NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 68. 1906
Dinsdag 18 December
21e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISGH
Buitenlandsch Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J.' DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Ztj, die zicli met l Januari 1907
op ons blad abonneeren ontvangen
het tot dien datum gratis.
E e c h t n a k e as.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Wij ontvingen f 4,705 voor de
stakende werklieden te Rijssen, van
leden der antir, kiesvereeniging te
Krabbendijke. Wij hopen dit Vrijdag
van deze week over te maken aan
Ds. Gunning te Rijssen. Wie er dus
nog een bijdrage aan toe wil voegen
heeft daartoe tot Donderdagavond a.s.
de gelegenheid aan ons bureau te Goes
IJK.
Goes, ook voor Kloetinge, Kattendijke,
's-Heer Hendrikskinderen en Wissekerke
11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22
en 23 Maart.
17 December 1906.
1821 Dec.
Er is dit jaar al zooveel over Bilderdijk
geschreven. Toch mogen wij, nu de 18e
December aan den sterfdag van den groo-
ten Dichter-Strijder komt herinneren, de
volgende bijzonderheden nog wei eens
ophalen, welke de heer Beeremans den
afgeloopen zomer heeft te boek gesteld.
Aan zijn sterfbed stond de predikant
Bastiaan Heijkens, die tot hem zeide //Uw
herte worde niet ontroerd gij gelooft in
God, gelooft ook in mij", zegt de Heiland.
„In het huis mijns Vaders zijn vele wo
ningen anderszins zoude ik het u gezegd
hebbenik ga henen om u plaatse te
bereiden Bilderdijkgelooft gij dat
nog P" „Ja" klonk het antwoord. Eenige
uren later was Bilderdijk overleden. Kalm
en stil was zijn sterven geweest. Eigen
aardig is, dat op den dag van Bilderdijk's
sterven een zwaar onweder boven Haar
lem zich ontlastte. Dr. Wap deelt mede,
dat een paar donderslagen Bilderdijk's
afsterven vergezelden, terwijl gelijktijdig
de alarmklok geluid werd, wegens een
op hetzelfde oogenblik ontstanen zwaren
brand, die den pel- en ruwmolen de For
tuin, gelegen aan het Noorderspaarne bij
het Vrouwenhek weldra in vlammen deed
opgaan. In de Opr. Haarl. Ct. werd des
dichters verscheiden aldus bekend gemaakt:
«Gisteren (18 Deo.) in den laten avond is
Mr. Willem Bilderdijk, die zich door zijne
dichterlijke voortbrengselen, eenen onver-
gankelijken roem heeft verworven en
terecht de eerste der nederduitsohe dichters
is genoemd en welke zich door zijn uit
gebreide en diepe kennis en geleerdheid
zoo vermaard heeft gemaakt, binnen deze
stad (Haarlem) overleden". Dank zij de
goede zorgen van dr. Wap viel, //hoewel
er geen munt, hoegenaamd ter erfenis in
den boedel was overgebleven" toch Bil
derdijk eene begrafenis in overeenstem
ming met zijn stand en waardigheid ten
deel. De ter aarde bestelling van zijn
stoffelijk overschot had plaats in de Groote
Kerk te Haarlem. In hetzelfde graf, als
waarin zijne vrouw lag, kwam ook hij te
liggen.
Wel was de uitvaart plechtig bij de
intrede van den stoet speelde het orgel
z/Het hijgend hert der jacht ontkomen"
enz., maar merkwaardig was, zoo zegt
W. de Clercq, dat onder de aanwezigen
bijna geen letterkundigen waren. Da Costa
hield eene rede, letterlijk snikkend, zooals
ik, merkt De Clercq verder op, zelden
iemand bij zulk eene gelegenheid zag,
waarin hij, volgens de Opr. Haarl. in eene
beschouwing van den grooten man als
waren Nederlander en Christen, des zelfs
levensloop kortelijk schetste en met ernstig
gevoel van deszelfs buitengemeene be
gaafdheden en zedelijke verdiensten ge
waagde. Treffend inzonderheid was het
oogenblik toen Da Costa herinnerde, dat
het Bilderdjjk was, die hem tot Christus
gebracht had, wien, zeide hij, mijne vade
ren gekruisigd hebben. Namens de familie
dankte de advocaat J. W. Willekens de
aanwezigen.
