NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 112. 1907.
Maandag 11 Februari
21e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
DE J0NGE-VERWE5T, te
F. P. D'HUU, te Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
eerste kamer.
Ftf t> rao w
uit de provincie.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers 0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
HN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
9 Februari 1907.
Ewi ongevraagde bekentenis.
De Goesche Courant, die soms voor tegen
standers wel eens heel leelijke en kleiD-
eerende namen bezigt, laat zich leelijk in
de kaart kijken.
Van een goed geslaagde vergadering der
anti-rev. propaganda-club gaf zij, hoewel
zij een expressen verslaggever er op uit
gezonden had, geen verslag onder de wel
eenigszins bevreemdende mededeeling dat
er niets nieuws was beweerd.
Wij meenden deze opmerking eerst aan
politieke onkunde toe te moeten schrijven.
Nader evenwel over deze zaak geïnter
pelleerd, herhaalde zij deze opmerking, die
nu het karakter eener uitvlucht kreeg,
onder bijvoeging dat zij ook hierom geen
verslag gegeven had, omdat ze voor de anti
revolutionaire politiek geen propaganda
wilde maken, iets wat anders naar onze
bescheiden meening moeilik door het
mededeelen van een oudbakken speech
geschieden kan.
De zaak zit, gelooven wij, zoo van onze
vergaderingen zal er een verslag in de
Goesche Courant verschijnen, als er bijv.
eens een flater onzerzijds wordt begaan, of
in ieder geval zulk een vergadering een
suooesje is voor het liberalisme. Maar geen
verslag zal men er van te lezen krijgen, als
de vergadering flink slaagt, de menschen
bezielt, en de ongemotiveerde aanvallen
der tegenpartij onweerlegbaar aan de kaak
stelt.
Men spreekt in den kring van de vrienden
der Goesche Courant wel eens van dompers
en bedoelt ons dan.
Ziehier eohter in dat verlicht blad zelve
de domperij openlijk tot principe verheven.
Zuid-Bevelander.j
Het 25jarig jubileum van
„Patrimonium", afd. Middelburg.
Opgericht op 7 Februari 1882 mocht
de afdeeling Middelburg van het Ohr.
Werkliedenverbond „Patrimonium" 1. 1.
Donderdag haar 25jarig bestaan herden
ken. Aan den vooravond van den feestdag
traden in het lokaal Bogardstraat, voor een
niet al te groot publiek als feestredenaars
op de heeren ds. Oosten, thans te Sche-
veningen en dr. Wagenaar te Middelburg,
Ds. Oosten, eerelid der Afdeeling, gedacht
in warme en hartelijke bewoordingen zijn
7jarig verblijf te Middelburg, voor hem
eene leer- en oefensohool, waar hij Patri
moniums afdeeling zag groeien en toe
nemen. Spr. had geen rede over een ac-
tneel onderwerp, doch een broederlijk
woord op het hart, 't welk hij uitsprak
naar aanleiding van 2 Kron. 28. Daar
wordt verhaald van een 4tal mannen die
den moed hadden het overwinnend leger
van Israël tegen te gaan en het te be
wegen de 200.000 gevangenen van Juda,
hunne broeders, los te iaten. Spr. wijst
op de vreeze Gods, de kracht des ge-
loofs, de heilige durf, de moed der liefde,
de impuls van het persoonlijk initiatief
en de drang der barmhartigheid, die het
4t&I mannen bezielde en gaat na hoe ook
verder in de historie op tal van helden
kan worden gewezen, die, in de mogend
heid des Heeren, als nieuwe Azarja's en
Berechja's den strijd opnamen voor des
Heeren zaak. Ook de stichters van Pa
trimonium waren met denzelfden geest
bezield en spr. uit zijn hartewensch, dat
Patrimonium en zijn Middelburgsche af
deeling tot in lengte van dagen in de
kracht Gods en tot Zijne eer in den strijd
tegen ongeloof en revolutie mogen blijven
volharden.
De tweede spreker dr. Wagenaar wil de
feestvierende afdeeling als cadeau op
haar zilveren feest een schilderij bieden,
waarop de mannen van Patrimonium zijn
erebeeld. Spr. schildert hen achtereen-
eigens als de mannen van den Arbeid, de
Gezelligheid, den Bijbel, de Kerk, de
School, de Vaderlandsche Geschiedenis, de
Politiek, de mannen van Oranje, van de
Orde, den Plicht, de Moraliteit, het Ideaal
en van de Solidariteit.
