der landen ten opzichte van voorkomende kwesties gehandhaafd dienen te worden boven de regelen van het eontrrct. 't Sohijnt, dat het gemeentebestuur te San Franoisco van plan is, het aantal Ja pansohe dienstboden te beperken. Tot dusver verdienden zoowel talrijke man nelijke als vrouwolijke Japs op deze wijze hun brood. Algemeen is men van oordeel, dat Japan zioh ook dit keer de kaas niet van '1 brood laat eten en vroeg of iaat met doeltref fende maatregelen voor den dag zal komen. Provinciale Staten van Zeeland- Vergadering van Dinsdag 2 Juli des avonds 7 '/2 uur. Voorzitter, mr. H. J. Dijckmeester, commissaris der Koningin. Tegenwoordig 39 leden en de griffier. Afwezig de heeren Hecntquin, v. Teylingen wegens ziekte en Moerdijke eveneens wegens ziekte. Da geloofsbrieven der gekozen en her kozen leden worden onderzocht door een tweetal commissiön, welke door den voor zitter worden benoemd, zijnde de heeren Tichelman, Den Bouwmeester en Van Waesberghen voor de districten Zierikzee, Goes en Sluis, en de heeren Fokker, Den Boer en Van Dam voor dedistriotenTholeD, Middelburg, Vlissingen en Hulst. Bij monde der heeren Tichelman en Fokker wordt rapport uitgebracht strekkende tot toelating der gekozeneD, deze worden door den griffier binnengeleid en leggen in handen van den voorzitter de vereisohte eeden af. Hierna houdt de voorzitter de volgende toespraak Voor dat ik de herkozen en nieuw ge kozen leden welkom heet, wensoht de vergadering hen te herdenken, die niet meer in haar midden worden aangetroffen. Op 27 Januari 1907 overleed te Seroos- kerke op ruim 70-jarigen ouderdom de heer "W- Maas, in 1895 tot lid der Prov. Staten gekozen, stond hij met warmte do hem opgedragen belangen voor. In Uwe vergadering zal de overledene als humaan en welwillend man in herinnering blijven. De heeren mr. P. Dieleman, W. J. Vader v. 's-Gravenpolder en D. J. Oggel keerden niet in de Staten terug. Ik meen in den geest der leden te spreken, wanneer ik de diensten door deze heeren als lid der Staten bewezen met dankbaarheid vermeld en in het bijzonder hulde breng aan de kunde, de toewijding en den ijver waarmede mr. Dieleman in het College van Ged. Staten werkzaam is geweest. De gekozen en herkozen leden wenseh ik geluk met hunne benoeming en verzoek hen de presentielijst te teekenen en hunne plaatsen in te nemen {applaus.) Mededeeling werd gedaan door Ged. Staten omtrent de verkiezing van dhr. J. Maas op 12 Maart 1907, hiervan zijn de geloofsbrieven niet ingekomen. Thans houdt de voorzitter de volgende rede Alsvorens thans over te gaan tot de orde Vkn den dag, geef ik gevolg aan de my gedane ver eer en de opdracht, U, Hjjne Heeren mede te deelen, dat H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins der Neder landen voornemens zijn op Donderdag, Vrydag en Zaterdag, 12, 13 cd 14 Sept. a.s. een bezoek te brengen aan deze pro vincie. Verzekerd als ik my houd dat deze mededeeling door u met vreugde zal worden vernomen, spreek ik den wensch nit dat het aanstaand Koninklijk bezoek H. M. de Koningin moge overtuigen dat Vorstin en Volk ook in Zeeland één zyn. Met de hoofdplaats zullen meerdere ge meenten in de provincie de eer van het bezoek genieten. Ged, Staten hebben ge-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1907 | | pagina 1