NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
Ibouwers.
am te koop.
No. 265. 1906.
Maandag 13 Augustus
20e Jaargang.
HISTORISCH
HEN.
CHRISTELIJK-
[paarden
iOOP
VLISSINGEN.
F. v. d, Meer;
G. v. d. Putte.
>ei. itnta, -
Bitnenkosrts.
roenenitraak".
iars te koop
ÏÖÖP
jpvarkens
Boerenknecht,
nakersknecht
Paardenknecht
enstbode
3^EcId
Huishoudster,
MEED
iidieisstmeid,
Dienstbode
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J,
DE JONGE-VERWEST» te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
A. Huson
De Unie Jes Sctel net iei Bijtel".
De plundering te Middelburg
in 1787.
roppels van Apothe-
uit de echte Kinabast,
smiddel tegen Koorts,
jraskoorts en gevatte
4
icon 60 cent.
)aar in de Drogist
bij Gebr. MULDER;
A. SCHULTE Co.
A. LDITWIELER
J. J. KENSE.
alen en ongemalen
voor magere varkens
per Baal.
)ge platte Maïs. Bij
n.
zen worden van een
gezonden.
bij J. LOUWERSE
(Qrijpskerke).
Sj bij de rekeniDg,
ider Vee, bij C. DE
lieuwe
W. ALTORFFER,
Middelburg.
OOP
Koudekerke,
gevraagd
irma JAC. KRIJGER
gevraagd
r. BEUZENBERG,
1 an d B a t h.
)etober
AN SE Sr., Ritthem
)ctober
dknecht
FRANCKE, Koude-
nvember
)oerenstand, bij Mej.
burg.
October
CORNELISSE Cz.,
d e 1 b u r g.
ng terstond gevraagd
Waarde; gezin
Jetober
XvXei d.
niet beneden de 25
Sr., Grijpskerkc.
Jetober
r. VAN SPARREN-
rke, Westhoek.
rstond benoodigd
IE te Heinkenssand.
mwoordige gevraagd
voor vast. Loon f2
geheel buitenshuis.
EP1ER—Heijkaii,
o e sGroote Markt,
onga-Verwest - Öoee.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummersJ. 0,02s.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Voor de stemming op 16 Augustus a. s.
voor drie leden van den Gemeenteraad
bevelen wij mede aan in district II de
heeren
en
en in district III den heer
1878 3 AUGUSTUS 1906.
Aankondiging van de 28ste jaar
collecte voor de Scholen met
den Bijbel.
Unieblaadje No. 40.
Omdat de Heere het van noode
heeft. Luk. 19:31b.
Wat heeft de Heere van noode?
Kan Hij iets van noode hebben
Is Hq niet die God, die de wereld heeft
gemaakt, en alles wat daarin is, die ook van
mensehenhanden niet wordt gediend, als
iets behoevende, alzoo Hij zelf allen het
leven, en den adem, en alle diDgen geeft
Zijne is de wereld en hare volheid.
Niets heeft Hij van noode, en toch ook
weer alles.
Het is uit kracht van die heilige wet der
liefde, die alles voor zich vraagt, opdat zij
wederkeerig zich geheel mocht geven.
De Heere heeft alles van noode. Aller
eerst ons, want wij zijn Zijn eigendom.
Hij heeft ons noodig, zooals de vader zijn
verloren kind noodig had, opdat de droef
heid uit z\jn woning verdween, en de
blijdschap daarin haar recht kreeg. Daarom
heeft Hij het verlorene gezocht.
Hij heeft van noode onze kinderen.
Dezelfde Heiland, die ons riep, heeft
ook hen geroepen.
Hij heeft hun zaak bepleit, en hun recht
verdedigd, dat velen hun, evenals toen,
willen onthouden.
Laat de kinderkens tot mij komen en ver
hindert ze niet, ivant derzulken is het Konink
rijk Gods". Zóó klonk het uit Zijn vrien-
delijken mond, toen Hij op aarde was. Zóó
8
FEUILLETON.
De Majoor der schutterij van de Edele
Busse was dien eigen Zondagmorgen op
het Raadhuis ontboden. Hem werd ge
vraagd, of de schutters ook van zins waren
om hun Hof te verdedigen; zoo ja, of het
onder de gegeven omstandigheden niet
beter zou zijn, het maar vrijwillig over
te geven, op grond vooral daarvan, dat
alsdan zeer waarschijnlijk het oproer en
de plundering een einde zou nemen.
