VOOR ZEELAND.
No. 261. 1906.
Woensdag 8 Augustus
20e Jaargang.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
ars te koop
ars te koop
YLISSINGEN.
A. Hnson
F. v. d. Meer
(j. v. d. Putte.
BaiteBlandseh Overzicht.
3r gevraagd
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE J0NGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, le Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
1ELB VRG -
4 Aug.,
KER te Koudékerke.
1 Aug.,
R te Meliskerke.
JIS ter wer
bij
Kz., Oostkapelle.
net September
ie hooi kan laden ge-
Woning beschikbaar,
Az., Hoogelande
ijksche VeerGoes,
dering van DinBdag.
Veer 6.30 12.— 5.—
I 2.57. Slot 6.80.
Wolfertsd. veer 9.
t Oostende) 2,30 6,30
nst.
AMDLENST.
Valzoorden vm. 4,45,
2,15, 5,20, 8,5.
ar Hnlst vm 6,20, 9,10
9,10.
ising en—Middelburg.
Zeilmarkt 4,40r,
l), 5,50r, 7,55, 9,30,11,
,15b, 2,—, 2,45b, 3,30,
,55, 7,50b, 8,50,9,40b,
van Badhotelr Ver-
ef en b vervoeren
5,15r, (alleen op werk-
10,15, 11,45, f12,30,
4,15, f5,5,50, f6,55,
,25., ll,10r.
goederen en loopen tot
3 9,40 waar r bjjstaat
i overige tot Zeilmarkt.
"EENB.ROOSEND.
10,20 2,- 4,- 7,50
10,30 2,10 4,10 8,—
10,40 2,20 4,20 8,10
10,50 2,30 4,30 8,20
11,-2,40 4,44 8,32
11,16 2,58 5.4 8,51
11,24 3,6 5,12 8,59
11,38 3,17 5,23 9,12
11,40 3,20 5,26 9,15
12,5 5,45 9,45
12,26 6,6 10,6
12,42 6,22 10,22
1,5 6,45 10,45
4,15 8,1511,10
4,39 8,3911,34
4,58 8,5811,53
5,20 9,2012,14
1,30 5,45 9,4012,34
1,33 5,48 9,42 12,37
1,46 6,2 9,55 12,50
1,56 6,12 10,2 12,57
2,20 6,36 10,23 1 20
2,30 6,4610,32 1,30
2,40 6,5610,42 1,38
2,50 7,6 10,50 1,46
3,-7,1610,58 1,54
9,5 1,— 4,10 7,—
0,10 2,5 5,16 8,5
.1,8 2,35 5,57 9,40
12,13 3,40 7,- 10,45
E N.
4.07 6.47 9.27 12.37
46.40 9.20 12.30
3.48 6.28 9.08 12.18
3.36 6.16 8.56 12.06
3.29 6.09 8.49 n.59
3.20 6.— 8.40 11.50
3.04 5.44 8.24 11.34
2.58 5.38 8.18 11.28
4.07 6.47 9.27 12.37
o 3.20 68.40 11.50
8 3.08 5.48 8.28 11.38
5 3.05 5-45 8-25 "-35
3-— 5-40 8.20 11.30
IS 2.55 5-35 8.15 11-25
iche of Spoortyd.
nm. 3,23?) en 6,10«)
3,50?) 6,40.
5a) en 4,45.
3 6,10ci) f)
ten na het vertrek ran
ke n. Neuten vm. 8,30
sskens, Boruselen en
Forsselei en Nenzes
31 Aug.
X NIEUWSBLAD
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
Voor de stemming op 16 Augustus a. s.
voor drie leden van den Gemeenteraad
bevelen wij mede aan in distriet II de
heeren
en
i*
en in district III den heer
7 Augustus 1906.
Wat een ijver!
Reeds nu, tien maanden te voren, begint
men al te praten over stelt men zelfs
al eandidaten voor de Staten-verkiezing
in 1907.
