NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 225. 1906.
Woensdag 27 Juni
20e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
liiitsnlaiüseii Overzicht.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, ie Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
it e (5 li t s z a k e ii.
Gemengde Berichten.
Middelburg. Maandag werd eene alge
meene vergadering gehouden van de leden
en subsidiegevers der vereeniging Zeeland,
welke ten doel heeft duurzame verzorging
en opvoeding in of buiten gestichten van
minderjarigen, waarover haar de voogdij is
opgedragen of met welker verpleging zij
door de regeering mocht worden belast en
tevens tijdelijke verzorging van minder
jarigen, die door een der voogdijraden baar
ter verzorging mochten worden toever
trouwd. De vergadering werd geleid door
den heer mr. M. J. de Witt Hamer, die
mededeelde, dat tot de vereeniging 95 leden
uit alle deelen der provincie zijn toegetre-
den. Deze leden hebben zich verbonden
voor een jaarlijksche bijdrage van f580.
Begunstigers schreven in voor een jaar
lijksche bijdrage van f 106,25 en een gift
voor eens van f 100 werd verkregen, terwijl
8 gemeenten f80 subsidie per jaar toe
zegden, In het geheel kan dus voor het
eerste jaar op een inkomst van f 866,25
worden gerekend. Verder werd een bestuur
samengesteld.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
en van
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent.
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 cent.
26 Juni 1906.
Houdt ze dom, Goesche
De Goeschedie altijd zoo pocht over
haar „nette" manier van doen o. a. ken
baar aan het in zijn geheel overnemen van
wat wij aan haar adres schrijven
is plotseling van dat hooge standpunt af-
gekieperd, en neemt nu alleen nog over
wat ze meent dat haar niet verder kan
declineeren. Ze hield „stiekum" onze drie
star „als een kreeft" en „brutaal", en
„zaehtaan achteruitstop" en „blun
der op blunder" achter, en zal ook deze
driestar wel niet aan haar lezers durven
voorleggen. Wat blijft er nu over van al
die oude bluf? Waar is die redactie „vol
heldenmoed
Hoe laf van de Goesche!
Begrijpen we de Goesche goed, dan neemt
ze gaarne nog aalmoezen in den vorm van
berichten aan, uit de hand van hem, dien ze
(iedereen is het met ons eens)schandelijk
tracht te behandelen, n.I. uit de hand van
den burgemeester van Goes.
Hoe laf van de Goesche! Hoe verregaand...
Als je jezelf niet eens kietelt
De Goesche redactie steekt zichzelf twee
pluimen op den hoed. Ze geeft te kennen
lo. dat zij in haar berichten vóóraan staat
en 2o. dat zij met vertrouwen vereerd
wordt
Wij erkennen dat volmondig.
Ie is de Goesche zóó vóóraan in haar
berichten dat di© zelfs al in de courant
staan, nog vóór de feiten hebben plaats gehad
(denk aan de subsidie voor de Geref. be
waarschool, die nooit gevraagd werd
2e wordt ze vereerd met het vertrouwen
van den heer van der Leeuw om over 20
voer vuile grind veel lawaai te maken.
Voor niemendal
Ja, ja, Goesche je staat vooraan
en je geniet veel vertrouwen vuil-grind-
vertrouwen
En omdat geen mensch dat nu eens van
je zegt, vertelt ge dat zelf maar.
Ge hebt gelijk, als je daar op 't bureau
van de_ Goesche tegenwoordig je zelf niet
eens kietelt, lacht je daar wel nooit t
De heer Lohman heeft zich bij de behan
deling van het Arbeidscontract gehouden
aan zijn oude beproefde beginselleven en
laten leven recht voor allen 1
Bij dat beginsel heeft hij drie maanden
lang de wacht gehouden.
Zijn pogen om werkman en werkgever,
patroon en arbeider gelijkelijk te dienen,
heeft, dank zij de valsche democratie die in
de vrijzinnige meerderheid verreweg de
overhand heeft en met welke ook een deel
der Christelijke minderheid bleek te dwe
pen, nogal eens mogen mislukken.
