BLA VOOR ZEELAND. No. 6. 1906. Zaterdag 6 October 21e Jaargang. GHRISELIJK- HISTORISCH A. JE.HEMKSE, Onschuld en Misdaad. VERSGHIJ ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUiJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN SLUB. Gemengde Berichten. IEDER WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie.anden franco p. p1,25. Enkele numm0,02®. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Voor de herstemminop 16 October in 't district Sluis voor lid der Provin ciale Staten steunen wijn candidaat der Katholieken en Antireutionairen, dhr. burgemeester van Watandkerkje. Ga alle man nu toehoor dezen alles zins bekwamen candiat in het vuur POSTER IJ B GOES. De Dienstregelingen n het postkantoor voor den winterdienst ja ten kantore ver krijgbaar a 5 cents pi exemplaar. October 1906. Het moet voor de atholieken teleur stellend zijn, dat hum candidaten soms met gering stemmenvschil nogal eens in de minderheid blij vei Dit kan liggen aaiplichtverzuim van een enkelen katholiek kiezer, doch ook aan de minder algeaanen steun der pro- testantsche of anti-re>lutionaire bondge- nooten. Zoo is gister te Hsrlem tot lid van dan gemeenteraad gekoze de liberale candi daat met 761 stemm< tegen 751 op den katholieken te Zaamm de lib. candidaat inet 870 stemmen tejin 367 op den katho liek. In beide plaat en werd deze laatste door de anti-revolutioairen, en te Haarlem ook door de „protestaten" of chr.-histo- rischen gesteund. Deze mededeelingkan zijn nut hebben, nu wij te Sluis weiera een herstemming tusschen een vrijzinrig-democraat en een katholiek zullen mee maken. De onzen hebben over 't algemeen den katholieken candidaat flink gesteund. En wanneer de katholieke leiders aan het na rekenen gaan, zullen zij zien, dat vele katholieken zyn thuis gebleven of links hebben gestemd. Maar er zijn ook nog chr.- historischen in 't district, die wij door be zoek, gesprek en overreding voor den can didaat hebben te winnen. Dit moet men zich by de herstemming herinneren. En wy waarschuwen te voren, opdat wanneer straks onverhoopt de heer Hendrikse met een geringe minderheid 6 rstTILLETOIT. Nu zy, die haar de laatste drie jaar trouw als haar schaduw was gevolgddie voor haar gezwoegd haddie haar had liefgehad omdat zy zich liefde tot plicht rekende nu zij naar de gevangenis was gebracht en binnen cLie muren van elloncto or, vorclriot dreigde te sterven? Waarschynlyk wel. Aleida kende haar nicht, zij wist hoe gevoelloos zy was, zij wist, dat zy het gebeurde in alle kleuren en geuren zou ver tellen, zy wist, dat haar naam van mond tot mond zou gaan, den een met medelijden, den ander met verachting vervullende, en zy huiverde by die gedachte, die haar als een scherpe en giftige pijl kwetste. Toen haar eerste angst bedaard was, keek zij uit het venster. Aan den overkant stond de fraaie woning van den generaal. De tuin lag in de schaduw, niettemin schitterden de heerlyke bloemen in vollen bloei en werden zaeht bewogen door den koelen avond. Het was of de heerlyke geuren hare cel binnendrongen, en deze er slechts te somberder door uitzag. Het dichte loof der boomen verborg eenige vroolyke zangers. Alles wat tot de fraaie woning behoorde, zag er zoo uitlok kend uit. Een oude heer, hoog van gestalte, kwam buiten, leunende op zyn stokzyn zilverwit haar werd bewogen door den zachten zui denwind, die den naderenden nacht vooraf ging. Daarop verscheen een dame met een zwak, doch vriendelijk uiterlykzij plukte al pratende bloemen uit de verschillende perken en schikte ze tot een seboonen valt, geen der chr.