NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 20. 1906.
Dinsdag 23 October
21e Jaargang.
HISTORISGH
CHRISTELIJK-
Onsehuid en Misdaad.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
XIV.
Reciitszakeu.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
22 October 1906.
De lezer herinnert zich nog het aan
doenlijke, tot schreiens toe roerende ver
haal van het vrijzinnige blad Het Vaderland
ook andere vrijzinnige bladen hebben
tranen met tuiten gehuild bij 't overnemen
van dat bericht 1 van een schoolexamen
te Scheveningen met tot tragi-comisch slot
een speech van den schoolopziener tegen
de Chr. school en van een snikkende vrouw
die door de diaconie gedwongen was haar
kinderen naar de Chr. school te sturen
Van dit zaakje is heel weinig aan ge
bleken.
Het eerst kwam de schoolopziener Goed
hart, die dan zoo roerend zou gesproken
hebben over de lage middelen, waardoor
men de openbare school tracht te ontvol
ken, in Het Vaderland zich beklagen over
de onjuiste weergeving van het gebeurde
door dat blad.
Vervolgens verklaart het hoofd der
bedoelde openbare school, de heer Storten
beker, in datzelfdeblad „lo. dat het perso
neel van bedoelde school alle verantwoorde
lijkheid ten opzichte van plaatsing, strek
king en inhoud van voormeld bericht van
zich afwerpt2o. dat bet lid der Commissie
van Toezicht geen woord heeft gerept over
't onttrekken van leerlingen aan de open
bare school ten bate der bijzondere3o. dat
de geschiedenis der vrouw, hoewel in den
grond waar, door haar bij deze gelegenheid
niet is medegedeeld, en de door haar ge
sproken woorden geenszins in overeen
stemming zijn met de haar door u in den
mond gelegde".
Maar nog mooier.
Een redacteur van De Scheveninger ging
aan het zoeken en vond ten slotte uit welk
vrouwtje er bedoeld was. Hij ging tot
haar en zoo verhaalt hij
wij wilden wel dat onze lezers eens
hadden kunnen zien de verbazing van het
vrouwtje over de leugens die over haar
waren gedebiteerd. Ze had zei ze alleen
niet gehuild of gesnikt, de diakenen had
den haar nog nooit over de Openbare of
de Christelijke School gesproken. Ze heiben
nooit eenigen dwang op mij uitgeoefend.
En als nu Het Vaderland vraagt, van
welke diaconie hier sprake is,dan wenschen
16 TEUILLSTOI-.
De tuin aan de zuidzijde was goed voor
zien van uitgelezen vruchtboomen, allen
door den boer met eigen hand geplant en
bevatte een groote verzameling planten,
allen met het oog op een bloementuin ge
rangschikt. Het uitzicht uit 't voorportaal
was prachtigaan drie zijden verhieven
zich vriendelijke heuvels, aan twee zijden
stak 't donkergroene bosch tegen de blauwe
lucht af, en het boekje aan den voet van den
meest nabijzijnden heuvel vermeerderde
door zijn kalme schoonheid het schilder
achtige van de plaats.
DE ZIEKE.
De meisjes verzamelden hunne bloemen
en kwamen weer naar huis, toen de bel hen
riep voor de godsdienstoefening. De tafel
was afgenomen, en de Bjjbel te voorschijn
gehaald, rondom welken de meeste der
huisgenooten vereenigd waren. Helaas 1 op
hetzelfde oogenblik, dat de plechtige woor
den des gebeds opstegen en naar God om
hoog gingen op de vleugelen van liefde en
trouw, onderging Aleida de vreeselykste
beproeving haars levens. Bijnabezwijkende
van wanhoop, wist zjj niet, dat haar naam
opgezonden werd ten hemel, met de smeek
bede, dat Gods genade op haar mocht vallen
als zachte dauw. In haar treurig lot vergat
zij den arm, die machtig was haarte redden.
Niet alzoo zij, die haar liefhadden.
Na het gebed gingen de kinderen naar
de kamer, die voor Aleida bestemd was.
Een toovergodin had geen liever slaapka
mer kanpen hebben, Zij waren weken bezig
we haar mede te deelen, dat de vrouw be
hoort tot de Hervormde Kerk en dat haar
kinderen indertijd overgingen naar de
Herv. School a/d Gondelstraat alhier.
