èllëT
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 180. 1907.
Donderdag 2 Mei,
21e Jaargang.
Pilow,
15.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Ée KNECHT
ine prp:u.
BOEK
Buitenlandscli Overzicht.
IDDELBURG,
os.
ZEN.
in alle
lestaande
soorten
formaten
1110
IKG
oetpaden
Mei a.s.
fÖP
telfvaars,
leid.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes
F. P. D'HUIJ, ie Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Ret Kabinet verklaarde, dat dit op een
Ia de agrarische commissi® van de
i»
urcht, hoek "Wal.
iten, enz.
ïn goed Koraal-
de 2e druk van
raalboek, zooeven
i g gebonden
Evangelische Ge-
voor Huisorgels
VAN DER WAL,
voor slechts f 1.25.
lijk zijn hierin de
en Evangelische
itig en vol van
lenvoudig, dat ook
Iers ze gemakkelijk
erkrijgbaar bij D.
Noedkoope Boeken,
m, en verder alom.
van postwissel ad
|e vermelden
//Koraalboek".
Qg Mei en Juni,
iagtekerke.
aan
OLE, Abeele.
aan
DERSE Hz.,
ïlle.
BUJttQ. -
56.45
6.55
4
•74
- V
8 "8
xi u
Tn
fi 0
7.22
CÖ u
Zn
c r*
'S s
ai g
7-57
8.10
8-37
9.29
7.36
74S
7.56
8.13
8.8
8.1
8.27
8.35
8.32
-8.47
8.57
97
9.20
9.29
946
10.50
11.36
aurg, Z. Duitschl.
RoosendaalLage
aeer dan 150 kilo»
I V
WOL
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regèl meer 3 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, Iedere regel
meer 10 cent.
ssRowsgreHaszEa
IJTK.
Krabbendijke, ook voor Waarde, 6 en
7 Mei.
Rilland-Bath 8 Mei.
1 Mei 1907.
De geschiedenis schynt zich te willen
gaan herhalen.
Minister Staal had by zijn eerste op
treden by de verdediging der Oorlogsbe-
grooting voor 1906 zich minder eerbiedig
uitgelaten over den aandrang der vrij
zinnig-democraten naar bezuinigingeen
op zichzelf goede leuB, doch die zonder
aanwijzing waarop en op wat wijs op 't
licht ontvlambaar gemoed van een krijgs
man als hij een comischen indruk moest
maken.
Vandaar zijn uitroepeen kind in de
wieg praat al over bezuinigen.
De vrijzinnig-democratengevoelig met
het loopje dat de minister met hen nam,
spraken en stemden hierop tegen zijn be
grooting. Gelukkig was daar nog de
Rechterzijde om hem te redden. Zjj stemde
met vol vertrouwen voor, en zoo werd de
eerste oorlogsbegrooting aangenomen,
onder verzet van een der Linkergroepen,
op welke het Kabinet geacht werd te
steunen.
De vrijzinnige pers ging geweldig tegen
den minister te keer.
Maar nu doet zich iets dergelijks weer
voor ten aanzien van zijn opvolger den
minister Van Rappard.
De lezer kent de geschiedenis uit ons
Kameroverzicht.
De gouverneur der Koninklijke Militaire
Academie had ingegrepen, zooals van vrij
zinnige zyde werd beweerd, in de aan
vraag van kapitein Graafland om een
spreekbeurt te komen vervullen voor de
studenten aan die inrichting.
Daardoor was die voorgenomen spreek
beurt vso dezen officier vervallen.
Deswege door den heer Thomson ge
vraagd" antwoordde de minister in be
woordingen die aan duidelijkheid niets te
wenschen overlieten wat betreft de be
voegdheid van den gouverneur om zelf
standig te oordeelen over uitnoodigingen
tot het vervullen eener spreekbeurt.
De heer Thomson had nog twee vragen
gedaan waarin hij liet doorschemeren dat
de gouverneur hier opgetreden was tegen
de meer radicale denkbeelden van den uit-
genoodigden sprekeren dat de minister
dergelijk ingrijpen in het vervolg moest
beletten.
Doch de minister legde die vragen ter
zyde, omdat in zijn antwoord op de eerste
vraag duidelijk uitkwam dat die veron
derstelling niets afdeed aan 't ingrijpings-
recht van den gouverneur.
Hierover nu zijn de vrijzinnig-democra
ten slecht te spreken. Een hunner bladen
schreef zelfs dat de mededeeling van den
minister niet de waarheid was, en sommeer
de hem door zijn eigen oogen te gaan zien.