Wat niet wegneemt, dat hem de dank
der Chr. patroons en arbeiders, en stellig
van vele liberale werkgevers en van den
middenstand toekomt, voor zijn krachtig
op de bres staan voor aller belangen.
Dat hij daarb\j meer democratisch, meer
vrijzinnig, meer vooruitstrevend was, dan
zelfs de Druckers en Troelstra's, is her
haaldelijk gebleken.
Hij heeft het, natuurlijk onder hoonge
lach, geconstateerd.
Z\j begrepen hem niet.
Maar het Christenvolk, voor zoover het
deze belangrijke quaestie gevolgd heeft,
begreep hem wel, en blijft hem er dankbaar
voor,
De nieuwe wet tot regeling van het
Arbeidscontract zal weer nieuwe lasten
leggen op de schouders van den midden
stand.
Diegenen uit den middenstand, die de
Vrijzinnigen op het kussen hielpen brengen,
sn Zich eerlijk, gelijk 't betaamt, door den
fiscus, naar vermogen en bedrijf laten aan
slaan, zullen dit gevoelen en met ons be
treuren.
Ryks- en gemeentebelastingen drukken
den middenstand zeer.
Wat de gemeentebelastingen aangaat,
pywijzeu wij maar «aar 4e belasting
papieren voor den Hoofdelijken Omslag te
Goes, die dezer dagen werden rondgedeeld.
Het is eenvoudig een schande.
Sedert de progressie in den Hoofdelijken
Omslag werd afgeschaft, werden wel de
lagere klassen, maar ook de hoogere klassen
ontlasten deze laatste vooral ten koste
van de middelklasse.
Ons zijn onbemiddelde menschen met
zeer groote gezinnen bekend, die meer dan
2'/j procent van hun inkomen moeten missen
alleen voor den Hoofdelijken Omslag.
En nu zullen in volgende jaren de Rijks
belastingen steeds vermeerderen.
Nu begint het met het Arbeidscontract;
straks komen er de uitbreiding der Onge
vallenverzekering en het invaliditeits- en
ouderdomspensioen nog bij en dat zal zoo
voortgaan.
Of wij deze wetten dan niet van harte
toejuichen
Zekermaar wij protesteeren tegen de
vrijzinnige politiek, die voortgaat den
buitenlander te beschermen, diens teugel-
looze concurrentie te bestendigen, en de
kleine handelaars en industriëelen boven
hunne krachten te bezwaren.
Het vorige kabinet legde het er op aan
door de dure sociale wetten die op zijn
program stonden, de lasten der inwoners te
vermeerderen, doch tegelijk om den buiten
lander te dwingen daaraan mee te betalen
door verhoogde invoerrechten.
En het is een fout van de vrijzinnigen
dat zij het hiermee niet eens zijn, dat zij
het eene doen en het andere nalaten.
Dat zal dan ook wel misloopen.
Niet op Zondag.
Dezer dagen heeft in ons blad een uit
de (liberale) N. R. G. overgenomen bericht
gestaan als zou dr. Kuyper- jl. Zondag
voor 8 dagen te Parijs bij den President
der Fransche Republiek op audiëntie zijn
geweest.
Nader blijkt dat dit niet op Zondag
maar op Zaterdagmiddag half 4 is
geweest.
De vrijzinnige makelaars in verkiezings
praatjes zullen derhalve wel doen deze
kwade aanteekening voor den bekenden
boozen man in hun notitieboekje te schrap
pen.
We spraken een dezer dagen over de
erfenis die, zeker niet zonder bezwaren,
België eenmaal van den Congo wacht.
W eet men wel dat het land dat de Cod go
doorloopt een vruchtbaar land is, waar
suiker en koffie en tabak groeit, maal
ais het eenmaal rijp is weet men het niet
te vervoeren en dus ook niet met profijt
te verkoopen.
Tot heden toe zijn ivoor en caoutsjoek
de eenige voortbrengselen. Handelsonder
nemingen op Afrika, stichten in het binnen
land posten om den ruilhandel te bevor
deren.