Sohoorvoetend besloten daarop de leden
van de Edele Busse, na terugkeer van
hun Majoor tot het laatste, daar zij „ten
allerklaarsten bemerkten, dat alles op hun
zoude aanvallen, wijl er geen middelen
gespaard wierden, om hen tegen te werken''.
De schutters zagen derhalve van alle
defensie af en stelden het Schuttershof
met zijn eigendommen onder bescherming
van den Magistraat, in de zekere ver
wachting dat er behoorlijke voorziening
tegen alle geweld zoude genomen worden.
Zoodra de muitelingen kennis kregen
van dit besluit het werd 's morgens
vroeg van de pui van 't Raadhuis afgelezen
trokken zij in groote, steeds aangroei
ende menigte, de roode vlag voorop, van
de Noordstraat de Markt over, de Lange-
viele door en zoo naar het Schuttershof,
over de Langeviele-brug.
Onderweg hielden zij halt, In de Lange-
yiele woonde de timmerman Dirk Kuypers
£9» eerste Patriot, Zijn naam stond dan
roept Hij ons door Zijn Woord nog toe, nu
Hij als de Verheerlijkte in den Hemel aan
des Vaders rechterhand is gezeten.
Hij eischt daarmede Zijn eigendom op.
Ze zijn Zijne lammeren, Zijn erfdeel, en
daarom heeft Hij hen van noode.
Dat heeft ons Christelijk Nederland,
Gode zij dank, hoe langer hoe meer leeren
verstaan. Uit kracht van die waarheid aan
vaardde het den Schoolstrijd. Het begreep,
dat het zichzelf en zijne kinderen terug
moest geven aan Hem, die ons van noode
heeft, omdat liefde niet gelukkig kan zijn
zonder hen, aan wie zij zich hecht.
Hoevelen echter blijven nog achter. Hoe-
velen voelen nog niet welk een verlangen
der liefde naar hen uitgaat, in dit Woord
van den Heiland.
Gij, die dit leest, hebt gij dit verstaan
Hebt gij gevoeld, dat de Heere u van noode
heeft en ook uwe kinderen?
Die dat voelde, heeft niet gerust, voordat
ook de school weder de kinderen tot Hem
bracht. De toekomst werd de rechtvaardi
ging van deze daad.
Toen in het jaar 1857 de Schoolwet in
Nederland tot stand kwam, werd het onder
wijs in de scholen van den Staat neutraal
gemaakt. Het kon niet anders.
De Staat mocht geen oordeel uitspreken
over het geloof van anderen, daarom moest
over alle geloof in de School worden ge
zwegen. De Neutraliteit der School werd
aanvaard als een noodzakelijk kwaad. Men
moest wel rekening houden met de eischen
van de gemengdheid der bevolking.
In onze dagen echter verheft men die
Neutraliteit als het hoogste ideaal der op
voeding en van het onderwijs in de scholen.
De pleitbezorgers der Openbare School
gaan rond door Nederland en vertellen
overal, dat het kind met godsdienst niets
heeft te maken, en dat wie het vóór zijn
15de jaar daarmede lastig valt, den geest
van het kind misvormt.
Zoo, treedt het Neutrale onderwijs nu
beslist vijandig op tegen alle geloof. En
daarom laadt elk Christen-onder zulk een
zware verantwoording op zich, als hij aan
zulk een onderwijs zijn kinderen overgeeft.
De Staat zegt tot de ouders Geeft mij
de zielen, maar behoudt de have voor u
en bijna kosteloos stelt hij zijne scholen
open. Wij hebben geleerd de zielen kos
telijker te achten dan de have, want wij
ook op het lijstje Blijkbaar had de man
op zulk een bezoek gerekend, te oordeelen
althans naar het aantal vuurwapenen,
welke hij in zijn bezit had.
Op vriendelijken aandrang van den
Magistraat gaf hij ze echter over aan den
stadsbode, onder beding, dat genoemde
Magistraat zou instaan voor de schade,
welke aan zijn huis en goed mocht toe
gebracht worden.
Doch wie niet sterk is moet slim wezen.