De redenaar, die bij 't begin zijner rede
zich de vraag steldezal mijn schilderij
lukken, zal het lijken, zal men voelen zooals
door de nieuwe schilderkunst wordt gepre
tendeerd, dat het beeld lijkt had de vol
doening dat de gulle lach, die herhaaldelijk
uit de vergadering opsteeg bewees dat men
zijn beeld, zijn trekken herkende, als naar
het leven geschilderd En inderdaad gaf
spr. een sprekend beeld van de mannen van
Patrimonium, zooals die zich in hun maat
schappelijk en huiselijk leven, in hun poli
tiek en vereenigingsleven vertoonen. Op
fijne, humoristische wijze liet spr. nu en
dan doorschemeren,wat nog, vrucht van elk
menschelijk werk, aan Patrimonium en zijn
arbeid ontbreekt, doch hij deed dit als de
vriend, die feilen toont op werkelijk harte
lijke en opbouwende manier. 'tWas laat
eer men scheidde.
Donderdagavond vierde men echter eerst
het ware feest in de fraaie versierde zaal,
waar 't dundoek van Nederland en Oranje
den boventoon voerde, afgewisseld door de
fraaie kleuren van het Zeeuwsche vrouwen -
costuum en 'n groot aantal lampions zonder
brandende kaarsen, die, zooals een dei-
sprekers het uitdrukte, als proefballons
waren opgehangen, opdat de aanwezigen
zich nu reeds konden verbeelden, hoe fraai
het zoude staan, als zij eens op het 50-jarig
jubileum van Patrimonium zouden worden
ontstoken.
Er heerschte een gulle vroolijkheid.
Geestelijke en stoffelijke spijs werd in
ruime mate uitgereikt door sprekers en
feesteommissie. De voorzitter der Ghr.
school sprak een hartelijk en welgemeend
welkomstwoord, ds. Oosten hield eeD toe
spraak vol geest en leven, de afgevaardigde
der Vlissingsehe zustervereeniging bracht
den groet over van de Vlissingsehe Pa
trimoniummannen de onder-voorzitter
Maas, de heer C. Verhage als begunstiger,
een der aanwezige gasten lieten zich niet
onbetuigd, het oudste lid der Vereeniging
gaf in poëzie een op Patrimonium toepas-
selijken variant van „een vaste burcht is
onze God" ten beste, zelf door hem ver
vaardigd, samenspraken en andere voor
drachten wisselden elkander af, zoodat de
avond als het ware omvloog, tot het later
uur tot naar huisgaan maande. In éen
woord het was een schoone avond, die
wel met gulden letteren in de jaarboeken
van de Middelburgsche Afdeeling van
„Patrimonium" zal worden aangeteekend.
(Door vriendelijke tegemoetkoming van
een vriend van Patrimonium ontvingen wij
alsnog bovenstaand verslag, waarvoor wij
Z.Ed. dank zeggen. Red.)
Na de afbrekende critiek van den heer
't Hooft, de zakelijke bezwaren van den
heer v. Leeuwen, het bescheiden protest
van de heeren Vermeulen en Reekers
kregen wij in de redevoeringen van de
heeren Van Houten, Rengers en Stork een
reeks afkeuringen van 's Ministers beleid
te hooren.
De heer Van Houten vooral kwam het
bezwaar van den burgemeester van Am
sterdam, den man van de praotijk, tegen
het ontblooten van de plaatsen waar op
standjes te onderdrukken konden komen,
nog eens aan. De heer v. Löben Seis pro
testeerde tegen de af brokkeling der leger-
waarde. De heer Stork sloot zich bij de
bezwaren aan, dooh had geen vrijmoedig
heid de begrooting af te stemmen en ook
de heer Willinge niet, doeh deze bleek
dan ook de eenige die het met den Minister
eens was.
Aan de rede van den heer Rengers
(liberaal), een hoogst onpartijdig man, zij
alsnog het volgende ontleend
„Overigens moet spr. tot zijn leedwezen
verklaren, dat hij teleurgesteld is in het
beleid van het Departement van Oorlog bij
allen goeden wil om dit kabinet te steunen.
