No, 82. 1907.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Maandag t Januari
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
DE KflEZEItSLIJST.
de wet of nangewoaon bij algomoonon
e
7 FEUILLETON.
De Saks en de Noorman.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02*.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Abonué's die verhuizen, worden
vriendelijk verzocht bij hun nieuw
adres tevens het oude adres op te
geven.
DE ADMINISTRATIE.
Wij mogen zeker onze jaarlijksobe waar
schuwing weer eens onder de aandacht
onzer Clubs en Kiesvereenigingen brengen!
Men kaD kiezer worden en dan op de
kiezerslijst van 1907 te staan komen, wan
neer men vóór of op den 15en Mei 1907
den leeftijd hebbe bereikt van 25 jaar.
Verschillende wegen leiden tot de kie
zerslijst. Daar zijn in de eerste plaats
Belastingkiezers.
Belastingkiezer is hij die over het
laatste dienstjaar al zijn aanslagen in de
Rijksbelastingen heeft voldaan.
Die belastingen zijn Personeel, Grond
lasten, Vermogens, Bedrijf». Deze vier
moeten op tijd betaald zijn. Dat wil zeggen
het verschuldigde.
De bedrijfsbelasting bijvoorbeeld behoeft
op 1 Januari niet heelemaal betaald te zijn
maar hetgeen men op dien datum ver
schuldigd is, al loopt dit niet over een
vol dienstjaar, dat moet betaald wezen.
Belastingkiezers behoeven zioh niet aan
te geven. Dat komt terecht. Alleen en
past daarop zij, die mede-eigenaren
zijn van onroerend goed, behoorende tot
eene onverdeelde nalatenschap, waarvoor in
1906 grondbelasting is betaald, terwijl hun
aandeel in de belasting fl bedraagt, be-
hooren zioh tusschen 1 en 15 Februari
aan te geven op een formulier dat vóór
15 Februari ingevuld en onderieekend
moet worden ingeleverd, met de overleg
ging van het voldaan geteekende belas
tingbiljet.
Wie verhuisde naar een andere gemeente
en in zijn vorige gemeente belasting betaalde
dient zioh eveneens aan te geven, met
overlegging van het voldaan geteekende
belastingbiljet.
Hij wordt dan kiezer in de nieuwe
gemeente.
De rijwielbelasting telt niet mee.
Let ook hieropWie op 1 Febr. zijn
belasting niet betaald heeft, krijgt van den
ontvanger een gratis aanmaning dat hij
voor 1 Maart zijn belasting moet betalen,
en anders kiezer-af is.
Alle overige kiezers moeten zichtussehen
1 en 15 Febr. aangeven ter secretarie
in hunne woonplaats. Zij ontvangen een
formulier, dat onderteekeud en ingevuld
moet worden ingeleverd.
Huurkiezers.
Huurkiezers zijn zij, die op den 31sten
Januari sedert 1 Augustus van het vorige
jaar in een huis of een deel van een buis
hebben gewoond en daar huur voor hebben
betaald, minstens zooveel als de huur
waarde bedraagt volgens de vaststelling
van het gemeentebeetuur.
Ja, zelfs die tussohen 1 Augustus en
31 Januari nog een keer verhuisd is, of
verhuist, blijft of wordt ook nog kiezer,
als maar ieder der woningen door hem
betrokken, minstens den huurprijs heeft,
door de wet bepaald.
Is de huurprijs van de woning minder,
dau kan men geen kiezer worden, voor
de huur tenminste.
Of ja, in ééu geval nog wel.
Wanneer gij namelijk in uwe woonplaats
grond in pacht hebt of in huur, en die
huurprijs doet met dien van uw huisje
zooveel dat het samen aan den wettelijken
huurprijs komt, dan is u bij aangifte ook
kiezer.
Natuurlijk moet men dien grond min
stens net zoo lang in huur hebben als het
huis.
De bepalingen voor de huurkiezers gel
den ook voor de schipperszij moeten
alleen den vastgestelden tijd een sohip
in eigendom of huur hebben gehad van 24
M3, inhoud of 24000 KG, laadvermogen.
Loonkiezers.