Tenslotte nog dit. Zonder dat we er naar
vroegen, vertelde ons de weduwe, dat ze
altijd behoefte had 'gevoeld haar kinderen
naar de School m/d Bijbel te zenden, maar
dat geldgebrek haar dit onmogelijk maakte.
Ze deelde dit bij gelegenheid van een huis
bezoek aan een harer predikanten mede,die
haar toen beloofde, voor de betaling van
een deel van het schoolgeld te zullen zorgen.
Daarop had de vrouw aan een lang gekoes-
terden wensch voldaan en haar kinderen
aan de Christelijke School toevertrouwd.
We hebben, dunkt ons, genoegzamen
grond, om aan Het Vaderland de waarschu
wing te gevenPas op dezen uwen be
richtgever hij heeft een sterke fantasie en
tevens aan dat Blad te verzoeken Ontdoe
publiekelijk de Hervormde Diakonie van
Scheveningen van de klad door Uw blad op
haar geworpen.
Het verhaal van dat schoolfeest met die
snikkende vrouw en dien kermenden
schoolopziener blijkt derhalve verzonnen
te zijn.
Bljjft dus nog over de traditioneels slot
som der vrijzinnige bladen „Ja mensch,
zoo slecht zijn ze daar aan die chr. scholen,
en zoo doen ze nu met onze openbare
scholen 1
Wanneer men maar feiten wil noemen,
willen wij ze gaarne één voor één onder
zoeken en aan den dag brengen.
Er zijn op het oogenblik meer christelijke
scholen, waar men zegt „hoe zal ik ze
bergen" dan „hoe kom ik er aan wat meer".
Onderduimsche pogingen, als op het ge
fantaseerde vrouwtje van Scheveningen
werden gewaagd, zijn niet noodig de kin
deren komen toch wel.
De heer Talma heeft Vrijdag in de
Tweede Kamer den minister van Arbeid
nog eens aan den tand gevoeld omtrent
zijne sociale wetsontwerpen.
Zijne vriendelijke vragen werden wel
willend en hoffelijk beantwoord, doch dit
antwoord zal voor onze arbeiders wel een
teleurstelling zijn.
geweest, om haar te versieren, vast be
sloten om haar geheel in haar oude rechten
te herstellen. Ieder voorwerp van weelde
er waren er slechts luttel werd in
beslag genomen. Een rieten mat bedekte
den vloer en voor den schoorsteen en voor
elke deur lag met wiskunstige zuiverheid
een keurig eigengemaakt kleedje, dat zich
verheugen kon in de meest roode rozen en
de meest groene bladeren. De schoorsteen
was de voornaamste zorg van Agues. Zij
schilderde graag en met smaak, en had de
witte stijlen hier en daar met groepen van
bladeren en bloemen versierd, en voor het
midden van het behangsel, dat voor de
opening was geplakt, zou de reusachtige
bouquet geplaatst worden, waaraan zy nog
bezig waren. De kleine toilettafel, bedekt
met een wit damast kleed, waarvan de
lange franje door vlijtige vingers gemaakt
was, het bed, de gordijnen, het witte aarde
werk, de vazen in de vensterbank, de lichte
stoelen en de huiselijke leuningstoel met
chits bekleed, maakten het werkelijk tot
een weelderig vertrekje.
„O, hoe lief", riep Marietje, in de handen
klappende; „wat zal zij in haar schik zijn".
Arm kind 1 weinig vermoedde zij, dat
Aleida, in plaats van het hagelwitte bed,
het vroolijk uitzicht op velden, heuvels en
bloemen, het lieve gezelschap harer nicht-
tjes, en bovenal van hare vriendelijke tante,
in plaats van dit alles op het harde bed in
hare gevangenis lag, met geen ander ga
zelschap dan haar eigen treurige gedachten
met geen vooruitzicht op bevrijding dan
na al het vreeselijke van een openbaar ver
hoor j dat haar voetje, in plaats van de
zachte en smaakvolle matten, die met zoo
veel zorg gemaakt waren, den ruwen vloer
van ljaro cel betreden zon. Bee$S de ge-
Het vorige ministerie had, gelijk men
weet, een ouderdoms-pensioneering voor
gesteld, waarbij den arbeider die onbe
kwaam werd, de kans geboden werd,
reeds voor zijn 70e jaar, bijv. op zijn 50e
al pensioen te krijgen.