Bij de nadering der woeste, plunderende
volksmenigte liep onze ontwapende Patriot
ijlings naar boven en stak de Oranjevlag
uit. Dit middel had de gewenschte uit
werking.
De vroolijk wapperende vlag deed de
volkswoede heel wat bedaren. En ze
werd voorloopig geheel gestild, toen onze
timmerman met de wijnfleseh in de eene
en het volle glas in de andere hand zijne
onwelkome gasten aan de dear opwachtte.
De plunderaars raakten over hun bier
en onze Kuypers raakte de bende heel
gauw kwijt. 'Doch het was slechts uitstel
van executie. Later kwamen zij in grooten
getale terug, om, tot loon voor zijn gul
Men zong destijds
Van Steveninck dien oproerdondef,
En Van den Berge tot een wonder,
Van Maaren en nog ander vee.
En Kuypers vrije rustverstoorders,
Jan Tris, Koster en meer versmoorders,
Van Zeelands stille ruste mee.
Uit het lied i Op het voorgevallene in Mid
delburg, in Zeeland, den 29, 30 Juni, l en 2
July 1787.
Tï Middelburg bij Hendrik cti Marlnus y. Oseb,
gelooven, dat Christus de zielen onzer
kinderen van noode heeft, omdat zij Hem
van noode hebben.
Onze Unie heeft getracht het hart van
ons volk te winnen voor het Christelijk
Onderwijs, en God de Heere zegende haar
in dit pogen.
Die roeping, door haar aanvaard, is nog
niet overbodig geworden. De Unie heeft
te behonden, wat verkregen isde liefde
voor de School met den Bijbel. Zij heeft
verder, waar die liefde ontbreekt, ze op
te wekken waar zij kwijnt, haar te ver
sterken.
Daarom doet zij elk jaar een beroep op
ons Christenvolk om den arbeid van de
School te Steunen door zijne gaven.
Nu is het een gelukkig versehijnsel ge
weest, dattoen onseindelijk van Regeerings-
wege eenig recht werd gedaan, en onze
Scholen met den Bijbel subsidie ontringen,
de Unie-colleete, niet achteruit, maar voor
uit ging. Wij vertrouwen, dat ook nu dit
verschijnsel zich zal voordoen.
Eens was de Unie-collecte een protest
tegen de liberale Schoolwet van 1878; ze
moet nu zijn en steeds meer wordeneen
offer der dankbaarheid, omdat de Heere
ons ruimte heeft gemaakt.
Is de Unie-collecte dan niet overbodig
geworden.
We zouden de woordenOmdat de Heere
het van noode heeft, die ook van onze
collecte gelden, niet durven aanhalen, in
dien dit zoo ware.
Voorzeker is deze collecte nog noodig,
zelfs hoognoodig, en daarom mogen wij
met volle hoogmoedigheid haar wederom
aanbevelen bij de voorstanders van onze
Scholen met den Bijbel.
Onze subsidie is hooger geworden, maar
daarmede zijn ook de verplichtingen, die
op onze schoolbesturen rusten, zeer ver
zwaard.
Tot dusverre was het altijd zich min of
meer behelpen.
't Was voor een Bestuur een gedurig
berekenen; kan dit wel, en dat? 'tWas
altijd een zorgvuldig overleggen hoe men
de rekening van ontvangst en uitgaaf zou
laten kfoppen. Veel wat een Bestuur
wilde, moest achterwege blijven, en nog
meer van hetgeen een Bestuur noodzake
lijk achtte.
De Staat betaalt wel de minimum-trak-
onthaal, den inboedel kort en klein te
slaan. Doch eerst lag het Schuttershof
aan de beurt.
Daarin waren sleehls eenigen van het
dienstpersoneel overgebleven. Tegenstand
ontmoetten de zoogenaamde Prinsmannen
hier alzoo niet.
De deur stond oin zoo te zeggen voor
de geweldenaars open. Onder woest getier
rukten zij het gebouw binnen, zich in
het minst niet storend aan de vertoogen
der dienstboden, die al hun best deden
om de muiters tot andere gedachten te
brengen.
Eenmaal binnen, na zulk eene schitte
rende overwinnig, kende de overmoed
geene grenzen meer. Zij moesten naar
de «geweerkamer",de bergplaats van snap
hanen, zijdgeweren, kruit en lood. Daarin
gekomen, werd alles buit gemaakt. In
een oogwenk waren geweren, patroon-
tassehen enz. verdwenen.