In Zeeland is men gelukkig zoo voort
varend niet, want als eenmaal de ver
kiezingskoorts uitbreekt dan weet men er
alles van.
Dan wordt het gaandeweg erger.
Zoo baaszoo knecht!
Mijnheer gelooft niet meer aan
[hemel of aan hel
Dat 'sgoed voor Jan, de knecht,
[en andere arme luiden
Gelooven zij er aan, welnu, het is hem wel,
Maar hij heeft geld genoegwat
[zou de rest beduiden?
Maar Jan zegt op zijn beurt:
[„Is er geen hemel meer?
„Waar hoop ik dan nog op, wat
[dien ik n, mijnheer
Dan ben ik u gelijkdeel mij
[uw brood en wijn,
„Of loop met heel den boel voor
[mijn part naar Jan Klein."
(V. W.)
Daar verschijnt in ons land een klein
weekblaadje, dat als persorgaan, om de
medewerkers hoog mag aangeschreven
worden.
Toongevende mannen leenen daar hun
naam aan. Goeman Borgesius en D. de
Klerk, Levy en Smeenge, Eland en Reijne,
Roessingh en Roodhuijzen.
Dat blaadje komt deze week nog eens
een pleidooi houden voor neutraliteit oi
het nog in de dagen van ouds was.
Wat ons betreft zoo redeneert daarin
een onderwijzer wanneer wij voor onze
klasse staan zijn alle leerlingen voor ons
gelijk. Wjj wenschen geen wantrouwen
te kweeken tusschen de ouders van welke
richting dan ook en de kinderen die zij
ons toevertrouwen. Wij wenschen tegen
over kinderen van godsdienstige ouders
religiën noch kerken te beschouwen als
verouderde instellingen of inzichten. Wij
wensohen tegenover kinderen van vrij
denkers niet smalend over deze te spreken
als over verdorven lieden, die geen ge
moedsrust kennende zeden en wetten met
voeten treden. Wij wenschen tegenover
kinderen van vakvereeniging-mannen, van
sociaal-democraten of anarchisten deze niet
te betitelen als oproermakers van de
Staatsorde.
Wij weDSehen tegenover kinderen van
andersdenkenden dan de overige groepen
geen patroons en kapitalisten voor te stel
len als uitbuiters die leven van het zweet
en bloed der arbeiders. Wij wenschen
tegenover kinderen van ouders die 31
Augustus mede optrekken voor de Konin
gin, deze niet te qualificeeren als onver
standige dwazen.
En wij kunnen dat alles nalaten, om
dat vrij met de kinderen niet debatteer^
over wijsgeerige en maatschappelijke en
staatkundige vraagstukken. En wij laten
het na uit de volheid van ons paedogo-
gisoh geweten, dat ons dringt het kind
sleohts te geven wat des kinds is in
het bewustzijn, dat de aanleiding tot ver
schillende uieeningen en beschouwingen
in de groote mensehenwereld wel, maar
in de naive kinderwereld absoluut niet
bestaat in het bewustzijn, dat meenin
gen en gevoelens, hoe redelijk en goed
zij ook zijn mogen, als zij buiten de kin
dersfeer liggen, als steenen vallen in het j
kindergemoed, tot nageprevelde vormen
verstijven voor het kinder verstand, niets
dan doode dogma's worden.
Het kind blijve zoo lang mogelijk kind
En wij met geest en gemoed leven wij
op school geheel in de kinderwereld, vol
gens ons de kunst van den onderwijzer,
den opvoeder.
Ziedaar een stukje theorie van den
klassenoDderwijzer op de openbare school.
En hoe is nu de practijk
Wie niet blind is voor den feitelijken
toestand, weet zeer wel dat het socialisme
krachtig doordringt onder de openbare
onderwijzers.
