NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 125. 1907. Dinsdag 26 Februari
21e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
WOLFAARTSDIJK.
D. VLEUGEL.
BultenlandSGb Overzicht
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S, J. DE J0NGE-VERWE5T. te Goes
F. P. D'HUIJ. te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
ttechtszakeu.
Middelburg. In de heden (Maandag)
gehouden openbare terechtzitting van den
Raad van Beroep voor de Ongevallen
verzekering had de uitspraak plaats inzake
L. B. en Chr. H. G., tegen het bestuur
der Rijksverzekeringsbank, waarbij de
vordering aan klagers werd ontzegd en
de beslissing der bank bevestigd.
UIT DE PROVINCIE.
Westkapelle. De „cursus in bemes-
tinesleer voor volwassenen" alhier gegeven
is Zaterdag geëindigd. De heer J. Mesu
van Nieuw- en Sint-Joosland die den
cursus leidde, heeft daarin achteréénvol-
gens behandeld De hoofdzaak over de
leer der plantenvoedingDe enkelvou
dige (éénzijdige) hulpmeststolfenDe
samengestelde (onvolledige) hulpmeststof
fen De natuurlijke meststoffen van ver
schillende vee- en vogelsoorten De ge
mengde natuurlijke meststoffen of gewone
stalmestDe groecbemestiDg.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummersn 0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
SN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Voor de stemming voor een lid van
den gemeenteraad op Vrijdag 8 Maart
a. a. steunen wij de caudidatuur der
antirev. kieavereeniging van dhr.
25 Februari 1907.
Vrijzinnige bladen blyven maar steeds
volhouden dat de leden der Eerste Kamer,
die de begrooting van oorlog verwierpen,
dit deden uit partijzucht.
En dat terwijl zij uitdrukkelijk verklaard
hadden, enkel het beleid van den minister
van oorlog, niet dat van 't geheele Kabinet
te willen treffen.
Maar is men dan vergeten dat slechts
een enkele etem van links, en dan nog heel
zwak, ter verdediging van het beleid van
den minister van oorlog is opgegaan
Daags na het uitbreken der crisis schreef
Het Volk
„Een kenschetsende bijzonderheid is nog, dat
de meerderheid der Eerste Kamer, die dat besluit
nam, op een na uit leden der kerkelijke partijen
bestond. Wij verliezen niet uit het oog, dat onder
degenen, die vóór de begrooting stemden, er
menigeen was, die het alleen deed omdat hij een
liberaal ministerie niet met kerkelijken steun ten
val wilde brengen, maar die het zakelijk geheel
met de kerkelijke oppositie eens was".
Het orgaan der sociaal-democraten be
schuldigt hier vele leden der liberale par
tyen tegen hun overtuiging te hebbén ge
stemd. En wie die de redevoeringen van de
liberale Eerste Kamerleden, Stork, Rengers
en Van Leeuwen las, zal dit durven tegen
spreken
Hier is dan toch vast een der groepen
waarop het kabinet steunde, die het
ruiterlijk durft zeggen.
De vrienden van minister Staal stellen
het voor alsof deze minister den persoon
lijken dienst voor onze jongelingen wilde
verminderen.
Tegen deze voorstelling moeten wij
opkomen.
Of die minister zelf een heldere voor
stelling had van de gevolgen zijner plannen,
laten wij gaarne in het midden. Maar een
feit is 't toch dat hij aan den eenen kaut
den diensttijd wilde verminderen, maar
een grooter aantal jongelingen aan dienst
plicht wilde onderwerpen.
Immers de minister zeide uitdrukkelijk
het aantal manmaanden moet gelijk blijven.
Hetgeen zeggen wil, wanneer tot nogtoe
3 jongens elk 12 maanden moesten dieneD,
zou het om een voorbeeld te noemen
zoo moeten worden dat 4 jongens elk 9
maanden dienden.
Hetgeen zeggen wil dat een vader in
plaats van 3, vier jongens aan de kazerne
had af te staan.
En dat stelt men voor als vermindering
van druk
Maar de geringste boerenman zal dade
lijk zeggen't heeft er niets van. Hij
staat tooh altijd liever drie jongens af
dan vier.
Maar vermindering van financietlen druk
zou het toch wel gegeven hebben
Dat zit nog
Wij gelooven eer aan het omgekeerde.
