NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 225. 1907. Woensdag 26 Juni 21e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH Eredikant Offringa die woorden aange- aald. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK S. J. DE JONGE-VERWEST, fe Goes F. P. D'HUU, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Zij die zich met 1 Juli a.s. op ons blad abonneeven, ont vangen tot aan dien datum van nu af de nummers gratis. Gemengde Berichten. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p.1,25. Enkele nummers0,02\ UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 25 Juni 1907. De Gemeenteraadsverkiezing te Goes. Blijkens bericht in dit no. van ons blad behoort onder de voor den Goeschen Baad gestelde candidaten ook de heer P. J. v. d. Ven. De heer v. d. Ven is onder de candidaten een oude bekende. Beeds een enkele maal was hij onze can- didaat; dewijl wij reeds voor jaren van meening waren dat de Boomsch Gatholie- ken te Goes al te schriel in den Baad ver tegenwoordigd waren Het is al jaren geleden dat zij iD mr. Hanlo een bekwaam vertegenwoordiger in den Goeschen Baad bezaten. Doch daarna mislukten alle pogingen om voor dezen rechtsgeleerde bij zijn heengaan een opvolger te vinden. Het werd geprobeerd met mannen als Stieger en Knitel en v. Kalmthoutdoch de kiezers lieten hen in den steek. Tot eindelijk de heer De Meulemeester een zetel in den Baad verkreeg, welke evenwel door zijn overlijden weer openviel. Hierop is de heer v. d. Leeuw van libe rale zijde in den Baad gebrachtdoch naar 't oordeel van vele Katholieken, waarover wij ons nu niet zullen uitlaten, was deze heer niet de vertegenwoordiger gelijk zij dien wenschten. Herhaaldelijk werd daarna, zoowel van Liberale als van Anti-Bevolutionaire zijde, gepoogd nog een katholiek naast hem in den Baad geplaatst te ziendoch wie daar toe aangezocht werden,bedankten of bleven bij stemming in de minderheid. In de vorige eeuw speelde hetanti-papis- me velen kiezers parten. Doch met de wegsterving dier eeuw achten wij het anti-papisme eveneens ge storven en begraven. De aanstaande stemming voor den ge meenteraad zal 't uitwijzen of wy hierin juist hebben gezien. In ieder geval de heer v. d. Ven is thans door de drie Bechtsche Kiesvereenigingen gecandideerd. Zoowel de chr.-historische, als de anti-revolutionaire kiesvereeniging hebben dezen candidaat der Katholieke Kiesvereeniging overgenomen. En de be sturen van genoemde Kiesvereenigingen hopen met gezamenlijke inspanning te trachten dezen candidaat er te brengen. Maar dan is de steun noodig van alle kiezers, die, ook op staatkundig gebied, met hen op denzelfden bodem staan. Men wete derhalve nu alvastde candi daat der Reehtsche partijen voor den ge meenteraad, de eenige, is ditmaal de heer P. J. v. d. VEN. In een ex ungue leonem in Mid delburg van vrijzinnig democratische zijde verspreide circulaire„wat dr. De Visser aan ons kiezersvolk niet zegt, maar toch waar is", worden inzake de onderwijshisto- rie eenige onjuistheden gezegd, waarop wij nu de herstemming toch afgeloopen is niet zullen ingaan. Wy zullen als echte citatensnjjders deze //Sprokkelingen" uit de Middelb. Crt. van heden uitknippen en tot bjj gelegenheid bewaren. De herstemming voor de Staten is ook in Friesland ongunstig voor de