Hij weet zeer wel dat er socialistische
onderwijzers zijn, die de feestelijke viering
van den verjaardag onzer Koningin niet
meer neutraal noemen, die lachen om
vaderlandsliefde.
Met christelijke deugden opsooialistisehe
wijze onderwijzen en met vaderlandsliefde,
die als bekrompen en belachelijk voor
gesteld wordt, is een neutraal terrein be
treden dat ons toeschijnt uit den Booze
te zijn.
Neutraal zijn is, in des Christens oog,
zei wijlen ds. Budding zoo al het ergste
dat een mensch overkomen kan.
Hij krijgt al meer gelijk.
Kennen onze lezers Tippelskiroh en
Fischer
Immers neen
En toch zullen alle couranten-lezers in
den eerstvolgenden tijd kennis moeten
maken met deze twee Duitsehers.
De eerste was leverancier en de laatste
ontvanger voor koloniale behoeften.
En die twee worden beschuldigd ge
knoeid te hebben, en grof geknoeid ook.
De oude geschiedenis die altijd nieuw
blijft
Van daag Tippelskiroh en Fischer,
gisteren De Geer en De Montigny.
Wie morgen
Engeland.
Het liberale kabinet begint al eenigszins
te voelen dat de arbeiders lastige bond-
genooten zijn.
Er is op 't oogenblik een ontwerp van
wet op de arbeidersgeschillen in behan
deling. Onder de zweep der arbeiders is
nu als amendement vanwege de regeering
een bepaling ingelascht, waarbij absolute
vrijheid van aansprakelijkheid wordt ver
zekerd aan organisaties van werkgevers
of werknemers voor strafbare feiten tijdens
werkstakingen bedreven. Absolute vrijheid,
hetgeen door de oppositie terecht gewraakt
werd als een poging om de aansprakelijk
heid voor toegebrachte schade, bij voorbeeld
bij werkstakingen, door de vakvereeni-
gingen zich van den hals te doen schuiven.
Vooral de leider der oppositie, oud
minister in het vorige tory-kabinet
Balfour hekelde scherp het amendement.
Hij betoogde, dat het Kabinet gezwicht
was voor de arbeidersgroep in het Lager
huis. Het regeeringsvoorstel kwam volgens
hem, Balfour, hierop neer, dat de fondsen
der vakvereenigingen, welke voor het
uitvechten van arbeidsconflicten zijn be
stemd, speciale beschermingzullen genieten.
Dat was geen verstandige daad. In te
stellen, dat de vakvereenigingen niet aan
sprakelijk zouden wezen voor nadeel, door
haar lasthebbers toegebracht, zou al een
heel verbijsterende nieuwigheid zijn.
Men moest waarschuwde Balfour
er op bëdacht zijn, dat in de toekomstige
jaren de organisaties van werkgevers en
werknemers zich waarschijnlijk aanzienlijk
zouden uitbreiden. In andere landen wor
den stakingen georganiseerd voor doel
einden, welke met zuivere geschillen van
den arbeid niets te maken hebben. Dat
men zich toch bedenke, vóór men aan
kapitalistische ot arbeiders-organisaties
macht in handen geve, welke later zou
kunnen worden misbruikt.
Maar de waarschuwing van den leider
der Tory's heeft weinig geholpen.
F r a n k r ij k.
Heden verwacht men dat het duel zal
plaats hebben tusschen generaal André,
voormalig minister van Oorlog, en generaal
de Négrler, die hem voor moordenaar had
uitgemaakt. Generaal André had in zijn
gedenkschriften den ander alle verant
woordelijkheid aangewreven voor de
nederlaag van het Fransche leger te Lang-
son (Tonkin), een nederlaag, die den val
van het kabinet-Jules Ferry veroorzaakte.
Rusland.