Men zag de muitelingen, omhangen met
geweer en tasch, als eene wilde menigte
door de hoofdpoort, langs de trappen van
het bordes, de straat oprennen, de Lange-
viele door naar de Markt in de richting
van het Stadhuis. Onderweg schoten zij
de snaphanen af, die zij geladen gevonden
hadden. Zoodra de veroverde buit op het
Raadhuis geborgen was, kwam de opge
wonden, dol driftige schare terug.
En nu werd aldaar eene verwoesting
aangericht van de ergste soort. Alles wat
zij vonden en zagen, meubelen, kostbare
schilderijen, waarop de portretten der
schutters vanaf de oprichting stonden, tot
ean bedrag yan minstens tienduizend
tementen onzer onderwijzers, doch de bil
lijkheid eischt, dat wij hun meer geven
dan de Staat uitkeert. Daarenboven moe
ien wij hun hulp verleenen in de betaling
hunner premiën voor pensioen- en wedu-
wenfonds.
Dan hebben onze soholen, een enkele
uitgezonderd, zoo dringend behoefte aan
verbetering der leermiddelen. Goed onder
wijs eischt zooveel, en steeds meer. Wij
willen nu gaan trachten onze scholen te
laten voldoen aan de hoogste eiscben, die
men stellen kan. Wij moesten tot dus
verre ons steeds met het allernoodzake
lijkste tevreden houden, en onze kinderen
hebben daaraan niet genoeg.
Reeds hiervoor vragen wij uwen steun
door uwe gaven, en vertrouwen, dat gij
ons in de gelegenheid zult stellen dit doel
te bereiken.
Maar er zijn nog andere behoeften,
die deze misschien nog overtreffen in be-
teekenis.
Onze arme geestverwanten, die Christe
lijk Onderwijs begeeren voor hunne kin
deren, zijn dikwijls niet in staat dit te
verkrijgen. Onze schoolstrijd is voor een
groot deel een strijd geweest voor de
armeren van ons volk.
Wie rijk is, kan een onderwijs voor zijn
kinderen zoeken, dat hij noodig acht. Op
de armen drukte veelai het onrecht, dat
de Staat aan zijn schoolwetten ten grond
slag legde. Hun moet onze Unie-colleete
meer dan tot dusverre ten goede komen,
door haar voor een groot deel te storten
in onze suppletiefondsen.
En daarom durven wij zeggen De Heere
heeft het van noode.
Hij wordt gediend in Zijne broederen.
In hun lijden, lijdt Hij. Hun armoede is
Zijn armoede. HunnoodenzijnZijnenooden.
Wat wjj doen aan hen, beschouwt Hij als
aan Hem gedaan. Mattheiis 25 vers 40.
Is de zaak van ons Christelijk Onder
wijs reeds de Zijne, ze wordt dit nog meer,
waar ook de belangen der armen daarin
zijn betrokken.
De Heere geve dat onze Unie-oollecte
steeds meer die belangen behartige.
Mogen de voorstanders van de School
met den Bijbel door eene weer hoogere
opbrengst dezer Augustus-of Unie-oolleete
hunne dankbaarheid toonen voorden zegen,
dien God door de Christelijke School
gulden naar men zeide, werd in een oogen-
blik vernieldhet werd stuk geslagen of
verscheurd en wat van hunne gading was
werd meegenomen. Zij spaarden in hun
vandalisme ook het huisraad van den kaste
lein niet en "traden de stukken onder den
voet.
Terwijl dit alles over de Langevielebrug
voorviel, werd door de geheele stad het
lasterlijk gerucht verspreid, dat deleden
van de Edele Busse eene samenzwering
hadden gesmeed de gevonden papieren
wezen zulks uit naar men zeide om
binnen Middelburg met behulp van hulp
troepen uit Holland, onder de Oranje
klanten een waar bloedbad aan te richten,
waarbij zelfs de kinderen niet zouden
gespaard worden.
Bedaard en slim was dit alles overlegd.
De stadspoorten zouden n.l. 's nachts in
alle stilte worden geopend, om eenige
duizenden Patriotten uit Holland binnen
te laten. Hoe men aan dit praatje ge
komen was?