Spr. heeft naar de lichtpunten gezocht,
dooh kan den Minister niet aanvaarden
als organisateur van ons krijgswezen, als
man die zal weten^te voldoen aan de be
hoeften ouzer defensie.
„Het doet spr. leed dat de Minister, dien
spr. persoonlijk hoogacht, zijn eigen stand
punt te veel op den voorgrond schuift.
Hij vergete niet dat er tegenover zijn over
tuiging ook niet minder respectabele over
tuigingen staan van deskundige mannen
en deze leggen bij spr. het zwaarste ge
wicht in de schaal. Spr. aeht het onvoor
zichtig van dat Kabinet juist het Departe
ment van Oorlog te kiezen tot het terrein
om tot een zeer radioalen maatregel over
te gaan. Is het Staatkundig geweest zoo
veel gewieht te hechten aan een maatregel
die tooh niet door de publieke opinie of
Joor het Parlement zoo dringend noodig
werd geacht?"
Het staat er derhalve maar kwaad voor.
Doch de redenaarstalenten, de nog te
verwachten toezeggingen, de hulp van den
premier en de solidariteit van het heele
kabinet kan nog veel doen.
De nacht van Slaal bracht (21 December)
in de Tweede Kamer ook de verrassing
dat de Minister zijn zin kreeg en de aan
vallers afdropen.
Dit kan ook heden zoo zijn.
Kruiningen. Voor een kleinen kring
van belangstellenden hield de heer C. v. d.
Linde van Biezelinge Woensdagavond,
daartoe ingeleid door den voorzitter van
de onder-afdeeling Z.-Beveland van de
V. P. V. (Vereeniging Pluimvee Nederland)
den heer Bom van Ierseke, eene lezing
over teelt en verzorging van Pluimvee met
name hoenders, in Hotel „Korenbeurs".
De oude Zeeuwsche kippensoort is uit
gestorven. Daarom moeten door kruising
van het bestaand ras weer hoenders ge
schapen worden eensdeels voor de eieren-
productie, anderdeels voor vleesch. Voor
het vormen van goede eierleggers, vooral
winterleggers, wordt aanbevolen kruising
van de beste hoenders met Coehinehina
hanen (liefst witte) Aodaulusiërs of Minor-
cas of Witte Wyandottes. De afstamme
lingen munten uit door het leggen van
groote en vele eieren.
Daar voor de vleeschproducten vooral
tegenwoordig hoenders met witte been en
gevraagd wordeD, wordt voor het vormen
van goede vleesohhoenders aanbevolen
kruising met Orpingtonhaan. Kruising van
Houdanhaan met brahmahennen doet even
zeer een goed vleeschhoen ontstaan. Onder
die brahmahoenders worden twee soorten
onderscheiden, de Amerikaansehe en de
Engelsche. De eerste is aan te bevelen als
goede eierlegger, de tweede wordt meer
gekweekt voortentoonstellin gen van pluim
vee. Wie dus een goed figuur wil maken
op tentoonstellingen legt zich toe op het
kweeken van de laatste soort, wie het om
eieren te doen is geve de voorkeur aan de
eerste.
Wie zijn hoenderras wil verbeteren worde
lid van V. P. N. Immers aan de leden van
V. P. N., die jaarlijks f 1 contributie beta
len, worden goede jongeroshanenverstrekt
a 25 cents per stuk door het bestuur der
vereeniging. Kosten van vervoer komen
voor rekening van den kooper. Bovendien
krijgen de leden wekelijks een blad over
hoenderfokkerij op den koop toe.
In de pauze gaf het meerendeel der
aanwezigen zich als lid op.
Ter verbetering van het ras wordt aan
bevolen de beste ondur de hennen, die door
den eigenaar gemakkelijk te kennen zijn,
af te zonderen in een hok met een goeden
rashaan.
De beste leggers leggen het vroegst
en het laatst in het jaar. Om goede win
terleggers te krijgen moet getracht wor
den in April of Mei te doen broeden.
Zwaardere soorten broeden al in Mei
of April. De verkregen jonge hoenders
leggen dan in October of November en in
gunstige omstandigheden den geheelen
winter door. Aanbevolen worden Orping
tons en Wyandottes.
