NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 229. 1906 Maandag 2 Juli 20e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH IsiienianüsgSi Overziebt. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes P. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Een nieuwe scheidingslijn? Gemengde Berichten. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1,25. Enkele nummers0,02'. UITGAVE DER FIRMA EN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Wij hebben herhaaldelijk gewaarschuwd tegen het streven der vrijzinnig-demo craten om door de scheidingslijn tusschen de partijen der Revolutie en van het Gezag een lijn onder anderen door Cort v. d. Linden getrokken heen een nieuwe scheidingslijn te trekken, namely k tusschen conservatieven en democraten. Dat de vrijzinnig-democraten die lijn gaarne zouden getrokken zien, is begrij pelijk. Bond en Unie staan niet meer met elkaar op zoo besten voet als een jaar geleden. En de vrijzinnig-democratische Bond beseft heel goed, als ik breek met de Libe rale Unie, dan ben ik weg. Daarom gaan zijn woord- en penvoerders hengelen by de anti-revolutionairen. Mr. Limburg schreef er van in De Gids hij meende dat de mannen van Patrimo nium, ter wille van het kabinet-Kuyper, vier jaar gezwegen hadden, maar dat dit slot hun van den mond gevallen was en zij nu wel als echte democraten, dat wil zeggen als keurbende der vrij zinnig-democraten, gelijk in 1894, weer zullen uitkomen. Wij hebben de juistheid van de onder stelling ontkend. Kuyper's woord „het gaat goed zoo 1" is voor ons nog niet tot een zinledigen klank geworden. Maar allicht heeft men aan die zijde gedachtwat zou jij er van weten. Laten wij het door een onwraakbaar getuige laten zeggen. Niemand minder dan de heer Talma, Patrimoniums geniale hoofdredacteur, die onze mannen van Patrimonium door en door kent, is deze dwaze illusie van onze felste tegenstanders van 1901'05 voor goed kumen vSstoren. Om te onthouden, tegen den tijd dat deze lieeren ook in onze provincie den hengel komen uitslaan, zij het volgende kloeke woord van den heer Talma bereids geboekstaafd. Het spijt ons wel, dat we den vriendelïjken schrijver eene illusie moeten ontnemen. Wat er in de toekomst nog besloten is, ligt voor ons allen in het duister, maar vast staat, dat de heer Limburg dwaalt in zijne voorstelling, als zouden de Patrimoniummannen zich onder de regeering van dr. Kuyper gedrukt gevoeld hebben. Eenvoudige kennisneming van de motie, op de jaarverg. van Patrimonium in Jan. 1905 aan genomen, kan den heer Limburg van deze dwaling overtuigen. In plaats van gedrukt, gevoelden de Patri moniummannen zich onder Kuyper's bestuur zeer opgewekt, omdat ze zagen met hoeveel ernst er door het vorig ministerie gewerkt weid aan de sociale hervormingen, die reeds jaren op Patrimoniums program hadden gestaan. Van een schuil doen gaan der democratische gevoelens, ter wille van de eenheid, was onzer zijds toen geen sprake en evenmin van een klagen over de te lang bewaarde eenheid. Of de kiesrechtquaestie dan niet een twistappel kan worden, die de anti-revolutionairen uiteen doet springen. De mogelijkheid is niet geheel uitgesloten. Dat hebben we in 1894 gezien. Maar voor de naaste toekomst durven we aan de vrijz.