-hist. kiezers 't verwijt kunne treffen, daaraan mede schuldig te zijn. Als er schuld is, moet zij wezen bij die „vele katholieke landbouwers",welke in de Zeemvsche Koerier (nota bene een katholiek blad) met warmte den heer Vorsterman van Oven aanbevalen, en dit weer wel zullen doen. De uitslag der Statenverkiezing te Gor- kum is zeer bevredigend. Het Statendistrict van dien naam is anders samengesteld dan het Kamerdistrict en steeds voor links veel gunstiger ge weest. In lange jaren is slechts éénrechtsch Statenlid daar gekozen, n. 1. mr. Van Andel in 1901. Dit geschiedde slechts met één stem volstrekte meerderheid; in het jaar van de zeer sterke rechtsche strooming en dan nog voornamelijk doordat de heer v. Andel, als Gorkummer, een voorsprong had onder de burgerij der hoofdplaats van het district, die eenigszins ontstemd was omdat allengs alle vier de Statenleden buiten Gorkum kwamen te wonen. Naast den heer v. Andel werd destijds een libe raal herkozen. In 1904, toen Zuid-Holland zich over 't algemeen zoo goed hield, koos Gorkum weer als vanouds twee liberalen. Hetge- val-v. Andel bleef dus een uitzondering. Erger liep het in 1904. Toen ging zelfs het Kanierdistrict om. Een gevoelige slag voor de rechterzijde, die hier jarenlang een besliste meerderheid had gehad. Deze teleurstelling is nu gisteren door een beteekenisvolle verrassing uitgewischt. In het Statendistrictwaar door overlyden een tusschentijdsche vacature was ontstaan, is de christ.-hist. candidaat, jhr. mr. N. C. de Gijselaar, met een meerderheid van ongeveer 170 stemmen gekozen. Dit geeft moed voor 1907, en toont, overduidelijk aan, dat het Kamerdistrict op den duur zeker allerminst als verloren behoeft te worden beschouwd. (Nederl.) Bovenstaande beschouwing nemen wij over, zonder vooruitlooping op den uit slag der in December te wachten Staten verkiezing, vacature-mr. v. Andel, die 1 Nov. naar Middelburg vertrekt. ruiker bijeenhet scheen Aleida toe, dat zij van tijd tot tyd een bezorgden blik wierp in de richting van de gevangenis, waarna zij in de toenemende duisternis terugkeerde. In diepe droefheid zat Aleida daar, be angst door de duisternis die in haar cel heerschte. Van tijd tot tijd hoorde zij de stemmen van de gevangenen beneden, die zongen ot elkander toeriepen. Steeds don kerder werd alles in den sluier der scheme ring gehuld en aan de donkere lucht ver schenen langzamerhand de flonkerende sterren, die met haren zwaarmoedig liefe lijken glans door de getraliede vensters schenen. Zooals zy daar lag in de duisternis met het gelaat in de gevouwen handen, door verdriet overmeesterd, zoo verslagen en hulpeloos, moeten de engelen haar met me delijden hebben gadeslagen. Eén woord slechts kwam er over hare lippen, huiverend van de verschrikkelijke duisternishuiverend totdat hare tanden klapperden, alsof zy eenig dreigend gevaar vreesdehuiverend van de ruwe liederen en akelige geluiden, die in het gebouw weerklonkenéén woord, en dat was „De Witt". Men had haar niet slechts uit een huise- lijken kring verjaagd, haar goeden naam bevlekt, hare teederste gevoelens gekwetst; maar, o zij kon de vreeselijke gedachte niet verdragen, zy was by hein, dien zij zoo innig liefhad, bij haren De Witt, als eene dievegge verdacht gemaakt. Geen wonder dat zij in haar bitter lijden uitriep„Het is meer dan ik dragen kan". Onwillekeurig deed zij een zachten angstkreet hooren3 teen de sleutel opnieuw Goes. Op