Het aantal werkstakers in de Russische
hoofdstad neemt toe, zoodat men meent,
dat de algemeene werkstaking toch nog een
feit zal kunnen worden. De berichten, dat
te Kroonstad een aantal zonder vorm van
proces zijn doodgeschoten, heeft de op
winding zeer doen toenemen. Zaterdag
het in het fabriekskwartier hier en daar
tot botsingen. De beambten van de trams
en de stoombooten staken evenals de werk
lieden in vele fabrieken. Het aantal stakers
werd Zaterdagavond op ruim 66.000 ge
schat. De politie is op eenige vergade
ringen binnen komen vallen. Eenige Doe-
maleden zijn gevangen genomen.
De opstandelingen te Sveaborg gaven
het op nadat de oorlogsschepen 450 bom
men hadden geworpen. Van de aanvoerders
der muiters werden Kahanski en Emilianof
gepakt, een ander Cyon, is ontkomen.
Aan de zijde der muiters moeten 150
artilleristen en 100 Finsche socialisten
gesneuveld zijn, terwijl 700 artilleristen,
300 infanteristen en 100 matrozen voor
den krijgsraad zullen moeten komen.
In revolutionaire kringen gaat het ver
haal dat de matroos Matjoesjenko, welbe
kend door zijn optreden bij Potemkin-
muiterij, bij de muiterij in Finland aan
wezig was. Hij zou als officier der gen
darmerie verkleed Sebastopol, Kroonstad
en Odessa hebben bezocht en zelfs bij
eenige marine-autoriteiten zijn geweest,
die hem op zijn vragen inlichtingen gaven
over de stemming op de verschillende
schepen en in kazernes.
Volgens bericht uit Helsingfors is op
de BogaUjr een muiterij ontstaan, die dade
lijk werd onderdrukt. Tweehonderd ma
trozen werden gevangen gezet.
Te Jekaterinoslaf hebben botsingen
plaats gehad tusschen politie en werklie
den. Er heerscht thans algemeene werk
staking.
Stolipin heeft de onderhandelingen met
Goetsjkof, Lirof en graaf Heyden afge
broken, maar hij zet de besprekingen met
andere personen nog voort waarschijn
lijk met ambtenaren, nu ook conservatieve
parlementariërs geweigerd hebben met hem
samen te werken.
D. F. Samarin, lid van den Rijksraad,
is tot opperprocurator der Heilige Synode
benoemd-
De regeering heeft het overbrengen van
Herzensteins lijk van Teroki naar Peters
burg verboden en last gegeven, dat het in
eerstgenoemde stad zal worden begraven.
Prof. Herzenstein is, gelijk de lezer weet,'t
Doemalid, woordvoerder der werklieden
die bij een oploop door de politie werd
gedood. Bij zijn begrafenis waren 10-dui-
zend werklieden aanwezig.
Te Kazan is op het station een bom
geworpen, die echter den dader en zijn
helper op verschrikkelijke wijze verminkte.
Een derde persoon werd gekwetst.
Ook te Moskou breidt de staking zich uit.
De stakers leggen het werk neder zonder
eischen te stellen. In de drukkerijen is de
staking algemeende bladen verschijnen
niet.
In den nacht van 5 Augustus schelden te
Sewastopol eenige onbekenden aan den
hoofdingang van het gebouw van. het rajli-
tair gerechtshof. Toen de portier open deed
wierpen drie mannen zich op hem, bonden
en blinddoekten hem en lieten hem daarop
onder bewaking in de voorkamer achter
Daarop gingen zij in de archiefkamer on-
u n.aa^, de kast' waarin Je proces
stukken betreffende den opstand op de
9n!iPi! igef War®D- Die «takken beslaan
20 dikke deelen. Hiervan namen zij er 18
mede, waaronder de processtukken betref
fende luitenant Schmidt. Vervolgens ver
wijderden zy zich.