Verewaring van finanoiëelen druk.
Terecht schrijft het Friesch Dagblad
Of ik 18000 miliciens gedurende 12
maanden, of 24000 miliciens gedurende 9
maanden onder de wapenen houd,maakt
geen verschil in kosten wat het eten aan
gaat. In beide gevallen is het aantal man
maanden gelijk.
Maar in het laatste geval (vermeerdering
van 't aantal milioieus bij verkorting van
diensttijd) moet ik tooh veel meer nitgeven.
Dan heb ik namelijk voor elk» lichting
6000 uniformen méér noodig en evenzoo
6000 geweren. Ook moet ik meer ledi
kanten en beddegoed hebben. Méér ka
zerne-ruimte.
Méér paarden. Meer stallen. Meer offi
cieren. Enz
Minister Staal stelde dus wel degelijk
verzwaring van finantiëelen druk in het
vooruitzicht.
Natuurlijk wil het blad hiermee niet
zeggen dat 's ministers plannen verwer
pelijk waren. Dat doen ook wij niet. Een
legerhervorming, die de landverdediging
ten goede komt, kan niet verwerpelijk zijn,
alleen omdat zy meer geld zou kosten.
Niemand, uitgezonderd de heer Ver
meulen, heeft dan ook de plannen op zich
zelf verworpen of bestreden.
Maar 't is goed dat wij tegen de valsche
voorstelling opkomen, als zou men met de
plannen-Staal goedkooper uit geweest zijn.
Het is te bezien, of een volksleger, waar
wy trouwens allemaal voor zijn, goedkooper
zou wezen.
—.Wie 't aldus voorstelt, misleidt de schare.
Er is een andere quaestie, en wy' hebben
daar herhaaldelijk op gewezen.
Minister Stasi wilde de Staten Generaal
blindelings laten goedkeuren een maatregel
waarvan zij de draagwijdte niet konden
zien.
Mr. 't Hooft, 't hoofd der opposisie, sprak
het in de Eerste Kamer onomwonden uit
»Laat ik terstond ter voorkoming van alle
misverstand hier mogen verklaren, dat ik dat
stelsel niet bestrijd. Ik denk er niet aan. Ik
bestrijd hier geen enkel stelsel en ik verdedig
geen enkel stelsel, omdat ik hier geen enkel
stelsel wil behandeld hebben. Dat is naar mijne
meening niet aan de orde".
Hij had 't dus tegen het stelsel van den
minister niet, maar tegen de ongekend
zonderlinge manier waarop de minister
optrau, door goedkeuring van zijn be
grooting te vragen, terwijl hij de gelegen
heid aan de Kamers onthield om de
legerhervorming, die in deze begrooting
vastlag, te beoordeelen.
Mr, 't Hooft zei daarvan
»Acht gij, minister, uwe verantwoordelijkheid
niet gedekt met alles te laten bij het oude,
wilt gij een anderen weg gaan, ik ben bereid
uw wijzigingsvoorstellen te onderzoeken en
komen zi; mij voor vereenigbaar met het belang
van het vaderland, ook te helpen aannemen.
Noch in de Kamer, noch in de bladen
van Hechts is ook maar een oogenblik op
de plannen van den miniser captiegemaakt.
Men heeft alleen gevraagd om wat tijd
en gelegenheid om op regelmatige wijze,
met volledige kennis van zaken tot een
juist oordeel te kunnen komen
Wij moeten dan ook bereids tegen elke
poging opkomen om den komenden pro
vincialen stembusstrijd te vervalschen
mei een beroep op de „jongens die liever
vier dan twaalf maanden dienen."
Het is nu eenmaal zoo dat het vader
land moet verdedigd worden. Dat een
klein land als het onsae, zoo 't zioh niet in
goeden staat van verweer weet te houden,
alle dag in perikel is den buitenlander
ten buit te vallen. En dat, wie zijn
vaderland liefheeft en Gods bestel met
hem dat hij een zoon van dat vaderland
is, eert, gaarne een offer voor 't behoud van
dat vaderland zal brengen.
Dat speouleeren op de traagheid om 't
land te verdedigen, achten wij staatsge
vaarlijk, en zagen dat liever aan de
sociaal-democraten, die geen vaderland
erkennen, overgelaten.
