NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 165. 1907.
Maandag 15 April
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Boltenlandsch Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S, I DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Midden-Amerika.
LANDBOUW
Middelburg. Voorjaarsvergadering van
de leden van het Hoofdbestuur der Zeeuw-
eche Landbouwmaatschappü op Donderdag
11 April ten 1 uur').
CBS
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
IJ K.
Hoedekenskerke, 15 April.
Rusland.
De verhouding tussohen de Regeering
en de Doema wordt steeds soherper; het
komt er niet. In de zitting van gisteren
stelde de minister van justitie voor, eenige
Doema-leden, tegen wie een aanklacht is
ingediend omdat ze tot vereenigingen be-
hooren, ten doel hebbende de omverwer
ping van den bestaanden toestand, bniten
de Doema te sluiten. Een lid stelde hierop
voor dit voorstel in een commissie te doen
behandelen, waartegen de minister opkwam.
Er ontspon zioh een heftig debat, dat onder
groot rumoer werd gevoerd, en waarbij
onder anderen een Kadet vroeg of men te
doen had met de autooratie of met de
grondwet, en of er in Rusland van justitie
wel sprake was. Het voorstel werd ten
slotte met 197 stemmen tegen 175 naar
een commissie verzonden.
Overigens zijn Wantrouwen, Terrorisme
en Hongersnood de drie vijandige machten
die buiten de Doema de regeering de han
den binden.
Duitschland.
Hier evenals in Frankrijk zijn de sta
kingen niet van de luoht. Over die te
Hamburg berichtten wij reeds. Te Essen
hebben de ververs en glazenmakers het
werk neergelegd. Te Breslau zijn de ar
beiders van de Godulla-zinkhut in staking
gegaan, en is het geheele bedrijf stop
gezet. In geheel Opper-Silezië heersohtin
arbeiderskringen groote ontstemming. Te
Stuttgart staken de schoenmakerskneobten.
Te Bremen daarentegen hebben de smeden
besloten Maandag het werk te hervatten.
België.
De Kamer heeft gister de mijnwet in
haar geheel aangenomen met 94 stemmen
tegen 32 en 24 blaneo-stemmen. Alle mi
nisters stemden tegen.
Het hoofd van het kabinet verklaarde
daarop „De stemming van gisteren heeft
getoond, dat de regeering niet meer op de
geheele meerderheid kan rekenen en ze
kan de verantwoordelijkheid niet aanvaar
den voor de opneming in het wetsontwerp
van een bepaling, welker doel en karakter
zijn in het licht gesteld door de verkla
ringen, die er bij werden gegeven. Der
halve hebben alle leden van het kabinet
besloten den Koning hun ontslag te vragen".
De Kamer besloot daarop de werkzaam
heden te verdagen. De ministers verlieten
de zaal te midden tan groote opgewon
denheid.
Intusschen meene niemand dat nu de
liberalen aan het roer komen. Immers de
Kamer telt 95 clerioalen, 42 liberalen en 29
socialisten.
Wijl Bonilia zioh te Amapala heeft
overgegeven is de oorlog alhier geëindigd.
Vertegenwoordigd ziin de afdeelingen
Walcheren, Zierikzee, Tholen, Kruiningen,
Seinkenszand, Noord-Beveland, Oostburg,
Hulst en Axel. Uitgenoodigd tot bijwoning
der vergadering zijn de heeren J.G.Hasch-
haupt, w.n. directeur v/h Rijksproefatatioa
te Goes, I- G. J. Kakeheeke,rijkslandbouw-
leeraar in Zeeland (te Goes), C. Zwagerman
zuivelconculent der maatschappij en J. C.
M. Camman, rijkslandbouwleeraar in Zee
land en N.-Brabant. Voorzitter de heer C.
A H. Wagtho, wegens ongesteldheid van
den voorzitter, mr. P. C. J. Hennequin. De
heeren Maschhaupt en Camman zijn niet
ter vergadering tegenwoordig, de eerste
Waarom mochten wij dit verslag dan pas
Vrijdagmorgen 8 uur ontvangen Rfio;
met kennisgeving. De notulen werden
goedgekeurd.
Na verschillende mededeelingen, o. a dat
door dhr. E. v. d. Bosch de uitgaaf voor een
collectieve inzending ter tentoonstelling te
's-Hage wordt geschat op f 1000, gaat men
over tot de behandeling van het huishoude
lijk reglement. De afdeelingen zullen voort-
taan genoend worden naar de plaats waar
ze zijn gevestigd zoodat voortaan de afd.
