NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
No. 300. 1906
Zaterdag 22 September
20e Jaargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
DE MILJOENEN-NOTaT
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. j. DE JONGE-VERWEST. te
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemengde Berichten,
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25.
Enkele nummers0,026.
UITGAVE DF.R FIRMA
£N VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 October a.s. op
ons blad abonneeren ontvangen de
tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
De miljoenen-rede is afgeschaft.
Tn de plaats daarvan heeft de Minister
op den dag der opening van de Staten-
Cteneraal eerder kan het niet, volgens
art. 24 der grondwet de Staatsbegroo-
ting met een kort woord bij de Tweede
Kamer ingediend.
Over het BegrootiDgsjaar 1907 zijn de
uitgaven geraamd f 185.971.268
de gewone middelen (A L),
met inbegrip van 1/8 der ten
vorigen jare toegestane op
centen op de vermogens-
en bedrijfsbelasting,
op f 158.090.025
de vorige op - 19.650.740
te zamen- 177.740.765
Derhalve wordt een tekort
berekend vanf 8.230.503
De meeste Hoofdstukken zjjn hooger
geraamd. Wij noemen de voornaamste
verschillen
Buitenlandsehe Zaken 1 ton, tot invoe
ring van nieuwe consulaire reglementen.
Binnenlandsche Zaken 3,1 miljoen, waar
van 2,5 miljoen voor de uitbetaling der
Schoolwet-subsidiën, aanvangende 1 Jan.
1907 1,2 ton voor subsidie aan Vakonder
wijs gelijk bedrag voor het Krankzin
nigenwezen en voor de uitvoering van
sommige Wetten 3,2 ton.
Voor Marine is 3.5 4ton meer geraamd
voor niet militaire uitgaven.
Voor Posterijen wordt, wegens uitbrei
ding van den dienst, 2,2 miljoen meer
uitgetrokken, tengevolge van de uitbrei
ding der telefoonlijnen. Voor Waterstaat
en Spoorwegen 1,3 miljoen minderzoodat
het Hoofdstuk slechts 8 ton hooger is-
Landbouw stijgt met 1,5 millioen, waar
van 9,5 ton voor ontginning van Staats
manen naar wij vertrouwen, later zeer
productief. Voorts bijna 7 ton voor Land
bouw en bestrijding van Veeziekte.
Hoofdstuk I, Huis des Konings, heeft
geen verhooging, dus blijft de stallenkwestie
rusten.
Daarentegen wordt voor een analytisch
Kamerverslag tegen den grond geworpen
waar niemand wat aan hebben zal, dan de
samenstellers, die er voor bezoldigd worden.
Oorlog vermindert zelfs met 9 ton, wegens
lage raming voor de bijdrage van het ves
tingstelsel in verband met de plannen
omtrent Amsterdam. Maar ook wegens het
voornemen in 1907 geen miliciens bij de
bereden korpsen onder de wapenen te
houden voor het blijvend gedeelte, en dit
bij de onbereden korpsen met 3,900 man
te verminderen. Dit geeft een bezuiniging
van 7 ton, vermeerderd met 1,4 ton wegens
het weglaten voor de oefeningen voor de
Landweer in 1907. Daarentegen wordt
1,5 ton meer voor minutiefabriek enz. uit-
fetrokken. Patronen, kanonnen en geweren
rijgen dus onze „mennekes". Of zij er
mee kunnen omgaan, is een zaak van
minder belang.
Dat „zit in de lucht 1"
Koloniën daalt met 0,5 miljoen, wegens
mindere bijdrage voor de Lawa-spoorweg
in Suriname.
De middelen zijn geraamd op f 177.740.765
terwijl die voor 1906 opge
nomen waren voor f 171.481.148
dus meer voor 1907 f 6.259.617
De grootste versterking van Middelen ver
wacht de Minister echter van de samensmel
ting van Vermogens- en Bedrijfsbelasting
onder den naam van Inkomstenbelasting t
Deze kan echter niet gereed komen zoo
danig, dat zij vóór 1 Mei 1908 in werking
treedt, In verband daarmede ziet de Minis
ter zich genoopt, de opcenten op de Be-
nrijts- en Vermogensbelasting ook over het
belastingjaar 19071908 aan ie vangen, j
Hij verwacht daarvan een opbrengst van
1,65 millioen. Een wetsontwerp tot heffing
der opcenten zal, ingevolge het vevlangen
door de Eerste Kamer uitgesproken, dit
jaar aan de Wet op de Middelen worden
toegevoegd en daarmede geen geheel meer
uitmaken. Zoodat de toestemming dier
opcenten niet meer aan de goedkeuring
der overige Middelen door de Eerste Kamer
is vastgeknoopt.