Mot andere woorden bij de ouderdoms-
behoordeookdeinvaliditeits-pensioneering.
Maar dit laatste werd door de liberale
oppositie in herberg en concertzaal stelsel
matig verzwegen.
Een streek die door niemand minder
dan den liberalen professor Greven nog
zeer onlangs als unfair (dat wil zeggen
gemeen) veroordeeld werd
Maar nu komt het liberale ministerie,
en aan Arbeid komt de oud-radicaal
Yeegens, de man, ja de man der sociale
wetgeving, doorkneed in de kennis van
arbeidersbelangen, de man van den haast.
Heb ik zoo vroeg de heer Talma
heb ik goed verstaan, lieer minister, dat
gij alleen ouderdoms-verzekeriDg en geen
invaliditeits-verzekering zult voorstellen
Juist, antwoordde de minister, zoo is
het. Geen invaliditeits-verzekering.
Geen pensioen voor den ongeschikt ge
worden werkman. Hij kan wachten tot
hij oud is.
Roodhuijzen zou er bij zeggen of tot
hij dood is 1
En waarom niet? hernam de heer Talma.
Omdat ik, luidde het allergewichtigste
antwoord, omdat ik vrees voor simulatie
Simulatie, dat wil zeggen dat de arbei
ders zich zoo maar houden zullen
Eetst moet gezocht naar middelen om dat
te voorkomen, en dan zullen wij „zien"
of „misschien" de ongevallen-verzekering
niet bij de ziekte-verzekering kan worden
ondergebracht
Dit zal een tegenvaller zijn i oor de
arbeiders die juist door de invaliditeitsver
zekering door de vorige regeering aan de
ouderdomsverzekering gekoppeld, op een
bepaald punt zeer waren gerustgesteld.
Immers 70 jaar worden wij nu eenmaal
niet allemaal. En dan is een pensioen,
bij gebleken ongeschiktheid, bijvoorbeeld
op zijn 55e! zoo'n aangenaam buitenkansje.
Arbeiders, dit krijgt gij voorloopig niet
zegt minister Veegens.
dachte alleen, zou haar het hart gebroken
hebben, en het was goed dat geene donkere
wolk thans hare onschuldige toebereidselen
verduisterde.
Uit de voordeur van het huis had men het
gezicht op een klein schoolgebouw, rondom
in het groen gelegen. Vroolijk zingende
kinderen gingen er reeds heen, en Hanna,
die zich blijgemoed naar hare taak spoedde,
voelde nu en dan hunne kleine vingers in
hare hand, toen zij de school naderde. De
vriendelijke oudere dochter verheugde zich
evenzeer, schoon minder luidruchtig dan
hare jongere en dartele zusjes. Aleida was
altijd haar meest beminde nicht geweest
tot voor drie of vier jaar geleden waren zij
met elkaar opgegroeid. Maar de gunstiger
toekomst, haar door haar oom Westerly
aangeboden, had de overhand op haar
rijper oordeel, en Aleida gevoelde, dat of
schoon zij haar allen hartelijk lief hadden,
zij behoeftig waren en zij hun tot last was,
waarom zij het aanbod van haar oom in
dank aannam en zoolang hij leefde, nog
slechts een jaar, nadat zij gekomen was
had zij geen reden tot klagen over hare
verandering. Baar eergevoel verbood haar
later te spreken, en zoo werd zij het onver
moeide naaimeisje van hare tante en nicht
schoon menige nacht besteed werd aan
studie bij hare lamp en nimmer vertelde zij
iets van hare grieven aan hare betrekkingen
buiten.
Agnes bleef in de ziekenkamer bij hare
moeder. De zieke, eene uitgeteerde vrouw,
doch met nog levendig gelaat, zat in een
grooten armstoel, met kussens opgestopt,
en zag met verlangenden blik naar het
heerlijke tooneel daar buiten. Een glimlach
verhelderde haar bleek gelaat, toen zij haar
oog Het gaan van de weide op de henvela,
En waarom niet
Omdat hij u niet vertrouwt. Gij veinst.