Inkomen- of loonkiezers zijn zij, die van
1 Januari van het voorgaande jaar tot 31
Januari van het volgende achtereenvolgens
bij niet meer dan twee personen, onder
nemingen, openbare of bijzondere instel
lingen in dienstbetrekking zijn geweest,
of als inwonende zoon in het bedrijf of
beroep der ouders werkzaam zijn geweest,
en als zoodanig over dat jaar een inkomen
hebben genoten, dat óók voor iedere ge
meente in de wet is vastgesteld.
Het loon, in vaste dienstbetrekking, door
de vrouw genoten, kan worden geteld bij
dat van den man, en evenzeer het halve
loon van minderjarige, inwonende kin
deren. Wamneer dit alles bijeen het door
de wet geëisohte bedrag haalt, kan de
man kiezer worden.
Men lette er op dat de minderjarigheid
met het 21e jaar eindigt.
Let ook op, men behoeft niet op te geven op
de secretarie hoeveel men verdient. Men
kan eenvoudig zeggen dat men het loon
verdient, hetzij alleenhetzij samen met de
vrouw, of saam met de minderjarige kin
derenof saam met die allen, hetwelk de
wet vordert.
Nog wat.
Als loon wordt ook gerekend h of pensioen
of de lijfrente, dat door openbare instel
lingen wordt verleend en ook dat, door
ondernemingen of bijzondere instellingen
wordt uitbetaald. Natuurlijk blijft het be
drag van het inkomen voor iedere gemeente
onveranderd.
Ongevallenrente wordt ook als loon be
schouwd.
Staat in een of ander bedrijf in den
regel het werk gedurende een gedeelte van
het jaar stil, dan wordt de tijd, waarin
niet gewerkt wordt, toch als diensttijd
beschouwd. Is men hoogstens twee maan
den ziek geweest, dan wordt toch het loon
gerekend ontvangen te zijn.
Ook de kost en de inwoning wordt als
loon gerekend, naar een daarvoor bij de
wet voor iedere gemeente vastgesteld be
drag. Wie Zon- en Christelijke feestdagen
den kost echter niet geniet, behoeft voor
deze dagen niets af te trekken. Hij wordt
toch gerekend vollen kost en inwoning
te genieten.
Inwonende zoons die vóór 16 Mei a. s.
dit jaar 25 jaar hopen te worden, kunnen
zioh als loonkiezer aangeven, wanneer zij
een zeker loon genieten dat met kost en
inwoning saam het wettelijk oijfer bereikt.
Loonkiezers moeten zich ieder jaar op
nieuw tussohen 1 en 15 Januari aangeven.
Aan loonkiezers, die op de lijst van het
vorige jaar voorkomen, wordt een blaneo
aangiftebiljet toegezonden.
Spaarbankkiezers.
En nu wat van de Spaarbank- en Groot-
bankkiezers.
Wie op 1 Februari a.s. sedert een jaar
f 100.nominaal op het Grootboek heeft
staan of f50.in de spaarbank, zóó dat
het inderdaad zijn eigendom is, kan op
grond daarvan aanspraak maken op het
kiezerschap.
Hij moet tusschen 1 en 15 Februari
zich op de secretarie aanmelden onder
overlegging van een bewijs van de directie
van het Grootboek of bet bestuur der Spaar
bank, dat hij inderdaad sedert een jaar
eigenaar is van de gevorderde bedragen.
Het is niet meer noodig, dat men een
boekje hebbe van de Rijkspostspaarbank
andere spaarbanken, zooals die van het
Nut tellen ook mee; doch natuurlijk moeten
de lichamen, waarvan deze spaarbanken
uitgaan, rechtspersoonlijkheid hebben, en,
zoo ze na 1 Mei 1900 zijn opgericht, moeten
ze een waarborgsom van f25000 bij de
Nederlandsohe bank hebben gedeponeerd.
Examen-kiezers.
Ten slotte de Examen-kiezers. Dat zijn
zij die „met goed gevolg hebben afgelegd
een examen, ingesteld door of krachtens
maatregel van bestuur en in verband staande
met de benoembaarheid tot eenig ambt,
de vervulling van eenige betrekking of de
uitoefening van eenig bedrijf of beroep''.