Derhalve niettegenstaande er 6'/2 mil
joen meer ontvangen dan geraamd was,
blijft ook dit jaar en ook in 1908, zoo
wij 't goed begrijpen, die hatelijke 10 pCt.
op de vermogens- en bedrijfsbelasting ge
handhaafd. Vooral wat de bedrijfsbelas
ting aaDgaat een onbillijke druk op den
middenstand bestendigd.
Met leedwezen hebben velen de 10 op
eenten op hun belastingpapier verleden
jaar geslikt. Dit jaar zullen zij ze slikken
met wrevel
Al meer blijkt hoe de natie met dit
ministerie en zijn tinanciëele politiek
achterop is.
En werden nu slechts getroffen zij, die
van 't optreden van dit kabinet de schuld
dragen
Maar ook de anderen en dat is de
groote meerderheid van het in 1905 op
gekomen kiezerscorps 1 moeten betalen.
Eu dat is te onbilijker, dewijl bereids
gebleken is dat de opbrengst van de nu
geheven opcenten op de vermogens- en
bedrijfsbelasting niet zal behoeven te
dienen om in een tekort van den gewonen
dienst van 1908 te voorzien. Dit erkent
zelfs een vrijzianig blad.
Maar waarom dan nu deze temptatie
bestendigd
Zullen de Staten-Generaal er niet tegen
opkomen
21 September 1906.
Elf jaar geleden teekende Braakensiek
een plaat 't was bij gelegenheid van het
feest van „Liefdadigheid Daar Vermogen"
waarop de (toenmalige) minister Van
Houten was afgebeeld zittende achter zijn
schrijftafel, 't oog gericht op de buste van
(wijlen) Prins Hendrik, den stichter van
bovengenoemde vereeniging, terwijl „Lief
dadigheid naar Vermogen" voorgesteld als
een dame die den minister een geopende
ledige collectebus toont, en gevolgd door
tal van arme menschen en kinderen,
wijzende op deze ongelukkigenZijneExcei-
lentie komt toevoegenAch minister, ik
weet geen raad met al die armen. Help ons
dan toch met een armenwet
Men weet dat minister Van Houten de
bede niet heeft ingewilligd.
Men weet ook dat zijn opvolger, minister
Goeman Borgesius, in 1901, toen zijn
ministrieel leven ten einde spoedde, een
ontwerp in schema openbaar maakte, dat
indruischte tegen onze beginselen, wijl't de
autonome rechten der kerk aantastte, en
dat dit ontwerp dan ook nooit in behan
deling is geweest.
Maar men weet ook dat minister Kuyper
aan de armenwet zijn aandacht heeft
gewijd en dat de haastige afsnijding zijner
ministrieele loopbaan en de intrekking van
zijn ontwerp door zijn opvolger ook deze
vrucht van eenige jarem arbeids deed te
loor gaan.
Nu is het in dien tijd elf jaar geworden,
en heeft „Liefdadigheid naarVermogen" die
op haar zilveren feest bovenstaande klachte
richtte tot den minister Van Houten, alle
reden haar bede tot minister Rink te her
halen.
In de vorige Troonrede toch is de indie
ning van een ontwerp armenwet aangekon
digd doch de belofte is in de Troonrede
van Dinsdag niet herhaald.
Zou deze schreiende quaestie op den
achtergrond geraakt zijn voor tal van
andere, die zeker niet belangrijker zijn?
Een armenwet, waarmede alle partijen
kunnen meegaan, schijnt broodnoodig.
Vooral nu, helaas! het aantal kerkelijken
niet tot eenige kerk behoorenden, toeneemt
en de taak der burgerlijke armbesturen te
zwaar wordt, schijnt een spoedige regeling
en oplossing hoogst wenschelijk.
Het wetsontwerp-Goeman Borgesius be
vatte, naar velen meenen, zeer veel goeds.