-dern. zeggen, is daarop niet veel kans. We kunnen ons natuurlijk vergissen, en de houding van de meerderheid der anti-rev. zou zoodanig kunpen wezen, dat over deze quaestie ernstig geschil ontstond, maar zooals wij dezaken PU zien, bestaat dat gevaar niet. Integendeel heeft het kloeke werken van het Ministerie Kuyper bij de mannen van Patrimo nium het besef gewekt, dat bfj de rechtsche par- fiieti het zoögenaamd sturen in democratische richting, niet eene ijdele klank is, maar als groote ernst wordt opgevat, Terwijl' omgekeerd de grief van onze mannen legen de linksche democraten vooral hierin uit komt, dat ze zich in 1905 niet ontzien hebben, om in bond met conservatief liberalisme het werk der iociale wetgeving, dat aan den gang was, te Verstoren. En nu weten we Zeer goed dat de heeren hierin hun waren aard vertoonden, door eerst v r ij* Zinnig te wezen en daarna democraat, maar dat is voor ons eene aanwijzing om voor zichtig te wezen met de gepredikte democratie Vap dg overzijde. Naar onze meening is er dus weinig kans, dat de profetie van den heer Limburg in vervulling gaat. Zullen zij nu van hun zotten waan ge nezen zijn 30 Juni 1906. Orde cn regel in huis. Het is vooral de taak der vrouw om voor orde en regel in huis te zorgen. Vooral in groote gezinnen is het van beteekenis, dat alle werkzaamheden re gelmatig verloopen, alles zijn vasten tijd en elk ding zijn vaste plaats heeft. Is er geen orde of regel, dan loopt de boel telkens in de war, de verdrietelijkheden stapelen zich op en eindelijk is de ver warring zoo groot, dat de moed wordt opgegeven, om den toestand van orde terug te krijgen. Zoo ver mag men het nooit laten komen. In huis moet elks plaats aangewezen worden. Hard loopen, onrustig jagen, slaan met deuren, het openlaten van de deur mag niet toege laten woorden. Voor elke zaak moet, vooral in kast en keuken, eene vaste plaats wezen, ea elk dient een of ander voorwerp, on middellijk na gebruik weer op de be stemde plaats terug te brengen. Daardoor voorkomt men dat de boel overal sliBgert, gelijk dat wel eens ge noemd wordt. De maaltijden moeten precies op tyd beginnen. In het opstaan en naar bed gaan moet ook vaste regel zijn. Vuilnisblikken, stoffers en stofdoeken mogen nooit op den vloer of op de stoelen zwerven. Ze moeten onmiddellijk na gebruik weggeborgen worden. Orde en regel verdubbelen den tijd, besparen veel moeite en bewaren in huis de eensgezindheid en opgewektheid. Patrimonium.) Rembrandt Hervormd Omtrent deze quaestie ontving het Hbl. van dr.G.J.Vos Az. het volgende schrijven Laat mij de vraag, of de groote schilder al dan niet „Calvinist" was, op die wijze stellen. M. a. w.of hij al dan niet be hoorde tot de leden ik zeg niet eenmaal tot de tot het Heilig Avondmaal toege- latenen der publieke kerk. Ik bied de volgende mededeelingen ter overweging aan Zijn vrouw Saskia Ulenburg (of Uien- borg) was een dochter van Rombertus, burgemeester van en Ouderling te Leeu warden, Synodaal Deputaat van Friesland in 1594. Zijn neef, ds. Sylvius te Amsterdam, gehuwd met Aaltje Ulenburg dochter van Rombertus' broeder Pieter, was getuige bij Rembrandi's huwelijk met Saskia. Dit huwelijk werd 22 Juni 1634 te St. Anna Parochie (Bildt) bevestigd. Zij had daar een zwager in den persoon van Gerrit van Loo, secretaris van Het Bildt. Saskia woonde toen te Franeker. Haar ouders waren overleden In die plaats nu was haar zwager Johannes Maccovius, gehuwd met haar zusier Antje, de ver maarde professor, en de eveneens veel -gerucht gemaakt hebbende neef, Rudolphu» Artopaeus. predikant, althans in 1619, zwager van onzen Sylvius. Trad alzoo Rembrandt door zijn huwelijk met Saskia UlenbuTg in een familie van kerkelijke waardigheidsbekleders, en liet hij zijn huwelijk kerkelijk bevestigen, zou hij zelf dan buiten de'kerk gestaan hebben, welker naaste verwanten haar in de hoogste betrekkingen dienden En gesteld hij was uog ongedoopt, zou men dan van hun