Er was bij de plundering van het Schut
tershof een bos sleutels gevonden, alsmede
wat haken en ringen. Ze waren afkomstig
van een smid, tevens lid der schutterij.
Tijdens deze op wacht stond, werd hq'
naar de Abdij ontboden, om een paar
sloten in de Statenzaal open te breken en
had na afloop zijn sleutels in het Schut
tershof laten liggen.
Zoozeer geloofde men aan de waarheid
dezer lasterpraat, dat ieder, die er aan
twijfelde, als medeplichtig werd verdacht.
In de eerste dagen kon zich geen schutter
in het openbaar vertoonen, of hij stond
(waarvan het aantal reeds meer dan 800
bedraagt), aan de kinderen van ons volk
geeft, en ook daarin Zijn Naam verheer
lijken.
En laat uwe gave alzoo een blijmoedig
offer zija, waarmêe gij den Heere m Zijne
broederen wilt dienen.
11 Augustus 1906.
Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
terschelde.
Staat van vertraging in den treinenloop
te Vlissingen van Vrijdag 3 Augustus tot
en met Donderdag 9 Augustus 1906.
3 Aug. Trein 3,16 aangekomen 3,28
4 3,16 3,50
6 3,16 3,30
7 11,44 11,55 3)
7 3,16 3,28 3)
9 3,16 3,29 3)
Geen aansluiting.
2) Geen aansluiting met Breskens, wel met
Neuzen.
3) Geen aansluiting met Neuzen, wel met
Breskens.
Landbouw
Wij ontvingen het program der op 14
en 23 September 1907 te 's-Gravenhage te
houden Nationale en Internationale ten
toonstelling.
Plaatsgebrek verbiedt ons nu de op
neming.
Wij vermelden alleen dat de tentoonstel
ling de volgende rubrieken zal omvatten
Rund vee.
Zuivel.
Paarden.
Klein vee. (Varkens, Schapen, Geiten).
Pluimvee en Tamme Konijnen.
Bijenteelt.
Landbouwproducten.
Heideontginning. Beschcultuur. Grond
verbetering. Zoetwatervisseherij
Staatszorg voor den Landbouw(I,
Veeartsenijkandigen dienst en veeartsenij-
kundig onderwijs. II. Onderwijs. III. Ak
kerbouw en Veeteelt in Statistiek. IV.
Zuivelbereiding. V. Rijkslandbouwproef
stations. VI. Staatsbosohbeheer).
Nieuwste vorderingen op het gebied der
Landbouwwerktuigkunde.
Hoefbeslag.
Het 3e Internationaal Zuivelcongres zal
bloot aan de verguizing en mishandeling
van het grauw.
Na de overrompeling van het Schutters
hof hadden de plunderaars de handen vrij.
De schutters waren afgemaaktvoor dezen
behoefden zij alzoo niet te vreezen.
De bende verdeelde zich nu in vier k vijf
verschillende hoopen, hoegenaamd zonder
eenige orde of tucht, welke ieder op eigen
handje in verschillende wijken der stad
aan hun plunderzucht botvierden. Moei
lijk valt het daardoor de volgorde der
plunderingen op te geven. Somtijds waren
de plunderaars op onderscheidene plaatsen
te gelijk bezig. De verwarring en bal
dadigheid waren in die dagen groot.
Van die verwarring maakten velen uit
de heffe des volks gebruik om op eigen
rooftocht uit te gaan. Meer dan één
varensgezel of werkman hing het prins
mannetje uit in herberg of logement.
Vrouwen van verdacht allooi namen de
gelegenheid waar, in den nacht hier en
daar bij zoogenaamde Patriotten aan te
schellen,wijn en sterken drank af te persen,
zelfs spek, onder voorgeven, „dat het was
voor de confraters (plunderaars) om in de
pan te bakken onder het Stadhuis, want
dat zij zoo flauw waren van het drinken
(Wordt vervolgd.)
De Justitie oordeelde terecht, dat zulke
zaken in een land van goede orde niet onge
straft kunnen worden getolereerd, integendeel
I met allen ernst behooren te worden gecorri-
gperd en legde daarom in sommige gevallen
een zware straf op, gevolgd door bannissement
?oms voor hst leven,
