NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND No. 135. 1907. Zaterdag 9 Maart 21e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. 5. X 1 DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, ts Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN IEDER EN WERKDAG DES AVONDS. PFijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Zij die zich met 1 April op ons biad abonneeren, ontvangen het tot dien datum gratis. IJK. Goes in de voormalige weverij voor verkoopers van nieuwe maten en gewichten 11 Maart, 912 uur Apothekers, Goud- en Zilversmeden enz. (fijnere weging) 11 Maart, 1—4 uur; Wyk A 12 en 13 Maart B 11 15 C 16, 18 en 19 D 20 en 21 J3 22 23 telkens van 's morgens 9 tot 12 en 's na middags van 1 tot 4 uur. 8 Maart 1907. Hat Nieuwsblad voor Nederland, een 2e rangs politiek dagblad, verhaalt dat de heer Heemskerk bezig is te traohten een ministerie uit de rechterzijde, of uitreohter- en linkerzijde saam te stellen. Daar gelooven wij niets van. Daartoe is de heer Heemskerk op staat kundig gebied te veel man uit een stuk, te veel kenner der historie, te zeer tegen voeter van wijlen zijn. braven vader die in dat cas van zaken, het lijmen en kram men en bijeen knutselen van beginsellooze en beginsellosse zaken ministeries in dubbelen zin een premier was, maar dan ook een gezonde politieke actie, een ont wikkeling met name onzer partij in prin- cipiëelen zin voor jaren heeft achteruit gezet, en die antirevolutionairen welke hij in de wacht sleepte, voor goed van ons vervreemdde. Eu dan de voorzitter onzer Kamer club premier in een zakenkabinet, waarin Tydemans en Marohants heel broederlijk zouden aanzitten met Kolkmans en Loh- mans en Talma's I Het moet een verzinsel zijn. Het is eigenlek schande, dat wij, den eenigen keer, dat wij naar aanleiding van de crisis een woordje mee zeggen, dit doen om op een dergelijk onmogelijk be richt in te gaan. Men passé toch op voor de fuik. V. d. Brugghen en Van Lijnden zijn hier bakens in zeede dreigende vinger van 'n Keuohenius waarschuwing ook voor het hedeu Eu dan de liberalen vertellen al vast dit zij de rechterzijde niet behoeven te danken, wanneer die hen uit het moeras helpt, waarin zij zichzelf geworpen heb ben 1905 is hun nog steeds hun jubeljaar. Welnu, dan ook aan hen alleen de eer. Het verweer van den heer v. d. Sanden in ons vorig no. overgenomen is geen ver weer maar een schuldbekentenis, een bs- vestiging van de feiten hem door de uit hun brood gestooten Bergentheimers ten laste gelegd. Be man heeft niet alleen zijn draconisch besluit om met 1 April a. 7 werklieden met hunne gezinnen uit hun brood te stooten, omdat zij hun kinderen naar de chr. school willen zenden, niet ingetrokken, maar het tevens als een be hoorlijke daad geprezen en den last zijner gehuld van zich afgewenteld op den rug van dg. Diemer, die den stoot gaf tot 't stichten dier school. Zelfs de Middelb. Crt is hem afgeval len. Zij zegt naar aanleiding van zijn stukje: «Hij had zijn werkvolk niet moeten verbieden hunne kinderen naar de bijzon dere school te zenden. Dat is niet zijn '.errein en ook niet zijn werk, nog minder in overeenstemming met zyn steeds inge nomen standpunt Dat is en blijft een ongeoorloofd pressie-uitoefenen dat is de brood «al stellen, wat wij bij anderen zoo zeer afkeuren. En die handeling is niet te verdedigen, zelfs niet door de bewering dat er zooals dhr. v. d. Sanden schreef bij een ander wel werk zou te vinden zijn. Op zulke gronden stnurt mengeen per soneel wegHoe onwaardig de bewuste voorganger in zjjn gemeente ook