last van den commissaris van politie alhier, is J. F. v. d. Bulck, geboren te 's-Heerenhoek, later als Belg genaturaliseerd, over de grenzen des Rijks verwijderd. Deze persoon ontvreemdde destijds een velocipede uit het café de Zoutkeet, alhier. De heer Joh. v. Dorp, civiel inge nieur, agent der Rijks Verzekeringsbank alhier, is met 1 Nov. a. overgeplaatst naar Tilburg. Hedenmorgen 11 uur brak boven deze gemeente een onweder los, vergezeld van plasregen. Nisse. Van andere plaatsen kan men tegenwoordig gedurig lezen dat oude ge bouwen en monumenten worden gerestau reerd en in het oorspronkelijke worden teruggebracht. Onze plaats heeft ook zijn oudheden, o. a. de waterpomp die midden op het dorp staateen zeer groot ge vaarte dat de aandacht trekt van iederen vreemdeling die hier komt. Ze dagteekent vermoedelijk uit de 17de eeuw, daar er toch in de kroniek van Smallegange reeds gewag van wordt gemaakt. Genoemde pomp is thans weer geheel in orde ge bracht, en een zeer mooi ijzeren hekwerk er om heen geplaatst, niet uit eenig fonds van gemeente of rijk, maar uit de beurs van onzen gewezen dokter den weled. heer J. A. Geill. Een woord van dank mag bij dezen genoemden heer niet ont houden worden. Krabbendyke. Woensdagavond werd bij de gemeentepolitie aangifte gedaan, dat tusschen 7 en 8 ure ten huize van de wed. Bergs waren ontvreemd drie fiets lantaarns en een kamerbuks, behoorende tot de goederen waarop door dhr. K. uit Amsterdam beslag was gelegd en welke a. s. Zaterdag zouden verkocht worden. Dadelijk vertrok onze ijverige gemeente veldwachter Vermeule met den jachtop ziener Koeman naar de plaats waar inge broken was, zij werden later nog ver sterkt door de gemeenteveldwachter van Kruiningen. Met hun drieën begonnen zij een uitgebreid onderzoek in te stellen, en op verscheidene plaatsen naar de ont vreemde voorwerpen te zoeken doch zon- knarsend in het slot werd omgedraaid. Ditmaal was het de cipier, die binnenkwam met een pas ontstoken kaars, die slechts een flauw licht verspreidde. „O, zit gij daar", riep hij uit, „wilt gij geen licht hebben" „Neen,dank u", zeide Aleida met zwakke stem. Zij had geen licht noodig om hare ellende te overzien „Ik kwam u anders zeggen, dat gij er een krijgen kunt voor uw geld. Hoe, niet ge geten voegde hij er bij „morgen zult ge honger hebben, meisjeMaar ais gij aan dien kost niet gewoon zijt, kunnen wij u smakelijker eten geven voor uw geld. Hebt gij iets op zak „Een weinig", zeide Aleida met nauwe lijks hoorbare stem. „Komaan, dan moest gij, zoolang de voor raad strekt, uw eten maar by ons laten klaarmakenmijn vrouw kookt zelve, en als gij lust hebt, zal ik u nu wat biefstuk brengen". „Dank u" zeide Aleida, „het is mij niet mogelyk iets te eten. W ees zoo goed en laat mij alleen". „Als gy morgen iets noodig hebt, zal ik het u bezorgen", verzekerde hij, terwijl hij de deur sloot. „Het is jammer", sprak de gedienstige man bij zichzelf, „zoo jong en schoon ik zou wel eens willen weten hoe zoo iemand tot diefstal komt". Meer dan een uur zat Aleida in gebogen houding in haar duistere cel. Zij had ge hoopt dat haar tante tot inkeer zou zyn gekomen, en haar nog dien avond uit dit somber verblyf verlost hebben. Maar nu had zy alle hoop opgegeven. Haar geest W$rd dof; $11$ gevoel eji bewustzijn begaf der resultaat. Niettemin werd door hen een zekere Maas uit Bergen-op-Zooro ver dacht, welken zij Donderdagnamiddag dan ook arresteerden en met den trein van 5 uren als verdacht van bovenstaande naar