NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 164. 1907.
Zaterdag 13 April.
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HlSTORISeH
BuitenlandsGh Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Hoedekenskerke, 15 April.
België.
UIT DE PERS.
UIT DE PROVINCIE.
Middelburg. Door de politie is tegen
een tweetal personen proces-verbaal op
gemaakt, wegens het laten loopen van
trekhonden zonder muilkorven, en tegen
een fietser wegens het rijden zonder bel,
eveneens is prooes-verbaal opgemaakt
tegen iemand wegens het zitten op een kar
bespannen met een trekhond.
GARNIZOENEN.
Recti tszafeen.
Gemengde Berichten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer S cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
IJ E.
Ellewoutsdijk, sok voor Driewegen,
18 April.
12 April 1907.
Denkt om de kiezerslijsten.
Zij liggen kosteloos ter secretarie ter
inzage.
Tot en met Maandag kan men bij B. en
W. vragen om nog iemand op de lijst te
brengen, die er wel, of af te voeren die er
niet op behoort te staan.
Laat een ieder even gaan kijken of zijn
naam er wel op staat.
De Zeeutvache Courant, red.-uitgever de
heer Boluijt, heeft haar „vuilaardig ge
schrijf" aan het adres van dr. Euyper inge
trokken.
Zjj zegt niet te aarzelen „het te goeder
trouw vermelde" geheel in te trekken.
Of hiermede bedoeld wordt haar geheele
stukje, dus ook de woorden „hoezeer wij
ook gewoon zijn aan de eigenaardige wijze
van het najagen der waarheid van de
Standaard-redactie"; en „van de ministrieele
koets die bereids door dr. Euyper was
bestegen", blijkt uit haar stukje „aan dr.
Euyper" niet. Wjj willen 't hopenin dat
geval toch wijkt elk vermoeden van „boos
opzet", voor 't geloof aan des schrijvers
„goeder trouw".
Rusland.
Het opzienbarende bericht, dat het Petit
Journal uit Warschau heeft ontvangen,
over een gei echt tusBchen socialisten en
nationalisten, waarbij 120 dooden en ge
wonden vielen, en twee huizen door
bommen beschadigd werden, (zie ons
vorig no.) zal wel zijn oorsprong hebben
in het volgende geloofwaardiger berioht
Gisteren seinde men uit Lodz, dat er in
de voorstad Baloety bommen waren ge
slingerd naar twee huizen. Geen mensohen
kregen er letsel. Later begonnen onbe
kenden op Joden te schieten. Twee werden
er gedood en drie gewond. Men sohrijft
deze onlusten toe aan de pogingen va
Joodsohe sociaal-democraten om de opening
van Christen-democratische coöperatieve
winkels te beletten. In de twee huizen,
waartegen bommen geslingerd zijn, waren
goederen voor die winkels geborgen. De
gedoode en gewonde Joden zijn sociaal
democraten.
Volgens telegrammen nit Skaterinoslaf
is de ijzer- en staalfabriek te Briansk
gesloten. Vijfduizend mannen zijn daardoor
werkeloos. De troepen bewaken de fabriek.
Het werkvolk is zeer oproerig. Velen zijn
er gevangen genomen. Een kapitein der
gendarmerie is gedood. In het gouverne
ment Nisjni-Novgorod zijn er boeren in
opstand eu gist 't ook onder het werkvolk.
Toen de grootvorsten Nicolaas en Peter
den afgeloopen nacht van Tsarskoje Selo
naar St. Petersburg terugkeerden, werd
Iran trein tot stilstand gebracht, daar op de
spoorbaan verscheidene schoten vielen.
De spoorweg-politiewacht deelde mede,
dat zich op het baanvak vier personen had
den opgehouden, die aan het bevel onmid
dellijk de spoorbaan te verlaten, geen ge
volg hadden gegeven. Hierop was door de
wacht vnur gegeven en de vier personen
waren dientengevolge op de vlucht gegaan.
Bij bet nazoeken van het baanvak werd
niets verdachts gevonden, zoodat men niet
•weet of men hier met een voorgenomen
moordaanslag te doen had.
Zuiver is 't evenwel in Rusland nog
nergens.
Het ministerie is, gelijk verwacht en
voorspeld was, op de Mijnwet gestruikeld.