Daar het aanwenden van broedmachines
voor het kweeken vaD kuikens niet onder
ieders bereik ligt, beveelt de lezer aan een
makke kalkoen aan te wenden, die eer
20-tal eieren kan uitbreiden. Een land
bouwer die eenige kalkoenen zet (en deze
kunnen gemakkelijk broedsoh worden ge
maakt met bunsteieren) kon zoodoende
spoedig een groot aantal jonge hoenders
krijgen.
Vooral mag niet over het hoofd worden
gezien de voeding der hoenders.
's Morgens moeten ze, vooral in den
winter, warm oohtendvoer hebben.
Aan de hand van het bestaande werkje
van den heer Nuijens worden eenige
recepten voor ochtend voer gegeven.
Een recept van den lezer, dat volgens
eigen ervaring goed voldoet, is het vol
gende '/4 gemalen tarwe, ')4 gemalen gerst,
'/4 gemalen haver, '/4 tarwezemelen, be
nevens 100% vleesohmeel. Voor 30
kippen wordt een hoeveelheid van 1 K G.
ochtend voer en 2 K.G. graan noodig geacht.
Voor de leden van de vereeniging wordt
door den heer Honker le klas vleesehmeel
beschikbaar gesteld tegen den kostenden
prijs in den groothandel.
«Aanbevolen wordt de kippen door andere
te vervangen na een legperiode van 3 jaar.
Om deu leeftijd te bepalen wordt aan
bevolen de hennen van voetringen te voor
zien. Aan de leden der vereenigiDg worden
ze'verstrekt tegen 1 cent per stuk.
Daarna komt de eierhandel ter sprake.
Ook deze biedt voordeel aan de leden van
V. F. N. De V. P. N. heeft zijn eigen
marktzetter. Brengt men algemeen zijn
eiereu bij den marktzetter der vereeniging
dan zullen de eierprijzen stijgen, wat in
het voordeel van den kippenhouder is.
Natuurlijk moet gezorgd worden voor
versche eieren. Niet versohe eieren worden
door V. P. N. niet verkocht.
Wat in andere provinciën met name
in Friesland door V. P. N. wordt gedaaD,
kan ook hier geschieden. Daarom de han
den in elkaar. Eendracht maakt Macht
(Goesche Crt.)
Christelijke boerenleenbanken.
Vrijdag is te Arnhem gehouden een
vergadering van afgevaardigden van chris
telijke boerenleenbanken onder voorzitter
schap van Ridder De van der Schueren uit
Zevenaar, voorzitter van den Nederl. Boe
renbond. De vergadering was belegd naar
aanleiding van het besluit gevallen in de
vergadering van de Centrale Boerenleen
bank te Utrecht waar verworpen was het
voorstel om in de statuten als voorwaarde
van het lidmaatschap op te nemen de
erkenning van God, huisgezin en eigendom
in ohristelijken geest. Het doel van de
vergadering was nu om te komen hetzij tot
aansluiting bij de Christelijke Centrale
Boerenleenbank te Eindhoven of te Alk
maar, hetzij over te gaan tot oprichting
eener zelfstandige Christelijke Centrale
Boerenleenbank. Na langdurige discussies
werd aan het bestuur van den Boerenbond
opgedragen een commissie te benoemen tot
onderzoek, welke gedragslijn in deze het
meest gewenscht is.
Het 59e landhuishoudkundig eongres
zal dit jaar gehouden worden te Gorin-
chem op 3 dezer tot en met 6 Juni a. s.
Middelburg. De vergadering van de
vereeniging „Uit het Volk-Voor het Volk"
is uitgesteld tot Maandagavond.
Vlissingen. De sergeant Muller van
het algemeen depót van disoipline, is, op
zijn verzoek, overgeplaatst bij het9ereg.
inf. te Utrecht.
De opleiding tot milicien-korporaal en
milicien-sergeant zal van dit jaar af, in
verband met het wegzenden van het blij
vend gedeelte, zoodanig worden geregeld,
dat de korporaals op 15 Juli en de ser
geanten op 1 November a.s. zijn aangesteld.