Middelburg transporteerden. Treurig was het om den geboeiden arrestant aan te zien, welke een kindje van waarschijn lijk nog geen jaar oud op den arm droeg. Het volgende jaar zal in den Karei- polder welke op 12 Maart jl. is onderge- loopen een proefveld worden aangelegd. Daar dit de eerste maal is dat er op zoo een manier een proefveld aangelegd wordt, is het te verwachten dat zeer vele belangstellenden een kijkje zullen komen nemen. Naar ons van vertrouwbare zijde is medegedeeld zullen de goederen waarop beslag gelegd is door dhr. K. uit Amster dam aanstaande Zaterdag niet worden ver kocht, omreden C. J. B., welke thans te Middelburg is gedetineerd in staat van faillissement is verklaard. In Zeeland kwamen in de week van Woensdag 26 Sept. tot en met Dinsdag 2 Oct. 15 gevallen van besmettelijke ziek ten voor, n.l. te Ellewoutsdijk 1, Koude- kerke 1, Middelburg 1, Sluis 3 en Ierseke 1 van typhus en febris typhoïdeate Baarland 3, Kruiningen, Sas van Gent en Schoro 1 van roodvonk en te Stoppeldijk 2 gevallen van dyphtheritis. St. Annaland. Met den Suzannapolder staal het zeker kwader dan met menig ander overstroomde streek in Zeeland. Andere polders worden van jaar tot jaar beter, doordat zon en regen voortdurend op den grond inwerkeD, doch de Suzan napolder is voor een groot deel voor al tijd tot onvruchtbaarheid gedoemd, indien daaraan niet zeer veel geld ten koste ge legd wordt. Dat het land daarin in 1906 totaal niets opbrengen zou, heeft iedereen al heel gauw begrepen, en dat het gedu rende verscheiden volgende jaren met het gewas langzaam aan van een geringe op brengst tot de vroegere rijke oogsten zou moeten komen, was duidelijk te zien, doch dat zulk een groot gedeelte van dat beste land met zoo'n dikke zandlaag is bedekt geworden, valt ontzettend tegen. In de lengte loopt er door den polder een wa- haaren nauwelijks wetende, dat zij op het onaanzienlijk bed zat, zonk zij uitgeput neer, en weldra had een geruste slaap haar overmeesterd. Toen zij ontwaakte, was het bijna mid dernacht. Het maanlicht scheen zoo helder, dat alle voorwerpen zichtbaar waren. Zij sprong op en wierp een verschrikten blik om zich heen. „Het was dus geen droom riep zij uit. Haar hoofd gloeide en zij had geen water om het te verfrisschen. Toen viel het haar in, dat er met het eten water gebracht was zij maakte hare slapen nat en dronk, met koortsachtige teugen. Daarna ging zij voor het venster staan waarmevrouwRichardson haar gezien had. Zij had gedacht dezen nacht in de kleine logeerkamer by haar oom door te brengen In plaats daarvan zat zij in de gevangenis V. EEN BEZOEK IN DE GEVANGENIS. Den volgenden morgen maakte mevrouw Richardson zich gereed de gevangenen te gaan bezoeken. De ruiker, die zij den vorigen avond geplukt had, stond in een glazen vaasje op de ontbijttafel. „Gij zyt vandaag vroeg met uw gevan genisbezoeken", zeide de generaal. „Welke boeken gaat hij hun brengen? Christens Reize - hm ging hij lezende voort, „kostelijk manna voor die schelmen. Vrouw, wat hebt gy toch misdaan, dat gij onder dat adderengebroed boete moest doen? Gy zijt toch niet van plan dien ruiker aan den cipier te geven?" „Neen, aan dat arme meisje, van wie ik u gisteren sprak", Dp generaal wierp zjch achterover in zyn terieiding, die ODgeveer een derde gedeelte Noordwaarts afscheidt van het overige land. Dit deel is nu gewoon een zandplaat. Men wandelt daar als over 'n groolen ijs vloer. Waar veel rietpunten uitsteken, bespeurt men, dat daaronder slooten ge weest