Het gerechtelijk onderzoek naar het
gebeurde te Sveaborg heeft aan het licht
gebracht dat de opstand door Russische
revolutionairen aangestookt is, maar dat
de Koode Garde er ook de hand in heeft
gehad. Die Roode Garde staat in Finland
onder bevel van den anarchist Luoto en
weet zich onvindbaar te maken.
De stemming in Helsingfors en den
omtrek is nog altijd zeer opgewonden. De
muiterij op Sveaborg is de ergste geweest
die nog was voorgekomen. De strijdmacht
?1ennreVJ.°},Utl?Dairen best0Ild uit 3 officieren
11J0 artilleristen en 400 man van de Roode
Garde. Er worden vele dooden en gewon
den geteld. Nadat de oorlogsschepen 450
bommen hadden afgeschoten, gaven de
muiters zich over. Tengevolge van de
ontploffing van de munitiemagazijnen leden
de revolutionairen gebrek aan schietvoor
raad. Gok voedmgs- en verbandmiddelen
ontbraken. De regeering verbood aan de
burgerlyke dokters in de stad, om de
muiters hulp te brengen.
De vesting van Sveaborg draagt overal
de sporen van het bombardement. Muren
zyn gespleten, daken doorboord en vensters
verbrijzeld. Het gebouw dat den gouver
neur tot woning diende, is zoo beschadigd,
dat hij een andere woning heeft moeten
betrekken. De straten liggen vol puin,
stukken van bommen, enz.
Helsingfors ziet er uit als een kamp.
De snelvurende kanonnen, die aan de
naven stonden, zyn nu naar andere punten
van de stad gebracht. Men kan onmogelijk
het juiste cijfer te weten komen van de
verliezen bij het gevecht te Sveaborg, maar
meni nnnat 26 op 600 dooden of gekwetsten
en 1000 vermisten. 75 mannen van de
gehouden tW66 °mcieren ziJn aan-
De muiterij aan boord van de Bog Avr
is onderdrukt, 200 matrozen zijn in hech
tenis genomen.
Ie Petersburg is de dag van gister
kalm afgeloopen. Alleen 's middags was
er, toen de 18de vlootafdeeling door de
stad marcheerde, om naar Kroonstad
seneep te gaan, een volksoploop. De ma
trozen die meerendeels dronken waren,
werden door de menigte luid begroet.
Ruiterij zorgde voor de handhaving van
de orde.
Vry'dag bleken acht agenten van politie
te Petersburg door stakers gedood te zijn.
De algemeene staking kan als mislukt
beschouwd worden. Eenige trams hebben
den dienst hervat, op de spoorwegen blijft
het rustig. v
De politie te Kiew ontdekte in de woning
van den ex-tweeden luitenant Konovalow
zeven geladen bommen, benevens vankant-
teekeningen voorziene plannen van Peters
burg en Kiew. Konovalow en een vrouw,
babuntzowa die by hem verblijf hield
werden gearresteerd. De man was eertijds
officier bij een scherpschutters-compagnie
en werd, toen uitlekte dat hy onder do
soldaten revolutionaire propaganda dreef,
tut den dienst ontslagen en gevangen
genomen, maar na een paar maanden weer
op vrije voeten gesteld.
Het eenige lichtpunt in deze treurige
geschiedenis is dat de minister van binnen-
landsche zaken het ernstig voornemen
heeft zijn land weder welvarend te maken.
Onder zijn leiding zijn Zaterdag te St!
Petersburg de onderhandelingen begonnen
over een nieuw handelsverdrag tussohen
Rusland en Japan.
Spanje.
Do bladen «laan vol Yft'i berichte}.; over
de hartverscheurende ramp met het land
verhuizersschip Sirio dat bij Kaap Palos
verging en 400' personen voor immer naar
de diepte meevoerde.
