No. 38. 1906. NIEUWSBLAD YOOR ZEELAND Dinsdag 13 November 21e Jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH Onsehuid en Misdaad. Buiteulandsch Overzicht. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S, J, DE JONGE-VERWEST, te F. P. D'HUIJ, te Middelburg. Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. pf,25. Enkele nummers0.026. UITGAVE DER FIRMA EN VAN wwrmiBmsBBaaaaa van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. 12 November 1906. Weer een aardig schoolwijsje van De Ruyter. Het is van H. Maronier, en luidt DE RUYTERS LIST. Wie kent er den held onzes Vaderlands niet, De Ruyter, zoo groot in den strijd Wie zingt er niet gaarne dien zeeheld een lied, Wiens leven zijn land was gewijd, Die nog door beleid zijnen vijand verwon, Waar dapperheid niets tegen d' overmacht kon. Eens zeilt hij ter koopvaart het zeegat weer uit, Toen jong nog en weinig bekend, Als eensklaps een kaper, begeerig naar buit, Zich opdoet en 't schip naar hem wendt, Vergeefs poogt De Ruyter zijn aanval te ont- [vlièn En voelt zich te zwak om hem weerstand te [bièn. Daar peinst hij, voor lading en manschap be- [vreesd, En slijpt zich het brein op een list, Gelijk er geen vóór hem bedacht is geweest, En die ook haar doel-wit niet mist Men brengt ras een menigte boter bijeen, En smeert ze overal langs de scheepsboorden [heen. Daar komt nu de kaper, begeerig naar buit, En entert de weerlooze kiel, Maar geen die er op trad, of gleed onder uit, Of waggelde tuim'lend, en viel. En, wie er ook naakte, geen buit nam hij mee. Maar stortte op het vaartuig of rug'lings in zee. Nu was onze kaper, hoe sterk, overmand; De Ruyter ontkwam het gevaar, Bracht lading en manschap behouden aan land. Toen juichte de vroolijke schaar: Lang leve De Ruyter, ten kamp steeds bereid, Zoo groot door zijn moed als kloekzinnig beleid. Bekend is ook uit Zangvogeltjes III (J. P. Regeer) „De Ruyter en het Opper hoofd van Salee". Twee memorabilia. Wat een vreemd woord Eu toch zoo'n makkelijk woord. Een woord dat ieder kennen moest. Memorabilia beteekent: dingen om te onthouden. Ieder anti-revolutionair en ohr.-historisch man moest altijd een boekje bij zich hebben( 32 TEUILLETOIT. „Zij ligt in een volkomen verdooving," mompelde by, nadat bij een blik bad ge slagen op de beweginglooze gedaante, „was zij gewoon opium te gebruiken vroeg by. „O, vraag my niets omtrent haar dokter ik weet niet wat zy uitvoerdede laatste twaalf jaar heb ik niet in bet minst acht op baar geslagen zij deed wat zy wilde, zy ging heen waar zij zin had ik ben als moe der van haar vervreemd, dokter, en nu zie ik in, dat het te laat is." De noedige medicynen werden haar toe gediend, doch slechts om ylend uit haar doodslaap wakker te worden, want een her senkoorts had haar aangetast. Vreeselijk was haar zichzelve verwenschen, hare zelf beschuldiging. Zy stortte daarbij haar hart tegen Aleida uit, en hield ook dan niet op, wanneer zij tegen zichzelve de bitterste verwijtingen keerde. „Wat hadt gy zoo bekoorlijk te zijn," kreet zy, „waarom waart gij zoo goed en vriendelijk! Waarom hebt gij ieders haat gewonnen, terwyl ik dorstte naar iemand, die my liefhad Ja, éen slechts, dien hadt gy kunnen geven. Ha, hier zyn eenige ver zen, die zij schreef, en die zy den schijn gaf te verbergenO, die bedriegsterWelk eene schijnheiligheid Alles voor hem be stemd maar met dat al is zij arm, afhan kelijk en ver van schoonwaarvoor zou ik baug zijn Ik, rijk, beminnelijk en van hoogen invloed, ik bang voor die arme werkmeid Zoo ijlde zy den treurigen dag en de lange, lange nachten door, en het huis weer galmde van