Bij de behandeling in de Earner vaD
de vaststelling van den arbeidstijd in de
jnijoen, is met 76 tegen 70 stemmen een
umgodement-Beerpaeri, dat door de regee
ring was teruggewezen, aangenomen. Het
amendement eiseht dat; bij gebrek aan
een bijzondere wet, een koninklijk besluit
den arbeidsduur zal bepalen volgens het
advies van den mijnraad en den opper-raad
voor nijverheid en arbeid.
Ouder groote beroeriDg werd de zitting
opgeheven.
Later. Na de kamerzitting had het
ministerie een langdurig onderhoud met
den voorzitter der Earner. Men verzekert
dat besloten is aan den Eoning het ge
zamenlijk ontslag van het kabinet te
overhandigen. De Secretaris des Eonings,
Carton de Wiart,heeft een onderhoud gehad
met den ohef van het Kabinet.
Den uitslag kent men niet.
In ieder geval zal er wel geen liberaal
kabinet komenwant het was geen partij
stemming.
Het voorstel kwam van bevriende zijde
en werd door liberalen zoowel gesteund als
bestreden.
Maar de premier De Smet de Naeijer,
die al zooveel zaakjes reoht gebreid had,
zal wel van 't staatstooneel verdwijnen.
Land en Vorst en Geestverwanten zullen
dit verlies diep voelen.
W ij lezen in het oud-liberale Utrechtsch
Dagblad
Zeer verdienen eenige onthullingen de
aandacht die de Nederlandsohe stemmen
doen omtrent datgene wat er voor de
„oplossing" der crisis achter de schermen
zou zijn voorgevallen.
«Of inderdaad aan een of meer der hoofd
mannen van de rechterzijde door H. M. de
Koningin een opdracht is gedaan tot vorming
van een Kabinet der rechterzijde, weten wij
niet. Van de eene zijde is dit volgehouden, maar
van den anderen kant is dit tegengesproken.
Doch wat niet is tegengesproken is, dat aan
den heer Cort van der Linden zeer zeker een
opdracht was verstrekt om te trachten een
nieuw Kabinet te formeeren. Dat de heer Van
der Linden daartoe ernstige pogingen heeft
aangewend, meenen wij te kunnen verzekeren,
terwijl wij tevens meenen ons niet te bedriegen,
wanneer wij aannemen dat dit geacht lid van
den Raad van State in zijne pogingen had
kunnen slagen tot vorming van een Kabinet
dat, in de tegenwoordige omstandigheden en
gezien de samenstelling van de beide Kamers
der Staten-Generaal, zeker wel op steun in 's
lands Vertegenwoordiging had kunnen rekenen.
Het mocht echter niet zóó wezen. Waarom
niet Een volkomen afdoend antwoord op die
vraag kunnen wij niet geven, doch wij meenen
te weten dat wanneer de pogingen van den heer
Van der Linden zijn mislukt, de oorzaak daar
van niet te zoeken is bij een voornaam deel der
rechterzijde, maar dat men den blik naar een
deel van links moet wenden, om daar de reden
te vinden waarom een Kabinet, dat de gema
tigde zijde van links en rechts zou vertegen
woordigd hebben, niet is kunnen worden tot
stand gebracht.
Na het mislukken nu ook van deze pogin
gen, is het begrijpelijk dat door het Hoofd
van den Staat tot de demissionaire Ministers
het verzoek is gericht hun aanvraag om ont
slag terug te nemen. Daaraan is voldaan,
doch gelijk wij boven reeds zeiden, met op
offering van den Min. met wien men zich zoo
solidair mogelijk had verklaard en met wien
men dacht na de verklaringen van Minister
De Meester in Tweede en Eerste Kamer
dat het Kabinet zou blijven staan of vallen.
Er moest nu gezocht worden naar een op
volger van Minister Staal en men meende
dien gevonden te hebben in generaal Koole
mans Beijnen, een zoowel in als buiten het
leger zeer bekende persoonlijkheid. Zijn nu
onze inlichtingen juist, dan was de heer Beijnen
aanvankelijk wel bereid de nalatenschap van
Minister Staal, zelfs onder benefice van inven
taris, te aanvaarden. Doch toen hij later met
de zienswijze en het geheele politiek en leger-
programma van het Kabinet bekend werd,
moet hij gemeend hebben tot de uitvoering
daarvan zijne medewerking niet te kunnen
verleenen".