Het ongeluk is sedert de schipbreuk van
de Bourgogne de eerste groote scheeps
ramp die een passagiersboot overkomen
is. Terwijl het varen aan de westkust
van Spanje niet altijd gemakkelijk is en
men daar met vele gevaarlijke plaatsen
rekening moet houden, staat de Oostkust
als weinig gevaarlijk bekend. Het is
moeilijk te begrijpen dat de Italiaansche
boot op klaarlichten dag heeft kunnen
stranden, als men niet aanneemt dat de
kapitein op meer dan lichtvaardige wijze
de kust genaderd is, om den weg te be
korten. Hijzelf heeft zelfmoord gepleegd.
Er worden, naar het sehijnt, 885 men
sehen vermistde Joven Miguel (jonge
Michiel) en een andere Spaansohe boot
hebben samen 500 opvarenden gered.
De aartsbisschop van het Braziliaansche
aartsbisdom Para kon gered worden, maar
de bisschop van de Braziliaansohe diocees
Sao Paulo is verdronken. Ook de aarts
bisschop van Sao Pedro in Brazilië be
hoort tot de vermisten.
Aan den wal zag men wanhopige tafree-
len. Een moeder wier drie zonen verdronken
zijn, is krankzinnig geworden. De dokter
van de Sirio vond bij het aan land komen
zijner dochter die hij dood waande, terug.
Het wederzien was roerend.
Een circus en een infirmerie zijn in orde
gebracht, om de geredden te huisvesten.
De Sirio was den 2den Augustus om 5
uur 's middags uit Genua vertrokken, met
bestemming naar Cadiz, St. Vineent, Monte
Video en Buenos Aires. Zij was een ijzer
schroefstoomschip van 2275 ton.
Vele kinderen zijn weezen geworden en
zijn door het weeshuis te Cartagena opge
nomen. Onder de verdronkenen zijn vooral
vrouwen en kinderen. Vele schipbreuke
lingen zijn te voet naar Cartagena gegaan,
daar zij zich niet over zee wilden laten
vervoeren. Totnogtoe zouden 385 personen
op het appel ontbreken.
Onder de verdronkenen is de prior der
Benedictijnen van Londen. De passagiers
spreken eenparig schande over het gedrag
van den kapitein, die het schip zou ver
laten hebben in 't oogenblik van 't gevaar.
Vele matrozen en al de stokers zijn ver
dronken.
Een moeder redde hare drie kinderen
door middel van eene plank. Een oud
man verloor zijne drie zonen. Een jonge
man, pas een maand getrouwd, verloor
zijne vrouw en zijne zuster.
Tijdens een corrida te Cartagena is eene
inzameling gedaan voor de slachtoffers.
Een der toreadors, Benvenida genaamd,
stond zijn heele winst van dien dag, onge
veer 3000 pesetas, voor de slachtoffers af.
Men heeft het lijk opgeviseht van eeD
kind, dat een klein madonna-beeldje in
de hand droeg. Een andere verdronkene
hield het portret van een schoon meisje
in zijn handen geklemd.
De kapitein van de Fransche boot Marie
Louise, die getuige was van de schipbreuk,
verielt dat hijgde Sirio opmerkte toen hij
in snelle vaart stoomde. Eensklaps stopte
de boot, Verrast richtte de kapitein der
Marie Louise zijn kijker op het sehip, wel
vermoedende dat er iets buitengewoons
gaande was, want hij wist dat er daar
ondiepten waren hij zag dat de voorsteven
van de Sirio in de hoogte ging en de
achtersteven zonk. Er was geen twijfel
meer, de Sirio had op een rots gestooten.
De kapitein liet aanstonds den steven
wenden kort daarna hoorden zij den ketel
der Siiio ontploffen, weldra bemerkten zij
lijken op het water en hoorden zij hulp
kreten. De Marie Louise nam 25 personen,
op en zond die per boot naar de Eilanden
Hormigas. Daarna nam zij er nog 29 op,
die hij Daar Alicante bracht..
De bisschop van Sao Paui-o verdronk
dooidat een Argentijn hem zijn .reddings
boei afnam.