•f*
De minister van financiën mag zich ge
lukkig pryzen. Het heele jaar doorheeft
hij zich kunnen verheugen in een steeds
hoogere opbrengst der rijksmiddelen, on
geveer iedere maand verraste meer dan de
vorige. En dit houdt maar aan.
Van alle maanden spant November de
kroon. Gaf Nsvember van het vorig jaar
een totaal van nog geen 16 miljoen, No
vember van dit jaar bracht het een heel
eind over de 17 miljoen.
Op 2 ton na werd anderhalf miljoen
gulden meer ontvangen in de afgeloopen
maand dan in haar naamgenoot van 1905.
De grondbelasting bracht een ton meer
op, de bedrijfsbelasting bijna 3 ton meer
de vermogensbelasting ongeveer ander
halve ton meersuccessierechten ruim
een half miljoen meer. Ook de post en
telegrafie gingen saam 30 duizend gulden
vooruit.
Vermeld dient nog dat de accijns op
de suiker de laatste 3 maanden circa 6
ton meer opbracht dan in gelijk tijdperk
van 1905
Door de gunstige uitkomsten van No
vember is het surplus in vergelijking met
verleden jaar, weer aardig toegenomen.
In de eerste elf maanden van 1905 werd
ontvangen 139 miljoen guldenen in de
eerste elf maanden van 1906 ruim 145
miljoen gulden, dat is circa 6'/2 miljoen
meer.
Alles bewijs van meerdere welvaarten
.vooruitgaand verkeer.
Laat de Tweede Kamer nu toch zorgen
dat wij van de opcenten afkomen. Die
waren dit jaar al onnoodig; in 1907 zijn
zij 't nog al meer.
Vermoedelijk zal, gelijk minister Staal
in 1905, heden de minister van Marine
zijn leven te danken hebben aan de rech
terzijde.
Van alle kanten valt men links hem aan
over het door hem voorgesteld pantser
schip voor Nederland.
Fel is de oppositie uit alle vier de vrij
zinnige groepen.
Doch daar ontdekt onze fijne politieke
speurder Talma,staande naast den minister
op de brug van het zinkende schip, nog
een reddingsplank, wel gaat het „schip"
naar den kelder, doch de kapitein brengt
er het leven af, dank zij de wakkerheid
van dezen loods.
Nauwelijks heeft de heer Talma gehoord
dat aan links men 't schip wel toe wil
staan voor Indië, doch niet voor Neder
land, en dat de minister zelf dit liever
heeft, of hij dient een motie in, waarin
de wenseh der Kamer luidt dat 't pantser
schip voor Indië behoort te dienen.
Fluks heeft de linkerzijde deze reddings
plank aangegrepen, en de minister met een
„dat heb ik altjjd liever gehad" in 't hart,
staat er leuk lachend al boven op.
Zoo loopt waarschijnlijk vandaag of
morgen door Talma's wakkere tusschen-
komsten door de hulp der rechterzijde, voor
dezen vrijzinnigen minister alles naar
wenseh af; en dat terwijl men op een
ongeluk, hem van links toegedacht, had
gerekend.
Ja, wij hebben een zwak kabinet.
Maar het kabinet heeft een sterke, vooral
zedelijk sterke oppositie ter rechterzijde.
Achter den muur der rechterzijde zal het
al meer blijken veilig te kunnen schuilen.
Het zal op den duur beter met de Talma's
opschieten dan met de Troelstra's waarop
't steunt.
o Braakensiek, geef ons daar nu eens
een prentje van
Voor de Provinciale verkiezing in den
aanstaanden Mei schijnt het district Slie-
drecht de meeste activiteit te ontwikkelen,
en wel van vrijzinnige zijde.
Toch, reeds nu laat zich voorzien dat
Zuid-Holland het brandpunt van den stem
busstrijd zal zijn.
Zes zetels hebben de vrijzinnigen te
winnen en de Staten van Zuid-Holland
zullen weer om zijn, en Rotterdam levert
er naar hunne meening drie.
