NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 12, 1906. Zaterdag 13 October 21e Jaargang. eHRISTELIJK- HISTORISCH Iet Mei ^ndknecht H. DEKKER, Kouds- VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed S J, DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN SLIJIS A. JE. HEKDR1KSE, Gemengde Berichten, Goes. De vreemdeling (zie ons no. van gisteren) genaamd Paul Haberlandt, stud, phil. te Berlijn (Biesenthalerstrasse) is heden in het Gasthuis alhier zonder tot be wustzijn te zyn gekomen overleden. JDDELBVBG T TELEGRAAF, October, dagelyks (behalve Maan- uurvan Antwerpen 1 Maandag) 'a morg. 7.— u. artidjjksche VeerGoes. itzondering van Dingdag. iche Veer 6.30 12.5. 8,39 2.57. Slot 6.30. |Van Wolfertsd. veer 9, (Slot Oostende) 2,30 6,30 dienst. JïTRAMDIENST. ar Walzoorden vm. 4,45» nm. 2,15, 5,20, 8,5. >n naar Hulst vm 6,20, 9 10 ,30, 9,10. Vlieringen— Middelburg. Gissingen Zeilmarkt 4,40r, lagen), 5,50r, 7,55, 9,30,11, 30,1,15b, 2,-, 2,45b, 3,30, b, 6,55, 7,50b, 8,50, 9,40b, rekt van Badhotelr Ver- ;misef en b vervoeren ■g5,15r, (alleen op werk- ,40, 10,15, 11,45, +12,30, ®»30, 4,15,+5, 5,50, f6,55, 10,25, ll,10r. een goederen en loopen tot van 9,40 waar r bjjstaat de overige tot Zeilmarkt. - STEENB.BOOSEND. lo 10,20 2,o7 4,10 7,5o 11,05 'O lo,3o 2,17 4,20 8,—11,19 >0 10,40 2,25 4,38 8,10 11,23 10,50 2,37 4,40 8,20 11,31 611,-2,484,51 8,32:1,39 2 11,233,14 S.J2 8,5H2,ol 1 li,383,23 5,2t 1,5912,07 11,45 3,36 5,34 9,12 12,18 11,503,405,31 9,1513,20 1012,05 ki 12,26 1212,42 3o 1,10 6>~ 9,5o 6,23 10,11 6,42 10,27 7,10 10,50 4,15 8,1511,10 4,39 8,3911,34 4,58 8,5811,53 5,20 9,2013,14 1,354,085,45 9,4512,34 1,384,11 5,48 9,4712,37 I,5' 4,'4 6,2 10,0212,60 2,— 4,32 6,12 10,o7 12,57 2,214,56 6,36 10,28 1,20 8 2,37 5,08 6,46 10,37 1,30 6 2,505,166,5610,41 1,38 14 2,585,227,6 10,55 1,46 >5 3,085,287,1611,04 i,54 1,— 4,IO7,— o 2,5 5,158,5 2,35 5,57 9,40 3,40 7,— io,45 REN. JRG. 1.27 4.07 6.47 9.27 12.37 1.20 4.— 6.40 9.20 12.30 1.08 3.48 6.28 9.08 12.18 [2.56 3.36 6.16 8.56 12.06 2.49 3.29 6.09 8.49 11.59 f2.40 3.20 6.— 8.40 11.50 12.24 3.04 5.44 8.24 U.34 [2.18 2.58 5.38 8.18 u.28 fcEN. 1.27 4.07 6.47 9.27 12.37 [2.40 3.20 68.40 11.50 2.28 3.08 5.48 8.28 11.38 12.25 3-oS 5-45 8.25 11.35 2.20 3.5.40 8,20 11.30 3.15 2.55 5.35 8.15 11.25 ■dijnen opgehangen, die oomd hebben. Alles ziet even helder uit. Moeder- Langend om u te zien zij wel, maar wij doen alles runnen. waren zoo teleurgesteld, van hun werk kwamen t op gerekend dat gy ge- Vw liefhebbende nicht AGNES." in Bella luidde als volgt u te moeten melden, dat >t is op een belangrijken »e van ruim duizend gul- in de gevangenis haar Met achting, ELLA WESTERLY". deelneming, om de ver- Qg te verzachten, die een riing met den vreeselijk- 'en zou. Zoo gevoelloos, nd zij het briefje in ant- telyk gevoelvolle achrij- dige dorpskind. schreven, Bella vroeg as hare moeder de onge- oor. zoo iets gebenren moest. 1" :unnen wenschen dat gij gevangenis hadt laten goed als een dienstbode dief. Neen, ik hebgedaan De schuldige moot go- rit bij op een troon", (Wordt vervolgd.^ 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02s. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Voor de herstemming op 10 October in 't district Sluis voor een lid der Provin ciale Staten steunen wij den eandidaat der Katholieken en Antirevolutionairen, dhr. burgemeester van Waterlandkerkje. Ga alle man nu toch voor dezen alles zins bekwamen eandidaat in het vuur 12 October 1906. Zonderlinge dingen zijn er bij de jongste Statenstemming in 't district Sluis gezien. Neem b.v. Aardenburg. Daar wonen nog geen 2000 menschen en meer dan 1000 daarvan zijn Katholiek Het aantal kiezers bedraagt 346, waarvan de helft Katholieken. Dus hadden onge veer 170 stemmen kunnen uitgebracht zijn op dhr. Hendrikse, doch zie hij kreeg er slechts 112 en de drie liberalen saam 189. Er hebben derhalve te Aardenburg, gezwegen van de 30 thuisblijvers, stellig nog Katholieken op een der liberale can- didaten gestemd. Niet minder eigenaardig is dat dhr. Van Oyen die te Aardenburg woont, veertig jaar de Aardenburgers heeft opgevoed, het grootste deel van de tegenwoordige kie zers aldaar op zijn school gehad heeft, en derhalve in zijn stad het meest bekend is, van de 309 kiezers die opkwamen', 200, dus ongeveer twee derden tegen zich had. Hij bekwam er slechts 109 stemmen. Nu zal dit bij de herstemming wel iets beter zijn misschien, omdat de liberalen nu óf hem moeten kiezen óf thuisblijven, tenminste wanneer zij niet de voorkeur geven aan den Katholiek. Maar als maat staf voor de algemeenheid van de aehting die deze eandidaat, in zijn eigen stad ge niet, moet dit cijfer (109) van de eerste stemming in 'toog gehouden worden. Veertigjarig bestaan van „Her-man Fanlieel", II. De feestavond is een suooes geweest De groote sehuttershofzaal, eenvoudig, maar smaakvol versierd, zag er keurig uit en bracht je al direct bij 't binnenkomen in een echt gezellige feeststemming. Bij het zien van al die vlaggen en wim pels, losweg geworpen over spiegels en kronen, doorstroomde je zoo'n wonder blij gevoel, waarbij alle gedachten aan dage- Rjksch verdriet wordt opzijgezet, om zich over te geven aan het genot dat komende is, om te genieten, den heelen langen avond door. En of men genoot Men behoefde het niet te vragen, men zag het aan de stralende gezichten en de lachende oogen, men hoorde 't aan het vroolijk geroezemoes van stemmen en men voelde het in zichzelf opbloeien in steeds sterker wordende kracht. En al was de zaal vol en daardoor de hitte groot, het hinderde volstrekt niet aan de opgewekte feestvreugde, die vooral ook uitkwam in de pauzes. En nu ik toch zoo over de pauze schrijf, wil ik er heel even iets van zeggen, want de pauze is een zeer belangrijk nummer van 't program. Een concert, een groote feestavond zonder pauze, is als een mensoh zonder hoofd, een boom zonder kruin. Dan is het geen concert, geen feestavond meer. Ja, Hildebrand beweert zelfs, dat de dames liever een nummer minder op het programma hebben, dan een korte pauze. Hoe oil zij, de pauzes van Fankeels veer tigjarig juudée waren zeer gezellig. In de groote zaal, waar men bediend werd, en in de kleine waar een uiterst vroolijk en kleurrijk tooneel was. Daar wandelden vele ouderen en jongeren, maar vooral jongeren en dames, in liohte toiletjes, lie pen lachend te pretmaken. Meisjes met korte witte rokken, met blauwe en roode strikken gaven zioh deftig het air van dames, flirtten al een klein wejnigje met de jongens, maar deden dan weer zoo mooi kinderlijk, dat je hart er van open ging. En een opgewekt gedruiseh van stemmen als dat wasDat snaterde maar door, of men elkaar in geen honderd jaar had gezien. Maar ook het uitwerken van de punten van 'tprogram was bijzonder aantrekkelijk; vooral omdat de stof uitgebreid en al- wisselend was. Niet alleen toespraken, verslagen, gelukwenschen, vooidrachte'n het