vrijzinnig heid uitgevallen, en bracht in Groningen Voor haar verlies. Wel bljjft in Friesland de meerderheid „in de familie", doch van zijn oppermacht is het liberalisme beroofd. Het zal bij de verkiezing voor Gedeputeerden en voor leden der Eerste Kamer voortaan hebben te steunen op de sociaal democraten. Bjj de op 9 Juli te verwachten stem mingen zal wel blijken dat in deze beide colleges slechts nog voor de roodste radi calen plaats zal zjjn, zoo niet nog 6rger. Want de Staten van Friesland tellen nu voortaan 20 liberalen, 8 sociaal demo craten en 22 vrijzinnigen van drieëerlei kleur. Dit ligt aan het omgaan van Schoterland. Maar natuurlijk ook aaD, hetgeen Groen v. Prinsterer reeds in 1848 voor spelde, de afsohuiving naar links van het liberalisme. Het oude bekende trapje Oud-Liberaal. Unie-Liberaal. V rij zinnig-Democraat. Sociaal-Democraat. Wij zijn nieuwsgierig hoe de Staten verkiezing te Zwolle heden afloopt. In de Staten van Overysel heeft voor dat district o. a. zitting dhr. v. d. Sanden, de man van Bergentheim en ook mr. H. v. Boyen, burgemeester van Zwolle, beiden treden af in 1910. Mr. v. Boyen gaf reeds in 1905, toen te Bergentheim een vereeniging voor chr. onderwijs was opgericht, in een schrijven aan ds. Diemer te verstaan dat „indien men op het voorbeeld van dr. Kuyper de menschen in twee helften ging verdoelen, hij er ernstig over dacht om de eene helft van zijn veld te verwijderen". Een bedreiging die hij gelukkig niet heeft uitgevoerd, doch waarmede wel 't ontslag van Klaas Mennink door v. Royens rentmeester v- d. Sanden schijnt verband te houden. Daarom zjjn wij bereids zoo benieuwd naar den uitslag van Zwolle. ln de staten van Groningen hebben de Rechtsehe partijen twee zetels op de libe ralen veroverd door de verkiezing te Appingadam van den antirevolutionair Bouwes en den ehr.-historischen mr. v. d. Hoop v. Sloohteren. (Deze laatste is een kleinzoon van een zwager van Groen van Prinsterer). Van de beide andere aftredende antirev. leden Boels te Pekela en Knottnerus te Winsehoten, werd eerstgenoemde herkozen. Er zijn derhalve nu 4 antirev. of chr.- hist. leden in de staten van Groningen. Zij gaan vooruit. Niet zonder genoegen ontvingen en lazen wij een blaadje, uitgegeven en verspreid door het Hoofdbestuur van den Bond van (openbare) Nederlandsche Onderwijzers. Aan den kop staat Aan alle Vaders en Moeders in Nederland. (5e en 6e tienduizendtal). Komaan, dachten wij dit ziende, onze openbare onderwijzers gaan tóch vooruit. Toen door een verschrikkelijke wetge ving onze natie nog aan de openbare school vastgeklonken lag, achtten de heeren open bare onderwijzers het over 't algemeen beneden zieh om zioh met de ouders in contact te stellen. W aarom zouden zij het ook doen Het onderwijs was immers Rijkszaak 1 De christelijke school daarentegen richtte zioh terstond tot de ouders. Sprak tot het ouderhart. En door Gods genade, kwam zii, zag zij en overwon. J' 8 J En nu de openbare school neiging tot verval begint te vertoonen, ziet men de openbare onderwijzers wandelen op 't pad der vrije school. Nu richten ook zij zich tot de ouders. Nu beginnen zij te begrijpen, dat het onderwijs toch allereerst de ouders aangaat. Zoo vorderen zij. Wel met een zuur gezicht.' Maar ze gaan tóch vooruit. Want zij komen achter