Gij zoudt u maar invalide houden, om de
uitkeering vaet te krijgen en niet meer te
behoeven te werken
Ons duükt zoo hooren wij de liberale
verkiezingsaposteltjes op onze eilanden al
kermen.
Tenminste als de minister die 't gezeid
had, Kuypcr heette.
Nu echter verandert het.
Nu is het een vrijzinnig minister die
't zegt.
Nu slikt men allesóf liever men zal
't den werkman, den arbeider liever laten
slikken.
Maar dat zal een heele karwei wezen
hun te leeren begrijpen dal zij met ouder
domsverzekering zonder invaliditeits-verze
kering goed af zijn dat ouderdomsverze
kering, zonder de kans op vroeger ingaand
pensioen wegens gebreken, bij de wetenschap
dat weinigen den 65-of 70-jarigen leeftijd
niet bereikt, geen wassen neus is
Roodhuijzen en de radico-socialisten
riepen voor twee jaar al en toen ivas
de invaliditeitsverzekering er nog wel bij
wat heeft een doode aan pensioen
Wij zijn nieuwsgierig wat zij nu zullen
zeggen, nu de invaliditeitsverzekering er
niet bij is
De oud-liberalen hebben hun Kamerzetel
te Leiden aan de vrijzinnig-democraten
overgedaan. Zonder strijd hebben zij dit
district losgelaten, en hun orgaan De
Nieuwe Courant steunt den candidaat Paul
tegenover wien zy eerst jhr. Smissaert had
aanbevolen. Welke laatste evenwel had
bedankt.
Zoo gaan, één voor één, de oud-liberale
Kamerleden heen, om door Unie-liberalen,
straks vrijzinnig-democraten te worden
vervangen, tot de evolutie zich voltrekt bij
de vervanging van den laatsten radico-
socialist door een sociaal-democraat.
Dit is het lot van elke partij die een prin-
cipiëelen ondergrond mist of gebouwd is op
het drijfzand der revolutie. Vrome mannen
kunnen dio evolutie met hun persoon of
„verborgen omgang" nog wel een weinig
tegenhouden. Maar valt hun persoon weg,
van het bosch naar den kerktoren, alle in
hun pracht gehuld in den schitterenden
sluier van zonnestralen.
„Hoe laat zou Leida hier zijn, kind?"
vroeg zij, terwijl zij een blik wierp op de
kleine kamerklok, wier koperen slinger,
aan een langen metalen draad bevestigd
vroolijk heen en weer slingerde.
„De wagen komt bij twaalven aan, kijk,
op het oogenblik het is nu negen uur
stapt zij misschien net op de treden van den
wagen. Zou het geen heerlijke rid zijn en
wat zal zij een plezier hebben."
„Ik denk dat haar komst mij goed zal
doen en Hanna wat zal opvroolijken. Hanna
gaat, vrees ik, boven hare krachten, met
mij zoo voortdurend op te passen. Ik dank
God dagelijks voor Hannaen hare lippen
beefden.
„En voor ons ook, moeder!" zeide Agnes,
die nooit in het enkelvoud sprak„voor
Marietje en mij."
„Voor al de mijnen, die mij zoo dierbaar
zijn", antwoordde de moeder met een glim
lach, „ik kan niet genoeg dankbaar zyn
voor mijne goede kinderen".
„Denkt gij dat Leida trotsch of deftig
zal geworden zijn in dat huis in de stad
„Neenhet is onmogelijk, een meisje
als Leida te bedervenzij heeft het be
scheiden karakter van hare moeder. Ik ben
enkel bang, dat zij het na den dood van
haar oom te zwaar gehad heeftik heb nog
nooit zoo'n gewillig en gehoorzaam meisje
gezien, behalve Hanna".
De deur ging open, en Henri en Tom
kwamen binnen, om hundagelijkschbezoek
aan hunne moeder te brengen. Een blos
van moederlijken trots kwam op hare
wangen, toen zij opzag naar hare kloeke
zonen, met hunne donkere eogen en git-
el an is 't met de party gedaan, en loopt zy
met slaande trom en vliegende vaandels tot
den vijand over.