Die storm zal natuurlijk wel bedaren.
Maar het vertrouwen onzerzijds in dezen
minister is versterkt, dat hy ook by in
't vervolg door hem in te dienen wetsont
werpen niet, gelijk zyn voorganger helaas
te kwader ure ondernam, zich zal laten
leiden door eenig partijprogram of door
een ongemotiveerden aandrang van zyn
politieke vrienden, maar door het lands
belang, met inachtneming van het recht
der volksvertegenwoordiging om iederen
maatregel behoorlijk toegelicht te onder
zoeken en te beoordeelen.
Blykt deze veronderstelling juist, dan
is het vaderland met de vervanging van
minister Staal door dezen bewindsman in
betere conditie gekomen.
Liberale eenheid.
Be Nederlander schrijft
Men kent de geschiedenis van die zin
snede in een ministerieelen brief, waarin
het veto-recht der Kroon scheen te worden
aangerand.
vergissing berustte, en daarmee was van
die zijde de zaak uit.
Maar in de Kamer werd door sommigen
0 a. door mr. Troelstra, betoogd, dat, ook
al ware de zinsnede letterlijk aldus be
doeld, daarmee toch niets zou zijn misdaan
en integendeel gehandeld zou zijn gewor
den in overeenstemming met gezond-oon-
stitutioneele beginselen.
De heer Lohman heeft toen de groote
beteekenis van het ongeschonden hand
haven van de rechten der Kroon uitvoerig
uiteengezet.
Merkwaardig is de uiteenloopende wijze,
waarop dit betoog van principieele strek
king in de liberale pers is ontvangen. Het
ééne blad de N. Rott. Ct. schreef,
dat de vrijzinnigen al het door den
Goesohen afgevaardigde gesprokene kon
den onderschrijven. Het andere orgaan
de Nieuwe Arnh. Ct. zag in die rede
„een verheerlijking van het Koningsohap,
welke in 1792 beter op hare plaats was
dan thans". Hetzelfde laatstgenoemde blad
noemde dan ook den inhoud der bedoelde
zinsnede „een zeer rechtmatig en volkomen
constitutioneel verzoek" van het Kabinet.
Terwijl daarentegen het Handelsblad er in
zageen „onnoozele onhandigheid" van
het Kabinet.
Het schijnt dus, dat de vrijzinnige staats
leer op dit punt nog niet volkomen vast
staat, althans geen eenheid vertoont.
Onze vriend J. Lemson te Zeeland
Mich. (N.-Amerika) schrijft ons van daar
dato 18 April: „April schynt dit jaar geen
grasmaand te mogen zijn. Op het veld
staat alles nog dor. Gisterenmorgen 5 uur
tegen zonsopgang teekende de thermo
meter 5 graden vorst. In de buitenstaande
drinkbakken der beesten lag ys van 3
centimeter dik. Dagelyks Noordenwind
met sneeuwbuien. Dus voor de farmers
hier een laat voorjaar. Tarwe en klavers
te veld staande hebben deze week veel
geleden."
Rusland.
In verband met hetgeen onder de tele
grammen vermeld wordt over de ver
gadering der rijksdoema van gistereD,
verdient de aandacht wat door dagblad
correspondenten werd bericht over de
beteekenis van deze vergadering, waarin
de vaststelling van de lichting der militie
voor dit jaar aan de orde is. Daaruit blijkt,
dat voor de aanneming van het regeerings-
voorstel opkomeDde rechterzijde, de
ootobristen, de kadetten, de kozakken en
de muzelmannen. De sooiaal-demooraten,
de volks-socialisten en het grootste gedeelte
van de arbeidsgroep willen tegen stemmen.
Een aantal^ kadetten en leden der rechter
zijde zijn reeds naar huis gegaan om het
Paaschfeest te vieren in hun gezin. Het is
daardoor twijfelachtig hoe de uitslag van
de stemming zal zijn.
Algemeen wordt beweerd, dat de uit
slag van deze debatten voor het lot van
de rijks-doema beslissend zal zijn. Onder
de arbeidsgroep wil de uit boeren be
staande meerderheid voor, de uit intellec-
tueelen bestaande minderheid tegen stem
men. De Polen hebben nog niet verklaard
hoe zij positie willen nemen. Maar zelfs
al stemden zij voor en al kwamen de reeds
vertrokken leden allen terug, dan zoude
regeering nog op slechts eene geringe
meerderheid kunnen rekenen, wanneer de
arbeidsgroep in haar geheel tegen de voor
dracht mocht stemmen. Die groep heeft
dus de beslissing in handen.