zijde zoo ergerlijk de Friesohe Synodale bepa lingen op dat punt geschonden hebben Zijn niet-verschijnen voor den Amster- damschen Kerkeraad, ofschoon geroepen in de treurige zaak met Hendriokie Jaghers 25 Juni en 23 Juli 1654 (zijn huishoud ster met wie hij buitenechtelijk ging leven), bewijst niets. Dit gebeurde nogal eens meer, terwijl de pciteerde personen toch „communicanten'' waren. En daar Hen- drickie reeds bij haar eerste verschijning volledige schuldbekentenis deed, kwam de zaak niet meer ter sprake. De kerkeraad zal toch wel geweten hebben, of Rem brandt al dan niet communicant was. Im mers, hij was niet enkel een goede be kende van Sylvius, wiens portret hij her haaldelijk maakte, maar ook van ds. Eleazar Swalmius, die toen nog in vollen dienst was. Ten slote. Daar nu het kind van Hendrickie ook gedoopt is geworden, is het m.i. aannemelijk, dat Rembrandt, die het erkende, in elk geval tot de zoo genaamde doop-Ieden heeft behoord. Op 22-jarigen leeftijd hier ter stede ge vestigd zijnde (in 1630) toen ds. Sylvius nog in vollen dienst was (hij overleed in 1638), kan Rembrandt door dezen predi kant zijn onderwezen, gelijk hij dan ook waarschijnlijk door dezen ouden Alumnus van de stad Amsterdam van de Franeker Academie met Saskia Ulenburg in keunis gekomen is. Hoe dit zij, dat Rembrandt tot dè „Doopsgezinden" zou behoord heb ben, komt mij weinig waarschijnlijk voor. Wat eten we toch en wat drinken we Goedkoop, goedkoop, nog goedkooper Het beste adres is voor velen waar het 't goedkoopste is. Hoe er met het busjes-vleeseh gehandeld wordt, dat van uit Chicago over de heele weield verspreid wordt is dan nu bekend, en we hebben gewalgd van de goekoope Amerikaansche kost, met Ameri- kaansche reclame en Amerikaansch be drog te eten gepresenteerd. Hoe men aan de goedkoope kruideniers waren komt kan u de directeur van het ge meentelijk bureau tot onderzoek van levens middelen te Leiden, dr. Filippo, leeren. Ziehier een en ander daarvan Pepergeleverd door de Firma H. Jager te Koog a/Z bestond voor '/s uit zand eD van II. Jacobs te Rotterdam uit een klein deel peper en voorts zand en cacao-doppen. Bessensap uit de fabriek de Gouden Pisang te Zutfen bestond voor 20 of 25 pCt. uit aardappeleu-stroop oplossing zoet- gemaakt met saccharine en gekleurd met teerstof-oplossing. Limonade bevat salycilzuur en citroen zuur, veel saccharine, de suiker te gering om smaak te geven. Dit waardeloos goedje wordt verkocht voor 8 ets. het fleschje. Koffie bleek vervalseht door toevoeging van 20 pet. steenkoleDgruis, een ander monster vertoonde Brusselsche aarde. Cacao wordt altijd door met doppen die waardeloos zijn, vervalseht. Of dan het publiek nooit leeren zal Een winkel die met den roem van goed koopte opent of ongelooflijke cadeaux be looft, stroomt vol. En die inferieure goe deren slikt men of het voordeel dan nu gevonden was. Zeker, daar zijn huismoeders die schei ding zien tusschen reclame en deugdelijk heid. Maar de zoodanigen zijn er te weinig. Rusland. Agrarische onlusten worden gemeld uit Bessarabië, het gebied der Donsche ko zakken, Kiëf, Grodno, Orel, Saratof en Tambof. De boeren loopen het gouverne ment Toela af, en nemen de bedienden der grondeigenaars gevangen, De troepen zijn niet sterk genoeg om de oproerlingen te keer te gaan- Een af deeling soldaten en politie is bij de Turksche grens, ten zuiden van Tiflis, in gevecht geweest met een bende Koer den, 300 man sterk. De Koerden moesten ten slotte met achterlating van hun dooden en gewonden terugtrekken. Te Moskou neemt de militaire overheid voorzorgsmaatregelen tegen