No, 284. 1906.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Dinsdag 4 September
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Bulteilaaisch OverzfcbL
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUU, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
II ee, h t s z a k e ti.
Gemengde Berichten.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1 5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
3 September 1906.
Doorzichtig.
Onder haar rubriek „Sprokkelingen"
geeft de Middelburgsche Conralü, haar klein e
taktiek van Verdeel en Heersch" getrouw,
het volgende te lezen
Er is Dinsdag in de hooldstad weer eens een
bewijs gegeven van de erkentelijkheid der anti
revolutionairen en christelfjk-historischen tegen
over hun trouwe bondgenooten, de Katholieken.
In het overheerschend kerkelijk district VII van
Amsterdam is, zooals gemeld, een liberaal, mr.
R. van Rees, gekozen met eene meerderheid
van twee honderd stemmen.
De katholieke tegen-candidaat de heer C. H.
H e r c k e n r a t h viel tengevolge der laksheid
van de Protestantsche bondgenooten, die hem
vrijwel in den steek lieten.
Een harde les voor de Katholieken
Maar och, zij zijn zoo hardleersch
En andere belangen dwingen hen, een volgend
maal weer te doen alsof er niets gebeurd is en
hard mee te helpen, een anti-revolutionair te
brengen waar hij wezen wil en zijn partij dat
verlangt.
Het partijbelang der Katholieken gaat boven
karakter en fermiteit.
Hierop wordt door het R. K. blad Jlet
Centrum als volgt geantwoord
De tendenz van deze „sprokkeling" zal wel
niemand ontgaan.
De katholieken missen karakter en fermiteit,
omdat zij bij verkiezingen op een anti-revolutio
nair stemmen en niet op een liberaal.
Ja maar, zal de Middelburgsche ant
woorden, de anti-revolutionairen en christelijk-
historischen stemmen niet op u w candidaten.
Inderdaad worden er nog altijd kiezers van die
partijen gevonden, die bij de stembus blijken,
door het anti-papistische hondje gebeten te zijn.
Maar is dit voor de katholieken een reden om
bij wijze van wraakneming aan de liberalen hun
steun te geven?
Zouden zij dan niet mutatis mutandis in
dezelfde fout van kortzichtigheid vervallen en
aan dezelfde politieke onbetrouwbaarheid zich
schuldig maken, welke thans met recht aan een
deel een betrekkelijk klein deel slechts
hunner bondgenooten verweten wordt?
Op die wijze zouden zij bovendien aardig in de
kaart spelen der verschillende liberale fracties, die
nota bene telkens onder anti-clericale leus ten
strijde trekken
De christelfjk-historischen en anti-revolutio
nairen geven u „harde lessen", zegt de M i d-
delburgsche.
Maar zijn de lessen, welke wij van liberalen en
vrijzinnig-democraten ontvangeu, dan zoo vrien
delijk en zacht?
Geven zij niet de voorkeur aan een socialist
boven een katholiek? Werd te] vorigejare niet
door de liberale groot-industriëelen en cory-
pheeën van Enschedé met hartstocht geijverd
voor den heer Van Kol?...
De Middelburgsche moet werkelijk
iets anders bijeen „sprokkelen", om de samen
werking der Rechtergroepen te verbreken.
Wat zfj thans doet is slechts steenen gooien uit
een glazen huis.
Tot zoover Het Centrum.
De onoprechtheid der opmerking van de
Middelburgsche springt te meer in liet oog,
wijl vóór de verkiezing herhaaldelijk, en
ook nog het laatst vorige jaar bij het
laatst vorige jaar bij de Statenverkiezing
en het vorig jaar bij de Kamerverkiezing
door de vrijzinnige pers was beweerd dat
Amsterdam VII een liberaal district is.
Nog twee dagen voor de verkiezing gaf
Het Handelsblad dit te lezen.
Doch niet zoodra is de verkiezing achter
den rug of deze zelfde schrijvers weten
te vertellen, dat Amsterdam VII een anti
liberaal district is, maar dat de chr.-hist.
daar den katholiek in den steek laten.
Men zou anders mogen vragen, was dan
snr. Heemskerk die in 1905 in Amsterdam
VII viel, soms katholiek
Eene merkwaardigheid uit Indïè.