de mannen der vrije school aan. Kakadorus-stjl. Ddt onze openbare onderwijzers zioh thans tot de Ouders riohteD, verdient lof. Niet echter de wijze waarop zij zulks doen. Zij herinneren fn hun blaadje te veel aan Kakadorus. Ze prijzen hun waar, het openbaar onderwijs, op de volgende wijze aan. z/Vaders en Moeders, die op de Open bare School gegaan hebt, zijt geslecht; z/zijt ge deugnieten Is er ook maar één «deuguiet onder U Niet een Neen Dat z/wisten wij wel! Willen wij U eens wat //zeggen Ge zijt 5eter dan die lui van de //Christelijke School. Kan er uit Nazareth iets goeds zijn «Ge zijt verdraagzamer dan zjj. Ge hebt z/méér naastenliefde. Ware Christenen zijt «ge. Ge zijt wandelende vaten vol Ohris- z/telijke en Maatschappelijke deugden Is z/het niet zoo Zijt ge niet door en door //braaf? Welnu, ge hebt gegaan op de «openbare school en zoo bewijst uw onuit sprekelijke deugdzaamheid de voorlrefife- z/lijkheid van het openbaar onderwijs 1" Hoe vindt ge die, mijn waarde Lezer Is Kakadorus hier overtroffen of niet O, die openbare onderwijzers zijn zulke oolijkerts Pharizeisme. Als Kakadorus spreekt, moet men niet èl te nauwkeurig hooren. Dan gaat de aardigheid er glad en al k(. Maar het geldt hier een ernstige zaak. Kakadorus heeft nu zijn lachsucces ge noten. In vollen ernst vragen wij thans, of de openbare onderwijzers er niet vast van overtuigd zijn, dat hun onderwijs bij hun leerlingen een vervaarlijke dosis pharizeisme heeft gekweekt. Hoe ter wereld zouden zij er anders toe kunnen komen hun propaganda op zulk een leest te schoeien. Wij zouden allen oud-leerlingen der openbare school o zoo gaarne een enkel ding aan het verstand brengennamelijk, dat niemand te slecht i9 voor den hemel maar velen te braaf. Een paradox. Dooh ontzettend waar. A propos Als wij onderzoeken willen, of het open bare onderwijs werkelijk als meteentoo- verstaf zulk een verheven deugdzaamheid in het leven vermag te roepen, vervoegen wij ons niet bij pharizeesch opgekweekte menschen om hun af te vragen, of zjj niet o, zoo braaf zijn. Zoo groot een onnoozelheid laten wy gaarne over aanopenbare onder wijzers. Neen, dan bezoeken wij landen en stre ken, waar de openbare school hetonderwys gebed alleen in handen heeft. Wil gaan naar Frankrijk bijvoorbeeld. Daar heeft, volgens de officieele regee- ringsverklaring, het openbaar onderwijs de lichten des hemels gedoofd. En in welk beschaafd land is de verwil dering der zeden zoo ontzettend? Zelfs Franschen erkennen, dat hun land de eerste plaats inneemt in de ry der onze- delnke naties. A propos dan, waar zijn al die openbare deugden In Nederland. Misschien antwoordt men ons in Neder land. Nu, wy willen niet in braafheid tegen de openbare onderwijzers opbieden. Maar toch een enkele vraag. Hoe is het dan mogelijk, dat de moderne predikant Bruinings onze openbare school genoemd heefteen pest en een kanker Wel staat in het voor ons liggend blaadje dat de Gereformeerde predik. Offringa dit gezegd zou hebben. Dat is echter een klein jokkentje. De moderne predikant Bruinings heeft 't gezegden later heeft de Gereformeerde Maar de zegsman was een modem predi kant. Als de vos de passie preekt. Nu de voorstanders van bet openbaar onderwijs gevaar voor hun fetisch duchten, zy'n ze overloopend vroom. Maar wilt ge hooren, hoe