Zedenbederf.
Onder dit opschrift schrijft onze Zuid-
Bevelander het volgende
Een ergernis voor ieder fatsoenlijk
mensch zijn de schandelijke advertentiën
in vele liberale en neutrale bladen, waarin
de eene of andere „gediplomeerde deskun
dige" verklaart op zekere uren „voor
dames" te spreken te zijn.
Het schijnt werkelijk, dat het kwaad van
het Nieuw-Malthusianisme reeds diep in
ons volksleven geworteld is.
Want natuurlijk leveren die advertenties
aan de deskundigen het noodige op, anders
zouden ze niet geplaatst worden.
Onlangs kwam ons een Nieuwe Rotter-
damsche Courant in handen, waarin maar
even zes van die advertenties onder elkan
der stonden.
Ook (de liberale kranten in onze omge
ving) openen er nog steeds hare kolommen
voor. Jonge t eisjes en kinderen, die juist
alleen de „on elukken" en de advertenties
lezen, 1 zen dus telkens die onzedelijke
reclame.
Het wordt tijd dat alle man van fatsoen,
en bovenal ieder die als Christen in derge
lijke praktyken niets anders kan zien dan
gruwelijke, openlijke zonde tegen het zesde
gebod, alle bladen welke tot de versprei
ding dezer zedeloosheid medewerken, were
uit zijn huis en niet langer finantiëel steune
door zyn advertenties.
Kantonga-echt te Middelburg.
Zaterdag zijn veroordeeld wegensstraat
schenderijC. W. v. N., Vlissingen, tot f 15
b. s. 3 d. h.laten staan van een trekdier op
den openbaren wegP. J. v. G., Middelburg,
tot f I b. s. 1 d. h.nachtrumoer M. C., Vlis
singen, tot 12 b. s. 2 d. h.loopen over eens
anders weiland in de maand AugustusA. D.,
Vlissingen, tot f 1 b. s. 1 d. h.overtreding
jachtwetF. M., Grijpskerke, tot 2 X f 2 b. s.
1 d. h. i. b. verb, verkl. van het geweer, bevel
tot uitlevering of betaling der waarde ad f 3 s
zwarte haren. Ieder om de beurt vatte haar
bij de hand, boog zich over haar heeD, en
drukte een kus op haar voorhoofd, terwyl
zij vriendelijk naar hare gezondheid vroe
gen en hoe zij des nachts geslapen had. Er
lag iets aandoenlijks in hunne teedere
houding tegenover haar, zooals zij daar ter
weerszijden van haar stoel stonden, terwyl
zij haar antwoorden op hare vragen betref
fende hun werk voor dien dag. Om de groep
voltallig te maken, kwam de boer binnen,
en een stoel vlak tegenover de zieke schui
vende, nam hij hare witte, vermagerde
handen in de zijne, die bruin van het werk
waren, en glimlachend en met hartelijke
woorden vervroolykte en liefkoosde hy
zijne zieke vrouw.
„Vóór de avond valt zullen wy een nieuw
gezichtje in ons midden hebben, lieve",
zeide hijeen gezichtje byna even, neeD,
even welkom als een van deze. Met hare
vertellingen uit de stad en haar gullen lach,
als die nog niet veranderd is, zal zij een
ander schepsel van u maken, moeder 1"
„Ik zie hare komst met ongeduld tege
moet", zeide de vrouw„als Hanna zelve
een jaar was weg geweest, zou ik, geloof ik,
niet erger naar haar kunnen verlangen
„Nu, lieve 1 is het niet juist een jaar
geleden, dat zij ons voor het laatst bezocht
heeft vroeg de boer in diepe gedachten
verzonken „ja, zoo is het, wel, de tijd gaat
vlugger om dan wij denken". Hy slaakte
een stillen zucht, en stond daarna op; „kom
jongens, wij gaan vandaag naar 't moeras
wij hebben geen tijd te verliezen, want als
ik mij niet vergis, komt er een stevige
noord-oosten wind opzetten". En na zyne
vrouw op het voorhoofd te hebben gekust,
ging hij met zijne'zonen op weg.
(Wordt prrtHilydf