„Walcheren" zal heetenafd. „Middelburg".
Na eenige minder beduidende aanmer
kingen of niet gesteunde voorstellen werd
dit reglement vastgesteld. Er zullen 300Ó
exemplaren van gedrukt worden. De secre
taris gaf in overweging dat de afdeelings-
besturen hem 'n concept reglement sturen,
intusschen zal hij een concept maken en
toezenden.
Volgens de thans bestaande statuten
wordt slechts f90 door het Hoofdbestuur
toegekend aan twee keuringscommissies,
eene voer de paarden en eene voor het
rundvee. Iedere eommissie bestaat uil een
veearts die f25 en twee leden die ieder
f10 vergoeding ontvangen. Het voorstel
Tholen dat ingediend is wil drie commis
sies benoemen. Wanneer daaraan f135
zal uitgekeerd worden moeten vooraf de
statuten gewijzigd worden.
Deze wijziging wordt voorgesteld.
Axel meent dat de veeartsen welke bij
de keuring zullen tegenwoordig zijn niets
meer moeten hebben als de overige oom-
missieleden.
Het Hoofdbestuur is dit niet eens, een
veearts moet meer hebben, nu stelt het
Bestuur voor om drie veeartsen te benoe
men daar het gebleken is twee veeartsen
te weinig is waarvoor zij dan f60 zullen
uittrekken terwijl in het vervolg niet het
Hoofdbestuur de oommissies benoemd, doch
de afd. eene voordracht maakt, dus ook
de veearts.
De heer Dieleman zegt dat zijne afdee-
ling meende dat aan de veeartsen evenveel
betaald moet worden als aan de andere
commissieleden.
De heer Wagtho is dit niet eens, een
veearts verliest meer als een landbouwer.
De heer v. Waesbergen gaat mede met
het Bestuur, eene veearts verliest veel
daar hij er veel schade bij kan hebben.
Bet voorstel van het Bestuur werd aan
genomen.
Voorgesteld wordt de tentoonstelling te
Tholen te houden op 11, 12 en 13 Juni
1907, zoo dit mogelijk is, anders 12, 13
en 14 Juni.
Worden benoemd tot leden der eom
missie belast met het nazien der rekeningen
dhrn. Ad. van Tilbenrgh, Oud-Vosmeer,
J. L. Groenewege, 8t.-Maartensdijk en
D. J. Ampt Tz., Oud-Vosmeer.
Tot leden der keuringscommissies a.
paarden zwaar wagenslag dhrn. Ph. J.
Dixhoorn, Axel, en Joh. de Feijter, Zaam-
slag; b. paarden lichter wagenslag dhrn.
D. Koopman Pz„ Nieuwerkerk, en J. C.
v. d. Have, Oosterland.
Voor rundvee dhrn. M. Kostense, Krui
ningen, en Adr. v. Vis, Noordgouwe. Voor
sohapen enz. dhrn. C. Koopman, Nieuwer
kerk, en C. Zuid weg, Wolphaartsdijk. Voor
boter dhrn. C. Zwagerman, Middelburg,
en J. Notenboom. Voor landbouwwerk
tuigen dhrn. C. van Westen, Nieuwerkerk,
en Cent v. Schelven, Brouwershaven.
De heer v. Weel zou in 't vervolg geen
prijzen willen beschikbaar stellen voor de
landbouwwerktuigen.
De heer Kakebeeke zou deze prijzen
willen geven ter opluistering. Dit wordt
goedgevonden.
Tot keurmeesters voor de keuring op
de tentoonstelling worden benoemd de
heeren veeartsen Brouwer, Lucieer en
Nederveen, tot plaatsvervangers de heeren
Kolsen, Kraamer en Kooijman.
Wordt besloten op de algemeene ver
gadering te behandelen „Veehouderij en
Melk-productie in Zeeland" in te leiden
door den heer Zwagerman, zuivelconsulent.
Tot afgevaardigde naar het boteroontróle-
ststion werd, daar de heer mr, P. 0, J,
Hennequin niet meer in aanmerking
wensoht te komen, benoemd de heer J.
Polderdijk met 13 stemmen tegen 6 op
de heer M. Boogaart. De heer Polderdijk
neemt de benoeming aan.