Wel is waar kan de Keizer, op grond
van art. 119 der grondwet, het cijfer van
lichting zelfstandig vaststellen, wanneer
de rijks-doema en de rijksraad dit niet
vóór den 14en Mei hebben gedaandan
kan hy echter niet hooger gaan dan het
vorige jaar.
doema hebben de gematigden de overhand.
Tot voorzitter is niet gekozen de eandidaat
van de vereenigde uiterste linkerzijde,
Karatschewski. waarbij behalve de midden
partijen ook de rechterzijde en een deel
van de arbeidsparty voor Kutler stemden.
Bovenstaande beschouwingen verliezen
echter veel van haar waarde nu bericht is
ingekomen dat de Doema het regeerings-
voorstel betreffende de vaststelling van het
recruton-contingent met 193 tegen 123
stemmen heeft aangenomen.
Montenegro.
Er is waarlijk iets van een opstand in
Montenegro. Men meldt tenminste
De vernieling van regeeringswege van
twee drukkerijen, die oppositiebladen uit
geven, te Niktsjits en te Podgoritsa, ver
wekte levendige opschudding in nationa
listische en ladioale kringen. Gedurende
die vernieling hadden bloedige botsingen op
straat plaats, waarbij dooden en gewonden
vielen. Er is sprake den staat van beleg
uit te roepen in de twee steden. Eene
groote byeenkomst der leden van de op
positie had plaatste Andrewitsa, om het
ontslag van het kabinet te vragen.
Marokko.
Uit Tanger wordt bericht, dat de Sultan
de belastingkantoren in Tanger, Casablanca
en Mogador heeft aangeschreven, het ma
terieel voor de draadlooze telegrafie te
laten doorgaan.
De Fransohe kruisers Gloire en Forbin
zijn naar Brest vertrokken, de Lalandeis
naar Gibraltar gegaan.
Zondagnacht hebbeD drie Marokkanen
trachtten binnen te dringen in het bij
Oedjda gelegen kamp der zoeaven. Zij
werden door den schild wacht aangeroepen
en namen daarop de vlucht. Er werden
eenige schoten gewisseld, waardoor nie
mand gewond werd. Patrouilles deden
onderzoek maar vonden niets. Men gelooft
hier enkel te doen te hebben met eene
poging van gauwdieven om in het kamp
te stelen, en dat 't voorval niets te betee
ken en heeft.
Raisuli (de tegenstander van den Sultan,
om wien alle drukte der laatste maanden
is noodig geweest) gaat voort onder de
Lakhmos eene beweging ten zijnen gunste
aan te blazen. Men vreest, dat die bewe
ging zal overslaan tot de stammen in de
streek van Tetuan. Om dat gevaar tegen
te gaan, heelt de minister een paar honderd
soldaten uitgezonden tot versterking van
de kleine aftieeling van Tetuan.
Vereenigde Staten.
Als bewijs van de populariteit van presi
dent Roosevelt wordt bericht, dat te Boston
een aantal van zyne bewonderaars eeD
strooibiljet verspreiden, waarin niets min
der gevraagd wordt dan zyne benoeming
tot president voor zyn leven, met het recht
om zyn opvolger te benoemen. Het strooi
biljet zegt, dat de meerderheid van 't Ame-
rikaansche volk zyn geloof in de democra
tische instellingen verloren heeft en zich
tot Roosevelt wendt als den man van de
daad en den redder van de Vereen. Staten.
In afwachting dat hij president voor het
leven wordt, heeft zyn populariteit hem tot
erfgenaam gemaakt van eene New-Yorksche
dame, mevrouw Lulu Glover, wier testament
hem haar vermogen vermaakt in d.eze ter
men „Ik vermaak aan den heer Theodoor
Roosevelt al wat ik bezitmeubelen, klee-
ren, kostbaarheden, al myn belegd geld,
myne schuldvorderingen en myn kat. Ik
heb jegens Theodoor Roosevelt eene schuld
aangegaan, die grooter is dan ik in deze
wereld kan betalen, en zoo wil ik my erken
telijk toonen. By is de goede engel geweest
die zijne bschermde vleugels over mij heeft
verzekerdhij is myn eenige ware vriend
geweest. Ik reken mij gelukkig, dat ik hem
alles kan nalaten wat ik bezit, en ik
wenschte hem millioenen te kunnen nalaten.