Maar bovendien, kwam daar een minister
die nog korler diensttijd wilde invoeren
dan minister Staal dan zouden die allen
welke hem nu verdedigen, hem moeten
afvallen.
De minister die 't laagste bood, zou dan
de beste zijn.
Ten slotte zou dandemeerderheidkomen
aan hen, die den dienstplicht liefst maar
heelemaal zouden afschaffen, omdat 't land
took niet te verdedigen itf.
Een volk dat zich door een dergelijke
leus liet meesleepen zou als volk weg zijn
Blijve 'tdaarvoor bewaard!
Neen, niet de militaire quaestie, maar de
sociale quaestie is 'tdie de verkiezingen
beheerscht.
Dat is de quaestie die onder ons volk
leeft. De rollende steen die niet tot rust
komt voor hy' zijn rustpunt heeft gevonden.
De beroering, welke is ontstaan door het
eigenaardig optreden van generaal Staal
mag ons niet van het goede standpunt af
breDgen, dat de christelijke partijen sinds
de voorlaatste verkiezingen hebben inge
nomen.
Het sociale vraagstuk staat by ons
voorop en behêórt voorop te blijven staan,
zoolang het niet op de belangrijke punten,
door het vorig Kabinet aangegeven en uit
gewerkt, bevrediging heeft gevonden.
Het is onnoodig te herhalen de laDge
lijst sociale wetsontwerpen die't Christelijk
Kabinet kant en klaar ingediend by zijn
heengaan heeft achtergelaten.
Die wetsontwerpen moeten, in welken
vorm ook gewijzigd, opnieuw ter tafel
komen.
Wil het nu demissionair, straks naar
wy verwachten herboren kabinet die aan
de orde stellen, dan hebben wij een punt,
waarop de kiezers straks elkander zullen
kunnen ontmoeten.
En over die sociale ontwerpen, en de
belangrijke punten van verschil welke zij
vertoonen met die van 't vorige kabinet,
hopen wij 't te gelegener tyd dan nog wei
eens te hebben.
Trouwens, dat wordt aan de overzijde
ook ingezien.
Land en Volkdie zijn volkje kent, heeft
bereids gezegd dat de militaire maatre
gelen geen hereenigingsmiddel van de
vrijzinnigen by de stembus zy'n kunnen.
Voor die quaestie loopen de kiezers zich
niet warm.
Gezwegen van 't feit dat de vrijzinnigen
't over de militaire quaestie ook lang niet
eens zijn.
De Smedings, Kools en Den Beer Poor-
tugaals zijn geen „kerkelijken'', maar
zuiver liberalen.
De Standaard herinnert ons er aan dat de
Nieuwe Rott. Courant van 't ergerlijke feit
te Bergentheim heeft melding gemaakt met
bijvoeging dat 't een zeer afkeuringswaar-
dige daad is, als 't waar is.
Dit wordt door ons toegegeven.
Eén heeft dan toch zijn critiek over deze
in droeve onliberale geschiedenis laten
gaan.
De Midd. Crt. wil in een. berichtje ook
wel even zeggen, dat zy van 't feit ook mel
ding gemaakt heeft.
Nu ja, zooals zij heden ook melding
maakt van „vrijzinnige leden der N. H.
Kerk die willen optreden tegen het drijven
der orthodoxen in Oostburg''.
Een woord van afkeuring schreef der
halve alleen de Nieuwe Rott. Courant.
Dat de zwijgers dom gedaan hebben door
te zwijgen, zullen zy van achteren be
schouwd, van zeiven wel begrijpen.
Naar de Pro v. Over ij s. en Zwolsche
Crt. meldt, is de schoolkwestie in de veen
derij Erven mr. I. A. van Roijen, waarover,
zooals wij meldden, een adres aan de Koningin
werd gericht, door bemiddeling der directie
tot een voor adressanten bevredigende oplossing
gebracht.
Aldus lezen wij in de Middelb. Courant.
En daar zet zij met vette letter boven
„De sehoolquaestie le Bergentheim op
gelost
Nota bene een sehoolquaestie 1
Neen, niet een sehoolquaestie, Middel
burger, maar een broodquaeslie, een vrij-
heidsquaestie, een gewetecsquaestie
Doch een mensch is van nature geneigd
voor die quaesties weinig te voelen, wan
neer zij niet hem persoonlijk raken I
Zuid-Afrika.
