WAARSCHUWING. DE HOFSTEDE, I Waterdichte OLIEJASSEN I LOUIS BEIÜET Co. MIDDELBURG. 5£ Groothandel in Bonwmainrialsn. GOUD, ZliVEE Jacq. Frank, D. VAN LIËRE te ÜVÊZaiÈ Jb. ROUW te 'i-MMersn, I Maatschappij „De Flail" van 1819. Steenhouwerij. ma»meben„ Schoorsteenmantels. Kalkblusscherij. Openbare Verkooping. 1°. Een Woonhuis en Erf, 2 Een Woonhnis en Erf, 3°. Een Woonhuis en Erf, Voorloopig Bericht. 03STS iesttis. Goede Raadgeving! J. DONNER-MEIJLER - GOES - Royal Mate Assurance fan 1720. Izaait Boasson Zonen 1 OCTOBER 1906 tot en met 30 iPRIL 1907. Esa Zccnvsch Vlasssrsdorp. MACAZMfy Bloedkoralen en Gitten Woasöai 19 Septerta Dames- en Kinder- Winterboeflen Zes mooie Loopvarkens Timmermansknechts, IIET BESTE ADRES VOOR MANUFACTUREN IS DAT VAN L. E. RIVIÈRE OROOTE MARKT HOEK GRAVENSTRAAT MIDDELBURG - Dik, vet Spek 62'et. kilo 2de soort 55 ÜBLIM'S PATEUTSTIJFSEL v Hoofddepot JOHAN DE ROOS, PROVINCIALE ST00MB00TDIENST OP DE WESTER-SCHELDE. Lijn WALZOORDEN-HANSWEERT. West-Europeesche of Spoortijd. DAGELIJKS. HORLOGES, Werkplaats yoor reparaties. Kalfvaars te koop, J. G. HEIJKAM-- TE KOOP een Drielings-wagentje, een Lamoenkar op veeren TE KOOP een iliulte H I Tv TE KOOP TE KOOP een Melkg-eit, rekening 1 Oct. of 1 Nov., keur uit twee. TE KOOP 1500 Canada-Mutsaards GBOOTSTE llll/l eene Dienstbode, een Slagersknecht, een ^.xloeider, een Bakkereknecht De Gemeente-On tvanger te Goes her innert aan de betaling der verschenen termijnen van den Hoofdelijken Om slag, zulks ter voorkoming van onkosten. Betalingen kunnen geschieden eiken •werkdag van 9 2 uur ten zijnen kan tore Groote Markt C 60. Aanbevelend, C. HAKKER, Burg C 104. Op DINSDAG 25 SEPTEMBER 1906, de3 avonds te 8 uur te Goes, in „De Prins van Oranje", voor dhr. J. de Brandt, ten ovei staan van den Notaris JOH. PIL IA R te Goesvan: in de gemeente Goes, aan de Bo zemargnstraat wijk B nr. 195, groot 1 Are 86 c.A., verhuurd aan Johs. Geene voor f 2,50 per week. aldaar wijk B nr. 196, groot 1 Are 92 c.A., verhuurd aan Frans Maas voor f2,25 per week. aldaar wijk B nr. 199, groot 2 Aren 1 c.A., verhuurd aan L. Wolkers voor f 1,— en Frans van Maasdam voor f 1,50 per week. Notaris LIE8ERT te Kapelle zal in de maand October 1906, ten ver zoeke van Mej. de Wed. en Erven J. JANSE-vau Eijkeren, publiek verleoopen genaamd„De Weel". gelegen te s-Heerenhoek, benevens eeitige perceelen BOUW- en WEILAND onder Borselen en s-Heer Abtskerke. ALGEMEENE VERGADERING van Begunstigers, Leden en Belangstel lenden op DONDERDAG 20 SEP TEMBER a.s., des nam. te 4 nur, in het gebonw der Vereeniging, Molstraat. Rekening- Verkiezing Bestuursleden. HET BESTUUR. VV f f ITf f W^W^W 1 Vraagt in de winkels en ziet goed toe dat men ze U geeft. Koog a/d Zaan. 9 JACOB D UIJVIS. Vleeschhoutverif Bellinkstraat, Middelburg. Ruim voorb.1ste kwal. Rund- en Varkensvleesch aan sterk concurree- rende prijs. Schapenvleesch 275 cent per 5 ons. J. J. MINK, Bellinkstraat. Onderhoudt uwe kachels met NOIRINE. Roest wordt op de kachels voorkomen. Overal verkrijgbaar. Vlasmarkt. Middelburg. De DIRECTIE der Eerste Nederl. Onderl. Paarden- en Vee verzekering Mij. gevestigd te 's-Graven- hage, laat weten dat in plaats van dhr. P. ËRAAMSE te Nieuwdorp vanaf heden zullen optreden als vertegenwoordiger dhr. en als hoofdvertegenwoordiger dhr. bij wie tarieven en inlichtingen worden verstrekt. In correspondentie te VLAKE op den Staatsspoorweg VlissingenRoosendaal en te WALZOORDEN op de tram HclstWalzoorden. Onderneemsterde provincie Zeeland. Directeur B. C. A. VAN RENTERGHEM Hoofdkantoor te VLISSINGEN aan de buitenhaven. Plakken en Scheuren niet. I Brandverzekering op Amsterdamsche BeurspoSis Garantiekapitaal f 60.000.000. Garantiekapitaal i'rs. 22.000.000. Inlichtingen