gewone menu op zoo'n avond, maar ook een causerie over Guido Gezelle en een opluisterend zingen der Chr. zang- vereeniging„Soli deo Gloria". Van dit alles een geregeld verslag te geven is onmogelijk. Ik zou óf alles tamelijk vol ledig moeten weergeven, of stre\ ende naar beknoptheid, dor en taai worden, wat vervelend is om te lezen, 't Zij me dan ook vergund, hier en daar in de volle mijn een greep te doen. Na de kranige en forsche speech van den voorzitter, kreeg men het boeiende verslag van den secretaris, die, zooals later dhr. Pouwer dat deed in een humoristisch, mooi gesiyleerd opstel, een historische schets gaf van de vereenigiDg. Nu bleek, dat Herman Faukeel" niet altijd zoo krachtig geweest was als thans. Vooral het begin was zwak. Een vier- of vijftal vrienden, vergaderend in de een voudige huiskamer van vrouw Kempen maakten de bezoekers der eerste bijeen komsten uit. Doch is®alle begin moeilijk en zwaar, God heeft bewezen, dat hij uit het kleine, het groote kan doen ontstaan, want thans telt de rereeniging wel veertig leden. Bijzonder vermakelijk waren de staaltjes die men te hooren kreeg, hoe het soms toe ging op vroegere vergaderingen. Zoo was eens een keer om maar iets te noemen met meerderheid van stemmen, na een zeer bange strijd uitgemaakt, dat het een onom- stootelijke waarheid was, dat de zon om de aarde draaide. Doch bij het lezen der notulen op de volgende vergadering, meen de een snugge geest daartegen te moeten ageeren, en wist met veel moeite en na veel geredeneer een aantal volgelingen en aan hangers te winnen, juist genoeg om met een paar stemmen meerderheid te doen aan nemen, dat thans de aarde zich bewoog rond de zon. Ook was hoogst komisch altijd om het te hooren, niet om 't mee te maken de periode van moties en tijd vragen in onze vereeniging. De allerzotste vragen werden gesteld, of een president het recht had een lid met koude voeten en een nat pak van de warme kachel weg te jagen en meer zulke koek. Maar die tijd is Herman Faukeel ge lukkig reeds lang voorbij en huldigt nu een gezonde opvatting van het vereenigings- leven en geeft blijk ook meer intellect te bezitten dan toen. Daarna droeg dhr. De Jonge voor twee gedichtjes van Guido Gazelle: „Het Schrij- verke" en het onsterfelijke^: „Ruischen van het ranke riet". De voordracht was uitstekend en men behoefde, dunkt mij, maar een greintje litterair gevoel te heb ben, om onder den adelenden invloed van Gezelle's goddelijke kunst, in volkomen schoonheidsontroering stille te zijn en te luisteren naar de kinderlijke eenvoud van dezen hoogstaanden mensch. Dat kwam vooral ook uit in dr. Wagenaar's mooie causerie over Guido Gezelle. Spr. teekende Gezelle in 4 opzichtenals een dichter bij Gods genade, een zoon van Vlaanderen, als priester van Rome en als een kind van God. Guido Gezelle is weinig bekend onder ons Christen publiek, terwijl hy toch de eenige is onder de nieuweren, die in zijn zangen Gods naam eert. Moge, hetgeen gisterenavond gehoord is van dien grooten Vlaam er toe mee werken, om ook hem meer en meer onder ons volk bemind te maken. Een leuk slot was de samenspraak Voor de Rechtbank. Het diakenhuismannetje dat reeds te voren gespeeld was, scheen mij een mis lukking toe. 