Hieraan voegen we nog een paar op
merkingen toe.
Wie alleen maar „hoofdgeld" betaalt,
moet niet meenen dat hij daardoor ambts-
behalve op de kiezerslijst komt. Immers
„hoofdgeld" is geen Rijksbelasting.
Die dus alleen „hoofdgeld" betaalt en
geen Rijksbelasting, moet om ep de kie
zerslijst te komen, huurkiezer, loonkiezer,
examen- of spaarbankkiezer zijn. En dan
is hij daarbij ook, daardoor, kiezer voor
den gemeenteraad.
Het hoofdgeld moet op 1 Maart ten
volle betaald zijn.
Natuurlijk kiezen belastingkiezers voor
Kamer en Staten en Gemeenteraad, als
zij in een Rijksbelasting aangeslagen zijn.
Wie in 1906 onderstand heeft gehad
van een instelling van weldadigheid of een
gemeentebestuur, is in 1907 zijn kiesrecht
kwijt. Maar als onderstand gelden niet ge
loop der eeuwen de beide volken tot één
Engelsch volk zouden vereenigd worden.
Het was Dinsdag, den 14den April 1099.
Allee was tot den aanval gereed. De ge
loofsformulieren waren afgenomen, de
eeden vernieuwd, het Heilig Sacrament
ontvangen. De wapenen waren vernieuwd,
tot op het hoogste punt gescherpt en het
gansche heirleger, uitgezonderd eenige
wachten, lag in sluimering rondom de
belegerde stad. Bertrand en Siward be
vonden zich onder de wacht. De vreemde
glans van een Syrinischen nacht verlichtte
de rondom liggende heuvelen, die nu in het
begin der lente groen en bloeiend moesten
zyn, maar door de verwoesting der bele
geraars niets dan een kale massa vertoon
den. Vóór hen verrezen de hooge wallen,
waarboven zich de koepeldaken der heilige
stad verhieven, de geheimzinnige, onbe
treden grond. Doch hunne gedachten ver
wijlden er nietzij waren verreweg in hun
vaderland. Gedachten, anders in hunne
ziel verborgen, kwamen nu over hunne
lippen, die morgen door den dood voor
immer konden gesloten zyn.
„Siward 1" zeide de Noorman, „op dien
morgen van ons vertrek in de kapel van het
bosch, was daar, zonder dat gij het wist,
eene getuige by tegenwoordig. Indien gij
morgen tot de verslagenen mochtbehooren,
dan zweer ik u by dit kruis, dat ik voor
uwe beroofde bruid zorg zal dragen, als
ware zij mijne zuster, en wanneer ik kom
te vallen, dan heb ik de belofte van myn
vader verkregen, dat al de bezittingen van
den ouden Alfred de uwen zullen zyn, en
na verloop van jaren, zeg uwe bruid dan,
dat de ge-uchte aan haar en aan eenige
neeskundige hulp en geneesmiddelenwél
versterkende middelen.
En wie kan nu kiezer worden
Wie een huis bewoont dat te Viissingen
minstens f 1.75 aan huur per week doet.
Te Middelburg minstens f 1.50. Te Souburg
en Koudekerke Zand minstens f 1.25. Eu
voorts in alle overige plaatsen op Wal
cheren, en de plaatsen op de overige
eilanden, en Axel kom en Neuzen kom
1 en overig ZeeuwschVlaanderen 80 cent.
Arbeiders nu die by v. f 39's jaars huis
huur betalen en minstens f 13 apart aan
huur voor een tuin, wei, of stukje land,
die betalen dan minstons 39 plus 13 is
52 gulden per jaar, en zyn daardoor ook
woningkiezer, als zy zich aangeven.
Om loonkiezer te zijn moet iemand te
Viissingen minstens f 450 per jaar ver
dienen te Middelburg f 400Souburg
en Zand minstens f 350 te Goes,
Ierseke, Brigdamme, Neuzen (kom) ©n
Zierikzee minstens f325, in de overige
gemeenten op de eilanden minstens f 300
en in da overige gemeenten van Zeeuwsch-
VlaauUeieu, uiet uitzondering van Axel
(kom) en Neuzen (kom) f 275 per jaar ver
dienen.