Maar nu van Sliedreckt gesproken.
De candidates zijn reeds gesteld en ver-
toonen zich reeds herhaaldelijk in het
district en op meerdere plaatsen worden
de jonge vrijzinnigen vereenigd of gemo
biliseerd.
Zoo is te Groot-Aramers een knapen-
vereenigiDg die zich vrijzinnig noemt van
17 leden en te Meerkerk eene van 22 leden.
Het Iaat zich voorzien dat het vooral
te Zuid-Holland b\j de aanstaande Provin
ciale Stembus weder niet aan ijver en
gedruisch ontbreken zal.
Emigratie naar Canada.
Aan hen, die voornemens moohten zijn,
naar Canada te emigreeren, wordt aan
geraden zieh aan te schaffeD een in de
Engelsche taal geschreven handboek over
dat land, bevatten vele nuttige inlichtingen
en hetwelk tegen vooruitbetaling van een
penny te verkrijgen is bij het //Emigrants'
Information Office," 31 Broadway, West-
minter, Londen S.W."
Speciaal aan landbouwers, die naar ge
noemd land wenschen te gaan, wordt in
overweging gegeven, zicq eerst in be
trekking te stellen met het //Dominion of
Canada Emigration Office" 11 12 Charing
Cross street, Louden.
Voor klerken en kantoorbedienden is in
Canada geen arbeid te-vinden.
Afgeraden wordt naar Canada te gaan
aan hen die geen Engelsch verstaan of
niet in het bezit vaa genoegzaam kapitaal
zijn om in den eersten tijd na hun aan
komst daar te lande op eigen kosten te
kunnen leven. (Uit de Staats Courantj.
Rusland.
Zaterdsg is te St. Petersburg, terwijl hij
in den Taurischen tuin reed, een moord
aanslag gepleegd op den voormaligen
gouverneur-generaal van Moscau, admiraal
Dubassof.
Er werden twee bommen geworpen en
zes revolverschoten op hem gelost. Hjj
werd slechts zeer licht aan de voeten ge
wond en kon te voet naar huis gaan. De
twee daders zjjn in arrest genomen.
Frankrijk.
De regeering zit er wel wat mee-tusschen.
Zij had stellig niet gedacht dat 't Vaticaan
zich zoo schrap zou zetten tegen de uit
voering der wet van '81.
Nu heeft het Kabinet, na lange beraad
slaging besloten een wetsontwerp in te
dienen waarbij de uitoefening van deneere
dienst aan de Roomsche kerk wordt ver
zekerd. Tevens werd besloten cit te stellen
de indiening van het ontwerp betreffende
de voor te schrijven maatregelen betref
fende priesters die als vreemde ambtenaren
beschouwd worden.
Een begin van bakzeil halen dat door de
naaste geestverwanten van dit Kabinet, uit
de familie derViviani's, met spijt, misschien
ook wel met storm, zal ontvangen worden.
Intussehen gaat de politie voort met het
constateeren van overtredingen, het uit
zetten van bisschoppen, en het uitdeelen
van klappen waar verzet geschiedt. Te
Barbentane in het departement „Monden
van de Rhone" moest daartoe zelfs een
eskader huzaren aanrukken. Te Montpel-
lier deed een menigte van 1500 personen
den bisschop uitgeleide.
Duitse h land.
De verkiezingen voor den Rijksdag zijn
op 24 Januari bepaald.
De voorzitter (graaf Ballestrem) stelt zich
niet meer beschikbaar.
Dat deze nationaal liberaal de toekomst
donker inziet, blijkt wel hieruit dat hij
na aanheffing van het door de Rijksdag
leden ingestemde Hochop den Keizer,
het traditioneele antwoord op afscheids
woorden als de Rijkskanselier namens
den Keizer na den uitslag der noodlottige
stemming te hooren gaf, tot de omstaan-
den zeide: Ik vertrek, m\jn plaatsvervan
ger zal Singer zijn.
En Singer is een sociaal-democraat.
Niet de naaste opvolger zal Singer zijn,
maar een der naaste zeker, dit mag dezen
oud-voorzitter wel worden toegegeven.