Hoe dit zij, wij stemmen volkomen in
met de conclusie door de Ned. Stemmen
in overeenstemming met de N. C. ge
trokken; het ministerie is gebleven, de
crisis duurt voort,
does. Door dr. D. J. Hissink, voormalig
directeur van het rijkslandbouwproefsta
tion alhier iB een brochure in het licht
gegeven over „het zoutgehalte van de op
12 Maart 1906 ondergeloopen Zeeuwsohe
polders". Voor belanghebbenden bevelen
we dit gesohrift ten zeerste aan. Met het
oog op onze plaatsruimte kunnen we er
slechts, als résumé, van overnemen dit
„Het verdient aanbeveling evenals in 1906
ook wederom in 1907 grondmonsters uit
de op 12 Maart 1906 overstroomde polders
op keukenzout te onderzoeken. DoordeD
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel is ondergeteekende gemachtigd dit
onderzoek gratis te verrichten. De mon
sters zullen genomen worden in overleg
met den Rijkslandbouwleeraar voor Zee
land te Goes en den Rijkstuinbouwieeraar
te Teteringen, volgens de voorschriften in
deze mededeeling gegeven. Verder wordt
er op gewezen, dat geen der door zee
water beschadigde gronden de aange-
braohte schade volledig te boven zal komen,
voor en aleer het keukenzout grootendeels
uitgeloogd is, tot uit de diepste lagen. Dit
uitloogingsproees kan bespoedigd worden
lo. door te zorgen voor goede afwatering,
waarbij draineeren aanbeveling verdient
2o. door in drooge warme tijden de bo
venste grondlaag herhaaldelijk enkele cen
timeters diep te bewerken en van onkruid
schoon te houden3o. door, zoo dit nog
niet gesohied is, zoo spoedig zulks met
het oog op de cultuur mogelijk is, een
kalkbemesting toe te passen".
Door de Regelingscommissie voor
de Paardenfokkerij zijn voor de gehouden
hengstenkeuring uitgereikt een tiental
zilveren medailleshet is een sierlijke
groote medaille met het randschrift Prov.
Regelingscommissie voor de Paardenfok
kerij, de achterkant vermeldt de naam
van het paard, jaartal van geboorte en't
nummer der bekroning.
De minister van oorlog heeft bepaald
dat geen zeemlederen handschoenen meer
zullen worden verstrekt, aan vrijwilligers
en miliciens van het wapen der infanterie
en der hospitaalsoldaten, alsmede aan de
miliciens der overige wapens. De onder
officieren zullen diensvolgens bij de parade,
bij de diensten en in het openbaar voor
taan verschijnen zonder zeemlederen hand
schoenen aan. De desbetreffende regle
menten en voorschriften worden met deze
bepaling in overeenstemming gebracht.
Naar wij vernemen komt de adjudant
onderofficier Blok van het Se reg. inf. in
aanmerking voor de betrekking van adju
dant-onderofficier bij de Landweer in het
XL District met Bergen-op-Zoom als stand
plaats.
Tan 38 Juni zal voor hoofdofficieren
der 3e divisie infanterie eene kaderoefe-
ning gehouden worden, waaraan zal worden
deelgenomen door de luit.-kolonels Bos-
soliart en Beruelot Moens van het 6a, de
Wildt van het tweede en Mansfeldt van
het 3e reg. inf.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden,Vrijdag, zyn veroordeeld wegens
diefstal: L. O. v. L., 20 j., werkman,
Colynsplaat, tot 14 d. gev.straf, en C. J. S.,
16 jkoewachter, Axel, tot f3 b. s. 1 d.
tuchtschool, terwijl C. P., 14 j., smids
knecht, Middelburg, te dier zake ter be
schikking van de regeering is gesteld;
mishandeling: J. 0. D., 25 j., varensgezel,
Ttr Neuzen, tot 1 m. gev.straf j
eenvoudige beleedigingM. J. B., 61 j.,
hvr. van j. v. d. V., Breskens, tot f 5 b.
s. 5 d. h.en
wederspannigheidL R., 20 j., koopman,
Kethel en Spaland, tot 1 m. gev.straf, met
last tot gevangenneming.