Zou 't van het minder goede gezuiverd,
niet kunnen dienst doen als leiddraad voor
een spoedig in te dienen wetsontwerp
Een ontwerp dat immers toch kan samen
gaan met den nog beteren maatregel, in
een goede regeling van 't arbeiderspen
sioen bij ouderdom, verminking of ziekte
geboden, waardoor althans Kerk en Parti
culier Initiatief de handen ruim krijgen
voor de uitoefening van barmhartigheid in
andere dan de door deze regeling vrijko
mende kringen.
Goes, 't Harmoniegezelschap „Hosanna"
hield onder presidium van zijn directeur
voorzitter gisteren avond zijne jaarver
gadering. Nadat de verslagen door den
secretaris en den penningmeester waren
uitgebracht en goedgekeurd, waaruit bleek
dat de vereeniging 23 werkende leden telt
en de financiën tamelijk bevredigend zijn,
werd overgegaan tot de huishoudelijke
zaken. Herkozen werd tot voorziUer dhr.
L. de Beste Wz. en gekozen tot bestuurslid
dhr. J. A. Does, terwijl in plaats van dhr.
J. A. Steketee, die bedankt had, tot lid
der comm. v. advies gekozen werd dhr.
L. Smit Bij acclamatie werd voor een jaar
tot directeur herbenoemd dhr. L. de Beste.
Deze werd, ter vergadering teruggekeerd,
met zijne herbenoeming gelukgewenscht
door den vice-voorz. H. Janse Bz., die
tevens namens de vereeniging aan Z Ed.
een geschenk overhandigde, als blijk van
waardeering voor diens belaugelooze dien
sten gedurende het afgeloopen jaar ver
richt. De vergadering, die vrij goed be
zocht was, werd op gebruikelijke wijze
gesloten.
De te Middelburg welbekende ge
failleerde C. van Bergen, heeft ook in
deze gemeente een slachtoffer van zijn
praktijken. E9n winkelier heeft hij er in
laten loop en voor zes gouden heeren
remontoir horloges en dito kettingen.
Serooskerke (W.) In den nacht van
Woensdag op Donderdag hebben konijnen-
dieven hier geducht huisgehouden. Bij
M. van den Broebe werden 12 groote
konijnen weggehaald, bij J. Riemens 4,
bij P. Riemens 3, bij H. Geldof 1, bij den
brievengaarder ook 1 en bij W. de Keizer
1 oud konijn met 10 jongen. Het schijnt,
dat de liefhebbers een kar en honden bij
zich hadden. De heeren waren bepaald
gepast vrijmoedig. Zoo stond bij den
brievengaarder het hok achter in den tuin
onder struiken verborgen en toch gingen
de vrienden heel den tuin door, om hun
buit te zoeken. Zij bonden het deurtje
van het hok niet openkrijgen en verbra
ken nu op hun gemak de tralies.
Zierikzee. Op de Tentoonstelling van
zaaigranen, enz. vanwege de vereeniging
„Landbouwbelang" zijn gisteren bekroond
voor
Ituwange Essex-Tarwele prijs, J. C. v.
d. Have, Oosterland2e, J. W. Romeijn,
Ouwerkerk3e, J. C. v. d. Have.
Wilhelmina Tarwe, le en 2e Prijs, Van
den Bosch Co., Goes3e, J. C. Pilaar,
Goes.
Diverse Tanve. le prijs, J. W. Romeijn,
voor Gladarige Essex2e, dezelfde, voor
Roodkaf Witte; 3e, Van den Bosch Co.,
voor Victoria Tarwe; 4e, dezelfde, voor
Royal Jubilee.
üogqe. le prijs, Van den Bosch Co.,
voor Prins Heinrich Rogge; 2e, dezelfde,
voor Zeeuwsche3e, dezelfde, voor Pett-
küsser.
Wintergerst. le en 2e prijs, Van den
Bosch Co.3e, J. W. Romeijn.
Wemeldinge. Aan A. Bakker, alhier,
is onder toekenning van eervol ontslag als
brugwachter aan de Postbrug over het
kanaal door Zuid-Beveland benoemd tot
hulp-sluismeester bij het kanaal van Ter
Neuzen.
Met ingang van 1 November a.s. is
aan den hoofdcommies b\j 's rijksbelas
tingen F. H. Schmidt te Oostburg op zijn
verzoek eervol ontslag uit 's rijksdienst
verleend.