zijn. Zoodra de zon de bovenste zandkorrels voldoende gedroogd heeft, jaagt de wind, als de sneeuwjacht des winters de witte vlokken over de ijs baan, hen over deze vlakte heen. Ze hoopen zich op tegen elke oneffenheid van het terrein, gevormd door groote keien, die de stroom heeft meegevoerd toen de dijk nog open lag en de zee nog vrijen toe gang had. Als de wind uit het zuiden en westen waait, is dit stuifzand bezig de geulen en hoeken te vullen, welke de wer king van vloed en ebbe in den polder heeft achtergelaten. Ieder, die dat bedorven land ziet, stelt zich de vraagwaar moet men met zooveel zand heen? Het wegvoeren zal de eenige weg zyn, anders is niet alleen het onderliggende land voor altijd verloren, maar door aanhoudende verstuiving zullen na eenige jaren ook nog de behoorlijk zand vrije velden met een zandlaag overdekt zijn. Dit werk vraagt op sommige plaatsen meer geld, dan de onderliggende grond waard is, vooral, als bevestigd wordt wat men vermoedt, dat de velden doorwegspoe ling reeds de lichte teelaarde verloren hebben, alvorens de zandlaag zich vormde. Sommige boeren hebben in den loop van den zomer met veel moeite eenige greppels uitgegraven, ten einde de wegzakking van het zoute water uit de akkers te bevor deren, doeh ze hebben dat werk niet voortgezet, aangezien de gegraven diepten op droge, winderige dagen weer volstoven. Andere eigenaars, in het betere gedeelte van den polder, zagen kans hun velden van de niet te dikke zandlaag te ontlasten en reden hier en daar groote hoopen bijeen Zoo die echter niet tijdig verwijderd wor den, zullen ze te eeniger tijd door den wind weder over de velden worden uitgestrooid. Er is in dezen zomer een tijd geweest, dat ieder, die voor het dempen van slooten, het ophoogen van wegen, enz., zand behoefde, het van de voor het vervoer het gunstigst gelegen akkers weghaalde, doch, nu in alle behoeften ongeveer voorzien is, gebeurt stoel en barstte in lachen uit. „Wat zouden wij moeten beginnen, als de rechters zoo teergevoelig waren als gij", zeide hy, ter wijl zijne vrouw bedaard haar doek omsloeg en de bloemen uit de vaas nam. „Als gij een lief meisje ziet, kunt gij aan haar schuld niet gelooven gij hoort het verzinseltje van zoo'n bedriegelijk galgebrok, en komt thuis met oogen vol tranen alsof zoo'n schelm het verdiende, dat gij één traan om hem lietgij kunt zoo'n huichelachtigen schelm niet met zijn Bijbel in handen zien (of liever met uw Bijbel, want als gij het er niet bracht, geloof ik dat er weinig goeds te vinden zou zijn) of gij zijt dadelyk van zijne bekeering overtuigd. Als ik naar uwe beginselen gehandeld had, zou ik nu geen cent meer bezitten". „Als de menschen een weinig verder willen zien dan de grens, die hun eigen belang medebrengt, zouden zy nog veel kunnen leeren" hernam mevrouw Richard son, „er bestaan nog andere gevangenissen dan die van steen en ijzer". „Ik was in de gevangenis" zegt Christus, „en gjj hebt Mij bezocht". „Er zyn er die door smart, ongeluk of gebrek geen beter lot hebben dan deze misdadigers. Doch een ieder, hoe onbedui dend ook, handele naar het woord van Christus". Met deze woorden verliet zij haar huis. „Ben ik te vroeg van morgen, vriend vroeg mev2'ouw Richardson aan Jaap Ham burg, den cipier, die eenigszins verwonderd opkeek. „Weineen, mevrouw, gij zyt altyd welkom", antwoordde hy, terwijl hy de zware deur opende„hebt gy al gehoord van de drie nieuwe gevangenen?" (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1906 | | pagina 1