't Was niet goed begrepen, of te moeilijk voor het simpele Keesje, wanneer je 'm in de Camera hoort, wordt men geroerd, hij wekt medelijden en soms zou je wel kunnen huilen dat zoo'n oud mannetje nog zooveel verdriet heeft. Van dit alles heb ik niets gevoeld bij 't spelen in 't Schuttershof. De Rechtbank was zooveel te beter. Vooral de president, de pleiter, deklompen- maker en Joost 3oosten waren goed. Het feest, dat tot in den nacht had geduurd, was hiermede afgeloopen, maar ik twijfel niet of het zal nog vele jaren in aangename herinnering bewaard blijven. Es. Zuid Bevelandsche Brieven. H. Eindigde ik myn eersten brief met te wijzen op licht en leven op Christelijk terrein op Zuid-Beveland, er is ook veel waarin niet te roemen valt. Daarover mag ook wel eens worden geschreven. Moge hier voor velen bewaarheid worden Een vriend, die mij mijn feilen toont, heeft op mijn hart een groot vermogen. Zal er van opgewekt Christelijk leven, van een meeleven op elk terrein des levens sprake kunnen zijn, dan moet er nog veel anders worden. Nemen we den arbeid op Christelijk terrein in de volgorde van den eersten brief dan hebben we eerst de anti-revo lutionaire kiesvereenigingen. Bijna elke plaats heeft haar anti-revolu tionaire kiesvereeniging. Waarom ontbreken er altijd nog namen van plaatsen? Is er dan zoo weinig beginseldat men bang is voor zijn naam, dat zyn zaak of beroep zal lijden? De voorstanders onzer beginselen komen by de stemming immers toch uit en waarom zich dan niet georganiseerd, dan heeft men ook het recht van meespreken en kan men ook door onderlinge besprekingen door het uitnoodigen van een spreker beter met onze beginselen vertrouwd raken. Waar echter reeds kiesvereenigingen zijn, hebben deze veel te weinig leden en komen de leden lang niet trouw genoeg ter vergadering, zoodat de beslissing over vele zaken ligt bij een 15 a 20 tal personen en, als deze het niet geheel met elkaar eens zijn, soms wel bij slechts 10. En waar wordt geregeld gewerkt aan de vermeerdering en versterking der kennis By eenigen goeden wil kan onderling zoo veel gedaan worden. Vooral onder de jon-, geren schuilen flinke krachten en de ouderen dienen nederig genoeg te zijn dit te erkennen en handig genoeg om er ge bruik van te maken. En voelt men zich wat zwak, wel dan legge men wat geld bij elkaar en noodigen sprekers of inleiders uit, van buiten de plaats. Dat behoeven nu ook niet altyd propagandisten te zijn of Mr. in de rechten (als ze te krijgen zyn, doet men echter wijs er gebruik van te maken 1) ook eenvoudige, degelijke mannen uit andere gemeenten van Zuid-Beveland kunnen dienst doen. Goes heeft zijn propaganda-olub en zulk een club kan nuttig werken tot versprei ding en vermeerdering van kennis onzer beginselen, terwijl ze in de verkiezingsda gen uitnemendebulpdienst verrichten kan. Zitte in het komende seizoen maar niemand stil, maar worde bij den arbeid voor de verkiezingen in 1907 niet minder gedacht aan de vermeerdering van kennis der beginselen, waaruit we Jeven Onze christelijke jongelingsvereenigingen zijn daartoe van zoo groote beteekenis. Ook van Roomsche zijde wordt het nut daarvan ingezien en tot oprichting van dergelijke vereenigingen aangespoord. Op de Chr. J.