haar rouwkreten. De morgen kwam, doch bracht de van schuld bewuste zieke niet tot kalmte; de middag verzwaarde eieshts hare kwalen, en de nacht kwam waarin hij zijn memorabilia opschreef. In ons boekje staan weer twee nieuwe, opgeteekend uit den mond van een profes sor, genaamd Kriimer, die te Goes op den 27sten October een lezing hield over stad houder Willem III. Ziehier de eerste De strijd tegen Spanje, door onze vaderen gevoerd, was niet een strijd tegen de Roomschen, maar voor de vrijheid. Tal van Roomschen streden met mannenmoed en burgertrouw mede. Hiermede gaf de liberale professor aan het anti-papistisoh stoken zijner geestver wanten een flinken houw. De tweede is deze Willem III is hierom zoo groot geweest, omdat hij zijn gansche leven heeft gewijd aan de bestrijding van het imperialisme van Frankrijk. Wat imperialisme is, weet ieder, die de namen Chamberlain en Transvaal wel eens gehoord heeft. Hiermede gaf diezelfde professor een eere-saluut aan den volbloed-calvinistischen Willem III, en daarmede tevens aan onze staatkundige beginselen, die de grootste vijanden zijn van de tyrannie. Zuid-Bevelander). Duitschland. De Duitsche regeering tracht de Poolsche taal te vernietigen onder meer door het verbod van Poolsch te spreken in de scholen. Het zal haar nooit gelukken. Een taal slaat men zoo maar niet dood. De taal is geweest een volk. Wel kan zij de menschen in Posen nog meer innemen tegen haar dwangbestuur. De verbittering tegen dezen maatregel en den Duitschen onderwijzers houdt dan ook aan, ook buiten Posen. Te Benthen hebben een groot aantal leden der Poolsche vereenigingen in .opper- Silezië besloten door vergaderingen en vliegende blaadjes onder de Poolsche ouders propaganda voor de schoolstaking in Sile- zië te maken. telkens om zwarter duisternis en meer schrikwekkende beelden voor haar geest te brengen. Hare moeder paste haar bijna voortdurend op, daar zij niet wilde, dat haar angstkreten door vreemde ooren zouden gehoord worden. Er was eene nieuwe dienstmeid in Laura's plaats gekomen, maar zy kwam nooit in de kamer, behalve wanneer een of andere boodschap dit nood zakelijk maakte. Eindelijk kwam de crisis, de koorts week, en bet ongelukkige meisje lag daar bleek, uitgeteerd en een geest gelyk, niet in staat zich te verroeren of te denken Langen tijd lag zij zoo, en het was onzeker of hare krachten nog voldoende waren om de uitgebluschte levensgeesten weder op te wekken. Langzamerhand kreeg zij weder het bewustzijn van al hetgeen om haar heen gebeurde, en zy wilde niet meer dat hare moeder haar bed verliet, maar hield de oogen strak en vragend op haar gelaat gevestigd. Ten laatste vroeg hare moeder „Wilt gij, dat ik u iets vertellen zal, Bella?'' Een lichte hoofdknik gaf haar antwoord voldoende te kennen. „Wil ik u iets vertellen van uwe ziekte van het weer? Wil ik u wat voorlezen? Wil ik u wat zeggen van Aleida fluis terde zy ten laatste. Op alle vragen, behalve op de laatste, gaf zij met een ontkennenden blik antwoord slechts ten laatste gaf zij te kennen, dat zij iets van haar nichtje wilde hooren. „Aleida is wel". Een droevige glimlach speelde om de lippen van het zieke meisje haar oogen schenen echter nog meer te vragen. „Aleida is getrouwd," ging hare moeder voort. Hare gelaatstrekken bewogen zich krampachtig, en haar moeder sprong ver schrikt op maar hare oogen schenen haar te vragen om te bly ven zitten en haar nog meer te vertellen. In Ifraschwitzdorf in Posen hebben Poolsche fanatici gepoogd den onderwij zer in het Goplomeer te werpen door 't toeschieten van een oud-soldaat werd dit plan echter