te bekomen bij de Directie voor Zeeland te Middelburg, en bij H.H. Agenten. Van Walzoorden naar Hansweert vm. 5,45, 8,45*, nam. 12,80, 3,25. Hansweert Walzoorden 8,08*, 11,01, 2,38, 5,38. Op deze i-c4zen worden geen goederen en vee vervoerd. Voor het vervoer tusschen Hansweert en Vlake of omgekeerd zijn telkens twee omnibussen, elk met twaalf plaatsen, beschikbaar. Van Vlake vertrekken de omnibussen naar Hansweert onmiddellijk na aankomst van den corres pondeerenden trein. De booten uit Hansweert vertrekken, behoudens onvoor ziene omstandigheden, na de aankomst der omnibussen. FEUILLETON. VIII. 't Is met de vlasserieë alles zóó uitge rekend, dat er ook Diets verloren mag gaan. Eu elk onderdeel vindt zijn afzet. De doppen bijvoorbeeld, die van het bollen- dorschen zjjn overgebleven, het zooge naamde boikaf, is een uitstekend veevoer. vertelde Bram. Maar je moet er de beesten niet te veel van geven, want bij dat ziften zijn die heel luchte zaadjes mee over-gewaaid, en daardoor zit er vaak nog veel olie in 't kaf. Das dan voeren ze 't met wat. anders vermengd aan 't vee. Hier op dovp wordt 't meest verkooht aan de karrelui, die 't vlas mennen, en 't brengt zoo'n vuuftien tot 20 eenten per zak op. 't Zaad, hel lijnzaad zoo gezegd, is be stemd voor «den slag'', de olieslagerijen. Want wat voor den zaai moet dienen, bewaren ze liever nog in de lobben dan jn den zak, tot 'tin December, Januari, de tijd wordt om dat te gaan dorschen. Dit onderscheiden ze weer in revelaar en revelaarskiDd. Als het Russische zaad in Holle idschen grond opschiet en bollen draagl, dan krijg je daaruit revelaar. En het zaad, dat door revelaar opgebracht wordt, heet aardig revelaarskind. Dit zaaizaad is meest voor Engeland bestemd. En de handel daariD is uit den aard een zaak van vertrouwen. Dus, zooals gezegd, alles wat van het stroovlas met de bollen afkomt, moet zoo gauw mogelijk weg, en dan kunnen ze dat geld meteen weer bruken. Dan blijven er dus over de stengels vaD het gewas, die eerst gerepeld, dan geroot, vervolgens gebleekt en eindelijk eenige weken opgeslagen zijn geweest, om 't laatste zilt er uit te dampen. En nu breekt de tijd voor het zwingelen aan. Maar eerst krijg je nog het braken. Die bewerking dient, om den stok, het hout van de stengels, te breken, De braak- machines bestaan uit een houten raam, waarin een groote onderrol met drie kleine bovenrolletjes over elkaar heendraaien, ieder in een eigen kamertje, en er loopt een gutta-percha band laDgs, die naar wil lekeur aangezet kan worden om de walsen harder aan te klemmen. Een man draait het wiel, een ander steekt de handjesvol vlas er id, en een derde pakt ze weer aan als ze tusschen de braakrollen door gegaan zijn. Hard vlas moet je vooral niet te hard klemmeD, want dat doe je't gauwste zee. Maar de vlasvezels, om den stok van de stengels heeD, zijn na de roting voort durend sterker geworden, zoodat het nog ai wat verdragen kan. De inaD, die de handjes-vol er weer uit neemt, strijkt ze weer 'n beetje glad langs elkaar, snuit ze, en bij zoo ODgeveer vijftig van die grepen vlas bindt hij ze op bossen, die ze binden noemen. De binden worden vervolgens weggelegd om nog wat van die knelling te bekomen. Vroeger werden de binden vóór het braken eerst nog kunstmatig gedroogd, want soms was er bij het bleken op het ve.d veel regen gevallen. En daar diende dan dat drogen of vieren voor. Er was een steenen huisje, een zoogenaamde domp, expres voor gemetseld. Twee steenen vleu geltjes stonden er tegeB aan, die de vier- pit vormden, en daar lagen houten over heen. Ze stookten er de lieraen onder, die van bet braken van het vorig jaar waren overgebleven. En op de houten kwam het vlas te liggen. Twee mannen stonden in de