tegen- over hem handelde, daarom mocht hij diens volgelingen nog niet in hun rechten ver korten. Dien voorganger bestrijden, houden binnen de perken, daartoe had hij zich moeten bepalen. Kwamen de arbeiders, door dien voorganger aangehitst, in hun plichten tegenover hem te kort, dan was het de taak der firma Van Roijen geweest den heer v. d. Sanden de banden boven het hoofd te houden. Zjj hadden de on- willigen kunnen straffen, desnoods met ODtslag. Maar in hunne vrijheid ten op zichte van hunne kinderen had men hen niet mogen aan banden leggen." De afstraffing komt wel wat laat. Doch hier heeft de Middelbargsche nu eens niet den domper op gezet. En de liberale werk gever uit Bergentheim kan 't er mee doen. Hier is de erkenning van vrijzinnig de mocratische zijde dat hij zich aan gewetens dwang heeft schuldig gemaakt. Gisteren hebben wij gemeld dat dezer dagen een luitenant door een Aljeher is vermoord. Dit feit is aan de dagbladpers in Neder land getelegrafeerd. Maar als daar een Atjeher door een luitenant wordt vermoord, dat wordt niet overgeseind, het wordt niet eens geboekt, het kan slechts toevallig eenige jaren na dato aan het lieht komen. Tenminste dat sehijnt zoo. Javanious schrijft in het a.-r. Frieseh Dagblad het volgende «Een paar jaar geleden maakte ik de reis van Holland naar Indië. Aan boord was een groot detachement aanvullings- troepeD, w.o. 15 onderofficieren. Wij reis den 2e klasse, en kwamen dus met deze mensohen veel in aanraking. Onder hen was ook een sergeant der maréchaussee in Atjeh. Toen er gesproken werd over de wreedheid soms in 't leger bedreven, vertelde deze man als de meest gewone zaak ter wereld 't volgendeEens waren we op verkenning teden We stootten op een troep gewapende Atjehers. Sommigen dier lui werden neer gelegd, anderen vluchtten, één gaf zich over, (Laten we dit in aanmerking nemen de man gaf zich over. Hij werd ge boeid,-en aan een touw meegenomen. Toen de pautrouille bij den bevelhebber den officier terugkwam, vroeg deze „Wat moet die vent „Die heeft zich overge geven luitenant'', luidde het antwoord. „Ben je gek", zeide de officier weer, „laat dien vent eens pssen", (het teekent dat, deze uitdrukking een staande uitdrukking in N. I. leger is). „De geleider van den krijgsgevangene verwijderde zieh daarop met dezen en kwam eenige oogenblikken later met 't touw zonder krijgsgevangene terug. „De laatste was eenvoudig vermoord. Ik heb geenerlei motief om aan de waar heid van dat verhaal, gestaafd door ver soheiden collega's van dien onderofficier, aangehoord door verscheidene burgerpas sagiers, te twijfelen. Wat moeten de manschappen en onderofficieren later doen wanneer een offioier zoo'n last geeft? Waar zoo'n geval als doodgewoon wordt verhaald, wat zijn dan de niet doodgewone verhalen „Waar zoo'n door niets gemotiveerde moord op één man wordt gepleegd, worden er dan ook niet meerdere, misschien tien tallen van moorden bedreven „Dit zijn maar een drietal vragen." Scheepsramp aan den Hoek van Holland. Men seint uit Londen De bijzondere middagvoorstelling in het Palace Theatre ten bate van de weduwen en weezen der met do „Berlin" omgekomen schepelingen, heeft veel bezoekers getrok ken, onder wie de Nederlandsche gezant, met de leden van het gezantschap, Lord Claud Hamilton en de voorzitter van de Great Eastern Spoorwegmaatschappij. Sperling en Jansen zaten in do loge van de koninklijke familie, waarop aller aandacht was gevestigd. In den loop van den middag werden door de bioscoop afbeeldingen ver toond, met betrekking tot de schipbreuk, alsmede