Daarna wordt overgelegd de rekening
en verantwoording van den algemeenen
penningmeester over het jaar 1906. Zij
beloopt in ontvangst f22,918,965, in uitgaaf
f 20,725,89 en levert dus een voordeelig
saldo op van f2093,075. Goedgekeurd. De
begrooting voor 1907 in ontvang 123,561,145
en in uitgaaf f 22,952,86, onvoorzien
f608,325, wordt ook goedgekeurd.
Gedeputeerde Staten hechten hnnne goed
keuring aan de voorgestelde wijziging in
het reglement op het verleenen van aan-
houdingabijdragen, enz.
De afdeeling Axel deelt mede dat door
haar aan 't gemeentebestuur het verzoek is
gericht Vrijdag vóór de tweede Maandag in
Mei een paardenmarkt in te stellen.
Dezelfde afdeeling verzoekt aan de cur
sussen in paardenkennis nog twee lessen te
willen toevoegen.
De voorzitter deelt mede, dat dit in strijd
is met het reglement, wel mag de afdeeling
het zelf doen.
Nog vraagt deze afdeeling om meer publi
citeit te geven aangaande den aangiftetijd
inzake paardenfokkerij. Dit zal gedaan
worden.
Hoefbeslag.
De afdeeling Hulst deelt mede dat de
cursus in de theorie van het hoefbeslag dit
jaar begonnen is 8 Februari.
De onderwijzers in de practijk van het
hoefbeslag stellen voor dit jaar den cursus
te doen aanvangen 22 April. Wordt goed
gevonden.
Door den heer Collot d'Escury, voorzitter
van de afdeeling Zeeland van het N. R.
Stamboek, is een verzoek ingekomen om den
zuivelconsulent vergunning te verleenen
om, wegens de herhaalde afwezigheid van
den heer W. Kakebeeke, secretaris dier
afdeeling, gedurende een jaar op te treden
als 2en secretaris dier afdeeling.
Die vergunning is verleend.
Aan J. Sanderse is eene schadevergoeding
van f30 toegekend wegens schade veroor
zaakt aan de aardappelen in den kelder
onder het laboratorium, aangebracht door
het springen der waterleiding. Er zal een
schrijven gericht worden aan het Boter-
contrólestation om de waterleiding tegen
vorst te vrijwaren.
De directeur-generaal vraagt den zuivel
consulent op te dragen tegen 1 April eenige
vragen te doen beantwoorden omtrent zijne
werkzaamheden en de uitkomsten verkre
gen met veehouderij en zuivelbereiding.
Dit is geschiedt.
De subsidie van f250 voor het zuivel-
consulentschap over 1906 is door Gedep.
Staten betaalbaar gesteld.
Landbouwonderwijs.
Regeling voor 't verleenen van subsidiën
ten behoeve van land- en tuinbouwcursus-
sen. Wordt goedgekeurd.
Van den directeur-generaal van landbouw
zijn circulaires met modellen van verslagen,
inventarissen enz. ontvangen, om aan de
wintercursussen en die voor volwassenen
te zenden aan de afdelingsbesturen. Reeds
verzonden 19 Maart.
Varkens fokkerij. De afdeeling Noord-
Beveland deelt mede dat de daar gestation-
neerde fokbeer is gestorven. Ook de tweede
is gestorven. Deze kostte f881,27'/2.
De afdeeling Tholen geeft verslag om
trent den fokbeer gestald bij A. C. v. d.
Berge te St. Maartensdijk. Hij heeft gedekt
106 varkens in 1906, reeds 26 in 1907.
Het hoogst aantal biggen per worp was
13, gemiddeld 8. De beer groot Yorkshire
wordt zeer geprezen, de afd. geeft eene
vergoeding van f30 aan den houder.
Wordt medegedeeld dat een telegram
van mr. P. C. J. Hennequin is ingekomen
op het door het hoofdbestuur in de vorige
vergadering gezondene, houdende dank
betuiging.
De H. Maatschappij van Landbouw ver
zoekt deel to pemen in hat waarborgfond#
voor de tentoonstelling 1907. Wordt niet
aan meegedaan.
Ged. Staten van Zeeland vragen advies
over het ophouden van kooieenden. Dit
geschiedt.
De Directeur-Generaal vraagt eene be
knopte beschrijving van de werkzaamhe
den der Maatschappij. Eveneens geschiedt.