liemen te roeren, om ze glorend te houdeD, en een derde bond het gedroogde vlas weer op, en bracht het in den domp om er te overnachten. Daarna eerst be gonnen ze het den volgenden morgen te braken. Maar nu de zinkings-methode het vlas rijper root, is het vieren zoo goed als overal vervallen. Het braken vertelde Bram is een erg stotlerig werk, en voor „borstigen" wel een schrikkelijke plaag. Trouwens, heel de bewerking die nu van en (met garantie). in het oud en nieuw. £1^^ Ook los verkrijgbaar in iedere gewensehte hoe veelheid. $89*» Oud Goud en Zilver wordt tegen de hoogste koers ingeruild en gekocht. Hofleverancier ran H. M. de Koningin Langedeljt 142143. op de rek., of gekalfd, bij C. LEIJNSE, Zoutelande. volgt in den winter, is een zeldzaam wreed bedrijf voor de menschen en de kinderen, die er hun kost mee moeten verdienen. Dat zoogenaamde zwingelen gebeurt in de zwiDgelkooien, of op den dorschvloer in de zwingelhut. Üie schuren zijn dan inge richt met vallende luiken, dat ze met recht het huikje kunnen haDgen naar den wind. Want ai is 't midden in 't barre seizoeD, zij moeten zooveel mogelijk buitenlucht inlaten, om niet te stikken in de wolken van stof, die onder het zwingelen opslaan. Maar ook is het zóó'n zwaar werk, dat ze er, zelfs als 't baksteenen vriest, half uitgekleed bijstaau, en nóg zweeten als otters, zoodat ze, in die kille noorde- of oostewinden, zeker „de plaag zouden op doen". Dit sloopend bedrijf van 't zwingelen dient nu om eindelijk alle hout van de stengels, die eerst tot liemen zijn gebroken, uit de omhullende vezels te verwijderen, want die vezels, dat lint, is per slot het vlas voor de weverijen. Dat deden ze vroeger jaren met de hand. Een plank met een poot er aan, werd overeind stevig in den grond gezet. In dit „zwingelbord" was boven een inkeping. En in deze gleuf of krage hingen ze telkens een handvol vlas langs het bord. De zwin gel was een plat plankje, met een dwars hout je „er op'enaaid", dat 't niet zou soheuren, en dan zat er een handvat of heft aan. En nu zaten ze met den zwingel net zoo lang langs dat vlas aan 't bord te slaan, „speelden" ze er mee, tot al de liemen er uit waren gevallen. Achter het bord stond een bosje stroo, met een leer erop, een zoogenaamde pof, waar de vlasser nu en dan zijn verlamden arm op kon laten rusten. Maar het gebeurde menig maal dat de arme kerels na een poosje zwingelen hun hand „zoo murw als rund- vleesch" hadden geslagen, of kus pols gekneusd lot hun arm zoo dik was ge zwollen dat ze een tijd lang niet meer konden werken. En dat ging dan in die ellendig stuivige is de ÉTALAGE VAN gereed. FIRMA WED. Goes. MASSEE. en eenige Handkarren op veeren, alles in goeden staat, bij D. KOUSEMAKER, Wagenmaker, te Arnemuiden. bij P. J. DE PAGTER, Westhoek (Ritthem). atmosfeer zoo een heel brok van den winter maar dag aan dag voort, van 's morgens vier uur vaak tot den volgenden avond. Meest in kotjes, die nergens naar lekeD, waar met iederen eisch van hygiëne gespot werd. En als ze dan den Zondag hadden gerust, en ze kwamen 's nachts weer te werk, dan had je menigen ouden vlasser, die door een benauwdheid werd overvallen, dat z'n kop blauw aanzwol, dat hij snakte e» hijgde Daar lucht, en eerst weer buiten op adem moest komen, om er langzaam aan, met telkens nog weer even vluchten ais hij dreigde te stikkeD, heel langzaam aan te gewennen. En er zijn nóg wel plaatsen op Schouwen waar ze „an staeude" zwingelen achter bet zwingelbord. „An staende" vertelde Bram kan je wel veel krachtiger klap pen geven, maar 'I werk wordt er nog al weer zwaarder onder. Dan hebben ze er ook geen pof bij, om den arm op te laten rusten, maar aan het zwingelbord hangt een riem, waar de zwingel inschuift, als ze 't even