Immers in alle landen brengt iedere
nieuwe verkiezing meer sociaal-democra
ten in de volksvertegenwoordiging. En
dan - de vleeschnood, de ontevreden stem
ming tegen den Keizer, den Rijkskanse
lier, de koloniale ambtenaren, Podbielsky,
en nog zooveel meer zijn koren op der
socialisten molen.
Er is groote kans op samengaan van alle
vrijzinnige groepen; de vrije conservatieven
(ODgeveer gelijk aan onze Bronsveldsohe
ehr. historischen) zullen zieh wel bij hen
aansluiten. Zij zijn van ouds de bestrijders
van Rome. De regeering hoopt dat het
Centrum door eenige stemmen te verspelen,
zooveel verzwakt in den nieuwen Rijksdag-
terugkeert, dat het geen verwerping van
't alleszins billijke regeeringsvoorstel meer
kan provoceeren.
Het is onbegrijpelijk dat het Centrum
't hierop heeft laten aan komen, en nog
wel in hond met de sooiaal-demoeraten.
Hier toch gold het niet een veroverings
oorlog, maar een bescherming van het
koloniaal bezit en den eigen onderdaan
tegen moordzucht en ordeverstoring van
den inlander.
De heroïeke daad der ontbinding ver
dient toejuiching.
België.
De KoDgo-quaestie nadert haar oplos
sing. De Kamer heeft met 128 tegen 2
stemmen - en 29 onthoudingen (die der
socialisten) een motie aangenomen, waarbij
aan den KoniDg de indiening der overeen
komst (contract van overneming) gevraagd
wordt.
Een verzoeningsmotie, waaraan Salomo's
wijsheid en Job's geduld, zoo b\j de libe
ralen ais bij de ministrieelen, hun beste
krachten gewijd hadden.
België wordt zoo een koloniale mogend
heid, met „winstgevende" toekomst.
Zwitserland.
De nieuwe president der Zwitserscbe
Republiek voor 1907 is Eudard Muller,
geboren te Dresden 10 Nov. 1848. Hij
was 't vorige jaar vioe-president.
Kantongerecht te Middelburg.
Zaterdag zijn veroordeeld wegensoverteding
jachtwetD. J., Domburg, tot l lo b.s. 4 d. k., J. d.
P., "Westkapelle, tot 2 X f lob. s. 4 d. h. iedere b.
met verbeurdverklaring van het geweer, bevel
tot uitlevering of betaling der waarde a f 5 s. 3 d.
h., C.d.K., Middelburg, tot 2 X 7 dagen h.; over
treding arbeidswetJ. L., J. B., Middelburg, tot f 2
b. s. I d. h.overtreding drankwetN. v. V.,vr.v.
L. d. S., Middelburg, tot f 2 b.s. 1 d. h.; rijden met
een rijwiel zonder lichtA. F., St. Laurens, B. V.,
Domburg, P. H. D. E. vr. v. P. C. D., 's-Graven-
hage, tot f I b. s. I d. h.rïjden met een voertuig
niet voorzien van een lichtuilstralenden lantaarn
W. J. A. K., Middelburg, tot f 0,50 b. s. I d. h.P.
d. K., Westkapelle, tot f 3 b. s. 2 d. h.zijn regen
bak aan de straat niet afsluiten met een slotD.T.,
Middelburg, tot f I b. s. I d. h.plaats nemen op
een met een hond bespannen renvoertuig J. K.,
Nieuw- en St. Joosland, tot eene berisping, P. R.,
Koudekerke, tot f 2 b. s. tuchischoolstraf van een
week; als bestuurder van een voertuig zich niet
gedragen naar de bevelen der politieM. C. B.,
Vlissingen, tot fO.50 b. s. 1 d. h.het ongedekt
vervoeren van vleesch op de straatJ. S. B. Mid
delburg, tot f I b.s. d.h.; het houdenvan varkens
in de kom der gemeenteJ. D., Middelburg, tot
f 3 b.s. 2 d.h.; als tapper niet zorgen dat zijne voor
het publiek toegankelijke lokalen te middernacht
gesloten en ontruimd zijn: A. P. B., Vlissingen,
tot f 5 b. s. 3 d. h.als bezoeker van eene tapperij
zich niet vóór of op het sluitingsuur daaruit
verwijderen: J. d. P., Antwerpen, tot f3 b.