Onder Koudekerke, vlak bij de
duinen, schonk voor derde maal binnen 3
jaar een vrouw haar man twee flinke
kinderen. (M. C.)
Ter gelegenheid van een bruiloft ge
raakte te Oosterland een 8-jarig jongetje
ond6r de paarden, waardoor het vrij ernstig
aan hoofd en borst gewond werd. Hoewel
de toestand geen oogenblikkelijk gevaar
oplevert, mag het kind. vocrloopig niet ver
voerd worden. (M. C.)
Rilland Bath. De Donderdagmorgen
gehouden vergadering van den gemeente
raad werd door alle leden bijgewoond.
Medegedeeld werd dat bet in de vorige
vergadering verzonden telegram aan H. M.
de Koningin met een telegram van dank
was beantwoord. Dat vervolgens a. goed
keuring door Gedep. Staten was verleend,
aan het besluit waarbij aan het Burgerlijk
Armbestuur voor 1907 eene subsidie van
f 1575 is toegekendb. eveneens goed
keuring verleend was aan het besluit van
31 Augustus j.L, betreffende wijziging der
begrooting voor 1906c. dat was inge
komen request van de heeren M. N. van de
Linde en M. van Liere alhier, houdende
aanvrage om spoedig over te gaan tot het
onteigenen van bouwgrond, overeenkom
stig het in vorige vergaderingen genomen
besluit, daar zij anders genoodzaakt zullen
zijn de gemeente metterwoon te verlaten.
(Te behandelen na afloop der agenda).
Alsnu wordt overgegaan tot het benoemen
van een hoofd der openbare lagere school
te Rilland. De voordracht bestaat uit de
heeren H. W. Odink te Kats, M. Nieuwen-
huijse te Middelburg en J. Horste te Groede.
Tot stemopnemers wijst de voorzitter aan
de heeren Griep en Boot. Uitgebracht zijn
7 geldige stemmen, waarvan 6 op den heer
Nieuwenhuijse en 1 op dhr. Odink, zoodat
dhr. Nieuwenhuijse is benoemd. Daarna
wordt overgegaan tot benoeming van een
onderwijzeres aan dezelfde school. De
voorzitter wijst dezelfde heeren tot stem
opnemers aan. Uitgebracht worden 7 gel
dige stemmen, waarvan 3 op mej. A. Goed-
bloed te Kerkwerve en 4 op mej. D. P. Paul
te 's-Gravenpolder, zoodat de laatste is be
noemd De voordracht bestond uit de dames
Goedbloed te Kerkwerve, De Lange, te
Vlaardingen, Paul te 's-Gravenpolder en
Swenne te 's-Heer Arendskerke.
Daarna ging de vergadering over in eene
geheime om eenige reclames van belastingen
te behandelen. Bij heropening deelde de
voorzitter mede dat afwijzend was beschikt
op de reclame van J. M. de Veij inzake
hoofdelijken omslag, dat aan de heeren P,
Saman en N. van Drongelen wegens woon-
plaatsveranderiDggedeeltelijkeafschriiving
daarop werd verleend. Aan dhr. J. Dron-
kers werd afschrijving verleend (gedeel
telijk) inzake havengeld, terwijl aan dhr.
C. Harison geen ontheffing abonnement
havengeld werd verleend. Vervolgens werd
besloten de kettingen aanwezig op de kade,
eigendom van J. Dronkers, te koopen voor
f 25. Wat betreft het request van de heeren
Van de Linde en Van Liere inzake ont
eigening bouwgrond, werd besloten het
onderzoek daaromtrent ijverig voort te
zetten en te probeeren op het eind van dit
jaar zoo mogelijk met alle werkzaamheden
daaraan klaar te hebben. Bij de rondvraag
besprak de heer Butijn hetwenschelijkeom
de proef met het teeren der wegen nog wat
uit te breiden. De heer Griep achtte het tot
heden verkregen resultaat goed en beval
een proefneming verder aan. Metalgemeene
stemmen werd aan het verzoek van dhr.
Butijn voldaan. De heer Griep sprak zijn
spijt uit dat de lantaarns nog niet branden.
De wethouder Van der Werff antwoordde
dat er veel aan de lantaarns te rapareersn
was, doch dat zij morgen klaar zullen zijn.
De voorzitter deelde verder mede, dat de
lantaarnopsteker te Bath heeft bedankt en
de werkzaamheden zijn opgedragen aan
den gemeente-arbeider De Wilde te Bath.