Tegen katoenstoffen, zout, koperdraad of
blinkende koralen wordt daar het kostbare
elpenbeen en het dure caoutsjoek geruild.
En van uit die huizen van koop en weder
verkoop wordt het gekochte door negers
naar de rivier gedragen. Soms weken ver.
Dan komen kleine, lichtgebouwde booten
met weinig diepgang en die brengen het,
na een dikwijls even verre riviertocht naar
de magazijnen vanwaar het naar Europa
verzonden wordt.
Bij hoopen liggen daar de olifantstanden
in de verte gezien ale een groot knekelhuis,
en voorts de rieten manden met caoutsjoek.
Straks wordt het kostbare ivoor als
biljart-ballen, of als crusifixen of als dames-
ciragiën gebracht in een wereld die amper
van de Congo ooit heeft gehoord.
Van Thorbecke is het gevleugeld woord
there is something rotteni
Dat woord is ook van toepassing op
de Amerikaansche trusts in menigerlei
opzicht.
Maar Roosevelt pakt ze aan.
Na de beefpackers worden nu de petro-
leumkoningen onder het mes genomen.
Het Kabinet onder zijn voorzitterschap
besloot tot vervolging van de Standard Oil
om dezelfde reden als waarvoor enkele
sporen en de Beefpackers veroordeeld zijn,
namelijk 't ontduiken der wet op de spoor
wegtarieven, die zekere rabatten en con
cessies op het vervoer verbiedt.
Het zal de vraag zijn of de directeuren
buiten de gribus zullen blijven.
Ook is een beambte der Pennsylvania-
spoor weggejaagd wijl hij zich had laten
omkoopen door schippers en kolenmaat
schappijen.
Zoo moet het bederf er uit.
Lang leve Roosevelt
Goed brood. Brood is een zeer be
langrijk voedings middel.
Evenwel voldoet het niet altijd aan de
eischen ran goede voeding.
Meestal wordt met de zemelen het deel
van het meel (het eiwit) verwijderd.
Brood van meel, waardoor de zemelen
nog gemengd zijn is dan ook doorgaans
voedzamer dan brood van zoogenaamde
bloem.
Roggebrood, waarin alles voorkomt, wat
de rogge aan voedingsstof bevat, is daar
om voedzamer dan wittebrood.
Tarwebrood met de zemelen, zoogenaamd
grauw brood of kommies, mits goed door
bakken wint het weer van het gewone
wittebrood.
Vele huismoeders weten door ervaring
wel, dat in wittebrood niet zooveel „in zit".
Ook het bakken kan van invloed zijn.
Goed doorbakken moet het brood wezen.
Door snel bakken blijft e>~ veel water
in en voelt het brood zwaarder, de korst
wordt stevig, maar de kruim is dan niet
doorbakken, ook zijn dan de microben en
gistcellen niet gedood, terwijl de verteer
baarheid en de voedingswaarde minder zijn.
Goed brood moet zacht, poreus en
elastisch van binnen zijn en in 8 dagen
(afgesneden) niet meer dan '/4 van zijn
gewicht verloren hebben. (Patrimonium.)
Rusland.
Aan de bloedige tooneelen schijnt voor-
loopig in Rusland nog geen einde te
komen. De „Bond der Russen" die deze
slachtingen organiseert, zet zijn propa
ganda geregeld voort. Onrustbarende ge
ruchten over in voorbereiding zijnde moord
partijen komen uit Odessa, uit Homel en
uit verschillende andere plaatsen. Volgens
een telegram uit Homel hebben de ko
zakken Vrijdagnacht getracht op eigen
houtje een slachting te beginnen, maar de
geregelde troepen beletten hen hun moord
dadig plan uit te voeren. En de houding
die sommige autoriteiten nog steeds, na
al hetgeen daarover gezegd is, aannemen
mag, op zijn minst, allertreurigst genoemd
worden. Zoo moedigt de gouverneur van
Yaroslaf de boeren publiek aan om de
arbeiders te wurgen, voor het geval dezen
in staking mochten gaan.