Het ministerie is gevormd. Het bestaat
uit op een na enkel mannen van Het Volk,
dus uit de zuivere Boerenpartij. Er schynt
slechts een Engelsche nationalist bij tezyn;
doch de nationalisten zyn 't eens met de
Boeren. De progressioven zjjn de Engelsch
gezinden en Engelschen, en die zijn in de
Kamer in de minderheid. Het ministerie
telt onder meer Botha eerste minister en
minister van inboorlingszakenSmuts
koloniale secretaris Cullinan minister van
domeinen en openbare werken; Huil schat
meester, de Villiera minister van justitie en
Kissik minister van mijnwezen.
Huil behoorde in 1896 tot de Johannes-
burgsche samenzweerders. Thans is by
nationalist, volgens anderen echter js hy
met Cullinan tot de party van Het Volk
overgegaan. Zy zy'n geen Hollandsche
Afrikaanders. Toch is de inzet mooi.
Immers Botha, Smuts en De Villiers ge
nieten het volste vertrouwen.
Kantongerecht te Middelburg.
Heden Zaterdag zijn veroordeeld wegens
nachtrumoerI. G. C. v. E., S. M., Vlis-
singen, tot f 1 b.. s. 1 d. h.opgeven van een
valschen naamS. M., Vlissingen, tot f 5 b.
s. 3 d. h., M. F., Neuzen, tot f5 b. s. 2 d. h.
het door een goud- en zilversmid geen aan-
teekening houden van alle door hem gekochte
goederen A. J. H. d. Z., Middelburg, tot 1 io
b. s. 2 d. h.het als winkelhoudend opkooper
in het door hem gehouden doorloopende regis
ter geen aanteekening houden van alle door
hem gekochte goederen J. v. d. V., Vlissingen,
tot f lo b. s. 2 d. h.loopen over eens anders
grond waarvan de toegang is verboden M. P.,
Domburg, tot f i b. s. i d. h., wanneer het
water met ijs bedekt is visschen in een anders
vischwater zonder toestemmingI. S. O., G.
T. S., L. P., Middelburg, tot 2 X f 0,50 b. s.
1 d. h. i. b., A. S., Middelburg, tot 2 X f 1
b. s. 1 d. h. i. b.overtreding drankwetW.
P. v. d. A., Vlissingen, tot f 10 b. s. 2. d. h.. J.
D., vr. v. K. H., M. R. L., vr. v. J. M. O
Vlissingen, tot f 20 b. s. 5 d. h., K. H., Vlis
singen, f25 b. s. 10 d. h.overtreding boter-
wetJ. N., C. K., P. P. wed. C. v. E., Vlis
singen, tot f 5 b. s. 2 d. h.rijden met een
voertuig niet voorzien van een lichtuitstralende
lantaarn C. M., C. J. K., Middelburg, tot f 0,50
b. s. 1 d. h., A. D., Koudekerke, tot f 1 b. s.
1 d. h.rijden met een rijwiel zonder licht
A. W., Biggekerke, M. d. S., zonder bekende
woon- of verblijfplaats, tot f 1 b. s. 1 d. h.
anders rijden dan stapvoets met een ni et op
riemen of veeren rustend voertuigJ. A., Aag-
tekerke, tot f 1 b. s. 1 d. h.uitkloppen van
kleedjes: W. C. vr. v. J. G., Vlissingen, tot f 1
b. s. 1 d. h.en wegens drrenkenschap W.
C. d. V., Middelburg, P. F. L., Vlissingen, tot
f 2 b. s. 2 d. h.J. K., Wissenkerke, f 5 b. s. 3 d.h.
Ontslagen van rechtsvervolging is J. B., O.-
en W.-Souburg, beklaagd van overtreding der
leerplichtwet. Vrijgesproken is G. J. S., Vlis
singen, beklaagd van als winkelhoudend op
kooper geen aanteekening houden van 't door
hem gekochte. (M. C.)