de aankomst van Sperling en Jansen te Locden. Toen de beeltenis van de twee helden op het scherm werd ge worpen, daverde het gebouw van luide toejuichingen. Dit werd later herhaald toen de burgemeester van Harwich hun de bijzonderlijk voor deze gelegenheid door het Palaee Theatre geslagen gouden medaljes aanbood. Bij die aanbieding las de burgemeester een telegram van koniDgin Wilhelmina voor, waarbij H. M. een gift 250 pd. st. sohonk en haar innige sympathie met de bedoeling van het fonds voor de nagelaten betrekkingen der schepelingen van de „Berlin" uitsprak. Het v oorgenomen feestmaal in het Lagerhuis heeft niet plaats gehad. De schikkingen waren tot het laatste oogenblik geheim gehouden. Sper ling en Jansen hebben een kort bezoek gebracht aan het Lagerhuis. Van de galerij voor aanzienlijke vreemdelingen „luister den" zij eenige minuten naar het debat over de marinebegrooting. Gisteren zijn, gelijk wij reeds gemeld hebben, op het wrak van de „Berlin" twee schoten gelost. Bij het eerste schot brak de top van den mast en bij het tweede sohot is de mast verdwenen. UIT DE PROVINCIE. Middelburg. De onderoffioiers-vereeni- giDg „Ons Belang", die naast verbetering van maatschappelijke positie, zich ook vooral ten doel stelt ontwikkeling der leden, door het houden van wetenschappe lijke vergaderingen en lezingeD, waarvan ook te Middelburg een afdeeling is geves tigd, hield gisteravond een vergadering op de bovenzaal van het Militair Tehuis. Als spreker trad op de heer P. Keule- mans, van Middelburg, met het onderwerp „Sociale Wetgeving". Spreker door den voorzitter der afdeeling de heer A. M. Nieuwland ingeleid begon zijne rede met de mededeeling, dat hij met genoegen wilde voldoen aan de uit- uoodiging om hedenavond een spreekbeurt te vervullen. Komende tot het onderwerp schetste spreker op heldere wijze de be- teekenis daarvan, de sociale nooden hoe men hierin verbetering wil brengen de groote moeilijkheid der sociale wetgeving, door een juist beeld te geven der maat schappelijke nooden en om hieraan de wetten aan te passen. Verder werden op uitvoerige wijze be sproken de ziekte- en ongevallen-verzeke ring, invaliditeits- enouderdomps-pensioen, benevens aanverwante wetten. Naar den aard der toehoorders behan delde spreker het onderwerp op politiek- neutrale wijze. De voorzitter was zeer zeker de tolk der aanwezigen, toen hij spreker den dank der vergadering overbracht voor zijne leer zame en boeiende voordracht. Met ingang van 1 April a s., is de brugwachter J. Zoeter, alhier, benoemd tot sluisknecht aan de Oranjesluizen te Sohellingwoude. Naar het huis van bewaring alhier werd heden overgebracht M. Z., van 's Heer Arendskerke, verdacht van diefstal van konijnen. Colijnsplaat. Wegens vertrek van dhr. T. Mouthaan, naar Middelburg, komt er eene plaats open in den kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente, waar genoemde heer sedert jaren ouderling was. Ook de be trekking van secretaris der commissie tot wering van schoolverzuim komt daarmee vacant. In het college van notabelen en in de commissie van toezicht op de chr. werkliedenvereniging zal hij gemist wor den, daar hij op alle vergaderingen een der eerste was. Sedert tal van jaren was hij onderwijzer aan de openbare school alhier en nu sedert 1 Nov. 1897 als zoo danig gepensioneerd. Zooals reeds enkele jaren te voren, zal de „Bond van Waterbouwkundige Ambtenaren in Zeeland" dit jaar in den loop van April weder een examen afnemen voor polder-opzichter. Eeue com missie van 5 examinatoren en 2 plaats vervangers is benoemd. Er meldden zieh voor dat examen 24 candidaten aan. 