Aan de wintercursussen van oud-leer
lingen is eene subsidie verleend van f200,
deze moeten het verdeelen aan de af
deelingen voor de bibliotheek.
De directeur van het R. P. S. te Goes
vraagt om de subsidie, uitgetrokken over
1906 voor de voedermeel-enquête over te
brengen op 1907. Is gebeurd.
Is betaalbaar gesteld van het Landbouw
fonds ad f 756,30, idem van subsidie
Landbouwbelangen f 300.
Ingekomen een schrijven van dr. His-
sink waarin hij afscheid neemt van het
Hoofdbestuur met zijn vertrek naar Wa-
geningen.
Ingekomen zijn dankbetuigingen voor
het toezenden der almanak van den heer
C. J. v. d. Linde ie Colijnsplaat, van den
Directeur-Generaal van Landbouw, van
H. M. de Koningin-Moeder, H. M. de
Koningin, Z. K. H. Prins Hendrik en van
den heer P. Tazelaar te Colijnsplaatvan
den heer Hanken te Wilhelminadorp is
ingekomen een idee om alle paarden die
voor de keuring in aanmerking komen
en reeds zijn gekeurd te brengen naar
het Centrale punt en dit is te Goes.
De heer v. Oyen vindt de bedoeling
wel goed doch is het doenlijk vraagt hij,
hij gelooft van neen. Men zou een brief
van adhaesie kunnen zenden naar de
Regeliogs-Commissie het is een hoogst
wensohelijke zaak wat betreft voor de
hengsten, het is de bedoeling om een
resultaat te krijgen welke eigenlijk be
doeld wordt.
Den heer Muloek Houwer van Zierikzee
steunt dit denkbeeld gaarne, dooh zijne
afd. heeft den heer Hanken bericht dit
verzoek niet te kunnen steunen, daar bij
slecht weer de paarden niet per boot
kunnen vervoerd worden.
De heer Hanken zal bericht worden, dat
het idéé goed is, doch de provincie Zeeland
zich er niet voor leent.
Bij de rondvraag vraagt de heer Kake
beeke of de rammen reeds zijn aangeschaft.
De heer Yorsterman van Oyen zegt dat
er twee zijn aangeschaft; een voor Beveland
en een voor Walcheren.
De heer v. Langeraad zegt dat zijne afd.
een verzoek heeft gericht aan den minister
om den tijd van inschrijving van hengsten
te verlengen.
De heer v. Oyen zegt dat dit punt zal
be»proken worden op de vergadering te
's-Hage op 20 dezer.
De heer Dieleman zegt dat er is geklaagd
dat de almanak tegenwoordig zoo dik is.
Hij vraagt om de advertenties er in te leg
gen, dan zal hij makkelijker in den zak
gedragen kunnen worden.
De heer v. Oyen zegt dat hij 't volgende
jaar beter zal zijn.
De vraag werd gedaen of het invoerrecht
op draineerbuizen ten behoeve van den
landbouw niet zou kunnen worden afge
schaft. Er worden in Nederland ook wel
draineerbuizen gefabriceerd, maar die zijn
belangrijk duurder dan in België.
Het dag. bestuur wilde de zaak wel over
wegen, maar verwachtte weinig resultaat
van een verzoek in dien geest.
Wijl niemand meer het woord verlangde,
sloot de voorzitter daarop de vergadering.
UIT DE PROVINCIE.
Mïtldelbirrer. In de gemeenteraads
vergadering van Woensdag 17 April te 3'/2
uur, a. s.zijn te behandelen onderstaande zaken:
1. Uitlotingen, 2. Notulen, 3. Stukken, (3) 4.
Benoeming van een secretaris-penningmeester
van het bestuur der Godshuizen, (4) 5. Wijziging
van de begrooting voor 1906 van het bestuur
der Godshuizen, 6. Rekening der Gezondheids
commissie over 1906, 7, 8. Voorstellen B. en
W. naar aanleiding van het verzoek van J.
Vreeken om een lokaal in school B te mogen j
gebruiken voor een cursus in handenarbeid
en van de firma Dronkers en Co. om verlen
ging van erfpacht van een terrein Molenweg
op het Vlissingsch bolwerk. (2j
B. en W. stellen voor dit verzoek toe te
staan, tegen vergoeding van f 10 voor 't gebruik
en f 7,50 voor schoonhouden lokaal en aanma
ken kachels.