Inzake F. O. v. G., 40 j., hvr. van P. D.,
herbergierster, Ter Neuzen, appellante van
een vonnis van het kantongerecht te Ter
Neuzen, waarbij zij terzake van overtreding
der drankwet is veroordeeld tot f 20 b. s.
20 d. h., is het vonnis van den eersten
rechter bevestigd.
Vrijgesproken S. de C., 19 j., arbeider,
Groede, beklaagd van smaad.
Dood door schuld.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft
in hooger beroep uitspraak gedaan in de
reeds vroeger medegedeelde zaak van
Jaeoba P. H. R., oud 34 jaar, deskundige
op Nieuw-Malthusiaansch gebied, wonende
in de Tramstraat, aldaar, in wier woning
de ongehuwde Lysbert K., uit Oudendijk
gem. Het Bilt, den 9en Augustus jl. plot
seling is overleden.
De rechtbank heeft haar schuldig ver
klaard aan het veroorzaken van den dood
door schuld en haar veroordeeld tot de
maximum-straf van 9 maanden gevange
nisstraf.
Hel Hof heeft met overneming van de
gronden het vonnis bevestigd.
Een worstfabriek. Men herinnert zich
dat eenigen tijd geleden de keurmeesters
van vee en vleesoh te 's-Gravenhage
in een perceel aan de Hoefkade een aan
zienlijke partij bedorven vleesoh in beslag
namen, bestemd om er worst van te maken.
Gisteren had zich deswege voor den
kantonrechter zekere Smeensk te verant
woorden.
De keurmeester deed een boekje open
ran die „worstfabriek". Het aangetroffen
vleesoh was door en door beschimmeld,
hetgeen tot vergiftiging kan leiden, zelfs
als voedsel voor dieren zou het nog on
geschikt zijn. De schimmel lag ernietalleen
boven op, maar was door het geheele par
tijtje vleesoh zichtbaar. Het „rookvleeseh"
was van zeer slecht gehaltehet was
zwart en strooperig, wat in den regel
aanduidt dat het van hun natuurlijken dood
gestorven dieren afkomstig is.
Beklaagde deed het voorkomen, alsof hij
het vleesoh niet voor den verkoop voor
handen had, n.l. niet in den winkel, maar
in de werkplaats en dat bet bestemd was
om tot vet te worden versmolten. De
hammetjes o. a. waren niet bedorven, al
leen een beetjeoudhet waren ham
men die in boorzuur en aluin uit Amerika
waren gekomen, en het vleesoh stond in
de pekel
Wat, pekel zeide de keurmeester. Het
stond in „stinkende drab" en de werkplaats
stonk door en door
Het Openbaar Ministerie vorderde f25
boete.
Men meldt uit Veenendaal aan
de N. Arnh. Ct.Bij de Dinsdag alhier
gehouden stemming voor een lid van den
gemeenteraad heeft zieh een zeldzaam in
cident voorgedaan. Een kiezer wierp, voor
het stembureau komende, zijn oproepings
biljet op de tafel en antwoordde ontken
nend op de vraag van den voorzitter van
het stembureau, of hij het hem niet ter
hand kon stellen. Op dit antwoord zeide
de voorzitter (burgemeester), tot den kiezer,
dat hij hem dan ook niet bet Btembiljet
kon uitreiken en hem dus ditmaal van de
stemming uitsloot. Als strijdende tegen den
beleefdheidsvorm is de houding van den
kiezer algemeen afgekeurd doch de vraag
is gerezen, of men hem daarom het stem
recht kan onthouden.
Art. 75 der kieswet zegt woordelijk
„De kiezer overhandigt aan het stem
bureau de kaart, vermeld in art, 55",
terwijl art. 76 eveneens woordelijk zegt;
De kiezer ontvangt daarop uit handen van
den voorzitter" enz.
Art. 76 bepaalt dus uitdrukkelijk, dat
de voorzitter persoonlijk het biljet aan den
kiezer moet overhandigen, terwijl art. 75
meer algemeen zegt, dat de kiezer zijn
oproepingsbiljet moet overhandigen aan
het stembureau. Heeft nu de kiezer daaraan
voldaan, door 't biljet op tafel te werpen
de zaak is hier in drukke bespreking en
in onderzoek.