Bij bevelschrift der airondissements-
rechtbank te Middelburg ts naar de open
bare terechtzitting dier rechtbank verwezen
J. A. P., oud 64 jaar, opzichter bij de
naamlooze vennootschap voorheen G. Al
berts Lz. Co., ter zake dat op den 23en
Juli 1906 het in zijn bovengenoemde
qualiteit aan zijn schuld is te wijten, dat
de 2-jarige Uitje Slagter, die bij het laden,
lossen en per lorrie vervoeren van hout
zich in de nabijheid daarvan bevond, door
een lorrie is aangereden en op den grond
geworpen, waardoor haar rechterbeen ge
broken is en het noodzakelijk is geweest
dat been onder de knie af te zetten.
Inzake A. P., te Domburg, werd de
beslissing der Bank vernietigd en aan
klager een rente toegekend van f 0,26'/2 per
werkdag en zulks met ingaug van 3 Decem
ber '906. De Raad was van oordeel dat
klagers invaliditeit moet gesteld worde» op
30 pCt, de rijksverzekeringsbank had de
invaliditeit gesteld op 20 pCt., zocdat hem
een rente moet worden toegekend van 21
pCt. van zy'n dagloon ad f 1,25, zjjnde 26'/z
cent per werkdag.
Middelburg. Bij vonnis van den krijgs
raad in het le militaire arrondissement te
's-Gravenhage, is de tamboer P. J. Cr. van
't 2e bataljon 3e regiment infanterie alhier
veroordeeld tot 6 weken militaire gevan
genisstraf wegens insubordinatie door het
weigeren van een order hem door een meer
dere in rang gegeven.
De „cursus" die gemiddeld door plm.
35 personen bezocht werd, mag zeker
„goed geslaagd" genoemd wordeD, waar
toe zeker ook wel de duidelijke, gemeen
zame en hartelijke manier van onderwijzen
veel heeft bijgedragen.
Aan het einde gekomen dankte de leider
de vergadering voor de genoegelyke uren
in haar midden doorgebracht en voor de
groote opkomst en aandaohtig gehoor. Door
den heer Abr. Verhulst werd hierna een
woord van dank, namens de vergadering
aan den leider toegebracht, met den byge-
voegden wensch, hem den volgendeu winter
weer in hun midden te zien. Door de leden
van den cursus werd na afloop hiervan
besloten, den leider een aandenken aan
deze wèlgeslaagde cursus aan te bieden.
Goes. Met harlelijken dank ontvangen
door de Wijkzuster een pakje kleeren en
f2.50 voor verleende hulp.
Krabbendijke. Door de ingelanden
van den Oostpolder alhier is besloten, om
dat gedeelte zeedijk, waarvoor de oester-
loodsen staan, (en welke bij de vorige
aanbesteding was buitengesloten) thans ook
te verhoogen. Het werk zal niet aanbe
steed worden, doch onder toezicht van de
gebroeders van Gemst voor eigen rekening
verricht worden. De grond hiervoor be-
noodigd zal uit de slikken bezijdeu de
oesterputten worden opgereden. Nog deze
week wil men er een aanvang mede maken.
Oudelande. Vrijdagavond werd alhier
eene vergadering belegd om tot het op
richten eener anti-revolutionaire kieaver
eeniging te komen. De vergadering werd
geleid door dhr. G. de Jager van Baarland.
Alle 17 aanwezigen traden als lid toe,
terwijl nog 3 personen, die verhinderd
waren te komen, zich ook als lid hadden
opgegeven. Als voorzitter werd gekozen
dhr. D. de Leeuw. Verder werden als
bestuursleden gekozenJ. de Jager Gz.
P. van Wiingen, J. M. van 't Veer en P.
van Sehaiek.
Koudekerke. In de Vrijdagavond alhier
door de kieavereeniging „Gemeentebelang"
gehouden vergadering is, ter voorziening
in de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer W. Reijnierse, wet
houder, eandidaat voor den gemeenteraad
gesteld de heer J. A. Contant.
Op verzoek is eervol ontslagen W.
C. de Smidt als kantonrechter plaatsver
vanger te Oostburg, met dankbetuiging
voor de bewezen diensten.
Wissenkerke. In de Vrijdag gehouden
raadsvergadering was afwezig de wet
houder v. Nienwenhuijzen wegens andere
ambtsbezigheden en A. v. Dam me wegens
ongesteldheid. Onder de ingekomen stuk
ken kwamen 0. a. voorde mededeeling
van de herbenoeming en beëdiging van
den burgemeestergoedkeuring der vast-.