verijdeld. Een andere quaestie die de natie bezig houdt is die van Podbielsky, den minis ter die wegens zyn deelneming in frau- duleuzen handel zich onmogelijk gemaakt en ontslag uit den staatsdienst gevraagd heeft. Zijn ontslag en tegelijk zyn be noeming tot ridder in den Zwarten Ade laar worden iederen dag verwacht. Nog een vervelende zaak zijn de ont hullingen van Hohenlohe, die den Keizer zoo onaangenaam waren. Thans verscheen er weer een boek met aanteekeningen van Bismarck, welke als tegengif moeten dienen tegen de voor stellingen van Hohenlohe en een ander licht werpen moeten op Bismarcks streven. Zoo immer, dan zyn deze godenschriften nog beleedigender voor den Keizer dan die van Hohenlohe. Zijn verhouding tot de mogendheden, den Driebond, den Tsaar komt er door in een minder verheffend licht te staan. De Keizer wandelde den laatsten tijd niet op rozen. Men ziet met belangstelling de komende dingen tegemoet. Iedereen toch weet dat het hier een strijd geldt tusschen v. Bulow en v. Pod bielsky en dat een van beiden moet wijken. Maar dat het geintrigeer dei- hofkringen tegen den kanselier iets ver mogen zal gelooft niemand, al kan men, natuurlijk, niet rustig zijn voor de eind beslissing valt. Dinsdag opening van de winterzitting van den Rijksdag, dit brengt allicht ont spanning. Rusland. Het is in Rusland rustig toch is '1 leven nog niet uitgekookt. En dat zal ook wel niet voor de laatste openbare ongerechtig heid zal weggedaan zijn. De hervormingen dienden wel bij de hoogsten te beginnen. Dezer dagen kwam het weer eens uit „Zij is te Melville bij hare tante," ging mevrouw Westerly voort„zy gaat de vol gende reis met haar man mede. Nog keek zij onvoldaan, en hare moeder gevoelde dat haar geest nog door een an dere onzekerheid gekweld werd. „Wilt gij nog iets anders weten vroeg zy. Zij gaf geen teeken. Wil ik u nog meer van Aleida zeggen De zieke gaf gretig hare toestemming. „Wat zal ik meer zeggen Wat kan ik meer zeggen, dan ik gedaan heb vroeg zich de bedroefde moeder af, terwyl zij nog steeds in de groote donkere, glinsterende oogen bleef staren, die haar zoo vol ver wachting aanzagentoen haar plotseling een gedachte inviel en zij vroeg: „Wenscht gij Aleida te zien?" Dat was hethaar oog verloor zyn drin gend vragende uitdrukking, en zy scheen voldaan. „Wil ik haar vragen, hier te komen?" Een begeerige blik was het antwoord, en mevrouw Westerly schreef oogenblikkelijk eenige weinige woorden, waarin zy Aleida verzocht, een bezoek te brengen aan hare nicht, die haar begeerig wachtte. Daarop werd Bella kalmer en verwachtte hare moeder met minder gejaagdheid, of schoon van tijd tot tijd hare lippen beefden en hare oogen zich met tranen vulden. Ten laatste kon zij uit den bijbel hooren voor lezen, doch alleen uit den bijbel, ofschoon zij slechts weinig aandachtig scheen te luisteren. Langzaam herstelde zij zoover dat zij fluisterend kon spreken, en eindelijk keerde hare stem geheel terug maar zon derling genoeg sprak zij zelden een woord, terwyl zij geduldig en kalm terneerlag en niemand anders dan hare moeder aan haar bed wilde zien. Zoo sloop de eene dag na den andere langzaam voorbij, en mevrouw Westerly had vryen tijd genoeg tot over denking. De buitenwereld nam weinig hoe het bijvoorbeeld in het Alexander- Lyceum toegaat. Deze opleidingsschool voor toekomstige iïicieren is slechts voor afstammelingen van aristocratische ge slachten om er in opgenomen te worden is het niet voldoende tot den erfelijken adel (in Rusland bestaal ook een persoon lijke adel) te behooren, maar men moet in 't 3e of 6e deel van bet stamboek van