op moeten geven, om te snuiten of zoo ietewat. Toch hebben de handzwingelmachines de zwingelborden nu wel veelal verdron gen. En je hebt ze in verschillend model, maar ze komen hier op neer, dat een ster van houten vleugels ronddraait langs een bord, waar het vlas aan hangt, en ze zijn verstelbaar, als naarmate je vluggere klap pen verlangt. Er is een vliegwiel aan, om het toestel in beweging te brengen en om den draaier het werk te verlichten, is er ook een trapbeweging aangebracht. Maar ter besparing van werkkrachten trapt de draaier nu meestal meteen, tot menigeen van vermoeienis gewiichisont- steking in de knieën oploopt, en dan einde lijk 't slavige tredmoleDwerk wel moet stakeD. Want 't b'ijft een hondsch ge loof en gezwoeg, en door 't toezicht van de ar beidersinspectie mag er wat verbetering zijn gekomen in de inrichting van de zwingelkooien, en ook dat er niet zóóveel te koop bij M. C. VAN DE PUTTE, A b e e 1 e (Souburg). een Kalfvaars op rekening, bij J. BRASSER, Souburg. J. SANDERSE, Kleverskerke. bij C. OELE, 's- Gravenpolder. Woensdagmiddag 1 uur en Don'erdag IV .-II. JK al veren. ABRAIIAMSE. GEVRAAGD. Terstond gevraagd een uette, flinke Dienstbode, m. 1., geheel zelfstandig kunnende koken en werken, in een klein gezin, in Den Haag; loon f120 en f 26 wascbgeld van goede getuigen voorzien. Brieven aan het Bureau DE ZEEUW, Goes. Met November a.s. eene flinke J>ienstl»o<lo gevraagd, door mevr. VAN DER VEEN^ Wijngaardstr., Goes; wascb buitenshui^ Met November gevraagd bij Mej. VAN DER HELL, Goes. Terstond gevraagd I of 2 bekwame bij W. F. VAN RIET Jr., Aannemer, Goes. Gevrasgd tevens bekend met het Mantlemakers- vak, door A. KARMAN, Kloetinge. Met October een kleine Knecht benoodigd, die melken kan, bij A. DE STEUR, Abeolsehe weg. Terstond gevraagd die genegen is met het rijtuig te rijden, by A. KRAAMER, West-Souburg. Met November of eerder of aank. gevraagd, bjj W. SMALLE- GANGE, Goes. volk „op een dotte" meer werkt, maar, naar de vlassers zelf bekennen „half te vuuftig geeft bij de meeste menschen de borst 't toch op in den winter". En de zwakken, de kinderen, hoeveel zijn er wier longen al veel, veel jonger worden bedorven in dieafgrijselijkezwingelkooieD Bij kleine bosjes wordt het vlas dan eerst „uut den rauw ehaald" en daarvan worden telkens twee handsjesvol nog eeDs over gezwingeld. Vervolgens rapen de vrouwen en kinderen ze bij vijf-dubbele handen vol tegelijk netjes op, met de boutjes en de aereltjes gelieke, snoten ze de strikjes eruut, en draaien ze als een knot sajet in elkaar tot een poppe. Vlas wordt verhandeld per „steen", dat is een Engelsch wicht van 28 ons en 2 lood. En vijf poppen vlas voimen een steen. Dat hebben de Engelsche kooplui 't liefst zoo verdeeld. Daarna wordt elke poppe nagezien, en keurig opgemaakt als een vlecht. Met een kammetje halen ze de knopjes uit de arels, strijken de vingerg er nog eens door heen om ze glad te strijken, binden er dan een bandje om, dicht bij den kop, en leggen ze net zoo laug uit als ze gegroeid zijn. De gemiddelde leDgte is dan een meter, en ze onderscheiden „laDg" en „korfjes". Van vijf poppen tezamen worden nu de areltjes tot een knopje gedraaid, weer gaat er een bandje om, en dan is de steen klaar. Wanneer ?e goed opgemaakt is, kun je ze nu als een parapluie uitsteken, Bet is een heel mooi, zilvergrijs en zijig glanzend produot geworden, waar niemand het stugge, strooachtige vlas, zooals hef enkele maanden geleden opgetold heeft gestaan, in terug zou kennen. En ook de hoeveelheid, die na den oogst sohier heel het dorp heeft bedolven, is ontstellend geslonken, (N. R. C) (Door den schrijver van„Onder de Menschen".)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1906 | | pagina 4