s. 1 d. h.invoeren van rundvleesch niet
voorzien van een bewijs van goedkeuring
J. A., Middelburg, tot f 5 b. s. 2 d. h.
invoeren van versch vleesch zonder de longen, de
lever, het hart en de nieren A. W., Serooskerke,
tot f 5 b. s, 2 d, h.; zijne tapperij niet gesloten hou-
van des avonds 10 tot des morgens 5 uur: C. v. L.
Oost en West Souburg tot f 5 b. s. 2 d. h.; zich als
bezoeker ophouden in eene tapperij na sluitings
tijd J. W., W. L., Oost en West Souburg, tot f 3
b. s. 1 d. h.; en wegens dronkenschap: K. v. d. K.,
K. S., Arnemuiden, tot f 2 b. s. tuchischoolstraf
van een week, C. v. H., C. v. V., Middelburg, W.
D. R.,Westkapelle tot f2 b. s. 2 d. h., J. M., Nieuw
en Sint Joosland tot 2 X f 2 b. s. 2 d. h. iedere b.,
M. V., Vlissingen, tot f 3 b. s. 2 d. h., L. B., Arne
muiden, tot f5 b. s. tuchischoolstraf van 14 dagen,
D. K., Arnemuiden, tot een week h., W. W.,
Westkapelle tot 14 dagen h.
In de zaak tegen P. P., Sint Laurens, beklaagd
van het plaats nemen op een met honden bespan
nen voertuig, is bepaald dat op den beklaagde
geen straf zal worden toegepast met bevel tot
teruggave aan zijne ouders.
Het verzet aangeteekend door C. B., Vlissingen
tegen een vonnis van den 27 October jl. is door
niet verschijning van den beklaagde vervallen
verklaard. (M. C.)
Kantongerecht Goes.
In de zitting van 17 December 1906 zijn ver
oordeeld wegens overtred. leerplichtwet: J. G.
Krabbendijke, A. de L., Kapelle, J. B., Cort-
gene, M. IC, Wissenkerke, ieder f0,50 b. s.
1 d. h., C. v. d. K.j Wemeldinge, F. H., Krab
bendijke, J. SKruiningen, A. C. D., Schore,
J. B., Kapelle, W. v. E., Hoedekenskerke, J. v. d.
P. en G. T., Kloetinge, J. W. en A. V., Bors-
sele, P. de IC, G. K., L. V., Heinkenszand, C. v.d.
H. Colijnsplaat, A. M. en G. B., Cortgene, J.
v. Hr, M. de V., M. G., M. W., E. I. de R., J. v. d.
M,, W. K. de K., Wissenkerke, J. S A. W. M.,
Cats, P. J. O., K. S., Wolfertsdijk, J. V., Hein
kenszand, P. S., Ierseke, ieder f 1 b. s. 1 d. h.,
A. K., Driewegen, f 3 b. s. 2 d. h., P. V., Hoede
kenskerke, f4 b. s. 3 d. h.jagen zonder ver
gunning D. J. N., Rotterdam, f 3 b. s. 2 d. h.
jagen zonder acte en vergunningG. W. de F.,
Colijnsplaat, 2 maal f 1 b. s. 2 maal 1 d. h.,
verb, verkl. bevel uitl. geweer of f 1 s. 1 d. h.,
J. K., Kruiningen, f 2 maal f5 b. s. 2 maal 3 d.h.,
verb, verkl. bevel uitl. geweer of f 2 s. 1 d. h.,
G. M., Ixelles, M. C., Brussel, ieder 2 maal 5
b. s. 2 maal f 3 d. h., verb, verkl. geweerniet
beletten dat hond wild opspoortA. K., Katten
dijke, f 1 b. s. 1 d. h., E. W., Waarde, f 2 b. s.