Maandag werd te Sluis eene ver
gadering gehouden van den Bond van
ivaterbouwkundige ambtenaren in Zeeland,
die werd bijgewoond door 19 leden en l
begunstiger. De voorzitter, de heer H.
Koole, kon wegens drukke bezigheden niet
tegenwoordig zijn, waarom de vergadering
gepresideerd werd door den secretaris, den
heer P. L. Bolier van Westkapelle. Uit
de gedane mededeelingen bleek dat de
Bond in bloeienden staat verkeert, hij telt
41 leden, van wie 25 deelgerechtigd zijn
in het fonds voor weduwen en weezen
verder 5 beschermers en 44 begunstigers.
De financiën zijn goed het fonds heelt
plm. f4000 kapitaal op interest uitgezet.
Door den voorzitter werd medegedeeld dat
een belangstellende in den Bond, die liefst
onbekend wenschte te blijven, f100 had
beschikbaar gesteld voor een excursie van
waterbouwkundigen naar de havenwerken
van Zeebrugge. Den schenker werd har-
lelijk dank gebracht. Als plaats voorde
volgende vergadering in Mei 1907 werd
Tholen aangewezen. Voor het in Mei 1907
te Goes, vanwege den Bond, af te nemen
examen van polderopzichter werden be
noemd lol examinatoren de heeren H. Koole
te Ellewoutsdijk, M. C. Koole te Vlissingen,
A. J. Louwers te Cats, J. van de Velde
te Scherpenisse, A. van Rooijen te Anna
Jacobapoider en J. Nieuwdorp te Wilhel-
minadorp, en tot plaatsvervangende leden
de heeren M. Ferdinandusse te Biezelinge,
A. E. Lombaard te Cadzand en J. van
Oost te Stavenisse. Voor „Techniek" werd
op de vergadering door den voorzitter nog
de vraag gesteld „Is het niet mogelijk
de bazaltzuilen met sucees te vervangen
(wegens mindere kosten) door zuilen van
cementbetou (gewapend of ongewapend)
tot samenstelling van glooiingwerken
Op deze vraag kwamen verscheidene ant
woorden in, doeh daar de tijd de goede
zijde van het gebruik der cemetzuilen nog
niet heeft aangetoond, werd besloten den
heer J. A. Louwers te Ritthem op te dragen,
inlichtingen naar dusdanige glooiingsteen
te Harlingen in te winnen, alwaar sedert
eenige jaren proeven met die steen zijn
genomen. Aan het eind der vergadering
herdacht de waarnemende voorzitter nog
het feit van de decoratie's der heeren J.
van de Velde te Scherpenisse en H. J.
Visser te Hontenisse, wegens belangrijke
diensten aan Zeeland bewezen, het gevolg
zijnde van den watervloed van 12 Maart 1.1.
(M. C.)
Domburg. De heeren P. C. Labrijn,
voorzitter der Vereeniging tot bevordering
der belangen van de badplaats Domburg,
en C. D. Nagtglas Versteeg, ei viel-ingenieur
te Bussem, hebben tot den gemeenteraad
van Middelburg een adres gericht, waarin
zij vragen, de voorwaarden te mogen ver
nemen, waarop eventueel watervoorziening
van Domburg door de Middelburgsche
waterleiding zou kunDen geschieden, zulks
door tusschenkomst eener op te richten
Domburgsche Waterleiding-Maatschappij,
welke aanleg en onderhoud eener buis
leiding van het pompstation aan de Oranje
zon naar Domburg zou bekostigen de
betaling zou garandeeren van minstens
i 5000 M3, water 'sjaars; met overgroote
waarschijnlijkheid nimmer meer dan 17,500
M3. water 's jaars zou ontdekken. M. Ct.g
Middelburg. In de Donderdag gehou-
1 den vergadering van leden der vereeniging
Ons Huis alhier werden de aftredende
bestuursleden, de dames C. L W. van de
Ree en W. P. van der Harst, als zoodanig
herkozen. Medegedeeld werd dat op het
verzoek van het dagelijksch bestuur om
afwijking van eenige bepalingen van het
Kon. besluit van 7 Febr. 1906 (Stbl. no.
22) door den Minister van binnenlandsche
zaken gunstig beschikt is. Diensvolgens is
dqor burg. en weth. alsnog verlof verleend