-V. worden onze antirevolutio nairen gekweekt. En mogen nu de Chris telijke jongelingsvereenigingen op Zuid- Beveland zioh in veler liefde en belang stelling verheugen Helaas neen 1 Degenen, wier belangstelling en steun zoo gewenscht was, onthouden die maar al te vaak en de ouders kunnen dikwijls de schaduwzijden der Christelijke jongelings vereenigingen wel met de el uitmeten, maar ze zijn blind voorhetnut. En watisvan die blindheid het gevolg? De joDgelui gaan de straat op, komen vaak zelfs in de herberg, verbeuzelen in elk geval een kostelijk gedeelte van hun leven. En wat zoo'n straatopvoeding uitwerkt blijkt wel op zoogenaamde hooge dagen en zal, 't is te vreezen, niet minder blijken als met een paar dagen de loting weer plaats heeft. Zeker, die jongelingsvereenigingen zijn niet volmaakt en op de leden is vaak heel wat aan te merken, maar late men dan meearbeiden om het verkeerde te verbeteren. Hier geldt zeker het woord der schriftVerderf ze niet, want er is een zegen in. Nu is het wel waar, dat velen als ze eenmaal getrouwd zijn, van de dwaling huns weg terugkeeren en een ordelijk en ingetogen leven gaan leiden, maar al vol gen ze dan ook bij de stemming, ze doen dit te weinig zeil bewust en dit zou anders zijn, als ze enkele jaren een getrouw lid eener christelijke jongelingsvereeniging waren geweest. Er zijn in der lijd op vele plaatseD afdeelingen van het Chr. Nat. Werkl. Verbond gesticht. Van veel leven wordt nog weinig vernomeD. Toch ware het best mogelijk, dat de afdeelingen op Zuid-Beveland niet alleen maandelijks vergaderden, maar bovendien in den win ter eens een paar malen te Goes samen kwamen. De afd. Goes van Patrimonium is de sterkste en de oudste, maar telt toch slechts 30 leden, en dan worden nog genoemd in het jaarboekje Biezelinge en Ierseke, waar van de eerste ook maar 24 leden telt. Op Zuid-Beveland kan dus van Patrimonium nog weinig kracht uitgaan. Het zal echter wel worden bewerkt en ik voorzie, dat binnen enkele jaren de afdeelingen van het Chr. Nat. Werkliedenverbond, die van Patrimonium en die aangesloten bij de Katholieke sociale actie zullen samen werken om hier op Zuid-Beveland op maatschappelijk en zedelijk gebied die toestanden te krijgen welke voor onze werklieden gewenscht zijn. Middelburg. Naar de M. C. verneemt is besloten om de tentoonstelling van werk tuigen voor de klein-nijverheid en voor het ambachts- en van electro-motoren tot liet drijven daarvan in 1907 te houden en wel van 26 Juni17 Juli. Het comité van organisatie is samengesteld uit de heeren Herm. Snijders, C. Boudewijnse, Ant. Mes, mr. J. J. Heijse, A. C. Zoethout, bestuursleden van het departement Mid delburg der Maatschappij van Nijverheid, mr. C. L. Gratama, bestuurslid van Uit het Volk Voor het Volk, A. A. T. A. Wagtho, bestuurslid van Vreemdelingenverkeer, en G. Krijger, bestuurlid van Handelsbelang. Voorzitter is de heer Snijders, eerste secre taris de heer Boudewijnse, tweede secre taris de heer Gratama en penningmeester de heer Mes. Tot deskundigen voor de schatting van de pachtwaarde der gronden in den overstroomden Calamiteusen Suzanna- polder zijn benoemd door den Dijkraad van den polder de heer A. Bierens te St. Annaland door Gedeputeerde Staten de heer M. Christiaanse te Tholen en door de Arrondissements-Rechtbank te Zierikzee de heer D. Keur te Scherpenisse. (M. C.) Met ingang van 1 Deo. a.s. zullen de le luitenant jhr. C. J. van Adrichem Boo- gaert van het 4e bat. 3e reg. inf. te Vlis- singen en de 2e luitenant D. G. van Niel van het 2e bat. 3e reg. inf. te Middelburg, van bataljon en garnizoen verwisselen. Van het 3e reg. inf. vertrekken mor gen, Zaterdag, de miliciens der lichting 1903, die zich sedert 10 September voor herhalingsoefeningen onder de wapenen bevinden, met onbepaald verlof. Zij, die dit wenschen en hun reip zelf bekostigen, vertrokken reeds heden. Alle miliciens, die dit jaar voor