Uit een Indiachen brief
//Verbeeld u, dat men te Semarang,
dus in een van Java's grootste handels
plaatsen, aan 's lands kas niet terecht kan
als men Hollandsch spreekt
«Men wordt daar geholpen door een
Chinees die (behalve misschien zijn eigen
taal) alleen Maleisch kent.
„Nu utgge het waar zijn, dat Chineezen
de beste en meest vertrouwde kassiers zijn,
van de menseheu, die op een hoofdplaats
de kas behandelen, mocht men toch wel
eischen, dat zij onze taal spreken- Welk een
indruk moet zoo iets op den vreemdeling
maken zou er soms nog iemand willen
beweren,dat dit nuttiger is voor het prestige,
zoozeer verafgood door de domme menigte?
z/Wij zien het kalm aan, dat de ont
wikkelde Chineezen, in onze Nederlandsche
kolonie, zich bij voorkeur op het, Engelsch
toeieggen, maar er zijn ook waarlijkgenoeg,
die goed Hollandsch spreken.
«Doch dat wordt niet aangemoedigd
integendeelde Chineezen, ook die in onzen
dienst zijn, moeten tegenover ons zooveel
mogelijk vreemdelingen blijven...
z/Wat zou men ten uwent wel zeggen, als
de kassier op een groot kantoor van een
Rijksbetaalmeester, te Rotterdam b. v., een
Fransehman was, diegeen woord Hollandsch
verstaat Handelsblad\j
Verscheidene gemeentebesturen zijn gaan
peinzen op een middel om in den zomer de
wandelwegen en marktplaatsen in hunne
gemeente stofvrij te maken.
De anti-stofproeven met barniet of met
Westrumiet hebben goed voldaan, doch het
bezwaar schijnt te zijn dat een besproeing
daarmede op den duur duur is, ook vinden
sommige ingezetenen de lucht niet aan
genaam.
Thans wordt in een Engelsch blad een
even deugdelijk als goedkoop middel aan
bevolen.
Te Woodbridge, op den weg van Londen
naar Yarmouth wordt eiken ochtend licht
gesproeid met een mengsel, besteande uit
bleebpoeder on water 50 K.G. op 450 L.
water voor de eerste zware besproeiing en
daarna half zoo sterk, terwijl volgende
dagen slechts een lichte besproeiing noodig
is. Bleekpoeder kost aan de fabriek te
Northwich f 18 de 1016 K.G.
De nieuwste, de allernieuwste vereeni-
ging onder ons wordt genoemd Vacantie
Buiten
Zij bedoelt kinderen uit de steden in
hun vacantie-tijd naar buiten te zenden
in vertrouwde christelijke gezinnen die
zich tot opneming bereid verklaren.
Die vereeniging wil een middelpunt
vormen waar men van de eene zijde
kinderen die aan een verblijf in de buiten
lucht behoefte hebben aanbrengt en waar
aan de andere zijde huisgezinnen die in
staat zijn dezen weldaad te bewijzen, aan
geeft.
Het doel is schoon.
Of het in de praetijk bereikbaar zal zijn
zal de tijd moeten leeren.
Men zegt dat in Denemarken op deze
wijze met succes gewerkt wordt. Best
mogelijk, maar Denemarken is Nederland
niet.
En voor zoover Zeeland betreft kunnen
we van Vacantie Buitenvolstrekt de
behoefte niet inzien.
Onze steden zijn niet zoo groot, en niet
overladen met bewoners van twee, drie
hoog.
Bovendien kan ieder ouder-paar dat
verfrissching in de natuur zoekt het ten
allen tijde zonder kosten verkrijgen.
Indien men geen genot maar verfris
sching zoekt dan komt ons de behoefte
aan een zoodanige vereeniging zeer twijfel
achtig voor.
De trek naar buiten, spreekt met ieder
jaar sterker, en wie zal die zucht wraken
Daar is niets ongeoorloofds, niets afkeu
renswaardigs in. De vacantie buiten jaagt
de bleeke kleur weer eens weg en doet
in de rust der natuur een gewenscliten
voorraad nieuwe kracht opdoen.
Mits „naar buiten" maar Diet als hoogste
eisch genot stelt.