's-Heer Arendskerke. Benoemd tot zetter voor 's Bij ka belastingen de heer J. J. de Jager inplaats van den heer J. de Vriend die naar N.-Amerika vertrok. Heinkenszand. Na bekomen goed keuring van den Edel Achtb. Heer bur gemeester alhier, heeft het bestuur der schietvereenigiBg „Nimrod" giften inge zameld ten bedrage van f61. Om daarvan met hetgeen zich nog op de spaarbank bevindt van een vorig feest, de schoolkin deren te laten feestvieren ter gelegenheid van de 300ste geboortedag van Hichiel Adr.z. de Ruiter. Krabbendijke, Hadden we hier al dhr. Muasert om te spreken over het Ned. Werkl. Verbond, dhr. Huizinga oir het streven van Patrimonium uiteen te zetten, Donderdagavond trad ook een ij veraar voor den Chr. Nat. Werkmans bond op nl. dhr. Kerkmeijer uit Middel burg ooi de totstandkoming, doel en werking van den laatsten bond uiteen te zetten. Ontstaan in de dagen van den kerkelijke® strijd der doleantie, sloot dezo bond ziok nauw aan bij de Ned. Herv. Kerk. Ook deze boud wensoht op christelijken grond slag te arbeiden tot heil van den werkman (in den rui asten zin opgevat) en wel in 't bijzonder voor de leden der Ned. Herv. Kerk. Aan het verzoek om na de openb. verg. in de consistorie samen te komen, werd geen gevolg gegeven. De dagen zijn zoo lang, dat half 7 voor degenen die werken, te vroeg is. De verg. was dan ook niet druk bezocht, voor een deel dan nog meisjes en kinderen. Hoedekenskerke. Naar wij vernemen, worden hier pogingen in het werk gesteld om een 3de postbestelling te verkrijgen. Schore. Heden had de landbouwers- knecht O. B met het snijden van Vee voeder het ongeluk dat de zwingen braken en hij alzoo de ros zoodanig tegen het liehaam kreeg dat onmiddellijk genees kundige hulp woest worden ingeroepen. Men schrijft ons uit Rilland-3ath Niettegenstaande het grondgebied onzer gemeente uit uitgestrekte bouwgronden bestaat, is toch de finantieele toestand der gemeente niet rooskleurig te noemen. Jaarlijks wordt dan ook een vrij hoog bedrag aan hoofdelijke» omslag geheven, heeft het Burgerlijk Armbestuur een groot subsidie uit de gemeentekas noodig en is de Rijkssubsidie niet gering. De oorzaak van dien toestand is Diet ver te zoeken en ligt voornamelijk aan het groot-grond- bezit en het uitoefenen van het bedrijf in eigen beheer. Van de vele polders waaruit onze gemeente bestaat worden slechts in de Reijgerbergsohe en Mariepolder pachters aangetroffen, in de overige polders, met name de Völker-, Anna Maria-, Da- roes-, Eerste- en Tweede Batbpolder, Frederiea- en Zimmermanpolder worden slechts zet-kasteleins aangetroffen. Ook mindert het aantal paoht-landbouwers in den Reijgerbergschenpolder. Het ligt voor de hand dat zet-kasteleins in verschillende zaken niet zoo veel bijdragen en ook niet zoo hoog aangeslagen kunnen worden in de belastingen dan pachters. Ook leed onze gemeente flnaDtieel een gevoelig verlies door het op zulk een noodlottige wijze genoodzaakt vertrek van den vorigen di recteur der Engeleohe polder. Het is be kend dat genoemde directeur veel goeds deed, vooral op het gebied van het arm wezen. Menige oude van dagen die niet meer of heel weinig in staat was te werken, werd door hem ondersteund. Jaarlijks ontving het bestuur van de algemeene broQdcommissie alhier, welke oommissie zich ten doel stelt om in de wintermaanden aan weduwen en weezen, ouden van dagen en zeer groote gezinnen brood te ver schaffen of te bed eelen, een flinke gift van den directeur, benevens nog een lliake bijdrage van de Maatschappij. Andere