Op het oogenblik zijn Graaf Witte en
Prins Oeroessoff de eenigen die de Joden
vervolgers kunnen temmen. Eerstgenoemde
tracht in het Buitenland een betere mee
ning omtrent Rusland te vestigen en heeft
bereids aan den Tsaar geseind dat hij
hierin door de slachtingen te Bjelostok
ernstig wordt belemcrd. Laatstgenoemde
heeft in de Doemavergadering van deze
week zeer sombere onthullingen gedaan
omtrent het aandeel dat de regeering
tijdens hij ambtenaar bij een der minis
teries was, aan de opwekking der gruwelen
gehad heeft.
Het mocht den minister Goremykine
dan ook niet gelukken de argumenten van
den Prins te ontzenuwende Boetna nam
dan ook een dreigende houding tegen hem
aan. En zeer beslist sprak zij zich ander
maal uit, in een motie welke, bij de behan*
deling der interpellatie over den honger
snood gesteld en met algemeene stemmen
op drie na aangenomen werd, dat de
moeilijkheden, welke steeds worden in den
weg gesteld aan het werk van het openbaar
hulpbetoon in destreken, waar hongersnood
heerscht, zullen blijven voortbestaan, zoo
lang het land geregeerd blijft door een
ministerie, dat geen verantwoording schul
dig is aan de Doema.
Hierop werd aan de regeering de eisch
gesteld, dat een speciale commissie zal
worden ingesteld voor de hongersnood
zaken, welke commissie zal moeten staan
onder de controle van de Doema.
De aanwezige ministers verlieten, onder
rumoer in de vergadering, de zaal.
Het rapport over de „progrom" in Bie-
lostok, dat a.s. Donderdag wordt voor
gelezen, zal ook niet malsch wezen.
Gelijk men weet heeft een commissie
uit de Doema ter plaatse een onderzoek
naar de aanleiding tot de woorden inge
steld, en ook dat onderzoek, zegt men,
liep niet uit ten gunste der autoriteiten.
Doch wij spraken daar van den invloed
ten goede die uitgaat van het optreden
der beide straks genoemden. Dat van
prins Oeroessoff heeft reeds iets uitge
werkt. De prefect van Moskou heeft n.I.
een aanklacht ingediend tegen de „Mos-
kousche Courant", het orgaan, waarin
propaganda werd gemaakt voor de pro-
groms en welks hoofdredacteur nog geen
twee maanden geleden een zilveren inkt
koker met de keizerlijke wapens er op ten
geschenke heeft ontvangen.
De „zwarte bende" is ook nog niet in
hare schulp gekropen na de verklaring
door den heer Stolypine, minister van
binnenlandsche zaken, in de Doema afge
legd, dat de regeering krachtdadig iedere
poging om ongeregeldheden te verwekken,
den kop zou indrukken. Vertegenwoordi
gers dier bende verklaren aan ieder, die
het maar wil hooren, dat Woensdag een
slachting van Joden te Odessa zal plaats
hebben en dat de politie in het geheim
het schunnigste gepeupel van wapens
voorziet. En de autoriteiten doen alsof
ze niets zien en hooren, en laten de ter
roristen maar stil begaan, die dan ook
hier en daar te werk gaan, alsof ze heer
en meester zijn. Zoo trad een bende een
koffiehuis te Wola binnen, waar drie poli
tieagenten en een gendarme aan een
tafeltje zaten. De terroristen trokken hun
revolvers, doodden twee agenten en wond
den den andere en den gendarm en gin
gen kalm weder heen. Een uur later ver
moordde dezelfde bende een brigadier van
politie.
Ware het leger nu nog maar te ver
trouwen, dan kon de regeering krachtig
optreden doch helaas, ook dit wapen is
haar ontvallen, want het leger is totaal
gedesorganiseerd. Zelfs hoofdofficieren uit
de naaste omgeving des Tsaars zijn deze
week onverwachts op pensioen gesteld.