Hebt gij u geamuseerd, vraagde dezer
dagen iemand zijn vriend die //naar buiten"
was geweest
Neen, geamuseerd niet maar wel ver-
frischt was zijn verstandig antwoord,
Om practisch te werken moet men toch
maar in Amerika zijn.
Men gaat daar op drankbestrijding uit
met een kerkje op wielen. Met dat kerkje
maakt de dominé kruistochten.
Zoodra er vergunning is gevraagd voor
een nieuwe kroeg, wordt de kerkwagen
in gang gebracht en zoo dicht mogelijk
bij de plaats waar de tapperij zal gevestigd
worden.
Vijftig goedgezinden het wettelijke
getal om een kerkelijke gemeente te vor
men, zijn licht gevonden. Zij richten zich
per adres tot autoriteiten om bescherming
legen belemmering van hunne godsdienst
oefeningen als hun door de te openen tap
perij zal worden bezorgd en autoriteiten
dikwijls op de hand van drankbestrijding
weigeren vergunniBg.
Echt practisch en echt Amerikaansch.
Iemand zendt aan De Tijd de volgende
«Troost aan alle niet-gedecoreerden"
't Is duizendmaal beier dat allen u vragen
«Waarom zijt gij niet tot ridder geslagen
Dan dat er gevraagd wordt door vijand of
[vriend
//Waarmede hebt gij toch dat kruisje
[verdiend
Rusland.
Volgens ofïieieele gegevens zullen in
Rusland dit jaar 462.728 recruten onder
de wapenen worden geroepen. (Men weet
dat zulks geschiedt in 't najaar, wanneer
de oogsttijd achter den rug is.)
Dit aantal is ongeveer zoo hoog als in
oorlogstijd. Vóór den jongsten oorlog be
droeg bet get al.öpge roepen recruten 280,650.
Men mag verwachten, dat dit inlijven van
zooveel jonge mannen uit alle deelen van
't Russische rijk tot dauig veel verwikke
lingen en onlusten zoo niet erger
zal aanleiding geven.
Te Soucha heeft men een onderaardsche
gang ontdekt, die van een Tartaarseke
woning voerde naar het paleis van generaal
Kolotchapoll'. Men gelooft, dat hier een
aanslag voorbereid werd.
Te Mitau werd een Jood gevangen ge
nomen, die op een wagentje, onder een
lading appelen, 40 revolvers en eeu kist
patronen vervoerde.
De prijs der revolvers te Moskou is
met 150 gestegen.
Uit Warschau komt bericht, dat 16
bataljons infanterie en 12 sotnies kozakken
de stad zijn binnengetrokken. Een gedeelte
van deze troepen is in de stad zelf gekam
peerd.
Een ontzaglijke menigte kolonisten uit
de provincies Saratoff en vooral uit Samara,
vreezende de eerste slachtoffers te zullen
zijn van de agrarische onlusten, wijken
uit naar bet buitenland, na voor eeu appel
en een ei hun landerijen, huizen en land
bouwwerktuigen te hebben verkocht.
De gouvernementen Kazan, Simbrisken
Samara worden voor het eind van Sep
tember met hongersnood bedreigd. Het
geld der zemstwo's is uitgeput. Alle lasten
voor het voeden der bevolking rusten op
het centrale bestuur.
Het noodige graan voor deze gouver
nementen, hetzij voor voedsel, hetzij om
te zaaien, zal 800,000 ton bedragen, ver
tegenwoordigend een bedrag van ruim 50
millioen gulden.
Men is te Petersburg tot de ontdekking
gekomen, dat ongeveer acht maanden ge
leden de //aanwijzingen voor een mobili
seering van de centraal-Aziatische spoor
wegen" gestolen zijn.
Een geheel nieuw mobiliseeringsplan zal
dus moeten worden opgemaakt.
Een -telegram uit Saratow meldt, dat de
politie twee arrestaties deed in de gemeente
Ivanovka. Een talrijke menigte met knup
pels gewapende boeren trachtte de gearres
teerden te bevrijden, maar de politie gaf
vuur, waardoor verscheidene personen ge
dood en gewond werden.
Ten slotte werd de opstand door de
troepen onderdrukt.