Ik hoop, dat hy alles evenzeer van harte zal
aannemen als ik het hem geef".
Mexico en Guatemala.
Mexico heeft van Guatemala de uilleve
ring gedacht van generaal José Lima (van
Guatemala).Hij moet voor de Mexieaansohe
rechtbanken terechtstaan wegens de ver-
mooiding op Mexicaanscben grond van
generaal Barillas, den|voormaligen president
van Guatemala.
Mexico dreigt, bij niet voldoening aan
dezen eisch, de diplomatieke betrekkingen
af te breken.
HIT DE PROVINCIE.
Wij ontvingen de brochure Een Open
baar Belang (zwendel met Cylinder-
breimaehines) hoofdartikelen uit de N.
Arnh. Ct., „geschreven naar aanleiding van
overtuigende origineele bewijsstukken
tegen de zich noemende maatschappijen
La Ruöhe, Nederland, Miramar, Thos Wit-
tiek Co. en E. F. Meyer, verkoopers
van Cylinder-brehnaohines mefbelofte van
vaste werkafname". Uitgegeven en ver
zameld door R. Witte te Arnhem.
Wij hebben terstond bij 't verschijnen
van deze breimachines, met terzijdestelling
van de advertentie, dewijl men van ons
zonder kennis van zaken plaatsing van een
aanbeveling in het redactioneel gedeelte
verzocht, den meDsohen voorzichtigheid
aangeraden. Toeh zijn er nog enkelen, on
danks deze waarschuwing, er in geloopen.
Van onze aanmaning gevoelen wij nog
geen spijt.
Belanghebbenden moeten uiteigen oogen
zien bij elke nieuwigheid die hun wordt
aangeboden. De brochure spreekt van
tal van teleurgestelden. De heer Witte
deed er goed aan, hierop eens flink de
aandacht te vestigen.
Middelburg. De aanbeveling voor con
troleur bij de plaatselijke belastiugen alhier
bestaat uit de heeren B. Nijholt, rijks
klerk ter directie der directe belastingen
enz., en P. J. Barto, notarisklerk, beiden
alhier.
Middelburg. Door B. en W. is uit
een negentigtal sollicitanten, met ingang
van 1 Mei tot kantoorbediende aan de
gemeente-gasfabriek en duinwaterleiding,
tevens belast met het opnemen van de gas-
en watermeters en het ophalen der gelden,
benoemd de heer A. Ilmer, alhier.
Middelburg. Wij ontvingen het regle
ment der onderafdeeling „Waloheren" van
de V. P. N. betreffende den eierenverkoop
voor gemeenschappelijke rekeninger is
een strook bij, die men teekenen kan en
opzenden aan den heer K. Meertens Jr.
Men denke er aan dat tot 9 Mei a.s.
gelegenheid daartoe bestaat. Zijn op dien
datum geen voldoende handteekeningen
ingekomen, dan zal het bestuur 't er voor
houden dat deze practische, voor de land
bouwers voordeelige zaak niet gewensoht
wordt. Dat zou jammer zijn.
Middelburg. De by het 3e regiment
Infanterie nieuwbenoemde militie-2e-luite-
nant J. J. van der Jagt is ingedeeld by
de 2e compagnie 2 bataljon alhier.
Middelburg. Tot concierge in het te
openen Doorgangshuis alhier tevens belast
met het toezicht op de kinderen, is door
het Bestuur der Vereeniging „Zeeland"
benoemd A. Labruyere en echtgenoote
alhier.
Colijnsplaat. Donderdag 1.1. vierde 'n
echtpaar alhier hun gouden bruiloftsfeest
n.l. dhr. P. Schippers en vrouw. Veel
belangstelling werd hun betoond zoowel
van ingezetenen als van familie. Ook het
fanfare-gezelsehap braoht het hare ertoe
bij om deze dag voor hun recht aangenaam
te maken, door hun 's avonds een welge
slaagde serenade te brengen en hun daarbij
geluk te wenschen, waarvoor hun dank
werd gebracht door een der zoons dhr. J. S.
's-Heerenhoek. Een begin van brand
ontstond Maandag in den schoorsteen bij
H. F., alhier. In den beginne liet het zich
maar gevaarlijk aanzien, daar het een
ouderwetsche schoorsteen was en de
zolderplanken reeds aan het branden
waren. Door spoedige en krachtdadige
hulp werd de brand tot den schoorsteen
beperkt, en bleef de schade gering.