(2) B. en W. stellen voor 't andermaal aan
adressant in erfpacht uit te geven voor 25 jaar
onder dezelfde voorwaarden. De commissie van
fabricage is er in meerderheid voor, doch de
minderheid acht vorm en inhoud der overge
legde acte van 30 Juli 1872 benevens der daar
aan gehechte verklaring van 19 Juli d.a.v. te
curieus om achterwege te laten de vraagwat
beoogen B. en W. overigens in of met hun
voorstel
(3) Het verzoek der afd. Middelburg van de
S. D. A. P. om niet over te gaan tot invoering
van het meterstelsel bij de waterleiding steunt
op de volgende grondendat door invoering
van dit stelsel de volksgezondheid wordt ge
schaad om reden velen op het watergebruik
zullen gaan bezuinigen, wat in de meeste
gevallen zal gaan ten koste van reinheid en
zindelijkheid, wat nog te meer klemt waar te
voorzien is dat de kosten voor het watergebruik
door invoering van dit stelsel aanmerkelijk
zullen stijgendat toch, nu de jaarlijksche
kosten voor gewone arbeidersgezinnen varieeren
tusschen f2 en f3, daar wordt dit in 't voor
stel minstens 15 cent per M3. Het verbruik
nu gesteld op '/2 M3. per gezin en per week,
komt; dit op een bedrag van ongeveer f4,
zonder nog te rekenen de meterhuur, welke
waarschijnlijk niet veel minder zal bedragen;
dat voor die gezinnen, waar door wasschen etc.
in het onderhoud wordt voorzien, dit bedrag
aanmerkelijk hooger zal worden dat het advies
van dhr. Schotel, waar hij van meening is dat
de capaciteiten van onze waterleiding voldoende
zijn om ook Domburg van water te voorzien,
de vrees teniet doet dat de installatie onzer
waterleiding niet in staat zou zijn om bij toe
neming van waterverbruik onze stad van water
te voorziendat, moge er ook beperking noodig
worden geacht, deze allerminst dient gezocht
te worden bij de arbeiders; dat, al moge er
ook vermorsing of verspilling geconstateerd
zijn, wat wij geenszins zullen ontkennen, dit
toch geen reden mag zijn om een heele be
volking, en niet het minst de arbeidersklasse
daar de dupe van te laten worden.
(4) Voorgedragen worden: Jhr. G. J. van
Teylingen en J. H. Ie Clercq.
Berssele. In de Donderdag gehouden
vergadering van den Djjkraad voor de
waterkeeriDg van den calamiteusen polder
Borssele werd behandeld en voorloopig
vastgesteld de kaart van het waterschap
Borssele en bedoeld in art. 3 van 't bijzon
der reglement, zooals die kaart door het be
stuur was ontworpen,behoudens 'n verschil
in grootte van paar bijdragende polders.
Voor meer lasten dan de raming bedroeg
werd het bestuur een crediet verleend. Uit
den post voor onvoorziene uitgaven wees
de Dijkraad eene som aan voor de kosten
van eene volmacht, die geene omsehrijving
in de begrooting vonden. Wegens het aan
wezig zijn van eene belangrijke som in de
kas der waterkeering, waaraan geene dade
lijke bestemming was te geven besloot de
dijkraad machtiging aan te vragen bij de
bevoegde autoriteit om bedoeld bedrag
tijdelijk op rente te zetten. Voor 'n gnnstig
advies op een verzoek om vergunning tot
het bouwen eene tweede weegbrug op den
zeedijk bij de haven verkreeg het bestuur
de eventueel benoodigde machtiging. O. C.
In verband met het maken van eene
tweede los- en laadplaats met op- en afrit
ten bij de haven, hebben aandeelhouders
van de weegbrug „Ieder 't zijne" besloten
het benoodigde terrein en de vereisohte
vergunning aan te vragen voor het bouwen
van een tweede weegbrug bij de haven.
Landbouwers uit Borssele en aangrenzende
buurten, die geen aandeelhouders van de
aanwezige brug zijn, kunnen lid worden van
de vereeuiging door deelneming in een
rentelooze geldleening. Ieder lid moet aan
vankelijk f25 storten. (G. C.)
St. Maartensdijk. Tengevolge van den
grooten afirek van vee, wordt het meeste
op de stallen verkocht en was de aanvoer
op de Vrijdag gehouden veemarkt alhier
gering, sleohts 6 stuks stonden aan de lijn.
Van handel wag ook ^oinig «jral-e.