Eergisteren is over de rest van de Svea-
borgsehe muitelingen het vonnis uitge
sproken 19 soldaten en 3 burgers zijn
tot den dood door den kogel veroordeeld,
33 soldaten tot dwangarbeid van 12 tot
15 jaren, 33 tot overplaatsing naar een
strafkolonie van 4 tot 5 jaren, 195 even
eens van 3 tot 4 jaar, en ten slotte 298
soldaten tót 3 en 4 maanden gevangenis
straf.
Dit is dus het laatste tooneel van dit
bedrijf, onderdeel vaD het duistere bloed-
drama, dat daarginds in rampzalig Rusland
wordt opgevoerd.
De rechtbank te Leeuwarden heeft
de weduwe die dezer dagen een vrouw
in huis haalde en onder bedreiging dwong
een //betooverd" ziek kind te zegenen,
wegens vrijheidsberooving veroordeeld tot
een maand gevangenisstraf. Haar zoon,
de vader van het „betsjoende" kind, werd
vrijgesproken.
Goes. Gisterenmorgen is ouder politie
toezicht begraven, een dekhengst, toebe-
hoorende aan den landbouwer v. d. Linde
alhier. Het paard was gestorven aan koliek
en het vleesch door den rijksveearts voor
de consumptie afgekeurd.
Vrijdag 7 Sept. a s. des avonds 8'U uur
hoopt het Harmoiiie-gezelsch. „Hosanna",
bij gunstig weèr, op de Markt een Volks
concert te geven.
Wij ontvingen van de „Oommissie,
werkzaam in het belang van den Coöpe
ratieven aankoop van Kunstmeststoffen
en Krachtvoedermiddelen in het ressort
van het Rijkslandbouwproefstation Goes
(C.M.V.)" bet verslag van de op 28 Mei jl.
te Goes gehouden vergadering, benevens
het reglement en het „overzicht van den
aankoop der verschilende aangesloten ver-
eenigingen in 1905".
Tholen. Bekend is, dat de overtocht
over de Eendracht naar Bra ban tsche zijde
nog altijd geschiedt per roeiboot of veer
pont en dat H. M. de Koningin en Z. K.
Hoogheid Prins Hendrik bij hun bezoek
aan Oud-Vossemeer op 20 Maart ook van
het laatstgenoemde vaartuig gebruik
maakten. Op Koninginnedag is een nieuw
gebouwde pont aan den „reep" gelegd
en, rijk versierd ter eere van den hoogen
feestdag, geraakte zij in brand. Maar ge
lukkig bepaalde het vuur zich tot het droge
masthout enz. der versiering. Zaterdag is
zij plechtig ingewijd en ze is genoemd
Koningin Wilhelmina.
Ellewoutsdijk. In de afgeloopen week
werden op kosten van de varkensver-
eeniging „De Waarborg" alhier de ver
zekerde varkens boven de 3 maanden oud,
55 stuks, met het serum tegen de gevreesde
vlekziekte door den prov. veearts te Hein-
kenszand ingeënt. Deze maatregel, waartoe
het reglement gemachtigd is, vond alge-
meene instemming, zoodat den veearts
tot alle verzekerde dieren gewillig toe
gang werd verleend. Een varken, bij het
welk zich ziekteverschijnselen voordeden,
werd het allerlaatst, voor zooveel mogelijk,
behandeld en is hiervan de toestand tot
heden niet onbevredigend. Ook hu ziet
men helder het groote nut van zulk een
vereeniging, daar het anders zeer moeilijk
zou gaan, dergelijke gewenschte maat
regelen tijdig te nemen. Jammer blijft
het echter, dal zoo weiDig gegoeden als
donateurs tot deze vereeniging toetreden
en dat voorts, waar voor andere doeleinden
zoo nu en dan milde gaven vloeien, men
dergelijke corpoialiën, die slechts door
penningen, bij sas en bloede bij elkaar
gegaard, in het leven gehouden kunnen
worden, vooral als men een of meer ver
zekerde exemplaren komt te verliezen,
geheel en al schijnen vergeten te worden,
Moge deze vereeniging eens de sympathie
van alle ingezetenen wegdragen, alsmede
van hen, die ook builen de gemeente voor
de arbeidende bevolking in Ellewoutsdijk
gevoelen.