den Russischen adel te boek staan. De cursus duurt 7 jaar, waarvan één in de voorbereidingsklasse en 2 jaar in zoog. speciale klassen doorgebracht worden Bij den overgang uit de voorbereidigsklasse in de eerste „algemeene" worden de zilve ren strepen op hun kraag door gouden vervangende leerling krijgt een steek, een degen en een offieiersmantel en latei- in staatsdienst komende, geniet hij grootere voorrechten dan zij die voor een univer siteitsdiploma 12 jaren gewerkt hebben. Hel Alexander-Lyceum is een internaat hoe het er toegaat, kunnen we uit een brief ontwaren, die een groep van oud-leerlingen in Mei 1902 aan den toenmaligen directeur gericht hadden en dien de Nieuive Crt. vertaalde. „...Bij het afscheidsfeest der promotie van 1902, werd de inspecteur, die de onvoorzichtig heid had uit zijn woning te komen, door dronken leerlingen van de trappen gegooid. Het Lyceum is tot een lupanarium, een speelhol in den vollen zin des woords geworden. Over de leerlingen der oudere jaren wordt hoegenaamd geen toe zicht gehouden; ze gaan uit en ze komen tehuis wanneer 'thun belieft, op ieder uur van dag en nacht; ze staan op, wamieer ze verkiezen en blijven tot 2, 3 uur 's middags in hun bed. Het is meer dan eens gebeurd, dat de leerlingen in de voor eigen oefening bestemde lokalen publieke vrouwen ontvingen van deze lokalen werden cabinets particuliers gemaakt, waarin gesoupeerd, gespeeld, gedanst en geschreeuwd werd, zonder dat er ooit een inspecteur waagde zich te laten zien. Er wordt gespeeld en hoog gespeeld sommen van 600 roebels en meer worden verloren en het is meer dan eens gebeurd, dat de leerlingen, die hun verlies niet betalen konden, geld bij publieke vrouwen opnamen. Dit alles is Uwe Excellentie ten overvloede bekend, aangezien u in de klassen spionnen heeft, die u van alles notitie van haarvan tijd tot tijd kwam een sierlijk kaartje, net beschreven, met woor den van deelneming, enz., maar overigens toonde me n zich zeer bereid, om zich van haar te ontdoen, nu zy aan schande en ellende ten prooi was. De naam van haar kind ging in de groote wereld van mond tot mond, gep-ard met grove woorden van verwijt. Dames, die eikander eene deftige visite maakten, zeiden tot elkander, terwijl zij hun gehandsehoende vingers vouwden, dat zy Bella Westerly altijd voor een ver dorven meisje hadden gehouden „maar ge weet, men kan alles zoo niet zeggen, wat men denkt." Maar zij werd gemist, ofschoon zij niet meer bemind was. Zy, die partijen gaven, beklaagden er zich over, dat Bella Wes terly er niet was, om het feest luister bij te zetten. Er was overvloedig beklag maar helaashoe zelfzuchtig was het. Slechts weinigen waren zy, wier nadenken vol doende was, om het slapende geweten wak ker te schudden, nog juist by tijds om terug te keeren. Maar dat was alles de gevoel- looze wereld oordeelde en veroordeelde en bleef haar eigen weg volgen. „'t Is vreeselijk!" sprak hier een jong meisje tot hare vriendin„bepaald, het spyt my, dat ik haar ooit gekend heb". „Men is bevreesd voor haar leven", sprak een ander. „Ik denk, dat zij op het oogenblik wel zal wenschen te stervennatuurlijk heeft zy alle aanspraak op achting verloren het zou maar het beste voor haar zijn", hernam eene andere hooghartige en behaagzieke coquette. Zoo werd zij, die hulpeloos en bijna vertwijfelend op het ziekbed lag, veroordeeld door haar, die zich eens hare vriendinnen hadden genoemd, en die nu bijna over hare vernedering schenen te juichen. Al deze dingen gingen door het brein op de hoogte houden. We achten het niet over bodig, u er aan te herinneren, dat uw zoon, die den