Wij zeggen minstens die meer verdient
dan die som is 't natuurlijk ook, maar die
minder verdient is 't niet.
Een knecht die by zyn heer of baas f 100
per jaar verdient (dat is f 2 per week) en
hij heeft er vrij kost en inwoning bij, die
is kiezer.
Een knecht die by zijn heer of baas min
stens f 262,50 per jaar verdient, en vrije
woning, die is ook kiezer.
Die getallen gelden voor de meeste
gemeenten in Zeeland doch voor grootere
gemeenten zijn zij eonigszings hooger.
En wel voor Goes, Ierseke, Brigdamme,
Neuzen (kom) en Zierikzee, vrye woning
f 50 en f 275 loon. Zand en Souburg
f62,50 en f287,50; Middelburg f75 en
f 325. Viissingen f 87,50 en f 362.50.
5 Januari 1907.
Dr. A. Kuyper begint heden in De
Heraut zijn studiereeks „voorstukken" Pro
Rege met 't motto Psalm 2 6. Dichterlijk
schoon is reeds de aanhef. Het is of men,
weer iets van zijn hand te lezen krijgend,
woorden, die zy eens tot mij sprak, en die
ik altyd in mijn hart bewaard heb, my in
menig uur van verzoeking behoed hebben.
Eene waagde ik het", voegde hij er na een
oogenblik stilzwijgens by, „om over de
verbintenis met u lichtvaardig te spreken
en haar te dringen hare genegenheid op
een ander over te brengen, die haar een
beter tehuis kon aanbieden Maar zy zeide
„Indien gij eenmaal waarlijk bemint, dan
zult gy ondervinden, dat het leed de harten
meer verbindt, dan de rijkdom ooit doen
kanwant het hart wordt niet door goe
deren gevoed. Ieder hart, waarin het beeld
van God en Christus leeft, bezit eene
vreugde, die door geen rijkdom te vergoe
den is". Zeg haar, dat hare woorden en
daden en haar rein gelaat, dat ik dien mor
gen bij het altaar aanschouwde, mij meer
en meer een tegenzin gaven van de ydele
praal en vreugde, en mij iets anders leerden
kennen, en dat, indien ik hier sterf by het
graf van onzen Heer, hert niet is, zonder
iets van Hem geleerd te hebben, die zich
zeiven voor ons opgeofferd heeft, en iets
van de vreugde te hebben gesmaakt, om
voor Hem te sterven".
„Nimmer vertelde zij my dit", ant
woordde Siward.
Dien nacht spraken zy niets meer tot
elkander. De wacht werd verwisseld en
Siward en Bertrand zagen elkander niet
weder, totdat des morgens de belegering
een aanvang nam.
De nacht van Goeden Vrijdag was voor
Jeruzalem voorby gegaan. De kruisvaarders
hadden gezegepraald. De banier van het
kruis wapperde boven hare wallen.
(Wordt vervolgd.)
Een geschiedenis uit het Christelijk leven in
vroegeren tijd.
Doch de gedachte aan de eeuwigheid, die
alles omvat, evenals de onmetelijke ster-
renbanen boven de kleine aarde, stilde
zijnen geest. Hy moest de leiding van God
met zyn volk erkennen, en het verblijdende
denkbeeld kwam in hem op: „Misschien
wordt ons volk waardig gekeurd, om God
iu onze kastijding te verheerlijken. Het
ploegen op den harden akker zal niet te
vergeefs zijn. Misschien zyn wij in den
zaaitijd, wie weet hoe groot de oogst nog
zijn zal".
Toen op zyn eigen leven terugkomende,
dacht hy aan Editha, hoe zacht en lief zy
was, meer dan eenige vrouw, die hy had
ontmoeten was het niet door het leed, dat
zy zoo geworden was? Nederige gedachten,
die uit ware liefde voortspruiten, kwamen
nu by hem op. Hij, die hier op de graven
zyner vaderen knielde, en hunne daden als
de zyne aanvaardde, welk doel had hem
hier gebracht Was het waarlyk vanwege
het onrecht, zyn volk aangedaaD, of was 't
het zijne? Welk recht had hij, om zich
kruisvader te noemen, wien het te doen
was, ntn door dezen oorlog zijne vrijheid te
verwerven? Waren zijne bedoelingen, of
schoon zuiver en reohtvaardig, waarlijk
onpartijdiger dan die der Noormannen, die
hy had aangeklaagd Zijn oog viel op het
kruis, dat door de maan verlicht werd.