De muiterij te Odessa is thans over
geslagen in een openlijken opstander zijn
een groot aantal soldaten gedood. Ook te
Moskou schijnt het, in dit opzicht, niet
pluis te zijn. Daar werden, gedurende den
nacht van 24 Juni, geregeld kanongebul
der en geweersohoten gehoord in de rich
ting van de vlakte van Khodinka. Men
kon wegens den groeten afstand nog niet
uitmaken, wat dat schieten eigenlijk be-
teekende, maar men hield het er voor,
dat een buitengewoon talrijke vergadering
van de manschappen van het garnizoen
van Moskou door kanonvuur uiteen werd
gejaagd.
Men zegt dat de Czaar, voor Wien men
de onthullingen van Oeroesaof wilde ver
borgen houden, er toch achter gekomen
ie en terstond dezen eerlijken Rus in ver
hoor genomen heeft.
Oeroessof is door Witte indertijd op
genomen geweest in het ministerie, voor
binnenlandsche zaken, doch hij is niet
benoemd geworden, de redactie, met name
Doernovo, belette dit.
Xhap kon 'tw«l de pu
blieke meening, de Doema, het volk om
Oeroessoff roepten deze met een „zaeht
aan vooruit" Vorst en Volk uit hun nete
lige positie redt
Eene bijdrage uit de praktijk der Kin
derwetten.
Mr. B. W. F. Kronenberg te Middel
burg schrijft in het Weekblad van het
Recht
In den avond van 16 Juni jl. ontving
ik als rechtercommissaris, belast met de
instructie der strafzaken, eene vordering
van den officier van justitie tot het in
winnen van voorloopige informatiën tegen
een 17-jarig jongeling uit de gemeente
Clinge, die even te voren met een bevel
van voorloopige aanhouding van een hulp
officier van justitie in het huis van be
waring alhier was ingebracht als verdacht
van mishandeling van een elfjarig meisje.
Ter voldoening aan het wettelijk voor
schrift was ik verplicht den verdachte
binnen 24 uren na zijne opneming in de
gevangenis te hooren, doch tevens rustte
op mij de verplichting om, ingevolge art.
66 bis van het Wetboek van Strafvorde
ring, zijne ouders (of voogd) op te roepen
om desverlangd bij dat verhoor tegen
woordig te zijn. Zulk eene oproeping
heb ik steeds gemeend bij exploit te»
moeten doen, ten einde die wettelijk te
kunnen constateeren. Een ieder, die
eenigszins de kaart van de provincie
Zeeland kent, zal echter begrijpen, dat
eene oproeping van ouders, die te Clinge
wonen, om binnen 24 uren tegenwoordig
te zijn bij een verhoor van hun zoon te
Middelburg, eene feitelijke onmogelijkheid
is. In het gestelde geval, waar het ver
hoor en ook de oproeping op een Zondag
moesten plaats vinden, zouden de ouders
de oproeping waarschijnlijk ontvangen
hebben op het oogenblik dat de 24 uren
reeds verstreken waren. Ik meende dan
ook het voorschrift van oproeping der
ouders te moeten doen wijken voor de
verplichting tot het hooren van den ver
dachte binnen 24 uren na zijne opneming
in de gevangenis, daar ik opvolging van
dit laatste voorschrift het meest in zijn
belang achtte.
Ik meende dit geval te moeten publi-
ceeren ter illustratie van de Kinderwetten
betreffende de procedure in strafzaken,
om aan te toonen dat deze, althans in het
land van Zeeland, somtijds blijken onuit
voerbaar te zijn.
Uitgenoodigd zullen worden in het be
stuur zitting te nemen de heerenmr. M. J.
de Witt Hamer, jhr. mr. L. Schorer, mr.
J. F. van Deinse, dr. H. Japik.se, jhr. C. J.
J. A. van Teylingen, dr. J. C. Bolle, J. A. A.
Schwan, C. M. Ghijsen, M. G. Boasson, te
Middelburg, mr, J. Loeff te Rovidekdi'.kcj