zy zich uitlaten in dagen van strijd, als het diepste der ziel boven komt drijven? Als hun hart zich uitstort in woesten krijgeschreeuw Dan hoort men andere taal Luistert „Zij zullen ons niet hebben, „Met al hun vroom geschreeuw. „Zij zullen ons niet hebben, „De Christ'nen dezer eeuw I „Wij staan al3 fiere Heidenen „In wat ons samenbindt „Zij zullen haar niet hebbent „De schoone ziel van 'tkind. „Al loeien Bijbelteksten „Als stormen langs ons strand „Zy zullen ons niet hebben, „'t Zwart volk van Nederland 1" Dat is het God-tergend Optochtslied der voorstanders der Openbare School. Die voorstanders vergen voor die school uw kinderen op. Waarom zendt Ge ze niet? Friesch Dagblad. Herstemming Provinciale Staten. Friesland. Leeuwarden. Geldige stemmen 8715. Gekozen Rengers 3846, Eysinga 3371, Bloembergen 3326, Velstra 3149 (allen aftr. 1.) en Dekenga (s.d.) 3220. Verder verkregen de Jong (1. aftr.) 3043, Krijgsman 3028, De Boer 2972, Zandstra 2923 (allen s.-d.) en Lautenbach (a.-r.)2864. [Stemming van 13 Juni: Aantal kiezers 11,863; uitgebrachte stemmen 7871; volstrekte meerderheid 3936. Bloembergen 2988, Van Eysinga 3007, De Jong 2749, Rengers 3165, Velstra 2896 (allen 1. aftr.), Lautenbach (a.-r.) 2496, L. P. Runia (a.-r.) 2324, W. Fransen Jz. (r.-k.) 2338, voorts Dekenga 2717, De Boer 2388, Krijgsman 2493, Zandstra 2489, Hillebrand 2175 (allen s.-d.)] Franékr. De vijf liberalen gekozen met ongeveer 300 stemmen meerderheid. Schoterland. De vier socialisten gekozen tegenover de 4 aftredende liberalen. Groningen. Groningen. Gekozen Feith (1. aftr.), Rom- kes (1. aftr.), Rugge (s.-d.) en Van Starken- borgh (1. aftr.) Oude Pekela. Uifgebrachte stemmen 4903. Herkozen Knigge (s.-d.) 2525, Boels (a.-r.) 2024, Heeres (l.) 2223gekozen Boelken (1.) 1921. Hommes (aftr. 1.) verkreeg 1080, Slrating (volkspartij) 13U5. [Stemming van 12 Juniuitgebrachte stem men 357i volstrekte meerderheid 1786. Boels (a.-r. aftr.) 1698, Boelken (1.) 13o2, Heeres (1. aftr.) 1620, Hommes (1. aftr.) 1067, Knigge (s.-d. aftr.) 1748, Middelkamp (1.) 156, Straling (vr.-d.) 966.] Winschoten. Aantal kiezers 6490uit gebrachte stemmen 4050. Dieters (1. aftr.) 1914, Ebels (vr.-d.) 16-9, Kenter (s.-d.) 1644, Knottnerus (a.-r. aftr.) 1380, Meijer (s.-d.) 1336, Oo8thotf (vr.-d.)1064. Zoodat gekozen zijn Dieters (1.), Ebels (vr.-d.) en Kenter (s.-d.) Zuidhorn. K. van der Hoek (a r.) 1848, W. H. Mansholt (v.-d.) 2206, A. K. Sehui- ringa (1.) 2207, F. van Til (a.-r.) 1732. Zoodat gekozen zijn Sohuiringa (1.) en MaDsholt (vr.-d.) Hoogezand. De Koe (1.) 899, E. Rugge (s.-d.) 798. Zoodat gekozen is De Koe (1.) Appingedam. Aantal kiezers 8358. G. Beisbuizen (s.-d.) 1737, Boerema (1. aftr.) 1882, B. Bouwes (a.-r.) 2702, Drukker (vr.-d.) 2548, Holscher (I.) 2255, mr. Th. A. Th. v. d. Hoop van Sloohteren (o.-h.) 2935. Nieland (vr.-d.) 2680, Welt (1. aftr.) 1218. Zoodat gekozen zijn Nieland (vr.-d.), Bouwes (a,-r.), Drukker (vr.-d.), v, d. Hoop (o.-h.) [Stemming van 12 JuniAantal kiezers 8358 uitgebrachte stemmen 5222 volstrekte meer derheid 2612. G. Beishuizen (s.-d.) 1467, D. Boerema (I. aftr.) 1344, B. Bouwes (a.-r.) 2138, F. Drukker (vr.-d.) 178o, W. Holscher (1.) 1581, R. G. Mulder (1. aftr.) 1O78, mr. Th. A. Th. v. d. Hoop v. Slochteren (c.