Een spreekwoord zegt„Men kan
van 't goede te veel hebben." Dit onder
vond een landbouwer te Boschkapelle
die buiten de schuur iets wilde regelen
aan het drijfwerk eener dorsch mach ine,
en daartoe „Piet" riep, een der knechten,
die binnen'aan deu arbeid waren. Ineen
oogwenk waren tien handen gereed om
te helpen, want onze baas had toevallig
rijf mannen in zijn dienst, die naar den
naam van „Piet" luisteren. (Af. Ct
Goes. De Chr. Werklieden vereeniging
„Patrimonium" vergadert a.s. Woensdag
avond in de consistorie der Geref. kerk
Wijngaardstraat. De heer Ds. R. J. Van
der Veen hoopt het onderwerp te ver
volgen „het Sociale leven bij Israël",
terwijl Mr. J. A. de Wilde zal handelen
over „de behoeften van den mensch".
Belangstellenden worden door het Bestuur
vriendelijk uitgenoodigd.
Scherpenisse. Vrijdag vergaderde al
hier de gemeenteraad onder voorzitter
schap van den burgemeester. Afwezig met
kennisgeving was de heer C. A. Geuze.
Na voorlezing en onveranderde vaststelling
der notulen van de vorige vergadering
geschiedt o.m. overlegging van een messive
van Ged. Staten betreffende goedkeuring
kohier van de belasting op de honden voor
1907 en van een besluit van het burgerlijk
armbestuur tot wijziging der begrooting
voor 1906 dier administratie. Besloten
werd dit besluit goed te keuren en aan
genoemd armbestuur voor den dienst 1906
een verhoogd subsidie van f 41.65 uit de
gemeentefondsen toe te kennen. Verder
besloot de vergadering toestemming te
geven nu van den post voor onvoorziene
uitgaven der begrootiDg voor 1906 over
schrijving te doen op eenige posten dier
begrooting tot een bedrag van f29.78,
waarvoor bij de begiooting zelve de ver-
eischte machtiging is verleend. Ten slotte
werd 't kohier van den hoofdelijken omslag
voor 1907 vastgesteld op een bedrag van
f2821.08, met 246 aanslagen verdeeld over
42 klassen.
Bij de Directe Belastingen, enz. is
verplaatBt, met 11 Februari a.s. C. den
Toom, koms. 2e kl. van Veere naar
Assendelft (tijd.)
's-Heer Arendskerke. Benoemd tot
gemeentegeneesheer te Beusichem dhr. L.
Smit, arts alhier.
Met ingang van 1 October 1906 is
't tractement van P. J. van Ham, besteller
op de Kraaijertpolders te 's-Heer Arends
kerke met f 30 verhoogd.
Westkapelle. In de raadsvergadering
van Vrijdag waren tegenwoordig alle
leden. Na opening der vergadering, die
tevens de eerste vergadering in 1907 is,
betuigt de voorzitter zijnen dank bij een
terugblik op 1906, dat er redenen tot te
vredenheid te over zijn, als zijnde ver
schoond van besmetltelijke ziekten,de oogst
is tamelijk goed afgeloopen nogal eenige
werkzaamheden, veel wordt er gellouwd, ja
als in ieder geval verbetering en, ook de
bloembollen-teelt breidt zieh uit, zoodat
de voorzitter hieruit afleidt dat de gemeente
niet is achteruitgaan, en tevens ook wat
door het gemeente-bestuur is afgehandeld
en hoopt in 1907 ook met den gemeente
raad tot welzijn der gemeente te mogen
werkzaam zijn.
Alsuu worden door het nieuwbenoemde
raadslid dhr. Verhulst de vereisohte eeden
afgelegd waarop de voorzitter hem geluk-
wenscht met zijne benoeming en hem toe-
wenscht in het belang der gemeente te
mogen werkzaam zijn, waarop dhrVerhulst
den voorzitter bedankt en zitting neemt.
Eenige ingekomen stukken, waaronder
een schrijven van Ged. Staten houdende
goedkeuring der gemeente-rekening dienst
1905, worden voor kennisgeving aange
nomen. Op voorstel van B. en W. om aan
de Commissie tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer op Walcheren, een
bydrage van f 5 toe te kennen, wordt met
algemeene stemmen aangenomen.