Vlissingen. De heer P. M. Bonten,
adjunct-stationschef alhier, wordt als
zoodanig overgeplaatst naar Maarn.
Colijnsplaat. De heer M. G. Riemens Jr.
alhier is benoemd tot teekenaar op het
bureau van den ingenieur van den water
staat te Elshout (Kinderdijk).
Schore. Zondagmiddag reden nabij den
molen van dhr. M. in 't Anker twee stoom-
fietsen, dr. Kolff van Oisterwijk naar eu
dr. Haman uit Biezelinge, zoodanig elkaar
aan, dat beiden tegen den weg vlogen en
met eenige schade en lichte wonden er af
kwamen.
Gedurende de maand Augustus wer
den door de stoomtram Walcheren 38,628
passagiers vervoerd.
Vrijdagavond om half zes luidde te
Serooskerke de brandklok. Velen dach
ten dat het luiden ter eere van Koningins
verjaardag was, zoodat er eerst weinig
aandacht aan geschonken werd. Weldra
bleek echter, dat een schuur van L.
Louwerse te midden op het dorp in brand
stond. Toen men er bij kwam, sloegen,
de vlammen reeds uit het dak. Met moeite
werden een drietal geiten gered. Verder
werd het aanwezige hooi en stroo en wat
steenkolen een prooi der vlammen. Door
tijdige hulp, eerst met emmers water,
later met de brandspuit, maar bovenal
door de groote stilte die er was, bleven
de belendende, licht ontvlambare, gebou
wen gespaard. De schuur was verzekerd,
de inhoud niet. De oorzaak is onbe
kend. (M. C.)
De heer P. H. de Koster, klerk bij
de posterijen en telegraphic te Rotter
dam is met ingang van heden tijdelijk
(voor de wintermaanden) overgeplaatst
naar Ierseke. M. C.)
Kanaal GentTer Neuzen.
Door de Belgische regeering zijn thans
allo ontwerpen betreffende de verbetering
van het kanaal GentTerneuzen goedge
keurd. De kosten van het geheele werk
zijn geraamd op 41,600,000francs. Daarvan
was op 1 April 1.1. uitgegeven 30,688,000
frs.zoodat er nog circa 10 millioen frs.
verwerkt moet worden.
Driewegen. Door de gemeentebesturen
van enkele belanghebbenden is aan Ge
deputeerde Staten in deze provincie een
adres gericht over de naar hunne meeniDg
onvoldoende regeling van den stoomboot-
dienst op de Westerschelde. In dat adres
wordt gewezen lo. op het niet aanleggen
te Borssele der boot van 7.30 uit Ter-
neuzen, waardoor de reizigers uit 't zuiden
van Zuid-Beveland de aansluiting op de
trein van 9 uur uit Vlissingen missen.
2o. op het niet wachten te Vlissingen der
booten bij eenige latere aankomst van de
treinen van 11.44 en 3.16. 3o op 't niet
op tijd vervoeren van vee, waardoor de
handel voor het grootste deel zal verloo-
pen. 4o. op het bezwaarlijke dat bij ver
voer van vee de passagiers over hetzelfde
plankier moeten. 5o. over 't niet telepho-
nisch verbonden zijn der steiger met het
dorp Borssele. 6o. over de onbillijke rege
ling van het tarief, over het slechts 4
dagen geldig zyn van retour en over de
te hooge prijs der abonnementskaarten.
Daar de belanghebbende gemeenten zich
indertijd een groot geldelijk offer hebben
getroost door den aanleg eener grindweg
in verbinding met den steiger, is het zeer
te hopen dat op het adres een gunstige be
schikking zal volgen, terwijl deze dienst
ook de eenige is waardoor dit stiefmoe
derlijk bedeelde gedeelte van Zuid-Beve
land eenigszins uit zijn isolement wordt
verlost.
Vrouwepolder. Begunstigd door het
prachtig weder, hield op 31 Aug. de sehiet-
vereeniging „Koningin Wilhelmina" alhier
haar jaarlijksche huishoudelijke wedstrijd.
De prijzen bestonden in huishoudelijke