herhalingsoefeningen opkwa men, zijn thans vertrokken. Vlissingen. In de conferentie tussehen de patroons en de afgevaardigden dei- stakende timmerlieden stelde de heer A. Huson, voorzitter der patroonsvereenigiug, voor dat baas Anker zijn werkvolk weer zou terugnemen om hen dan 2 maanden op proef te laten werken en dan te betalen naar hun bekwaamheden, althans voor zoover zij benedeulSeentperuurverdieneu. De heer Hanewinkel amendeerde dit voor stel, door er aan toe te voegen 3 patroons en 3 werklieden in een te vormen comité te laten zitting nemen, welk comité dan wekelijks het werk zou komen opnemen om dan uit te maken welk loon moet worden uitbetaald. Dit voorstel vond van de zijde der stakers ernstige bestrijding en werd middeleeuwsch genoemd en gezegd dat geen oogenblik ernstig getracht is de kwestie op te lossen. Gisterenavond werd in een vergadering van de stakers verslag uitgebracht van de conferentie. De vergadering nam de vol gende motie aan «Gehoord de uitslag der conferentie die 4 uur duurde, en waarop totaal van pa troonszijde geen ernst aan den dag is ge legd om de kwestie uit den weg te ruimen, zelfs totaal geen onderzoek is ingesteld naar de feiten der stakiDg, betreurt den tijd daaraan besteed, doch protesteert te gen de houding der patroons en hun woord breuk als zouden zij 5 patroons gezonden hebben dit is niet waar, Huson is geen patroon, doch depóthouder van een hout handelaar verklaart zich niet meer bereid met Huson als niet-patroon zijnde te eon- fereeren, wel met 5 patroons gehoord de besprekingen, waaruit bleek, dat men trachtte met leugentaal van Anker zich te redden, bevestigd door de andere pa troons, is bereid deze op een volgende vergadering te weerleggen met de per sonen in kwestiebesteedt tevens geen 4 uur meer aan zulke conferentie's welke wel leiden tot verscherping van den strijd, in plaats van uit den weg ruiming der feiten besluit tevens, nimmer in te gaan op bet gedane voorstel der patroons, dat een middeleeuwsch is, en thuis behoort in het gildentijdperk''. Tevens was reeds door de werklieden commissie gezegd, dat het voorstel der patroons niet op zijn plaats was, omdat over 2 eischen totaal niet is gerept, en punt 1 niet voor 14 gedeelte is afgehandeld. De timmerlieden-vereeniging «Bewust Streven" stuurde fl5,32"2 tot steun voor de stakers. «Bewust Streven" is een al- deeling der Landelijke Federatie van Tim merlieden. (Vliss. Crt.) De kapitein De Reede alhier en de kapitein Kalshoven uit Middelburg zullen mede deelnemen aan de tactische oefe ningen op de kaart, die op 30 November en 1 December 1906 te Bergen op Zoom zullen plaats hebben, onder leiding van kolonel Buhlman, commandant van het 3e reg. inf. Door regenten van het gasthuis is benoemd tot kookjuflrouw in die inrich ting mej. Van der Veen te Utrecht. De loodsendienst van Vlissingen, zoo meldt het Hand. v. Antiv., heeft Maandag de Beurs te Antwerpen overhoop gezet door de verkeerde uitlegging van een tele gram. Er was namelijk geseind dat al de schepen van meer dan 20 voet niet de rivier op mochten varen, wegens belem mering in de haven van Antwerpen. En in plaats van alleen de aangeduide schepen op te houden, hield men ze allemaal op, tot zelfs die van regelmatige lynen, welke vaste plaatsen hebben. Gelukkig kon er na eenige uren getreuzel een beteren uit leg aan het bevel gegeven worden, en de schepen mochten doorgaan.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1906 | | pagina 1