1 w. t.pogen met strik wild te bemachtigen
E. S., Ierseke, f 5 b. s. 3 d. h., verb, verkl.
bevel uitl. strik of f 1 b. s, 1 d. h.zich in veld
bevinden met wildstrik J. W., Kapelle, f 3 b. s.
2 d. h.in veld wil vervoeren zonder acte
P. K., Wemeldinge, f3 b. s. 2 d. h., verb,
verkl. haasstraatschenderijF., V., Wemel
dinge, f lo b. s. 3 d. h., M. D. en L. J. te
's-Gravenpolder, ieder f 2 b. s. 2 d. h.
in dronkenschap de orde verstoren C. F.,
Hansweerd,C. de J., Ierseke, ieder f 5 b. s. 3 d.h.;
trekdier onbeheerd laten staan J. D., 'sGraven-
polder f 1 b.s. 1 d. h., J.P.M.,Goes,f2 b.s.2d.h.;
vee op bezaaiden grond laten loopen J. E. W.,
Vlake, f5 b. s. 3 d. h., en f 6 aan civiele partij
vee over weiland laten loopen J. M., Wissen
kerke, f 2 b. s. id. h.overtreding drankwet
A. B. B., Wissenkerke, f 10 b. s. 5 d. h.overtre
ding arbeidswetP. P., Goes, f3 b. s. 2 d. h.
geen aangifte doen van verhuizingJ. V., Ka
pelle, f 3 b. s. 2 d. h.onder gesloten spoorbrug
doorvaren J. v. R., zonder bekende woonplaats,
f 10 b. s. 5 d. h.op straat met kaarten spelen
H. de W., Goes, f 1 b. s. 1 d. h., P. B., Goes, f 1
b. s. 1 w. t„ A. van H., Goes, tot eene berisping
hangen aan daartoe niet bestemd voorwerp J.
van G., C. S., A. J. de W., G. W. de F., Co
lijnsplaat, A. F., Cats, ieder ft b. s. 1 d.h.;
zitten op een daartoe niet bestemd voorwerp
J. v. G., G. W. de F., Colijnsplaat, ieder f 3 b. s.
I d. h.vee op straat vastleggen J. V., Colijns
plaat, 1' 3 b. s. 1 d. h.str„at verontreinigen M.
j., Colijnsplaat, f2 b. s. 1 d. h.na sluitingsuur
bezoekers jn herberg hebben G. W. J. M.,
Colijnsplaat, f3 b. s. 2 d. h.zich te laat in her
berg bevinden H. de B., Colijnsplaat, f 2 b. s. 2
d. h.'s avonds rijden zonder lantaarn K. C. D.,
Kloetinge, J. S., P. v. E., 's-Heer Arendskerke,
A. C. B., Rilland-Bath, J. L., A. L., 's-Heer Abts-
kerke, ieder f 2 b. s. 2 d. h.rijden met motor
zonder rijbewijs J. K. K., Goes, f 3 b. s. 2 d. b.
rijden met motor zonder nummerbewijs: K.J. R
Rotterdam, P. v. d. S., Wemeldinge, ieder f 2 b.
s. 2 d. h.idem enz.M. v. d. W., Cats, 2maal
f 2 b. s. 2maal 2 d. h., C. J. B., Middelburg, 2maal
f 3 b. s. 2maal 2 d. h., F. V., Heinkenszand, 3maal
f 3 b. s. 3maal 2 d. h., P. M. J. H., Middelburg, f 3
b. s. 2 d. h.'s avonds fietsen zonder lichtP.M.,
Kapelle, A. G. en J. L. A., Waarde, W. L., Hoe
dekenskerke, P. E., Baarland, ieder f2 b. s. 2 d. h.;
Schelde bevisschen zonder consentP. v. B. en
M. v. d. H., Ierseke, f 2 b. s. 2 d. h., M. P., J. P.,
Ierseke, ieder 2maal f 3 b. s. 2maal f 3 d. h., P. v.
P., Assenede, f15 b. s. 5 d. h.idem enz.J. S.,
Wemeldinge, f 3 en f 2 b. s. 2maal 2 d.h.; Schelde
bevisschen met vaartuig met onkenbaar nummer
enz,P. J. B., J. P., P. G., J. A. B., L. G.j Clings