-h.) 2tl6, G. Tichelaar (1. aftr.) 1079, H. Welt (1. aftr.) I105, E. Niland (1.) 2156.] UIT DB PROVINCIE. Veere. Naar wij uit goede bron ver nemen, is besloten dat de stadhuistoren op het heel uur zal spelen het lied van Luther (/Een vaste burg is onze God", en op het half uur, wegens de gift van H. M. de Koningin, het Wilhelmus (oude Toonzetting). Als er geen tegenspoed komt zal dus in de eerste helft van Juli.de klok van den stadhuistoren weer spelen. Wemeldinge. Zaterdag vergaderde de Raad dezer gemeente. Ingekomen was van dhr. P. Buteijn, een dankbetuiging voor de aan hem verleende gratificatie. Op het verzoek van de vereeniging van Burge meesters en Secretarissen in Zuid- en Noord-Beveland om adhaesie op hun request aan Prov. Staten tot invoering van breede veilingen is afwijzend beschikt en de Baad besloot zelfs te protesteeren tegen die invoeriDg. Goedgekeurd werd de af- en overschrijving van eenige posten op de begrooting 1906 van het Algemeen Armbestuur. Aan mej. A. M. J. Zwitzelaar, onderwijzeres aan school I, is een maand verlof wegens ziekte verleend met behoud van traktement. In haar plaats is als tijdelijke onderwijzer aangesteld de heer Kreinse Lokker en om te voorzien in de lessen in de nuttige handwerken is tijdelijk aangesteld mej. Quadekker tegen een be zoldiging van f10 per maand. Aan de onderwijzeres aan school II mej. Sauer is wegens ziekte tot 1 Sept. 1907 verlof ver leend met behoud van traktement, en haar is tegen dien datum eervol ontslag ver leend uit die betrekking. B. en W. zijn gemachtigd tegen 1 Sept. a.s. een onder wijzeres op te roepen tegen het minimum traktement. De Baad zal geen adhaesie betuigen aan het adres van het comité van den Midden-Europeesehen tijd te Zierikzee. De burgemeester deelde mede dat de kosten van verpleging van de in het begin dezer week te Coudewater op genomen krankzinnige vrouw M., door bet Algemeen Armbestuur zullen worden gedragen en de kinderen door den vader zullen worden verpleegd. (ff. Cl.) Dhr. J. J. Wolf ismetingangvan 1 Juli benoemd totteekenaarbij den O verijselsohen Locaal-spoorweg-Maatsohappij. Tot stand plaats is den nieuw benoemde Deventer aangewezen. (ff. Ct.) Hansweert. De kommies 3e klasse J. C. Prins alhier, is met ingang van 1 Juli a. s. als zoodanig verplaatst naar Hoedekenskerke. Het R.-K. kerkbestuur te Vlisslngen besloot tot het aangaan eener geldleening groot f 40.000 voor den herbouw der katho lieke meisjesschool aldaar. Woensdag werd te Utrecht een ry- wiel gestolen, terwijl de eigenaar even in een winkel was. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag heeft de dief het ry wiel neer gezet by een politiepost, met een briefje er bij„gestolen bij den heerZoo is de eigenaar weer in bet bzit gekomen van zyn rijwiel. Of de dief berouw heeft gevoeld, of wel dat hy het rijwiel niet kwyt kon, zal wel steeds een raadsel blijven. Men meldt uit Oss: In de boterfabriek is hedennacht om streeks één uur ingebroken door twee maD, die er ruim 80 ponden boter hebben ge stolen. Een brigadier van de rijksveldwaoht zag hen op hunne terugkomst, kreeg ver moedens, riep hen aan, waarop zij, na hun buit te hebben Jaten vallen, het hazepad kozen. Een is er eohter gepaktde ander dreigde met een of ander voorwerp (ge-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1907 | | pagina 1