verklikker gespeeld had, doorzijnkameraden zwaar is gestraftmen heeft (excuseer de uit drukking) op zijn hoofd geen hem uit den kammeraadschappelijken omgang gesloten...." En uit dergelijk zootje worden de groote mannen gevormd die bij voorkeur in het leger carrière maken. Verstaat men hoe Japan Rusland ver slaan kon? Aan de verkieziDgsmaatregelen, door Stolipyn genomen, blijkt dat hij op een gewillige nieuwe Doema bedacht is. Ten bewyze strekt zyn vervolging dér onderteekenaars van het Wiborgsche ma nifest en zijn inkrimping van het kiesrecht. Thans heeft hy tot alle gouverneurs een aanschrijving gericht om aan alle wettelijk erkende partijen by de kiesrecht-actie de vrije hand te laten, doch bij hun eerste optreden de niet-erkende partijen te ver volgen. Daar alleen de „ware Russische mannenen de „partij van vreedzame hervormingerkend zijn, is de strekking van de aanschrijving duidelijk. Te Odessa werden gisteren dan ook weer eens 25 con stitutioneels democraten gevangen gezet. Vereenigde Staten. Nu de verkiezingsonrust weer geleden is, is President Roosevelt op reis getrok ken. Zijn vrouw is mee, en wil naar Pa nama, waar beiden de gasten van Amador, den president van Panama zullen zijn. Het oorlogsschip Louisiana vertrok Vrij- dagmorgen vroeg om 2 uur, begeleid door twee kruisers en komt Dinsdag te Celon aan. Woensdag en Donderdag worden dan besleed met het bezichtigen der kanaal- werken. Daarna gaat hij weer terug en doet Porto-Rico aan, om 27 November weer te Washington terug te zijn. Het nieuwe van deze reis is, dat Roo sevelt de eerste president is, die zich in qualiteit buiten Amerikaanseh grondgebied begeeft, iets dat lang niet alle Amerikanen goedkeuren, als zijnde in strijd met het ongeschreven Amerikaanseh Staatsrecht. Maar de president zal, praktisch als hij is, gedacht hebben aan de waarheid van de vernederde moeder, terwijl zij gedu rende de ijlende koortsen van haar dochter bij Bella waakte en over haar weende. Zij zag, en nu eigenlijk voor het eerst, hoe ijdel de wereld was. Zy had het van den kansel hooren verkondigenzy had in fraai ge schreven werken en in romans er menig voorbeeld van aangetroffen maar nu was de ervaring ervan haar als een scherpe pijl door het hart gegaan, en zij gevoelde daar van al de snijdende scherpte. Het koude staal deed haar sidderen, en zij gevoelde niet alleen den pijl, die wondde, maar bij oogenblikken was het als zag zij ook de hand des Rechtvaardigen, die deze wond haar sloeg. Hoe onbeteekenend schenen haar nu de liefdegaven, die haar trots waren geweest, en hoe kwam deze geheele toe wijding aan de zinnelijke genietingen dezer wereld haar nu in haar ware gedaante voor den geest. De dood stond haar nu voor oogen en een rechterstoel in het verschiet, waarvoor zij met sidderingwekkende over tuiging rekenschap zou hebben te geven van de ziel van haar kind. Zij riep het geheele leven van haar kind nog eens in haar herinnering terug; als kind verwend en ijdel en koppig gemaakt door vleierijals meisje driftig, trotsch en ongezeggelyk, terwyl zij een groote liefde voor fraaie kleeren aan den dag legde als vrouw gevoelloos, steeds visschende naar aanbidders, die zij koelbloedig van zich stootte, wanneer zij hen door haar gekun stelde manieren, in haar netten gevangen haden eindelijk verliefd op iemand, die haar liefde niet beantwoordde, terwyl zij met boosaardige list den goeden naam verwoestte van een lief, onschuldig meisje, dat haar in den weg stond. En had de moeder haar niet bestraft of gewaarschuwd? Nimmer 1 (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1906 | | pagina 1