een mogelijke herhaling van de wanordelijkheden die aan het Preobrazjenski-regiment verplaatsing naar een afgelegen garnizoen bezorgd hebben. Het garnizoen van Moskou, dat 's zomers buiten de stad kampeert, wordt nu door een kring van patrouilles omringd. De soldaten mogen niet uitgaan en er is vol strekt verbod uitgevaardigd, hen met bur gers in gemeenschap te brengen. De ernst van den toestand wordt nog verhoogd door de werkstaking die uitgebroken is te Serpoechof, op 90 KM. van Moskou. In die stad en in de omstreken zyn 30,000 werklieden in de weveryen als daar troe belen uitbraken, kan dat een zeer ongun- stigen invloed hebben op den toestand te Moskou. Te Warschau is voor een krijgs raad het proces begonnen tegen 5 officieren, 2 serganten en 13 burgers, beklaagd van het vormen eener geheime vereeniging met het doel, de revolutionaire denkbeelden onder hen te verspreiden en hen aan te zetten tot muiterij. De telegrafische gemeenschap van War schau met Petersburg en Moskou was gisteren verbroken. Een telegram uit Samara meldt dat Woensdagavond onder het regiment van Boezoeloek groote opgewondenheid ont stond, in verband met de inhechtenisne ming van twee soldaten, die geweigerd hadden te salueeren. Na hun kameraden bevrijd te hebben, hielden de troepen, vergezeld van de regimentsmuziek, een bijeenkomst om hun grieven op te stellen waartoe behoordenovergang in de reserve na drie jaren dienst, verbetering van den kost, verlichting van den dienst, vrij ge bruik van den vrijen tijd, behoorlijker behandeling door de superieuren, amnestie, en afschaffing van de doodstraf. De Doema heeft een commissie-verslag goedgekeurd, strekkende om de verkie zingen in het gouvernement Tambof ongel dig te verklaren. De voorlezing van het rapport over de moorden te Bjelos'.ok is uitgesteld totdat het rapport gedrukt is. De interpellatie over den eisch van het openbaar ministerie tegen 27 man van het regiment van Mingrelië, te Tiflis, beschul digd van oproer, is urgent verklaard. F r a n k r ij k. De procureur-generaal bij de rechtbank te Parijs heeft in een betoog dat een paar dagen in beslag nam, alle getuigenissen tegen Dreyfus in twee rechtsgangen uit gesproken uiteengerafeld en in al haar leugenachtigheid tentoongesteld, en onder anderen aan het slot gezegd: „Men kent door de verklaring van den vorst van Monaco de intieme gevoelens van den Duitschen Keizer, die by meerdere her haling in zyne tegenwoordigheid verzekerd heeft, dat Dreyfus nimmer, op geen enkel oogenblik in eenige verbinding welke ook, heeft gestaan met eenige der verschillende spionnendiensten van het Duitsche Rijk". Zoodat eindelijk deze quaestie wel op algeheel eerherstel van den diepgegriefden oud-kapitein zal uitloopen. Canada. In het Canadeesche Hoogerhuis heeft de senator Ellis beweerd dat zich sinds eenigen tijd in Canada een beweging teekent, welke binnenkort zal leiden tot de absolute nationale onafhankelijkheid van Canada. Onnoodig te zeggen, dat deze woorden eenige ontsteltenis teweegbrachten onder de leden van het Canadeesche Hoogerhuis. Vooralsnog schijnen echter zeer velen in Canada wel prijs te stellen op de vriendschap met het moederland. Zoo zal bijv. koning Eduard worden uitgenoodigd, de Dationale Canadeesche tentoonstelling te Ottawa te openen. Wind sor zal te dien einde in rechlstreeksche verbinding worden gebracht met de ten toonstelling en, door op een knop te drukken, zal de koning van Engeland in de Nieuwe Wereld een plechtige ceremonie vervullen zonder de Oude te verlaten. Middelburg. In de Donderdag ge houden vergadering van de vereeniging „Handelsbelang'' alhier werd rapport uit gebracht over den cursus in boekhouden door deze vereeniging opgericht. Aan den cursus werd door 30 personen deelgenomen, w.o. verschillende dames. Behandeld wer den enkelvoudig en dubbel boekhouden, terwijl enkele uren werden besteed aan handelsrecht. De cursus, welke onder lei ding stond van den heer W. Kosten, leeraar aan de R. H. B. School, werd gedurende 20 weken gehouden, wekelijks l'/z uur en was gesplitst in twee klassen. De proef neming mag uitstekend geslaagd heet en. Op deze vergadering werd eveneens de toestand besproken van de „Onderlinge Credietbank", eveneens een afdeeling van „Handelsbelang", ten bate van hare leden. Het bleek dat de Onderlinge Credietbank geen reden tot klagen heeft en enkele nieuwe leden tot de bank toetraden. Tot afgevaardigde naar het Congres van den Middenstand te Leeuwarden te hou den, werd benoemd de heer Frans Keule- mans en tot plaatsvervanger de heer G. A. W. van Straaten. Besloten werd de candidaten van het hoofdbestuur welke door de Dordtsche winkeliersvereeniging zyn gesteld, n.l. de heeren De Graaf te Dordrecht en Frans Keulemans te Middelburg, te steunen. Tevens werd rapport uitgebracht over het credietfonds, ten bate van de door de watersnood in hun bedrijf bedreigde handelaren en winkeliers in onze omge ving. De geschiedenis van de oprichting van het fonds werd uitvoerig nagegaan en het rapport besloten met demededee- ling dat op aandeelen ingeschreven is tot een bedrag van f26735, voorts dat aan giften ter bestrijding der kosten van op richting enz. is ontvangen f 852,47 welke zullen verantwoord worden. „De Midden standsbond". Aan voorschotten werd toe gestaan f 12690, waarvan f 10050 is uit gekeerd aan de voorschotnemers die aan. de voorwaarden voldeden. Van de f 12690 toegestane voorschotten is slechts f4750 verstrekt zonder borgstelling, van de overige is persoonlijk of zakelijk borgtocht geëischt. Door de leden van „Handelsbe lang" werd in 't aandeelen-kapitaal deel genomen voor f 200j en door de bemoei ingen der andere vereenigingen bij de Ned. Middenstand werd aangesloten voor f 10.000 terwijl behalve genoemde f 2000 nog door andere ingezetenen van Middel burg voor f 60u0 aandeelen werd genomen. Op dit oogenblik zijn nog verscheidene aanvragen om voorschot in handen vau den Raad van Toezicht ter afdoening, samen bedragende plm. f 4000. De voor schotten werden verstrekt aan bewoners van Vlissingen, Oud-Vosmeer en Hontenisse. Middelburg. De vereeniging Kinder- zorg hier ter stede, uitgaande van de Ned. Herv. Gemeenten in Zeeland, heeft thans de voogdij aanvaard over een tiental kinderen, wier ouders uit de ouderlijke macht zijn ontzet. Deze kinderen zijn in een voorloopig tehuis onderdak gebracht, dat zooveel mogelijk met de wettelijke vereischten in overeenstemming gebracht werd, zóó dat de regeering ook reeds in den voorloopigen toestand subsidie heeft toegezegd. Onderwijl wordt met den bouw van het nieuwe gesticht haast ge maakt, want het laat zich aanzien, dat er binnenkort gebrek aan plaats zal zyn in de voorloopige inrichting. Het chambret- ten-stelsel, waartegen elders zooveel be zwaren werden geopperd, ontmoet hier geen bezwaren, wèl de bepaling van vol strekte scheiding tusschen jongens en meisjes, ook de jongste, vooral waar het broertjes en 'zusjes geldt. Voor het op nemen van „ter beschikking der regeering gestelde kinderen", zal deze vereeniging zich voorloopig wel niet aanbieden wegens de bezwarende wettelijke voorschriften. (Nederland er.j.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1906 | | pagina 1