Vlissiiigen. Hedenmorgen werd in
tegenwoordigheid van burg. en weth. en
de oommissie van toezicht op het middel
baar onderwijs en de directie „De Schelde"
op eenvoudige wijze de machinisten-cursus
aan de Zeevaartschool geopend. De heer
R. G. van Nieuwkuijk kreeg op verzoek
eervol ontslag als leeraar in de Engelsohe
taal aan de Zeevaartschool. Door het
bestuur dier school werd hem hedenmorgen
een geschenk met inscriptie aangeboden.
's-Heer Arendskerke. Bij een land
bouwer in den ouden Kraaijert is een
zonderlinge geit geboren. Het dier had
de twee oogen onmiddellijk naast elkander
in 't midden van den kop staan, zijn
bovenlip had deD vorm van een ratten-
snuit, terwijl de kin gansch naar boven
was gekruld, zijn tong was laDger dan
van een gewone geit. Overigens was het
lichaam normaal.
Ons geitje had veel bekijks, jammer
dat men het niet in het leven kon houden,
anders had het om zijn curiositeit veel
waarde gehad.
Bij het 3e regiment 3e bataljon in
fanterie te Bergen op Zoom komt van
29 Juli tot 10 Augustus a.s. onder de
wapenen de reserve le luitenant Ten Have.
Domburg. De Domburgsehe sehiet-
vereeniging denkt op 9 en 10 Mei a.s. een
concours op hare schietbaan te houden.
Domburg. Dinsdag werd alhier het
stoffelijk overschot van den heer Cornelia
Kryger, in leven lid van den gemeente
raad, en president-kerkvoogd der Ned.
Herv. Gemeente, aan den schoot der aarde
toevertrouwd. Op de begraafplaats werd
in de eerste plaats het woord gevoerd door
den Burgemeester, die den overledene
schetste als raadslid en als mensch en ver
volgens een woord richtte tot de nage
laten betrekkingen. Vervolgens sprak ds.
v. d. Hooft, Ned. Herv. predikant, die een
woord van hulde bracht aan den overledene
voor alles wat hy heeft gedaan voorden
bloei der kerk, vooral in zyn kwaliteit
als president-kerkvoogd. Hy eindigde met
tc wijzen op de kortstondigheid van het
leven. Door een der familieleden werd
dank betuigd voor de laatste eer den
overledene bewezen.
Wissenkerke. Jl. Maandagavond werd
in de openbare school alhier dé eerste
algemeene jaarvergadering van het „Groene
Kruis" gehouden. Uit het door bet Bestuur
uitgebracht verslag bleek dat het aantal
leden in het dorp geklommen was tot 102
met eene contributie van f76,25 te Kam
perland tot 62 met eene oontribulie van
f53.25 samen 164 leden met f 129,50 con
tributie. De totale ontvangst was f 450,
renteloos voorschot plus voormelde con
tributie of f 579,50 de totale uitgaven aan
verpleegmiddelen en oprichtingskosten
f464,305, goed slot alzoo f 115,19'. Beslo
ten werd, op voorstel van het Bestuur,
daarvan thans 7 rentelooze aandeelen van
f10 bij uitlastiDg af te lossen en werd dat
staande de vergadering gedaan. In de drie
vacatures, wegens periodieke aftreding,
worden met algemeene stemmen herkozen
de heeren dr. P. J. Fret, A. T. C. Senne
en ds. H. Smelt, die allen weder.de be
noeming aanvaardden.
Medegedeeld werd nog, dat op 'tdorp
reeds 29 en te Kamperland 9 stuks ver
pleegmiddelen gedurende het afgeloopen
jaar in gebruik geweest waren, waarbij
de secretaris in herinnering bracht dat de
gebruikers er om moesten denken na
enkele weken gebruik een vernieuwde
aaovraag tot laDger gebruik in te dienen.
Het bepalen der plaats voor de volgende
algemeene vergadering werd aan het Be
stuur overgelaten.
Rilland. De Maandagmorgen gehouden
gemeenteraad-zitting werd by gewoond door
alle leden. De notulen der vorige vergade
ringen werden, na aanbrenging van een
paar verbeteringen, tengevolge van enkele
opmerkingen door de heeren Butyn en
Griep gedaan, door don Raad goedgekeurd,
j
I