Voor het eerst gevoelde hy, wat het betee-
kendehy zag de zelfzuoht der zonde,
welke dien esnen Zondelooze aan het kruis
gebracht had, maar ook de liefde en de vol
heid van het offer.
De gelofte, de praal der ridderschap,
kende Siward niet. Geen koninklijke hand
had hem tot ridder geslagen, maar hier in
dezen nacht op het eenzame graf der He-
walds gordde zich een ridder aan, zoo
trouw, zoo dapper, als er ooit een opstond,
om de onschuldigen en hulpeloozen te be
schermen.
„Ik ga als pelgrim naar het heilige graf',
dacht hy, „en toch weet ik, het niet te
zullen ontheiligen, wanneer myne hoogste
aardsche begeerte uitgaat naar een tehuis
in myn vaderland door murmureering en
hoogmoed zou ik het ontheiligen, ik doe
geene boete door het kruis te dragen, het
kruis is voor my getorscht. Ik hoorde vader
Osyth zeggen, dat het ware pelgrimschap
is naar het Jeruzalem hier boven, en dat
kan men overal volbrengen. Eiken dag,
waar ik my ook bevinde, kan ik een dienst
knecht van het kruis zijn, en tegen het
kwade stryden, en iedere dag zal my, of ik
het heilige graf bereik of niet, nader tot
God brengen en nader tot Editha. Waar ik
my dan ook bevinden moge, Heere Jezus I"
bad hij, „Gij droegt voor mij het kruis, laat
mij slechts uw dienstknecht zyn, zooals
van ouds deze martelaren waren".
Voor Siward kreeg het leven sedert dien
tjjd meer waarde, het was de waarde der
eeuwigheid. In plaats van het ruwe harnas
van den hoogmoed, dat alleen geschikt is
om te wonden, maar niet om voor wonden
bewaard te blijven, werd hy met nederig
heid bekleed. Menige ruwe scherts, die
hem anders tot het kwade zou hebben aan
gevuurd, ging nu voor hem verlorenals
een, die het vreemde land doortrekt, maar
de woning in het oog heeft, waar hy tehuis
behoort. Zijne nederigheid was niet als die
van een engel, te verheven, om zich met de
aardsche dingen te bemoeien zy was die
van een mensch, die zichzelven en de zonde
heeft leeren kennen, die hy bij anderen ge
zien en veracht heeft, maar nu tracht te
overwinnen, zioh vasthoudende aan de
hand van God, die hem veilig kon doen
aanlanden.
Zoo werden Editha en Seward onwetend
nader tot elkander gebracht, omdat zy
nader tot God kwamen, en toch werden
hunne paden hoe langer hoe meer van
elkander verwijderd.
Het was de laatste avond voor de bele
gering van Jeruzalem door de kruisvaar
ders. Drie jaren van gemeenschappelijk
gevaar en wederkeerige hulp hadden eene
groote toenadering tusscken Bertrand de
Garenne en Siward ten gevolge gehad.
Siward had den waren moed leeren waar-
deeren, die onder het vroolijk en lucht
hartig waas by den Noorman aanwezig was.
Bertrand ontdekte de vurige gehechtheid,
de diepte van gedachten, die den stillen eu
ingetrokken Saks bezielde. Op menigen
vermoeienden tocht, in menige gevaarvolle
ontmoeting kwam de doorzettende moed
van den een wonderlijk wel te stade aan de
vlugheid en onversaagdheid van den ande
ren. Siward leerde de vroolykheid op prijs
stellen, waardoor onthouding en gevaar
gemakkelijker zyn te dragen, en de snelle
gevatheid om aan menig gevaar te ontsnap
pen. Bertrand had den bescheiden onwan-
kelbaren moed leeren eerbiedigen, die geen
weelde of roem noodig heeft. De hoedanig
heden, in deze beide mannen aanwezig,
waren de beetanddeelen, waardoor in den