Vereeniging tot Christelijkt verzorging
van krankzinnigen.
Men meldt uit Zwolle:
Alhier werd onder voorzitterschap van
prof. L. Lindeboom de 23e jaarvergadering
gehouden van de Vereeniging tot Christe
lijke verzorging van krankzinnigen in
Nederland. Uit het verslag van den secre
taris, dat wegens de ditmaal vervroegde
vergadering niet geheel volledig kan zijn,
bleek o. m. dat de stichting te Wolf hezen,
D.V. nog dit jaar geopend zal kunnen
worden, terwijl van de stichting te Dennen
oord zeer gunstige mededeelingen verschaft
konden worden. Geen enkele storing deed
zich hier voor28 mannen en 86 vrouwen
werden opgenomen, 12 mannen en 24
vrouwen overleden, terwijl 34 mannen
hersteld ontslagen werden. In 't geheel
waren 219 mannen en 315 vrouwen in het
gesticht aanwezig. Uit de mededeelingen
van den penningmeester bleek dat „Veld
wijk" een nadeelig saldo van f 4300 heeft,
terwijl „Bloemendaal" zieh waarschijnlijk
dekken zal. „Dennenoord", zal daarentegen
een saldo van f1900 opleveren.
Aan de orde kwam daarna het voorstel
van het bestuur, strekkende om machtiging
te verleenen tot het oprichten van een
kliniek in verband met een op te richten
leerstoel voor psychiatrie en neurologie,
en daarvoor aan te gaan een leening van
pl.m. f 150,000 en voorts, om een contract
te sluiten met de Vereeniging voor Hooger
Onderwijs op Geref. Grondslag, die bereid
is een hoogleeraar te benoemen in verband
met de kliniek bovengenoemd. De reeds
gevoerde onderhandelingen, aldus werd
medegedeeld, hadden reeds tot resultaat
gehad, dat voor de gewensohte samenwer
king eene regeling ontworpen was.
De behoefte, zei de voorzitter, heeft het
bestuur deze stappen doen nemen. Immers
thans bezit de vereeniging reeds 12 doctoren
en telkens doet de behoefte aan meerdere
Christen-psychiaters zich gevoelen. Een
uitvoerige discussie opende zieh hierover.
Een tweetal sprekers vonden de wijze,
waarop het overigens goede denkbeeld zal
worden uitgewerkt, niet aanbevelenswaar
dig en prefereerden een Christelijken leer
stoel aan de rijksuniversiteit. Ds. Idenburg
van Amsterdam o.a. meende dat aldus
hooge kosten en ook gevoeligheden tussehen
Gereformeerden eu Ned.-Herv. vermeden
kunnen worden. Een band met de Vrije
Universiteit zou wellicht niet dooralleleden
worden toegejuicht.
De voorzitter merkte hiertegen op, dat
de Vereeniging met geen bepaalde kerk
in contract staat, doeh om de kwestie
zuiver te stellen, wensoht hij allereerst
eene beslissing over de vraag of in het
algemeen de opleiding van de ohr. psy
chiaters gewensoht wordt door de ver
gadering.
Dr. Hermanides zond een schrijven,
waarin hij als zijn oordeel te kennen gaf,
dat het vestigen van een leerstoel in psy
chiatrie aan de rijks universiteit te Utreoht
de beste oplossing zou zijn. Ook ds Schok
king te Viaardingen verklaarde zieh voor
een leerstoel aan de rijks-universiteit.
De voorzitter verdedigde nader het
gedane voorstel en ontwikkelde zijn be
zwaren tegen de rijks-universiteiten.
Ds Brummelkamp meende dat de kerke
lijke kwestie hier te veel op den voorgrond
werd gesteld-en 't speet hem, dat de be
zwaren van ds. Idenburg o. s. zoo laat
waren gekomen. De zaak is reeds 2 jaar
in overweging en nu zou men aldus mede
een stap achteruit geraken. Spreker vroeg
voorts öf de Vereen, voor Geref. Hooger
Onderwas niet volkumei; bet vertrouwen