grondbezitters doen dit niet. Door den heer Harison werd ook een niet gering bedrag aan hoofdelijken omslag betaald» De gemeenteraad alhier heeft in zijn laatste vergadering een belangrijk besluit genomen. Overtuigd zijnde dat er veel ge brek aan grond bestond tot het bouwen van huizen en dat het voor particulieren onmogelijk was grond te verkrijgen, heeft ze besloten, altijd onder nadere goedkeu ring van Ged. Staten, anderhalve hectare grond aan te koopen, in pacht bij den land bouwer J. Blok alhier, in eigendom toebe- hoorende aan den Edelachtb. hear burge meester van Middelburg. Op het bedoelde terrein zullen ongeveer een 40 woningen gebouwd kunnen worden. Voor het ver krijgen der noodige fondsen zaleeD leening worden aangegaantot nakoming van richtige betaling van rente en aflossingen, zullen daar onder worden verpand al de eigendommen der gems ente.Deaflossingen zullen plaats hebben in 30 jaarlijksche be dragen van f 250, met dien verstande even wel dat door de gemeente steeds een hooger bedrag mag worden afgelost. Neemt men nu in aanmerking, dat op een gedeelte grond, in eigendom toebehoorende aan dhr. O. de Jager, een 17-tal huizen worden ge bouwd (op grond in erfpacht uitgegeven) voornamelijk door personen, die vroeger een eigen huisje hebben gehad in de des tijds overstroomde Bathpolders, dat ver volgens door den heer J. A. Oolpaart een zestal woningen in do „haasjes" op eigen grond worden gebouwd en dat naar ver zekerd wordt dit jaar in de Bathpolders nog een tiental dubbele woningen zullen verrijzen, dan zal er zeer zeksr spoedig geen gebrek meer aan woningen bestaan. Rilland. In de Donderdag gehouden gemeenteraadszitting waren afwezig de heeren De Jager en Boot met kennisgeving. In geheime zitting had het opmaken van het kohier van den hoofdelijken omslag plaats. Tengevolge van het vertrek uit de gemeente van eenige gegoede ingezetenen moest de factor worden verhoogd en werd deze gebracht van 1,40 op 1,48 Het aantal aangeslagenen bedraagt 370. DoorGedep. Staten was nadere inlichtingen gevraagd omtrent het in de vorige vergadering ge nomen besluit tot aankoop van grond inzake de volkshuisvesting. Aan dit ver zoek werd voldaan en besloten na goed keuring der besluiten door Ged. Staten zoo spoedig mogelijk tot uitvoering over te gaan. De grond die niet verkocht zal worden, zal worden verpacht. Ook zal dan b(j goedkeuring van Ged. Staten zoo spoe dig mogelijk met de leening een aanvang worden genomen. Uit het verslag van de commissie tot wering van schoolverzuim te Bath bleek, dat daar in 1906 vergaderingen werden gehouden en dat tot voorzitter was benoemd de heer Chr. Blok en tot secretaris de heer M. Petri. Schore. De heer Bermao, werkzaam aan het station Vlake", is heden te Utrecht geslaagd op het examen van leerling klerk telegrafist en kan alzoo zijn standplaats alhier behouden. Aardenburg. Voor de verkiezing van een lid van den gemeenteraad moet her stemming plaats hebben tussohen de heeren E. Bonte (kath.) met 97 en G. A. Voster- man van Oyen (vrijz.-dem.) met 97 stem men. Verder verkregen de heereD I. W. van de Plassehe (lib.) 50 en P. J. Hol- Israel (werkm. eand.) 24 stemmen. Tholen. Van de Zeeuwsche weervis- soherijen is de eerste panharing sedert eenige dagen aangebracht, heel wat vroeger dan het vorige jaarin den eersten tijd zijn de vaDgsten gewoonlijk zoogenaamde volle haringen. In de laatste jaren is de haringcampagne voortdurend slecht geweest en is niet eens brood op de visicherjjefl

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1907 | | pagina 1